پول 100 میلیون دوز واکسن را به هدر دادیم

یکی از بخش های تامل برانگیز اظهارات علیرضا زالی به بخش مربوط واردات دارو به جای واکسن کرونا بود. او گفته بود: «خبر‌های خیلی تلخ تری برای هفته‌های آینده داریم و شرایط بسیار بدتر خواهد شد. دلتا ۳ ماه در هند طول کشید، آن‌ها بسرعت همه را واکسینه کردند. ما نباید غصه قیمت واکسن را بخوریم حتی باید ۲ برابر قیمت بخریم و مردم را واکسینه کنیم. ما ۷۲۰ میلیون یورو خرج رمدسیویر کردیم و این پول را باید خرج واکسن می‌کردیم چطور در تحریم حاضریم تجهیزات نفتی را ۳ برابر قیمت بخریم، ولی در مورد واکسن این کار را نمی‌کنیم. هیچ راهی نداریم جز ۲ هفته تعطیلی که از همین امروز باید آغاز شود.»

علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی با استناد به مبلغ ۷۲۰ میلیون یورویی که زالی بدان اشاره کرده، محاسبه کرده است که با این مبلع می شد 100 میلیون دوز واکسن کرونا خرید.

نکته قابل تامل آن است که یکی از شکایت های ثابت سعید نمکی در بحث مقابله با کرونا همواره مسائل مالی و کمبود بودجه بوده است. با این افشاگری ها حالا مشخص شده است که وزارت تحت مدیریت نمکی حتی در تشخیص اولویت های این وزارتخانه برای هزنه کرد در راستای مقابله با کرونا نیز به بیراهه رفته و با پولی که می توانست 100 میلیون دوز واکسن را برای کشور تامین کند، صرفا به تهیه دارو پرداخته؛ دارویی که در صورت واکسینه شدن بخش بزرگی از مردم، نیاز به آن به شدت کاهش می یافت.

مافیای دارو

اما ماجرا به همین جا ختم نمی شود؛ علی شریعتی عضو اتاق بازرگانی، پای مافیای دارو را وسط کشیده است. او در توییتر نوشته است که «سفره با برکت 6 میلیاردی دارو در ایران طالب زیاد دارد».

این اظهارنظر تردیدها درباره علت عدم تامین واکسن کرونا و واردات دارو به جای آن را بیشتر کرده است.

واکسن هایی که وزارت بهداشت نصف آن را نخواست!

فروردین ماه امسال کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو از کارشکنی در مسیر مذاکرات ایران و روسیه برای خرید واکسن اسپوتنیک وی خبر داده بود. او گفته بود که «عده ای کارشکنی کردند که چرا باید از روس ها واکسن خرید؟»

او همچنین در اظهارنظری که همان روزها نیز سوژه مخافل خبری و یک ابهام در عملکرد وزارت بهداشت شده بود گفته بود که پیشنهاد اولیه برای خرید واکسن از روسیه 20 میلیون دوز بود اما وزارت بهداشت نصف آن را تایید کرد و رایزنی ها برای خزید 10 میلیون واکسن انجام گرفت نه 20 میلیون.

حالا که افشاگری های اخیر در مورد واکسن کرونا مطرح شده است، این سوال هم به ابهامات وزارت بهداشت اضافه شده که چرا واردات واکسن از روسیه را نصف کرد؟ آیا پای رانت در میان بوده است؟

نکته قابل تامل آن است که در این رویکرد تامل برانگیز وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس نیز این دستگاه را همراهی کرده اند. به طور مثال در اواخر سال گذشته، کمیسیون اصل 90 مجلس در گزارشی عجیب ادعا کرد که 40 درصد مردم گفته اند که هیچ اعتمادی به واکسن خارجی ندارند و 72 درصد آنها گفته اند که تمایل دارند واکسن ایرانی تزریق کنند؛ گزارشی عجیب و عریب که نتیجه آن این بود که مسئولان نباید واکسن خارجی وارد کنند و به انتظار بنشینند تا واکسن داخلی تولید شود.

در همان روزها یعنی در اسفندماه سال 99 دبیرکل جمعیت هلال احمر نیز خبر داده بود که وزارت بهداشت پس از آغاز تولید واکسن های داخلی، به نوعی جلوی واردات واکسن را گرفته است. او گفته بود که «ما با چین وارد مذاکره شده بودیم اما پس از رونمایی از واکسن های داخلی، قرار بر این شد که وزارت بهداشت مستقیما از طریق سهمیه های خود برای خرید واکسن کرونا اقدام کند.»

ابعاد فاجعه

بر اساس آنچه تاکنون مشخص شده، وزارت بهداشت به گفته زالی، هم آمار مرگ و میر را از سازمان جهانی بهداشت مخفی کرده و هم کمک های پزشکان بدون مرز را فزودگاه برگردانده است.

ابعاد دیگر فاجعه را شاید بتوان از لابلای سخنان لاریجانی و ظریف دریافت.لاریجانی گفته بود که مردادماه سال گذشته می خواستیم 18 میلیون واکسن چینی بخریم اما نگذاشتند. جالب اینجاست که مشاور وزیر بهداشت، این اظهارات لاریجانی را با این استدلال که واک های چینی 5 ماه بعد فاز سوم آزمایش بالینی را پشت سر گذاشتند، رد کرده اما موضوع احتمالا به قراردادهای کشورها در همکاری با آزمایش های بالینی برمی گردد. نمکی بارها با بیان اینکه ما موش آزمایشگاهی هیچ کشوری نشدیم، به رد کردن این گونه قراردادها افتخار کرده اما جالب اینجاست که ایران دست کم در پروژه واکسن کوبایی این موضوع را پذیرفته است.

این قضیه در نوشته اخیر ظریف نیز مورد اشاره قرار گرفته است. او پرسیده «کدام دستگاه پیشنهاد تمهید واردات واکسن از چین را در شهریور گذشته مطرح کرد؟ دقیقا همان کاری که بعد از آن تاریخ امارات (برای سینوفارم) و ترکیه (برای سینوواک) انجام دادند؟ چه کسانی گفتند مردم ما موش آزمایشگاهی نیستند؟»

ظریف همچنین از یک اقدام عجیب دیگر وزارت بهداشت در رد کردن یک فرصت دیگر برای واردات 20 میلیون واکسن پرده برداشته و نوشته است که «کدام دستگاه پروفورمای ورود ۲۰ میلیون واکسن از اروپا را رد کرد؟»