ورزشکاران المپیک با کاندوم ضد ‫‏زیکا‬ پس از منجمد کردن اسپرم به به ‫‏ریو‬ می‌روند!

بعد از ۱۱۲ سال گلف به المپیک برمی‌گردد، اما حدود بیست نفر از برجسته‌ترین گلف‌بازان دنیا عطای این فرصت تاریخی را به لقای آن بخشیده‌اند، از ترس زیکا.

اما این محدود به روزش گلف نیست، تعدادی از ورزشکاران رشته‌های دیگر هم به همین دلیل از المپیک کنار کشیده‌اند.

در گلف، جیسون دی (استرالیا)، روری مک‌اروی (ایرلند)، وی‌جی‌سینگ (فیجی)، در دوچرخه سواری تی‌جی ون‌گاردرن (آمریکا)، در بسکتبال استیون کاری (آمریکا)، در تنیس میلوش رائونیچ (کانادا)، توماس بردیچ (جمهوری چک) و سیمونا هالپ (رومانی) از ورزشکارانی هستند که به دلیل ترس از زیکا از حضور در المپیک ریو صرف نظر کرده‌اند.

یش از آن ۱۵۰ دانشمند و کارشناس برجسته بهداشت و سلامت در دنیا از جمله دکتر رضا عطاران، استاد کرسی علوم بهداشت در دانشگاه اوتاوای کانادا، با انتشار نامه‌ای خطاب به سازمان بهداشت جهانی برگزاری المپیک در ریو را "غیراخلاقی" خوانده بودند و خواستار آن شده‌ بودند که المپیک ریودوژانیرو یا به تعویق بیفتد یا به جای دیگری منتقل شود.

اما ریچارد باجت، مدیر بخش پزشکی و علمی کمیته بین‌المللی المپیک در پاسخ اعلام کرد که از نظر این کمیته دلیلی برای چنین اقدامی وجود ندارد.

حال که زیکا در برزیل شایع است و المپیک هم به مکان یا زمان دیگری موکول نمی‌شود، کشورها و ورزشکاران بجز کنار کشیدن از رقابت‌ها چه تمهیداتی برای مقابله با خطر بیماری اندیشیده یا به کار گرفته‌اند؟

پیش از پاسخ به این سوال ببینیم دلیل این نگرانی‌ها چیست.

زیکا

ویروس زیکا تقریبا هفتاد سال پیش در جنگل زیکای اوگاندا در نوعی میمون شناسایی شد، اما تا پارسال به آن توجه خاصی نمی‌شد، در موارد اندکی که آلودگی به ویروس در انسان ثابت شده بود، نه علائم شدید بودن، نه کسی بستری شده بود یا فوت کرده بود.

این ویروس با نیش نوعی پشه منتقل می‌شود، در تقریبا بیست درصد افراد هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و در دیگران هم علائمی خفیف شبیه سرماخوردگی ایجاد می‌کند. قرمزی و خارش پوست، تب خفیف، درد مفاصل و عضلات، التهاب ملتحمه و کمردرد از علائم عمده آن هستند. بیماری خود بخود بر طرف می شود، اما فعلا نه واکسن دارد نه درمان اختصاصی.

اما از سال گذشته زیکا ناگهان ترسناک شد. دو اتفاق توجه همه را به زیکا جلب کرد، افزایش تولد نوزادانی با عارضه میکروسفالی (جمجمه کوچکتر از انداره طبیعی) در برزیل توجه محققان و پزشکان را به خود جلب کرد و آنها می‌خواستند بدانند دلیل آن چیست.

بررسی‌ها به مجرمی ختم می‌شد که کسی فکر نمی‌کرد بتواند چنین عارضه وخیمی را در نوزادان ایجاد کند، اما محققان آنقدر مدرک و شاهد گرد‌آوری کردند که با اطمینانی قابل قبول، میکروسفالی را به آلودگی مادر باردار به ویروس زیکا مرتبط بدانند.

نگرانی دوم بعد از آن ایجاد شد که مشخص شد ویروس می‌تواند در ترشحاتی مثل بزاق و منی وجود داشته باشد بنابراین از راه رابطه جنسی منتقل شود.

پس در نهایت خطر زیکا چیست؟

در واقع زیکا خطری برای فرد بزرگسال سالم ندارد، مسئله بر سر بچه‌دار شدن است.

اگر زن باردار مبتلا شود، فرزندش در خطر کوچک ماندن مغز یا حتی مرگ قرار می‌گیرد، اما اگر زنی که باردار نیست مبتلا شود، بعد از بهبود دیگر خطری فرزند آینده‌اش را تهدید نمی‌کند. با این حال این نتوانسته نگرانی برخی ورزشکاران را برطرف کند، شاید یک دلیل آن این است که درباره زیکا هنوز نکات زیادی هست که برای ما روشن نیست.

در مورد مردان مسئله وجود ویروس در منی است، بنابراین مرد مبتلا می‌تواند با رابطه جنسی ویروس را منتقل کند.

تصور بر این است که مدتی که ویروس در خون وجود دارد کوتاه است (تا هشت روز بعد از شروع علائم) اما در منی حضور ویروس تا ۶۲ روز بعد از شروع علائم بیماری گزارش شده است.
راه‌کارهای عمومی

با توجه به اینکه ویروس به وسیله پشه ها منتقل می شود، پوشیدن لباس‌هایی که بیشتر نواحی بدن مثل دست و پا را بپوشاند، استفاده از مواد دافع حشرات و استفاده از پشه بند می تواند جلوی انتقال را بگیرد.
راه‌های نو

لباس ضد پشه

ورزشکاران کره‌جنوبی در المپیک ریودوژانیرو لباس ضد پشه می‌پوشند تا آن‌ها را از ویروس زیکا حفظ کند.

این لباس آستین بلند و شامل شلوار است و به گفته مسئولان کره‌ای با موادی شیمیایی پوشانده شده که پشه‌‌ها را دور نگه می‌دارد.
کاندوم ضد زیکا

به ورزشکاران استرالیایی که در المپیک ریو شرکت خواهند کاندوم ضد ویروس زیکا داده خواهد شد تا آنها را "تقریبا بطور کامل" در مقابل این بیماری محافظت کند.

منجمد کردن اسپرم

برخی از ورزشکاران تصمیم گرفته‌اند تا اسپرم خود را منجمد کنند تا در صورتی که به زیکا مبتلا شوند امکان بچه‌دار شدن بدون خطر میکروسفالی را داشته باشند.

در همین حال محققان امپریال کالج لندن با استفاده از اطلاعات موجود پیش‌بینی کرده‌اند که اپیدمی زیکا در آمریکای لاتین تا سه سال دیگر فروکش خواهد کرد و اپیدمی بعدی ده سال بعد ظاهر خواهد شد.

آنها استدلال کرده‌اند که تا سه سال دیگر تعداد کسانی که به زیکا مبتلا شده‌اند بقدری زیاد می‌شود که بیماری دیگر نمی‌تواند گسترش پیدا کند. به این پدیده "ایمنی جمعی" می‌گویند. کسی که به زیکا مبتلا شود دیگر به این بیماری مبتلا نخواهد شد و در نهایت شمار افرادی که به این ترتیب مصونیت پیدا می کنند باعث کنترل شیوع بیماری خواهد شد.

البته برخی کارشناسان در قطعیت این پیش‌بینی تردید کرده‌اند و معتقدند هیچ پیش‌بینی دقیقی در این باره نمی توان انجام داد.