با پایان یافتن مناظره های انتخاباتی،شکل گیری دو قطبی روحانی رئیسی قطعی شده است. با توجه به شکست های پی در پی قالیباف در ادوار پیشین انتخابات و مخدوش شدن چهره اش به واسطه طرح مسائلی که منجر به استحضاء او در شبکه های اجتماعی شده است از جمله انتشار لیست اموال خود و بستگانش و سخنان عوامانه در خصوص یخچال مردم و فرار از پاسخگویی در خصوص واگذاری املاک نجومی در تهران، هم چنین ریاکاری و طمع او برای ناخنک زدن به تمامی سبد های رای ،از دانشجویان و روشنفکران و معلمان گرفته تا طبقه متوسط شهری وکارگران با پس زمینه نظامی گری که نمی تواند از آن فرار کند، از او نامزدی بازنده ساخته است .
اگر چه در دنیای سیاست هیچ امری محال نیست اما دست یافتن قالیباف به پاستور به اعتقاد نگارنده جزء آرزو هایی است که او به آن نخواهد رسید، نباید فراموش کرد که تنها بخشی از پیروزی در این آورد گاه و رسیدن به پاستور نتیجه لابی گری و نفوذ در ساختار قدرت است که قالیباف با آن کاملا آشناست. بخش مهمتری اما به رای مردم بستگی دارد که به دلایل بالا، او در این زمینه بسیار کم فروغ ظاهر شده است. دلیل اصلی این مدعا هم نه الزاما در پس زمینه نظامی گری که در عدم صداقت اوست،مساله ای که با رشد تکنولوژی و رشد بی سابقه و سایل ارتباط جمعی و از دستر س خارج شدن تسلط حکومت ها برای سد سازی در مسیر گردش آزاد اطلاعات ، ابدا قابل پنهان کردن نیست.
اما وضعیت سید ابراهیم رئیسی تولیت بانفوذ آستان قدس رضوی،که چهره ای قضایی وتا حدودی امنیتی است با قالیباف متفاوت است .رئیسی سالهای متوالی زیادی در سطوح پنهان بالای قدرت در ایران حضور داشته و بیرون از دایره رصد افکار عمومی و رسانه ها در طول ۳۸ سال گذشته بوده است . او پس از به دست گرفتن مدیریت تولیت آستان قدس تلاش همه جانبه ای را برای اثر گذاری بر افکار عمومی در کسوت خادم الرضا (ع) انجام داده و با برنامه ریزی و حساب شده پا به عرصه انتخابات ریاست جمهوری گذاشته است.دادستان دادگاه ویژه روحانیت و معاون سابق قوه قضائیه رای مستقیم منفی در آحاد جامعه ندارد چون شناخت افکار عمومی از او محدود است و اگر مسیر باز خوانی پرونده ماجرای کشتار دسته جمعی ۶۷ ، به واسطه انتشار فایل صوتی منسوب به آیت ا.. منتظری که دلایل انتشار آن امروز مشخص شده است باز نمی شد همین شناخت محدود ی هم که از ایشان شکل گرفته است مجال بروز نمی یافت. در نتیجه تلاش برای جا انداختن چهره ای حامی محرومان، کارگران و مستضعفین از او، و کسی که دغدغه معیشت فرهنگیان خواب از چشمانش ربوده است با جدیتی کم نظیر از سوی برخی نهادهایی که به شکل مستقیم از بودجه بیت المال استفاده می کنند ادامه دارد.
رشد آرای رئیسی در برخی از نظر سنجی ها نشان دهنده آن است که نهادهای حکومتی که از نظارت دولت خارج هستند تلاش سازمان یافته بی سابقه ای را برای پیروزی در انتخابات، با استفاده از مکانیزم صندوق رای با توجه به برگزاری انتخابات توسط دولت مستقر را در دستور کار قرار داده اند تا با دو مرحله ای کردن انتخابات زمینه شکست حسن رو حانی را فراهم آورند. مناظره سوم و پرسش مستقیم از منابعی که رئیسی و قالیباف برای پخش پول میان مردم می خواهند از آن استفاده کنند و عدم پاسخگویی به این پرسش کلیدی که به شعار کلیدی آنها مبنی بر افزایش یارانه ها باز می گشت به وضوح نشان داد که زوج انتخاباتی رئیسی قالیباف می خواهند با موج سواری بر شور مردمی نارا ضیان از رکود، بیکاری و فقر ، که بیشتر نتیجه مستقیم سیاست های ویرانگر ۸ ساله دولتی است که اصول گرایان تمام قد از آن پشتیبانی کردند،شعور آنان را نادیده انگارند و با سوء استفاده از این مساله،و انداختن تمامی مشکلات ساختاری اقتصادی در ایران به گردن دولت فعلی و چشم پوشی از و یرانه ای که اصول گرایان تحویل او دادند، زمینه شکست حسن رو حانی در امتداد دولتش در چهار سال آینده را فراهم کنند.
همان گونه که در ابتدا توضیح دادم قالیباف نامزدی از پیش شکست خورده است و احتمال اینکه در روزهای پایانی منتهی به ۲۹اردیبهشت با صدور بیانیه ای به نفع ابراهیم رئیسی کنار بکشد بسیار بالاست چرا که با توجه به هم پوشانی بالای ۸۰ درصدی پایگاه رای رئیسی و قالیباف،حضور توامان آن دو در عرصه انتخابات معنایی جز دو پاره شدن رای اصول گرایان وکمک به پیروزی حسن روحانی ندارد. رقیب اصلی رو حانی اما ابراهیم رئیسی نیست که همه دست های پیدا و پنهان اصول گرایان پشت او متحد شده اند. رقیب او کسانی هستند که به هر دلیلی نمی خواهند از حق رایشان استفاده کنند، کسانی که آرمان گرایی را بر عمل گرایی مرجح می دانند و تصور می کنند که با عدم حضور در پای صندوق های رای صدای بلند تری دارند غافل از آنکه کسانی که در بازی شرکت نمی کنند صدایی ندارند که شنیده شود، حتی اگر به منهاج آنچه در ۸۸ انفاق افتاد دست به تحلیل بزنیم صدای بلند رفع حصر صدای کسانی است که یکپارچه پای صندوق ها آمدند و در بهت و حیرت نتایج رسمی اعلام شده را خلاف خرد دانستند ودر نتیجه راه به خیابان بردند.
انتخابات یکی از شاخص های دموکراسی است آن هم تحت شرایطی که در برگزاری آن سه اصل منصفانه بودن ،آزادبودن و عادلانه بودن رعایت شده با شد. بنابر این شرکت افراد در انتخابات لزوما به معنای همراهی افراد با سیستم سیاسی نه در ایران که در هیچ جای جهان نیست،بلکه شرکت در یک بازی است که منافع مقطعی کوتاه مدت و میان مدت طبقات و افراد در گروی آن است.مسلم است آنانی که عزم شرکت در انتخابات ندارند به دو دلیل اشاره می کنند، یکی مشکلات ساختاری قدرت در ایران و دومی فقدان نامزدی در عرصه انتخابات که مطالبات آنان را نمایندگی کند.
دلایلی که در رد آنها نمی توان احتجاج کرد اما می شود با قاطعیت گفت پیروزی نامزد اصول گرایان در مقطع واقعا حساس کنونی، که امکان وقوع بحران جانشینی در بخش فرادست قدرت سیاسی در آینده نزدیک محتمل است نخست به ضرر آنهایی تمام خواهد شد که عرصه ای برای نقش آفرینی جستجو می کنند. عدم شرکت در بازی پیش رو، امکان بازیگری در آینده را نیز از آنها سلب خواهد کرد.از سوی دیگر منتخبان در انتخابات ریاست جمهوری در همه جای جهان ناچار از پیروی خواسته های رای دهندگان هستندو نمی توانند خلاف خواسته های پایگاه رایشان عمل کنند. اصلاح ساختار قدرت، قانون اساسی، نقش آفرینی گسترده زنان و اقوام و تلاش برای بازگرداندن نظامیان به پادگانها و همه مطالبات دموکراتیک دیگر چشم انداز تحقق نزدیکی ندارند اما پیروزی روحانی در این انتخابات که پیروزی نزدیک است می تواند زمینه ساز تحقق پیروزی دور باشد. .پیروزی های دور از مسیر پیروزهای نزدیک می گذرد و راه میانبری وجود ندارد. صاحب این قلم از دوستان تحریمی که در صلابت ، شجاعت و درایت آنان که عموما از فرهیختگان این خاک هستند تردیدی ندارد دعوت می کند این بار تحریم را به امید فردای بهتری بشکنند.
حامد آئینه وند
روزنامه نگار- دانشجوی دکترای روابط بین الملل
