کیهان لندن - کتی فاکس رئیس هیئت امنیت حمل و نقل کانادا از جمهوری اسلامی ایران خواسته اطلاعات استخراج شده از جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را که دی‌ماه سال ۹۸ با دو موشک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سقوط کرد منتشر کند.
بر اساس قوانین ایکائو مندرج در «انکس ۱۳» ایران به عنوان کشوری که سانحه در آن اتفاق افتاده سرپرست تحقیقات و مسئول اطلاع‌رسانی درباره سانحه است.
پایگاه خبری «۱۱۲ اینترنشنال» سه‌شنبه ۲۸ ژوئیه (۷ امرداد) به نقل از کتی فاکس نوشت «کار استخراج و تحلیل محتوا در پاریس به پایان رسیده اما تحقیقات هنوز پایان نیافته. پرسش‌‌های زیادی هست که باید به آنها پاسخ داد. می‌دانم که بستگان قربانیان و بسیاری دیگر منتظرند بدانند چه اطلاعاتی به دست آمده است. ما درخواست کرده‌ایم که اطلاعات جعبه سیاه هر چه زودتر منتشر شود».
پس از حدود هفت ماه تاخیر و بهانه‌جویی سرانجام یک هفته پیش جمهوری اسلامی دو جعبه سیاه هواپیما را برای استخراج اطلاعات به لابراتوار دفتر بررسی و تحلیل ایمنی هواپیمایی فرانسه (BEA) تحویل داد.
جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اینکه ادعا میکنند موشک‌‌ها غیرعمدی شلیک شده و «خطای انسانی» باعث این فاجعه شده است، اما از عمومی شدن محتوای جعبه سیاه نگران‌اند. اکنون این پرسش مطرح است که چرا اطلاعات جعبه سیاه نباید منتشر شود؟! اگر ادعای مقامات حکومت درست باشد چرا آنها تلاش نمی‌کنند تا حقیقت هرچه زودتر منتشر و روشن شود؟!
پیش از این فرانسوا فیلیپ شامْپَین وزیر خارجه کانادا با تأکید بر اینکه «اعتبار زیادی برای گزارش ایران از سقوط هواپیمای اوکراینی قائل نیستیم» گفت «این سقوط فقط نتیجه خطای انسانی نیست و من فکر می‌کنم که گزارش ایران از سقوط این هواپیما بیش از حد ساده‌انگاری شده است».
یوگنی ینین معاون وزیر خارجه اوکراین نیز ۲۴ ژوئیه (سوم امرداد) تأکید کرد جعبه‌های سیاه هواپیمای اوکراینی «مداخلات غیرقانونی» در پرواز را تأیید می‌کند. اکنون گفته میشود یک هیأت امنیتی ایرانی برای مذاکره با مسئولان اوکراین راهی کی‌‌یف خواهد شد.
اما منظور ینین از «مداخلات غیرقانونی» چیست؟ پاسخ این پرسش در «انکس ۱۷» ایکائو آمده است. این کتابچه مجموعه دستورالعمل‌ها و مقرّرات بین‌‌المللی در زمینه امنیت هواپیمایی است.
انکس ۱۷ بخش اول (CHAPTER 1. DEFINITIONS) صفحه ۱۵ مواردی را که مصداق «مداخلات غیرقانونی» میشود نام برده است. از جمله اقداماتی که امنیت هواپیما یا خدمه و سرنشینان آن را مختل میکنند و تحت عنوان مداخله غیرقانونی معرفی شده‌اند عبارتند از: «توقیف غیرقانونی هواپیما، تخریب هواپیما در هنگام سرویس‌دهی، گروگانگیری خدمه یا سرنشینان، هر نوع حمله به هواپیما در فرودگاه یا آشیانه پرواز، حمل مواد یا ابزار خطرناک و استفاده از آنها جهت وارد کردن آسیب به هواپیما یا تجهیزات آن، هرگونه خرابکاری و همچنین ارتباط یا [ارسال] اطلاعات نادرست که منجر به تهدید امنیت هواپیما در حین پرواز یا روی زمین شود».
شماری از اعضای انجمن «خانواده قربانیان پرواز ۷۵۲» به دلیل دروغگویی و بی‌اعتمادی به مقامات جمهوری اسلامی ایران درخواست کرده بودند در رویه بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه، یک نماینده در جریان بررسی این اطلاعات داشته باشند اما مورد موافقت قرار نگرفت.
به نظر می‌رسد آنچه مانع انتشار اطلاعات از سوی غربی‌‌ها در مورد جزئیات اصابت موشک به هواپیما میشود، موضوع پرداخت غرامت به خانواده قربانیان است زیرا این احتمال که در صورت افشای محتوای جعبه سیاه جمهوری اسلامی دست به اقدامات نابخردانه بزند و به هر بهانه از پرداخت خسارت خودداری کند وجود دارد.
