بی بی سی فارسی:
پالایشگاهها و شرکتهای نفتی کره جنوبی واردات نفت از ایران را متوقف میکند.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع نفتی گزارش کرده است که برای نخستین بار طی شش سال گذشته، شرکتهای نفتی و پالایشگاههای کره جنوبی در ماه ژوئیه - ماه جاری - سفارشی برای خرید نفت و میعانات گازی به ایران نخواهند داد و واردات نفت از ایران در ماه آینده متوقف میشود. انتظار میرود توقف خرید نفت از ایران در ماههای بعد هم ادامه یابد مگر اینکه دولت کره جنوبی بتواند موافقت دولت آمریکا با معافیت از تحریمهای آمریکا را به دست آورد.
مقامات نفتی کره جنوبی رسما برای تصمیم خود دلیل مشخصی اعلام نکردهاند اما آمریکا گفته است که تحریم نفتی ایران از ماه نوامبر به اجرا گذاشته خواهد شد و به گفته کارشناسان، توقف خرید نفت از ایران در ارتباط با این تحریمها اتخاذ شده است.
کره جنوبی، ژاپن و چین خریداران عمده نفت خام ایران هستند. در حال حاضر، مقامات کره جنوبی مراکراتی را با دولت آمریکا آغاز کردهاند با این امید که بتوانند مجوز خرید مقادیری نفت از ایران پس از آغاز تحریمها را دریافت کنند.
در دور قبلی تحریمهای نفتی ایران، ایالات متحده به طور موردی به برخی کشورهای مجوز معافیت از تحریم برای خرید مقادیر مشخصی نفت از ایران را صادر میکرد اما مقامات آمریکایی در حال حاضر تاکید دارند که هدف از تحریمهای جاری، کاهش هرچه بیشتر صادرات نفتی ایران است و بعضی مقامات آمریکایی حتی از رساندن این صادرات به صفر سخن گفتهاند. به همین دلیل، احتمال دارد که مجوز خرید نفت از ایران به سادگی داده نشود.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع نفتی کره جنوبی گفته است که تصمیم به توقف خرید نفت از ایران تحت فشار دولت کره جنوبی اتخاذ شده و در نتیجه، میزان خرید نفت از ایران توسط کره جنوبی از ماه اوت تا زمان دریافت احتمالی معافیت از تحریم به صفر خواهد رسید. در سال ۲۰۱۲ نیز کره جنوبی برای مدتی واردات نفت از ایران را متوقف کرد اما بعدا توانست مجوز لازم برای خرید مقادیری نفت از ایران را به دست آورد.
در ماه مه سال جاری، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، با استناد به ایراداتی به توافق هستهای - برجام - و جنبههایی از سیاست داخلی و خارجی حکومت ایران، از این توافق خارج شد و از سرگیری تحریمهای هستهای را اعلام کرد. بخش اول تحریمها در ماه اوت - ماه آینده - و بقیه، شامل تحریم نفتی، از ماه نوامبر به اجرا درخواهد آمد. مقامات آمریکایی گفتهاند که برخلاف دور قبلی تحریمها، احتمال دادن مجوز معافیت برای برقراری ارتباط تجاری و اقتصادی با ایران به مراتب کمتر است.
به گفته کارشناسان، یکی از نتایج بلند مدت هرنوع تحریمی، تضعیف موقعیت یا حتی از دست رفتن بازار خارجی کشور تحت تحریم است. در جریان تحریم قبلی، شرکتهای نفتی کره جنوبی که پیشتر به شدت به نفت خاورمیانه متکی بودند، به منابع جدیدی در آفریقا و آمریکا روی آوردند و به این ترتیب، یافتن جایگزین برای نفت ایران در دوره کنونی تحریم آسانتر خواهد بود. با نزدیک شدن زمان تحریم نفتی، گزارشهایی از افزایش قابل توجه در خرید نفتی کره جنوبی از قزاقستان انتشار یافته است.
ژاپن از دیگر خریداران عمده آسیایی نفت ایران است که در تحریم قبلی جمهوری اسلامی، خرید نفت از را به طرز قابل توجهی کاهش داد. دولت ژاپن در حال مذاکره با آمریکا برای دریافت مجوز خرید نفت از ایران است. برخی منابع نفتی گفتهاند که در صورت مخالفت آمریکا با اعطای معافیت، احتمال دارد پالایشگاههای ژاپنی نیز از اول ماه اکتبر - یک ماه مانده به آغاز تحریم نفتی - خرید از ایران را متوقف کنند.
چین و هند از دیگر خریداران عمده نفت ایران در آسیا هستند. چین وارد کننده عمده نفت از ایران، بلکه از امضاکنندگان برجام است و در دور قبلی تحریمها هم توانست خرید نفتی از ایران را در حد قابل توجهی حفظ کند هر چند پرداخت عواید حاصله از آن به راحتی صورت نگرفت. علاوه بر چین و روسیه، کشورهای اروپایی عضو برجام هم بر حفظ این توافق تاکید داشتهاند اما واردات نفتی اروپا از ایران قابل توجه نیست و علاوه بر آن، شرکتهای عمده اروپایی عموما روابط تجاری و مالی نزدیکی با آمریکا دارند و مایل نیستند با حفظ ارتباط با ایران، این روابط را به مخاطره اندازند.
در کنار محدودیت خرید نفت، تحریمهای آمریکا شامل مبادلات مالی و بانکی با ایران هم میشود و به این ترتیب، انتقال عواید حاصل از صادرات نفتی به ایران نیز بدون مشکل نخواهد بود به خصوص اینکه موسسات مالی عمده جهان ارتباط بسیار نزدیکی با آمریکا دارند و در برابر واکنش آمریکا آسیبپذیری بیشتری دارند.
در دور قبلی تحریم، جمهوری اسلامی و برخی شرکای خارجی آن تمهیداتی مانند مبادله پایاپای را برای کاهش فشار تحریم مالی به کار گرفتند. بعدا مشخص شد که نهادها و افرادی در داخل نیز راههایی نیز برای شکست تحریم، از جمله از طریق مبادلات مخفیانه، به کار گرفته بودند. که عمدتا نه تنها با ضرر و زیان قابل توجهی برای ایرانیان همراه بود بلکه به فساد در جمهوری اسلامی ابعاد بیشتری داد که چند مورد از آنها علنی شد و حتی به اقدامات قانونی منجر گردید.
در حال حاضر، کشورهای اروپایی بر تلاش خود برای ادامه ارتباط تجاری و مالی با ایران تاکید دارند و حتی اقداماتی را هم برای حفاظت از شرکتهای اروپایی در برابر خسارت ناشی از برقراری ارتباط با ایران در نظر گرفتهاند. با اینهمه، محدود بودن نفوذ دولتهای غربی بر فعالیت و تصمیمگیری موسسات تجاری و مالی خصوصی و ارتباط قابل توجه این موسسات با آمریکا مانعی جدی دربرابر کارآیی این اقدامات ایجاد میکند.
به گفته برخی کارشناسان، آنچه که میتوان انتظار داشت ورود شرکت های کوچک و متوسط به برقراری و فعالیت تجاری با ایران است. این تحول در عین حال با نگرانی و تردید در مورد کارآیی و سلامت معاملات خارجی ایران از این طریق همراه است.