امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با خبرگزاری «تسنیم» در سال ۱۳۹۶گفته بود: «اولین ملاقاتی که من به صورت مستقیم با ایشان (نصرالله) داشتم، در سال ۱۳۸۹ بود و بعد از آن تقریبا هر چند ماه یک‌ بار ایشان را می‌بینم و میانگین جلساتی که با هم داریم، فکر می‌کنم بین سه و نیم تا شش ساعت است. جالب است بدانید که ساعت سه بامداد وقتی با ایشان صحبت می‌کنید، ایشان چنان سرحال هستند که انگار ساعت شش صبح است و نماز صبح خود را خوانده و صبحانه را میل کرده و انرژی لازم را برای صحبت کردن دارد.»

امیرعبداللهیان متولد سال ۱۳۴۳، پنج سال جوان‌تر از ظریف و اهل دامغان است. بر خلاف ظریف که خانواده‌ای متمول داشته، او در یکی از محله‌های جنوبی تهران متولد شده و زندگی کرده که حتی فاقد درمانگاه بوده است: «بعد از این که جنگ تمام شد، محله ما درمانگاهی نداشت و خیلی تلاش کردیم درمانگاه در محله دایر کنیم. خیلی از دوستانی که بسیجی و مسجدی بودند، در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی درس خوانده بودند. به فکر ما رسید این‌ها را جمع کنیم و درمانگاه خیریه راه بیندازیم.»

امیرعبداللهیان تحصیل کرده دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه است که در دوره ریاست جمهوری «حسن روحانی» منحل شد.
او پیش از انتصاب به سمت معاونت وزارت امور خارجه، سفیر جمهوری اسلامی در بحرین بود؛ کشوری که با قطع روابط عربستان سعودی با ایران در دی ۱۳۹۴، رابطه‌اش را با ایران قطع کرد.

بحرین اولین و آخرین محل ماموریت او به عنوان سفیر بوده است. پس از عزل از سمت معاونت، قرار بود سفیر جمهوری اسلامی در عمان شود که کشوری بسیار کلیدی در کنترل سطح تنش و بحران میان جمهوری اسلامی و غرب است. اما رسانه‌های نزدیک به سپاه می‌گویند امیرعبداللهیان این ماموریت را احتمالا در اعتراض به عزل خود، نپذیرفت.

ظریف در مصاحبه‌ای از دوران وزارتش که قرار نبود منتشر شود و افشای آن به از دست رفتن آینده سیاسی وی سرعت داد، توضیح داده است که شماره تلفن امیرعبداللهیان را به «جان کری»، وزیر وقت امور خارجه امریکا داده بود تا تماس این دو را به صورت مستقیم با هم برقرار کند.

یکی از موضوعات مورد مذاکره در حاشیه گفت‌وگوهای اتمی ایران و امریکا، مساله یمن بود. ایران از «انصارالله» یا گروه «حوثی» یمن در برابر دولت قانونی این کشور حمایت می‌کرد.
ظریف روایتی از تلاش برای تماس وزیر خارجه امریکا با امیرعبداللهیان دارد که اگر درباره شخص دیگری بود، با توجه به منعی که آیت‌الله علی خامنه‌ای برای مذاکره درباره مسایل غیر اتمی با ایالات متحده گذاشته بود، شاید آینده سیاسی معاون او را تیره می‌کرد: «من داشتم سوار هواپیمای رییس جمهوری می‌شدم که بروم اندونزی برای اجلاس کشورهای اسلامی... رییس جمهوری اندونزی ۱۰، ۱۵ کشور اسلامی را دعوت کرده بود؛ از جمله عربستان سعودی. در راه فرودگاه، کری به موبایل من زنگ زد. گفت توانستیم با سعودی‌ها برای آتش‌بس توافق کنیم. گفتم انصارالله هم آماده است، من الان دارم سوار هواپیما می‌شوم و شاید هشت ساعت در دسترس نباشم؛ این شماره دکتر امیرعبداللهیان، معاون است، اگر با ایشان تماس بگیرید، ایشان هم به آقای (قاسم) سلیمانی (فرمانده وقت نیروی قدس) می‌گوید، آقای سلیمانی هم به یمنی‌ها می‌گوید و آتش‌بس را جوش می‌دهیم.»

ظریف در آن مصاحبه، حسین امیرعبداللهیان را فردی معرفی می کند که به دوربین علاقه دارد و زیاد مصاحبه می‌کند؛ بیانی که به نظر چندان هم‌دلانه نمی‌رسد.
پس از تغییر امیرعبداللهیان از معاونت وزارت امور خارجه، رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران در گزارش‌های خود می‌گفتند که این عزل به درخواست کری، وزیر خارجه امریکا بوده است.

امیرعبداللهیان در گفت‌وگویی با تلویزیون جمهوری اسلامی در پاسخ به این سوال که آیا به درخواست کری از سمت خود برداشته شدید، این موضوع را نه تنها رد نکرد بلکه به کنایه گفت: «این را از آقای ظریف بپرسید.»

حالا مهم‌ترین گزینه جانشینی ظریف، از معدود سیاست‌مدارانی است که با حکم او تغییر کرده است؛ درست همانند عاقبت حسن روحانی که رقیب خود در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶را کسی خواند که فقط اعدام بلد است. اما همان شخص، یعنی ابراهیم رئیسی چهار سال بعد صاحب کرسی ریاست جمهوری شد و روحانی دفتری را که هشت سال در اختیارش بود، به اکراه به او واگذار کرد.

حسین امیرعبداللهیان که احتمالا به زودی صندلی وزارت را پس از هشت سال از ظریف تحویل می‌گیرد، در کارنامه دیپلماتیک خود و در رقابت‌های داخلی، امتیازی به محمدجواد ظریف دارد؛ او جزو معدود مقام‌های جمهوری اسلامی است که سال‌ها پیش از ظریف و با اجازه آیت‌الله خامنه‌ای، به صورت مستقیم در مذاکرات رو در رو با ایالات متحده شرکت داشته است. این مذاکرات در بغداد و در سطح سفرای جمهوری اسلامی و امریکا انجام می‌شدند و نخستین مذاکرات علنی بودند که در زمان حکم‌رانی خامنه‌ای با امریکا انجام شدند.

وزارت احتمالی او، رسیدن «میدان» به دیپلماسی است؛ اصطلاحی که ظریف برای اشاره به تضاد سیاست‌های نیروی قدس سپاه با دیدگاه وزارت امور خارجه به کار برد و آیت‌الله خامنه‌ای آن را تکرار صدای دشمن خواند.