بی بی سی فارسی - ویدئوی جدید القاعده که برشهایی از پیامهای صوتی ایمن الظواهری، رهبر این گروه در رابطه با اوضاع بد مسلمانان روهینگیا در آن پخش میشود، هیچ اطلاعات خاصی از وضعیت سلامت یا زنده بودن او ارائه نمیدهد و این در حالی است که در ماه نوامبر برخی گزارشهای تایید نشده در رابطه با مرگ او منتشر شد.
این ویدئویی ۲۱ دقیقهای با عنوان " زخم روهینگیا زخم امت اسلام است" یک روز پس از پخش آگهی آن، در ۱۲ مارس از طریق پیامرسان غیرمتمرکز "راکتچت" منتشر شد. روی این ویدئو متن عربی هم گذاشته شده بود.
این اولین بار بعد از انتشار شایعه مرگ ایمن الظواهری است که او در یک پیام ویدئویی "حضور" مییابد. شایعهای در ماه نوامبر منتشر شد و بر اساس آن رهبر مصری القاعده یک ماه پیش از آن به مرگ طبیعی از دنیا رفته بود. البته حامیان القاعده آن زمان در اظهار نظر نسبت به این موضوع احتیاط نشان دادند.
در تکههای کوتاه پیام صوتی که از الظواهری در این ویدئو پخش میشود او به هیچ یک از وقایع اخیر اشارهای نمیکند و حرفهایش عملا در مورد تمامی اتفاقاتی که از سال ۲۰۱۷ به این طرف افتاده، صدق میکنند.
القاعده احتمالا سعی کرده از کودتای نظامی میانمار در ماه فوریه برای ایجاد این تصور که اظهار نظرهای الظواهری جدید هستند و او زنده است، استفاده کند.
اما به نظر نمیرسد این ویدئو حامیان گروه "دولت اسلامی" (داعش) که از رقیبان سرسخت القاعده است را متقاعد کرده باشد. آنها "حضور" الظواهری در این ویدئوی جدید را آشکارا به سخره گرفته و گفتهاند این کار در واقع مرگ رهبر القاعده را تایید میکند. حامیان داعش بر این گمان هستند که الظواهری در آوریل ۲۰۲۰ یا مرده یا توان حرکتی خود را از دست داده است.
این ویدئوی جدید احتمالا باعث ناامیدی طرفداران القاعده هم خواهد شد چون از قرار معلوم آنها منتظر ویدئویی بودند که ثابت کند رهبر این گروه بعد از ماهها گمانهزنی کارشناسان امنیتی و رقبای اسلامگرا زنده است.
ویدئویی که از وضعیت الظواهری اطلاعات خاصی نمیدهد
بخش عمده این ویدئو که به زبان عربی است و زیرنویس انگلیسی دارد از تکههای گزارشهای رسانههای جریان اصلی در رابطه با اوضاع بد مسلمانان روهینگیا در میانمار و "بی عملی" یا اقدامات محدود جامعه بینالمللی برای کمک به آنها تشکیل شده است.
در بیشتر بخشهای این ویدئو صدایی خارج از تصویر به زبان عربی پخش میشود و راوی در واقع نظرات القاعده در رابطه با بحران روهینگیا را بیان میکند. این در حالی است که این ویدئو قرار بود پیامی از سوی رهبر این گروه باشد.
در چند جای این ویدئو کلیپهای صوتی کوتاه از الظواهری روی تصویری قدیمی از او پخش میشود که در آنها درباره روهینگیا حرف میزند.
در این ویدئوی ۲۱ دقیقه و ۳۹ ثانیهای، الظواهری در مجموع حدود سه دقیقه و نیم حضور مییابد و کاملا مشخص است تصویر ثابتی که موقع پخش صدایش دیده میشود از پیام ویدئویی او با عنوان" با هم به سوی خدا" متعلق به دسامبر ۲۰۱۹ برداشته شده است چون ظاهر او و مکانی که در آن قرار دارد در هر دوی آنها یکسان است.
در این ویدئوی جدید راوی به رویدادهای اخیر از جمله کودتای نظامی میانمار در فوریه یا حمله هوایی فرانسه به مالی در ژانویه اشاره میکند، با این حال اظهار نظرهای الظواهری در رابطه با روهینگیا کلی هستند و نمیشود آنها را صرفا به اتفاقا اخیر مربوط دانست.
بخش عمده حرفهای او ظاهرا به آوارگی صدها هزار نفر از مسلمانان روهینگیا به دنبال عملیاتهای نظامی میانمار در ایالت راخین در سال ۲۰۱۷ و سختیها و مشکلات مداوم آنها از آن زمان تا کنون مربوط میشود.
در عین حال با این که در کلیپ و پوستر تبلیغاتی این ویدئو بعد از نام الظواهری از "خداوند او را حفظ کند" که عبارتی برای افراد زنده است استفاده میشود، اما در خود ویدئو نه موقع پخش تصاویر ثابت او و نه در زیرنویسها، خبری از این جمله نیست.
این ویدئو در میان حامیان القاعده به شکل گسترده به اشتراک گذاشته شد و بسیاری بعد از اسم الظواهری، عبارت "خداوند او را حفظ کند" را به کار بردند.
' مدرکی' در تایید مرگ رهبر القاعده
حامیان داعش در فضای مجازی از این ویدئو برای تایید ادعاهای خود مبنی بر این که الظواهری مرده و دستورها را سیف العدل، جانشین او میدهد، استفاده کردهاند. گفته میشود سیفالعدل در حال حاضر در ایران زندگی میکند.
یکی از حامیان داعش به نام لبیب در پیامرسان تلگرام نوشت القاعده با پنهان کردن "واقعیت" در رابطه با الظواهری به سربازان و طرفداران خود بیاحترامی میکند و "ارائه این ویدئو به عنوان پیامی تازه از سوی الظواهری" سوءاستفاده از "سادهلوحی" آنها محسوب میشود، "ویدئویی که به وضوح ساختگی است و چند کلمه حرف الظواهری در آن نشان دهنده جدید بودنش نیست."
او بدون این که به دنبال پاسخی باشد، میپرسد: " القاعده چه زمانی حقیقت را در مورد مرگ الظواهری به حامیان و سربازان خود اعتراف خواهد کرد؟"
یکی دیگر از حامیان داعش به نام بها میگوید الظواهری عملا در این ویدئو حرفی نمیزند و چیزهایی که میگوید هم "قدیمی" هستند. او میگوید با این که قرار بود این ویدئو پیامی از سوی رهبر القاعده باشد، این روای است که در بیشتر لحظات حرف میزند.
بها هم حرفهایش را با اظهار نظری مشابه لبیب به پایان میرساند. او میگوید القاعده باید " دست از این بازیهای احمقانه بردارد" و به "مرگ الظواهری اعتراف کند."
هر دوی آنها معتقدند این سیفالعدل است که در حال حاضر به طور مخفیانه القاعده را رهبری میکند و مسئول پنهان کردن اخبار مربوط به "مرگ" الظواهری هم خود اوست.
همه پیامهای اخیر الظواهری قدیمی به نظر میرسند
از ماه مه ۲۰۲۰ تا کنون این سومین ویدئویی است که از رهبر القاعده منتشر شده اما اطلاعات خاصی از وضعیت او ارائه نداده است. با توجه به رویدادهایی که الظواهری در این ویدئوها به آنها اشاره میکند هر سه آنها ظاهرا تصاویر آرشیوی از قبل ضبط شده یا دیده نشده از او هستند.
الظواهری آخرین بار در ویدئوی مربوط به سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر در آمریکا، دیده شد و فقط در مورد اتفاقات سال ۲۰۱۹ صحبت کرد.
در ماه مه، او در یکی از ویدئوهای مربوط به مجموعهای به نام "با هم به سوی خدا" که پخش آن از دسامبر ۲۰۱۹ آغاز شده بود، ظاهر شد. در حالی که ویدئو شامل گزارشهایی در رابطه با همهگیری بیماری کووید-۱۹ بود و صدایی خارج از تصویر روی آن پخش میشد، خود الظواهری درباره انکار وجود خدا و موضوعات ایدئولوژیکی حرف زد که به هیچ وجه با اتفاقات آن زمان مرتبط نبود.
احتمالا این ویدئو هم مثل ویدئوی اخیر در رابطه با میانمار، تلاشی از سوی رسانههای القاعده بوده تا با کنار هم قرار دادن رویدادهای حال حاضر و برشهای ویدئوهای قدیمی الظواهری این تصور را بوجود بیاورند که او همچنان فعال است.
ویدئوی مربوط به ماه مه بعد از این منتشر شد که در ماه آوریل موجی از گمانهزنیها در رابطه با وضعیت الظواهری در میان حامیان داعش شکل گرفت.
حامیان داعش با استناد به غیبت رسانهای الظواهری و سکوتش در رابطه با رویدادهای کلیدی، بحث مرگ یا از کارافتادگی جسمانی او را مطرح کردهاند. توافق صلح آمریکا- افغانستان و مرگ قاسم الریمی، رهبر گروه القاعده در یمن از جمله رویدادهای مهمی است که به گفته آنها الظواهری شخصا در موردشان نظری نداده. آن هم در حالی که "فرمانده عمومی" این گروه بیانیهای کتبی درباره هر دوی این مسائل منتشر کرده است.
واکنشهای حامیان داعش در ماه آوریل پس از این شکل گرفت که بازوی رسانهای القاعده موسوم به الصحاب ترجمه یکی از ویدئوهای الظواهری که به عنوان اولین قسمت از مجموعه "با هم به سوی خدا" در دسامبر منتشر شده بود را پخش کرد.
حامیان داعش چه آن زمان و چه حالا بر این باورند که القاعده سعی داشته با پخشی ویدئوهای قدیمی و تکراری این تصور را ایجاد کنند که رهبر القاعده همچنان فعال است.
ثروت ترامپ در دوران ریاستجمهوری او کم شد