دویچه وله ـ نزدیک شدن "روز کوروش" همواره با بالا گرفتن بحثها درباره آن همراه است. یک نماینده مجلس از "امنیتی" کردن "روز کوروش" توسط حسن روحانی انتقاد کرده است. استانداری فارس اطلاعیه منسوب به خود در رابطه با این روز را تکذیب کرد.
بهرام پارسایی، نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی، در نطق میاندستور جلسه علنی روز یکشنبه ۲۹ مهرماه (۲۱ اکتبر) ضمن انتقاد شدید از حسن روحانی گفت که رئیس جمهوری ایران با فرستادن پیشنهاد او مبنی بر نامگذاری روز کوروش به شورای عالی امنیت ملی، این درخواست را "امنیتی" کرده است.
پارسایی یادآور شد که روحانی در سازمان ملل متحد و سفرهای اروپاییاش از "تاریخ و فرهنگ غنی ایران" یاد میکند و ایران را "ناجی یهودیان در تاریخ" مینامد. او رئیس جمهوری ایران را مورد انتقاد شدید قرار داد که: «آنجا که مصرف خارجی برای شما دارد، به نوعی برای تأیید خود از آن حرف میزنید و در برخوردی دوگانه انکار داخلی شما را شاهدیم.»
نطق پارسایی درباره روز کورش
-- اختر (@akhtar_ir) 21. Oktober 2018
آقای روحانی در سفرهای خارجی از تاریخ یاد میکنید و یهودیان را خطاب میکنید که ما ناجی تاریخی شما بودهایم، آنجا مصرف خارجی دارد برای تایید خود از آن حرف میزنید
دکتر روحانی درخواست نامگذاری #روز_کوروش را با ارجاع به شورای عالی امنیت ملی، امنیتی کردید pic.twitter.com/Z6UCqVuknR
حسن روحانی در جریان سفر خود به اتریش روز ۱۳ تیرماه گذشته در نشست خبری مشترکی با صدراعظم این کشور، ضمن اشاره به "نجات یهودیان توسط کوروش کبیر"، گفته بود: «برخی از کشورهای اروپایی بدهکاری تاریخی به یهود دارند که ما به آن کار نداریم، ولی ملت یهود هم به ما بدهکار است. ما ایرانیان منجی یهود در بابل بودیم. آنها مدیون ما بودند.»
بهرام پارسایی در ادامه نطق خود رفتار "دوگانه" روحانی را "سودجویی از تاریخ و فرهنگ این سرزمین" و "بیاحترامی به شعور تاریخی و فرهنگی جامعه" دانست و خطاب به رئیس جمهوری ایران افزود: «درخواست نامگذاری روز کوروش را که درخواستی کاملا اجتماعی و فرهنگی است به شورای عالی امنیت ملی ارجاع داده و آن را امنیتی کردید. در دنیا مسایل امنیتی را، برای کاهش هزینههای ناشی از آن، فرهنگی و اجتماعی میکنند و ما کاملا نقطه عکس آنیم.»
این نماینده مجلس دلیل اصلی نطق خود را "نگرانی جدی نسبت به تهدید امنیت و انسجام ملی که به واسطه کاهش روند عرق و هویت ملی در مردم آرام آرام در حال شکلگیری است" عنوان کرد و افزود: «دلیل اصلی همکاری مردم هر کشوری با سیستمهای جاسوسی اجنبی همان کاهش عرق ملی و هویت ملی و عدم احساس تعلق به سرزمین خود است.»
کوروش؛ "شخصیتی غریب در زادگاه خود"
پارسایی با استناد به "دوستان اطلاعاتی" گفت که «بخش عمده عملیات تروریستی اهواز به دلیل کاهش عرق ملی و هویت ملی بوده است.»
این عضو فراکسیون امید مجلس سپس با اشاره به اینکه کوروش شخصیتی است که "در کشور و زادگاه خود غریب واقع شده است"، استفاده از "فرصتهای فرهنگی و تاریخی" را برای "تقویت امنیت پایدار و جلوگیری از بهرهبرداری اقلیت معاند خارجی" ضروری دانست.
بهرام پارسایی که سال گذشته نیز خواستار نامگذاری هفتم آبان به عنوان روز کوروش شده بود، مجددا اجرای این درخواست را "بسیار ضروری و لازم" عنوان کرد.
مطالب بیشتر در دویچه وله فارسی
هفتم آبانماه به عنوان روز رسمی کوروش به ثبت نرسیده، اما بسیاری از ایرانیان خواستار ثبت رسمی و جهانی این روز هستند که مصادف است با ورود بنیانگذار پادشاهی هخامنشی به بابل.
تکذیب اطلاعیه منسوب به استانداری فارس
استقبال عمومی از گرامیداشت "روز کوروش" در سالهای گذشته باعث توجه و حساسیت افکار عمومی به نزدیک شدن هفتم آبان شده است. در سال جاری (۱۳۹۷) نیز با نزدیک شدن این روز اطلاعیهای منتسب به استانداری فارس در شبکههای اجتماعی منتشر شد که به سرعت از سوی این نهاد تکذیب گردید.
در این "اطلاعیه" نوشته شده بود: «با توجه به سوءاستفادههای سیاسی و امنیتی برخی از گروهکهای ضدانقلاب، مجموعه توریستی پاسارگاد از پنجم تا هشتم آبان ماه تعطیل است.همچنین مسیرهای ورودی به این مجموعه توسط راهداری و نیروی انتظامی مسدود خواهد بود.هموطنان عزیز برای ادای احترام به شخصیت کوروش کبیر و بازدید از این مجموعه ارزشمند روزهای دیگری را انتخاب نمایند.» روابط عمومی استانداری فارس اعلام کرده است که اطلاعیه منتشرشده در شبکههای اجتماعی به نقل از این نهاد "جعلی است و به هیچ عنوان صحت ندارد".
نخستین حمایت دولتی از رسمی شدن روز کوروش در دوره نخست ریاست جمهوری محمود احمدینژاد صورت گرفت. اسفندیار رحیممشایی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی ایران، آذرماه سال ۱۳۸۷ طی سخنانی از ثبت روز کوروش در تقویم ملی ایران حمایت کرد. رحیم مشایی گفته بود: «در نظر گرفتن روزی به نام کوروش تاکنون در دستور کار ما نبوده، اما این موضوع قابل بررسی است که در تقویم ملی روزی به نام کوروش یا تخت جمشید داشته باشیم.»
در عین حال ثبت رسمی روز کوروش در تقویم ملی ایران، همواره از درخواستهای گروههای وسیعی از مردم بهخصوص فرهنگیان و دانشگاهیان بوده است. همایش "روز جهانی کوروش" در آبانماه سال ۹۰ و همایش "یادبود استوانه کوروش" در هفتم آبان ۹۲ در دانشگاه تهران گوشهای از چنین درخواستی را نشان میداد. آذرماه سال گذشته (۱۳۹۶) نیز شماری از باستانشناسان و تاریخپژوهان ایرانی در نامهای خطاب به معاون استاندار فارس خواستار نامگذاری هفتم آبان به عنوان "روز کورش بزرگ" در تقویم رسمی کشور شدند. آنان از جمله تأکید کرده بودند که "گرامیداشت این روز میتواند نقشی مؤثر در ایجاد وحدت ملی و همبستگی همه ایرانیان" داشته باشد.
"روز کوروش" در سالهای گذشته
برای گرامیداشت همین روز بود که روز هفتم آبان سال ۹۵ هزاران نفر از ایرانیان در اطراف مقبره کوروش در پاسارگاد تجمع کردند و شعارهایی سر دادند.
چند روز بعد اما دادستان عمومی و انقلاب شیراز اعلام کرد که "لیدرها و سرشاخههای اصلی" این تجمع دستگیر شدهاند. علی صالحی گفته بود: «اقدامات این افراد پیش از این از سوی دستگاههای امنیتی، اطلاعاتی و انتظامی مورد رصد قرار گرفته بود.». دادستان شیراز دستگیرشدگان را به سر دادن "شعارهای هنجارشکنانه" متهم کرده و گفته بود که برای آنها پروند قضایی تشکیل شده است.
آیتالله حسین نوری همدانی، از مراجع تقلید شیعه در ایران نیز پس از این تجمع، به همایش "روز کوروش" در پاسارگاد به شدت حمله کرده و گفته بود: «در مزار کوروش جمع شدهاند، همان شعارهایی که برای رهبری میدهیم، برای کوروش میدهند و باز ما زنده، نشستهایم و تماشاگر هستیم [...] شاه میگفت کوروش آسوده بخواب، ما بیداریم، اکنون عدهای دور مزار کوروش جمع شدند و طواف کردند و در این تجمع دستمال درآوردند و گریه کردند.». نوری همدانی با استناد به روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، کسانی را که "به یاد کوروش" هستند، "ضد انقلاب" خوانده بود.
هفتم آبانماه سال گذشته نیز گزارشها حاکی از تدابیر شدید امنیتی برای جلوگیری از برگزاری مراسمی مشابه با سال ۹۵ بود. گزارش شده بود که در روزهای منتهی به هفتم آبان در اطراف مقبره کوروش حصارهایی نصب شده و برخی از شهروندان پیامکهای بینام و نشانی را مبنی بر "غیرقانونی" بودن تجمع پاسارگاد دریافت کردهاند و به "پیگرد قانونی" در صورت تخلف تهدید شدهاند. همچنین گفته شده بود که جادههای منتهی به پاسارگاد بسته شده بوده و شمار زیادی از نیروهای انتظامی در این منطقه در حال آمادهباش بودهاند.