این اختلال تا پیش از دوران اینترنت، یک اختلال قابل مشاهده در فضاهای عمومی بود که حالا با گسترش روز افزون اینترنت، شکل دیجیتال و سایبری پیدا کرده است، با این تفاوت که این احتمال وجود دارد که افراد عورت نما در شبکه‌های اجتماعی، لزوما دچار اختلال عورت نمایی نباشند و این کار را برای آزار جنسی مخاطبان خود انجام دهند.

سبا، یک کاربر معمولی شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و فیس بوک است. با این حال او هم از چنین آزاری در امان نمانده:

«یک بار یکی از آشنایان که در کشور دیگری زندگی می‌کند، خیلی بی‌مقدمه و ناگهانی عکسی از آلت جنسی خودش برایم فرستاد. شوکه شدم. احساس خیلی بدی به من دست داد، اولش حتی خودم را متهم کردم که نکند رفتاری کرده‌ام که آن فرد به خودش اجازه داده چنین برخوردی با من بکند. در جا بلاکش کردم. آن فرد با من هیچ ارتباط ویژه‌ای نداشت، حتی با هم وارد هیچ گفت‌وگوی مجازی هم نشده بودیم. بعدها فهمیدم این رفتار هم در مورد آن شخص سابقه دارد، هم در مورد بسیاری از افراد و در واقع یک شیوه آزار جنسی مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی است. من چون یک کاربر معمولی هستم، اقدام خاصی نمی‌توانم در برابر چنین آزارهایی بکنم که تاثیر گسترده داشته باشد. اما می‌دانم که این کار هم باید مثل سایر آزارهای جنسی شناخته شود و مجازات در بر داشته باشد.»

ارسال عکس آلت جنسی در اغلب جاهای دنیا جرم انگاری نشده. مانند انواع دیگر آزارهای جنسی، بسیاری از کشورها پیش‌بینی روشنی درباره شیوه مجازات مرتکبین آن ندارند و در عین حال تابوهای جوامع سنتی و فرهنگ قربانی نکوهی باعث می‌شود که به جای مرتکبین این نوع آزار جنسی، زنانی که این آزارها را تجربه می‌کنند متهم به رفتار غیر اخلاقی شوند.

چرا مردان عکس آلت جنسی خود را می‌فرستند؟

برخی تحقیقات نشان داده که ارسال عکس آلت جنسی از سوی مردان به دلایلی مانند خودشیفتگی و اعتماد به نفس بیش از حد آنها روی می‌دهد. برخی مردانی که این نوع عکس‌ها را ارسال کرده‌اند تصور می‌کنند که زنان از دریافت چنین عکسی خوششان می‌آید.

با این حال، ارسال عکس آلت جنسی از سوی مردان اغلب به عنوان خشونت جنسی تسهیل شده توسط تکنولوژی، و نشانه ای از آسیب جنسی تلقی می‌شود و بیشتر زنان آن را آزار و اذیت جنسی تلقی می‌کنند و آن را عامل احساس ناامنی خود در فضای آنلاین به حساب می‌آورند.

اثرات سوء روانی ارسال عکس آلت جنسی مردانه بر روان زنان، می‌تواند بسیار متنوع باشد. ارسال این نوع تصاویر می‌تواند باعث ایجاد تصاویر نادرست درباره تمایلات جنسی فرد یا گرایش جنسی او شوند. ایجاد اضطراب، ناتوانی در بیان خشم، ترس و از بین رفتن اعتماد به نفس می‌تواند از عواقب دریافت ناخواسته چنین تصاویری باشد، به ویژه این که بسیاری از قرباناین این نوع آزار و اذیت آنلاین نوجوانان هستند که ممکن است از بیان این تجربه وحشت داشته باشند و از این کار خودداری کنند.

پریسا ۳۹ ساله می‌گوید:

«تمام آزاردیدگان ارسال ناخواسته عکس آلت جنسی نوجوان یا خیلی جوان نیستند. من به عنوان کسی که حضور پررنگی در شبکه‌های اجتماعی دارم، هر روز به شکل‌های مختلف با این نوع آزارها روبه‌رو هستم. استراتژی من در برخی موارد این بوده که پروفایل شخص آزارگر را معرفی کرده‌ام تا با پررنگ‌کردن موضوع و شرمنده‌سازی آگاهی عمومی را در این زمینه بالا ببرم و آزارگران را متوجه زشتی عمل‌شان بکنم. باور من این است که شیوع این رفتار در میان مردان نشانی از اعتماد به نفس کاذب جامعه مردسالار است و این گروه احساس می‌کنند مجازند با رفتار خود عرصه را برای زنان محدود کننند و فضا را ناامن کنند. در بیشتر موارد این افراد را به شبکه‌های اجتماعی گزارش می‌کنم به عنوان رفتارهای آزارگر و پورنو. در مواردی این اقدامات باعث بسته شدن صفحات این افراد می‌شود. خود زنان هم می‌توانند در صورت مواجهه با چنین افرادی هم گزارش کنند، هم آن فرد را بلاک کنند.»

مادر یک دختر ۱۲ ساله هم می‌گوید:

«متاسفانه دختر من با چنین ازاری مواجه شد. من این موضوع را از اضطراب و تغییر رفتار او فهمیدم چون خودش به علت شرم این موضوع را بیان نمی‌کرد. عکس را یک پسر نوجوان چند سال بزرگ‌تر از او فرستاده بود در یکی از سایت‌های بازی آنلاین. دخترم تا پیش از ان که من مداحله کنم، نمی‌دانست باید چه برخوردی بکند و خودش را مقصر می‌دانست. من در نهایت از این فرصت استفاده کردم تا برای او توضیح دهم که آزار واذیت آنلاین چه شکل‌هایی می‌تواند داشته باشد و او چطور باید جلیو این رفتارها را بگیرد. اما می‌دانم بسیاری از والدین خودشان هم نمی‌دانند چه‌طور باید با این موضوع برخورد کنند و ممکن است خودشان دست به خشونت بزنند یا کلا فرزندشان را از حضور آنلاین منع کنند که راه حل نیست.»

در حال حاضر در قوانین ایران امکان پیگیری حقوقی ارسال ناخواسته عکس آلت جنسی وجود ندارد و قانون ایران تنها برخی دیگر از اشکال آزار آنلاین را جرم‌انگاری کرده است. از جمله فصل پنجم قانون جرائم رایانه‌ای به موضوع هتک حیثیت ‌و نشر اکاذیب پرداخته است. در ماده ۱۶ این قانون آمده است، هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر دیگری را تغییر دهد یا تحریف کند و آن را منتشر یا با علم به تغییر یا تحریف منتشر کند، به نحوی که عرفاً موجب هتک حیثیت او شود، به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

تبصره ماده ۱۶ قانون جرائم رایانه‌ای هم اذعان دارد چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.

در چنین شرایطی تنها راه‌حل موجود استفاده از ظرفیت‌های شبکه‌های اجتماعی برای برخورد با افرادی است که قوانین حضور در شبکه‌های اجتماعی را با آزار و اذیت زیر پا می‌گذارند. با این حال توصیه می‌شود که مدارک این آزارها برای پیگیری‌های بعدی نگه‌داری شود.