ویروس آثار ویرانگری بر زندگی اجتماعی خواهد گذاشت، اما خطرناک‌تر این است که قید و بندهای مرتبط به وبا به منطقه حساسی همچون رشد اجتماعی بکشند، یعنی بستن « نقاط نشو ونمای اجتماعی» همچون مراکز خرید و رستوران‌ها و کافه‌ها و سالن‌ها آرایشی و...است که مساوی با زیرپا گذاشتن زندگی معمولی است. هرکسی به خاورمیانه سفرکرده باشد می‌داند این مسئله بخشی از هویت مردم آنجاست. بستن موزه‌ها و سالن‌های نمایش و سینما، زیان‌هایی به زندگی فرهنگی وارد می‌کند. ایجاد محدودیت برای ارتباط میان مردم، مانعی برنشو و نمای اجتماعی کودکان و نسل جوان می‌شود به خصوص در شرایطی که مدارس و مؤسسه‌های آموزشی دیگر تعطیل باشند. سئوالی که باردیگر مطرح می‌شود این است چه قدر می‌توان این زیان را از طریق ابزار ارتباط الکترونیک جبران کرد؟ مناطق آسیب دیده از جنگ‌ها در خاورمیانه که چنین امکاناتی وجود ندارد چطور؟

اما با این حال این تدابیر محدودیت آفرین برای مبارزه با وبای جهانی، انگیزه قوی برای پیشرفته‌سیازی تکنولوژی رایانه‌ای می‌دهند. چرا که می‌توانند جایگزین ارتباطات مستقیم بشری بشوند که برای جوامع دچار ممنوعیت و محدودیت شده اهمیت حیاتی دارند. شاید دراین حالت وبا نه تنها کشنده نباشد بلکه عاملی برای پیشرفت علمی و تکنولوژیک بشود.

مشکل دشوارتر اعمال محدودیت بر ارتباطات گروهی رودر روی در زندگی دینی مردم است به خصوص برای مسلمانان که حج یکی از واجبات اصلی آنها به شمار می‌رود. همین مسئله درباره مسیحیان صدق می‌کند. برای کاتولیک‌ها، پاپ واقعا خطبه‌هایی می‌گوید که مانند سابق زنده نیستند که مردم در میدان واتیکان جمع می‌شدند، بلکه از طریق صفحات تلویزیون و رایانه‌ها صورت می‌گیرد. تا به کی می‌توان جامعه را رایانه‌ای کرد یا «ارتباط غیرمستقیم» در چنین مجال حساس و مقدسی برای مردم برپاساخت؟

برخی کارشناسان روس متخصص در مسائل خاورمیانه براین باورند که این بیماری هولناک منطقه را مانند دیگر مناطق تهدید می‌کند و نگرانی خود را از پنهانکاری برخی کشورهای بحرانی خاورمیانه در مسئله اعلام تعداد مبتلایان ابراز می‌دارند. یا اینکه به دلیل ضعف امکانات مناسب قادر به انجام آزمایش‌های لازم نیستند. تنها امید باقی مانده رسیدن فصل تابستان است چون آن طور که ادعا می‌شود دمای بالا ویروس کرونا را می‌کشد.

گفته می‌شد که اغلب قربانیان ویروس کرونا افراد مسن هستند، روشن است که همه کسانی که از مشکلات ضعف بنیه و مقاومت بدنی رنج می‌برند بیشتر درمعرض خطرند؛ همین طور مبتلایان به بیماری‌های سرطان و ایدز و کسانی که مجبور به پیوند عضو بوده‌اند یا دارای دستگاه تنظیم ضربان قلب‌اند و به طور کلی کسانی که دارای بیماری مزمن هستند.

هنوز ابتلا به این بیماری در روسیه اندک است. اما سرمایه‌دار میلیاردرمشهور روسی، الویگ دیریباسکا، روسیه را به عنوان کشوری توصیف کرد که به دلیل سبک تفکر مردمش آمادگی مواجهه با ویروس را ندارد و نتایج هولناکی را پیش بینی می‌کند. او پیشنهاد داد مرزها به طور موقت کاملا بسته شوند و همه شهروندان روس به مدت60روز دست از کار بکشند و آنها را راهی قرنطینه خانگی بکنند.

باز می‌بینیم که ازممنوعیت ارتباط میان مردم به عنوان ابزاری برای مواجهه با وبا استفاده می‌شود به شکلی تند و در قالب قرنطینه بهداشت ملی که شامل توقف موقت فعالیت اقتصادی می‌شود. دیریباسکا می‌گوید:« فرهنگ و سبک زندگی ما و نگاه ما به وبا گزینه‌ دیگری پیش روی ما نمی‌گذارد. اگر به مترو یا مراکز تجاری بروید، کسی را نمی‌بینید که ماسک زده باشد». با این حال برخی دیگر براین باورند که ماسک بی معناست و فایده‌ای ندارد. اما درباره طرز تفکر روسی، به دلیل وجود عناصر سهل انگاری و بی انضباطی دائمی به نظرمن تا حد زیادی شبیه عقلانیت خاورمیانه است تا چین.

همه ما امروزاصول ارتباط میان فردی و اخلاق پرتماس را که برای قرن‌ها ادامه داشته و به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده‌اند، تغییر می‌دهیم. یاد می‌گیریم به هم دست ندهیم و با هم روبوسی نکنیم و به هیچ وجه با همدیگر تماس نگیریم و حتی موقع صحبت کردن فاصله‌ای را رعایت کنیم. به خودمان دلداری می‌دهیم که همه این تدابیر موقتی‌اند.

در حقیقت دیر یا زود این ویروس شکست می‌خورد و این دوره را همچون یک کابوس به یاد خواهیم آورد. با این حال هرچه زمان بیشتری بماند خطر تغییر زندگی کشورها و ملت‌های بیشتر می‌شود.

اکنون ما محکم و استوار به سمت «جهان بدون تماس» می‌رویم که شامل خاورمیانه هم می‌شود. آیا می‌توانیم به گذشته برگردیم یا عناصر«بدون تماس» تا ابد با ما خواهند ماند؟