رادیو زمانه ـ با آغاز دور نخست تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی، سرمایهگذاران عراقی ضررهای هنگفتی را متحمل شدهاند. به همین سبب این احتمال وجود دارد که در اثر تحریم اقتصادی ایران، نارضایتیها و اعتراضات در عراق هم بالا بگیرد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس در سال ۲۰۱۵ که گروه دولت اسلامی (داعش) با حمله به موصل اعلام خلافت کرد، بسیاری از سرمایهداران عراقی، میلیونها دلار از دارایی خود را به بانکهای ایران انتقال دادند و از نرخ سپردههای ثابت، سودهای کلان به جیب زدند. خبرگزاری آسوشیتدپرس میگوید گروهی از این سرمایهگذاران برای دور زدن مالیاتها، سود سپردههای ثابتشان در بانکهای ایران را بار چارپایان میکردند و از مرز عبور میدادند. با سقوط ارزش ریال در برابر دلار آمریکا این گروه از سرمایهگذاران ضرر هنگفتی را متحمل شدهاند.
دور اول تحریمهای ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی صبح دوشنبه ۱۵ مرداد/ ۶ اوت از ساعت ۴ بامداد به وقت گرینویچ آغاز شد. بر اساس فرمان اجرایی رئیس جمهور آمریکا معامله اسکناس و اسناد مبتنی بر دلار، نقل و انتقال درآمدهای جمهوری اسلامی و خدمات پیامرسانی به بانک مرکزی و سایر مؤسسات مالی ایران، همچنین تجارت گرافیت، فلزات خام و آلومینیوم و فولاد و زغال سنگ و همچنین صنعت خودروسازی شامل تحریمها میشود. تحریم ریال و حسابهای بانکی جمهوری اسلامی در خارج از ایران و معاملات اوراق ریالی ایران نیز در دستور کار قرار دارند.
حیدر عبادی، نخستوزیر عراق چهارشنبه ۱۷ مرداد در یک نشست خبری از پایبندی دولت عراق به تحریم اقتصادی ایران خبر داده بود. پس از این اظهارات بود که سفر نخستوزیر عراق به تهران لغو شد. علاوه بر این شماری از نیروهای سیاسی عراق نظیر نوری مالکی نخستوزیر سابق این کشور، مقتدی صدر رهبر ائتلاف سائرون، عمار حکیم، رهبر اسبق مجلس اعلای اسلامی و همچنین نیروهای شبهنظامی وابسته به ایران همچون گروه عصائب اهل الحق و حرکه حزبالله النجباء از نخستوزیر عراق به خاطر حمایتش از تحریم ایران انتقاد کرده بودند.
دوشنبه گذشته عبادی ناگزیر شد در یک نشست خبری اعلام کند عراق تنها از ممنوعیت معاملات تجاری دلاری با ایران تبعیت میکند اما الزامی به پیروی از همه تحریمها علیه ایران ندارد. نخستوزیر عراق همچنین گفت که این کشور به واردات کالا از ایران ادامه میدهد و علاوه بر ایران هزینه صدور ویزا برای زائران کربلا را هم کاهش خواهد داد.
انتظار میرود که با آغاز تحریم نفتی ایران از ۵ نوامبر ارزش ریال در برابر دلار آمریکا با شیب تندتری سقوط کند. یک سرمایهگذار ۴۱ ساله عراقی به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که با ظهور داعش در عراق، بخشی از سرمایهاش را به بانکهای ایرانی انتقال داده و بخشی دیگر را در بازار مسکن ایران سرمایهگذاری کرده اما اکنون به سبب تحریمها، بازار مسکن ایران خوابیده و در عراق هم به دلیل رکود اقتصادی بازار مسکن رونق ندارد. او گفته که در همین چند ماه اخیر به اندازه ۱۰ سال زیان کرده است. یک هتلدار ۶۰ ساله در نجف هم در گفتوگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس ادعا کرده که بانکهای ایران با تخصیص بهرههای کلان به سپردههای ثابت، سرمایهداران عراقی را فریب دادهاند. این هتلدار ۱۰۰ هزار دلار در اثر بحران مالی اخیر متضرر شده است.
باسم جمیل آنتونی، یک اقتصاددان عراقی به آسوشیتدپرس گفته است که سفرهای زیارتی ایرانیان به نجف و کربلا در سرریز شدن سرمایههای عراقی به بانکهای ایرانی و زیانهایی که اخیراً سرمایهگذاران عراقی متحمل شدهاند بیتأثیر نبوده است.
از اواخر تیر سال جاری، چندین شهر شیعهنشین از جمله نجف و کربلا شاهد اعتراضات مردم بوده است. علی سیستانی، مرجع تقلید شیعیان عراق و مقتدی صدر، رهبر ائتلاف سائرون از این اعتراضات حمایت کردهاند. به دلیل جذب سرمایههای عراقی، ژرفتر شدن بحران اقتصادی در ایران در اعتراضات عراق هم بیتأثیر نخواهد بود.