پایگاه خبری «عرب نیوز» می‌نویسد مصر به همراه اردن تنها کشورهای عربی بودند که تا پیش از «پیمان ابراهیم» با اسرائیل رابطه داشتند.

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از محمد ششم پادشاه مراکش به دلیل تصمیم برای برقراری روابط دیپلماتیک با تل‌آویو صمیمانه تشکر کرد و گفت: «من همیشه به صلح معتقد بوده‌ام. از دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به دلیل اقداماتش برای اسرائیل تشکر می‌کنم. ما این را فراموش نخواهیم کرد.»

نتانیاهو تأکید کرد این امر همچنین منجر به برقراری پروازهای مستقیم بین مراکش و اسرائیل می‌شود.

تحلیلگران می‌گویند موفقیت «پیمان ابراهیم» نتیجه مذاکره جرد کوشنر مشاور ارشد رئیس جمهوری آمریکا داماد دونالد ترامپ بوده است.

کوشنر در همین ارتباط گفت: «این امر امنیت اسرائیل را بیشتر تقویت می‌کند و فرصت‌هایی برای مراکش و اسرائیل فراهم می‌کند تا روابط اقتصادی خود را نیز تعمیق و زندگی مردم خود را بهبود ببخشند.»

او همچنین گفت عادی‌سازی روابط عربستان سعودی با اسرائیل اجتناب‌ناپذیر است و اکنون فقط مسئله زمان مطرح است و دیر یا زود روابط آنها نیز با یکدیگر عادی خواهد شد.

وضعیت مراکش در مقایسه با دیگر کشورهای عربی

روزنامه «اورشلیم پست» در تحلیلی به قلم «ست جی فرانتزمن» می‌نویسد ملک محمد ششم پادشاه مراکش که یک فرد میانه‌روست و به گشاده‌نظری معروف است برای برقراری روابط با اسرائیل به چراغ سبز عربستان و آمریکا نیاز داشت که انجام شد.

در این مقاله آمده بسیاری می‌گفتند بعد از امارات و بحرین، عربستان می‌تواند برای توافق صلح با اسرائیل گام بردارد اما نتایج انتخابات آمریکا و اعلام پیروزی جو بایدن احتمالاً این محاسبه را تغییر داد.

در این مقاله همچنین آمده خوبی مراکش این است که به دست عوامل طرفدار رژیم ایران یا افراط‌گرایان اخوان‌المسلمین ربوده نشده است. منطقه‌ی خاورمیانه که از زمان بهار عربی، ظهور و سقوط داعش و بحران خلیج‌فارس در سال ۲۰۱۷ و همچنین افزایش نقش ایران در عراق، لبنان، سوریه و یمن وضعیت جدیدی پیدا کرده، بیش از پیش دچار پراکندگی شده و همزمان اسرائیل جای خود را در میان کشورهای عربی بیشتر باز کرده است. این در حالیست که جمهوری اسلامی ایران و دولت اسلامگرای ترکیه که با اسرائیل دشمنی دارند، کشورهایشان در گذشته‌ روابط خوبی با این اسرائیل داشتند.

واکنش نرم‌تر آنکارا نسبت به گذشته

به گزارش «آناتولی» مولود چاووش‌اوغلو وزیر خارجه ترکیه در گفتگوی تلفنی با ناصر بوریطه وزیر خارجه مراکش گفت «هر کشوری این حق را دارد تا روابط دیپلماتیک با کشورهای دیگر برقرار کند، اما آنکارا مخالف انجام این کار به بهای تضعیف آرمان فلسطین است.»

البته این موضع وزارت خارجه ترکیه در مقایسه با مواضع این کشور پس از اعلام عادی‌سازی روابط امارات و بحرین با اسرائیل کمی ملایم‌تر شده به اضافه اینکه به راستی نیز بهبود و عادی شدن روابط اعراب و اسرائیل موضوع فلسطین را از یکسو به عنوان «پیراهن عثمان» به حاشیه رانده و از سوی دیگر این چشم‌انداز وجود دارد که مناسبات جدید به سود مردم فلسطین عمل کرده و گریبان آنها را از دست اسلامگرایان رهاد سازد تا از آنها دیگر به عنوان ابزار برای اهداف سیاسی استفاده نشود.

از همین روست که حازم قاسم سخنگوی «حماس» با محکوم کردن توافق مراکش و اسرائیل گفته است «این خطایی سیاسی است و به نفع مسئله فلسطین نیست و برعکس، اشغالگران را به ادامه نادیده گرفتن حقوق مردم ما تشویق می‌کند و از آن برای تشدید تجاوزگری علیه ملت ما و گسترش شهرک‌سازی بهره‌برداری می‌کند.»

«جبهه خلق فلسطین» نیز در بیانیه‌ای «عادی‌سازی مستمر» از سوی کشورهای عربی را خیانت آشکار خواند و بر ضرورت اتحاد برای مقابله با توطئه‌ها تاکید کرد.

به نظر می‌رسد نه تنها گروه‌ها و زمامداران اسلامگرای فلسطین، بلکه در خاورمیانه جدید، رژیم ایران نیز منزوی‌تر از رژیم ترکیه به حاشیه رانده می‌شود زیرا رجب طیب اردوغان کمتر از علی خامنه‌ای با جهان درگیر شده و هنوز با معضل تحریم‌های سنگین روبرو نیست تا آخرین برگ‌های اسلامی- عثمانی خود را با تهدیدات مختلف رو کند.