بی بی سی - محسن بهاروند، دستیار وزیر و مدیرکل آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، که از سوی ایران مامور تبادل زندانی آمریکایی با شهروند ایرانی زندانی در ایالات متحده بوده، جزئیاتی از این تبادل را که سه روز پیش در سوئیس انجام شد، بیان کرده است.
مقامهای ایران و آمریکا سه روز پیش مسعود سلیمانی، استاد دانشگاه زندانی در آمریکا را با ژیائو وانگ، محقق آمریکایی دانشگاه پرینستون که محبوس در ایران بود، با هم مبادله کردند.
آقای بهاروند به خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) گفته است که مبادله زندانیها در یک "منطقه بیطرف" در زوریخ که سوئیسیها تعیین کرده بودند انجام شد. به گفته او در اتاقی که تبادل صورت گرفت برایان هوک نماینده ویژه وزیر خارجه آمریکا در امور ایران هم حضور داشت.
دستیار وزیر خارجه ایران گفته "ما در اتاقی که مبادله انجام میشد با هم روبهرو شدیم. پشت یک میز نشستیم. آنها (هیات آمریکایی به ریاست برایان هوک) دوست داشتند صحبتی بکنند، اما ما دستورالعملی برای صحبت نداشتیم. لذا وقتی که رابط سوئیسی هم میگفت اگر میخواهید صحبتی بکنید، خیلی محترمانه و دوستانه به رابط سوئیسی گفتیم که وزارت خارجه غیر از دستورالعمل نظام کاری انجام نمیدهد".
در جریان این مبادله، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران هم به سوئیس رفته بود اما به گفته آقای بهاروند در هتل ماند و زمان برگشت با بقیه گروه به سوی تهران پرواز کرد.
درباره دلیل حضور آقای ظریف در این مبادله، دستیار او گفته که چون هیات لازم داشت که با جت اختصاصی از تهران به زوریخ پرواز کند "طبق قانون باید جناب وزیر هم حضور داشته باشند چون طبق قانون زیر آن درجه نمیشود از هواپیمای اختصاصی استفاده کرد. از سوی دیگر، آقای ظریف هم میگفتند در عملیات اجرایی ممکن است تا ما را میبینند، تقاضایی بکنند که نیاز به مشورت با ایشان و تصمیمگیری داشت".
درباره اصرار ایران به استفاده از جت اختصاصی، این مقام ایرانی گفته پس از توافق با آمریکا برای تبادل زندانی ها "متوجه شدیم که دولت آمریکا برای تبعه خودش هواپیمای دولت خودش را خواهد آورد و با پرواز اختصاصی ایشان را به آمریکا برخواهد گرداند. لذا ما تاکید داشتیم برای تبعه ایرانی هم همان شرایط باشد؛ لذا از هواپیمای دولت خودمان استفاده کردیم".
مدیرکل آمریکای وزارت خارجه ایران در ادامه گفته که ساعت ۳ صبح روزی که قرار بوده تبادل انجام شود در اتاق محل اقامت آقای ظریف در زوریخ روی کاغذ طراحی کردیم که تبادل چگونه باشد.
آقای بهاورند گفته علیرغم وجود زندانی های دوتابعیتی در ایران و زندانی های ایرانی در آمریکا هنوز توافقی برای تبادل بیشتر زندانی با ایالات متحده انجام نشده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، مبادله دو زندانی ایرانی وآمریکایی را "تبادل گروگان" خواند و از ایران به خاطر "مذاکرهای بسیار منصفانه" که به آزادی این دو نفر منجر شد، تشکر و به طور تلویحی دولت ایران را به مذاکره بر سر مسائل مهمتری تشویق کرده است.
مقام های ایرانی روز دوشنبه (۱۸ آذر) گفتند که این کشور آماده مبادله زندانیان بیشتری با آمریکا است اما مذاکرات گستردهتر بر سر برنامه اتمی را به لغو تحریم ها منوط کرده اند. به گزارش خبرگزاری های داخلی ایران محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران گفت: "پس از به خانه باز گرداندن گروگانمان در این هفته، کاملا برای تبادل فراگیر زندانیان آمادگی داریم. توپ در زمین ایالات متحده است."