شایا گلدوست - ایران وایر
پنج‌شنبه ششم آبان ۱۴۰۰، شهر تورنتو کانادا شاهد یکی از دیدنی‌ترین نمایش‌های «درگ» ایرانی بود. این برنامه که با حضور تعداد زیادی از اعضای جامعه رنگین‌کمانی، فعالان این حوزه و جامعه ایرانی و غیر ایرانی برگزار شد، یکی از بی‌سابقه‌ترین نمایش‌های درگ در فضای ایرانی و فارسی زبان بود.
این برنامه با حضور «جاوید جباری» با نام مستعار «یاقوت»، برگزار کننده پرشین درگ‌شو، «کیوان زند» هنرمند کوییر، «میدا ملک» هنرمند، خواننده و از بنیان‌گذاران سازمان مردم‌نهاد «کوییرکده»، «ماهریل اوهارا» هنرمند و درگ‌کویین و «ثاهم» رقصنده و هنرمند، تهیه و به اجرا گذاشته شد.
برنامه با یادی از «علیرضا فاضلی منفرد»، جوان هم‌جنس‌گرایی که به دست اعضای خانواده خود به قتل رسید، آغاز شد و در ادامه با اجرای رقص، موسیقی و نمایش توسط تک‌تک هنرمندان میهمان ادامه یافت.
درباره نمایش درگ چه می‌دانیم؟
«جاوید جباری»، برگزار کننده برنامه درگ ایرانی در شهر تورنتو به «ایران‌وایر» می‌گوید: «این برنامه با کمک و حضور بچه‌های ال‌جی‌بی‌تی‌کیو ایرانی که خارج از ایران زندگی می‌کنند، برگزار می‌شود. هدف از انجام این برنامه، این است که جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو را به ایرانیان معرفی کنیم و بشناسانیم و چه روشی بهتر از موسیقی و رقص و شادی. همان‌طور که شما هم می‌دانید، در جامعه ما به استعدادها و هنرهای افراد هنرمند ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پرداخته نشده است و به آن‌ها فرصت کافی برای رشد و به نمایش گذاشتن هنرشان داده نمی‌شود. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم خودمان فضایی را بسازیم تا بتوانیم هن‌رمان استعدادهایمان را به مردم معرفی کنیم و این تنوع را به آن‌ها بشناسانیم.»
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
جامعه فارسی زبان همان اندازه که اطلاعات کم و محدودی نسبت به قشر رنگین‌کمانی دارد، با هنر نمایشی «درگ» نیز بیگانه بوده و این هنر در فضای ایرانی، حتی خارج از کشور، بسیار نو و تازه است.
به نوشته وب‌سایت «ترنس هلپ سنتر»، درگ نمایش هنرمندانه‌ای است که افراد مختلف در آن اغلب نقش جنسیت دیگری را ایفا می‌کنند و به رقص، شادی، آواز یا اجرای نمایش‌های گوناگون می‌پردازند. معمولاً به مردانی که در نمایش درگ، پوشش و آرایش منتسب به زنان دارند و کلیشه‌های جنسیتی زنانه را به نمایش می‌گذارند، «درگ کوئین» گفته می‌شود. به زنانی که در نمایش درگ، پوشش و آرایش منتسب به مردان دارند و کلیشه‌های جنسیتی مردانه را به نمایش می‌گذارند نیز «درگ کینگ» گفته می‌شود.
اما نکته جالب توجه این‌جا است که درگ کوئین‌ها همیشه هویت مردانه ندارند و درگ کینگ‌ها نیز همیشه هویت زنانه ندارند.
واژه درگ به‌خودی‌خود نوعی هویت جنسیتی محسوب نمی‌شود. افرادی که نمایش‌های درگ را اجرا می‌کنند، می‌توانند هر هویت جنسیتی یا گرایش جنسی را داشته باشند. جنس/جنسیت نسبت داده شده به افراد در زمان تولد و گرایش جنسی یا هویت جنسیتی آن‌ها، فاکتور تعیین کننده‌ای در نمایش‌های درگ محسوب نمی‌شوند؛ به‌عنوان مثال، یک مرد (چه ترنس، چه غیر ترنس) می‌تواند به‌عنوان درگ کینگ و یک زن نیز (چه ترنس، چه غیر ترنس) می‌تواند به‌عنوان درگ کوئین ایفای نقش کند. بعضی از درگ کوئین‌ها ترجیح می‌دهند موقع اجرای درگ، با ضمایر منتسب به زنان خطاب شوند. این در مورد درگ کینگ‌ها و ضمایر منتسب به مردان هم صدق می‌کند. البته همه افراد چنین ترجیحی ندارند.
یکی از اهداف نمایش درگ، به بازی گرفتن کلیشه‌های جنسیتی است. بعضی از افراد تلاش می‌کنند با به نمایش گذاشتن کلیشه‌های جنسیتی به شیوه‌ای اغراق‌آمیز، این کلیشه‌ها را به چالش بکشند. بعضی نیز ترجیح می‌دهند موقع اجرای نمایش، کلیشه‌های جنسیتی منتسب به زنان و مردان را با هم ترکیب کنند؛ مثلاً ممکن است آرایش اغراق‌آمیز منتسب به زنان را با ریش بلند منتسب به مردان همراه کنند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشیم، این است که ایفای نقش در نمایش درگ با ترنس‌جندر بودن یکی نیست و همه درگ‌ها ضرورتاً ترنس‌جندر نیستند. بعضی از این افراد، مردان سیس‌جندر یا همان‌سو‌جنسیتی هستند، بعضی از آن‌ها غیرباینری یا افرادی با جنسیت غیردوگانه، بعضی دیگر ترنس، بعضی زنان سیس‌جندر و بعضی با جنسیت‌های دیگر.
هم‌چنین یادمان باشد که هنر درگ به نقش‌های درگ کینگ‌ها و درگ کوئین‌ها خلاصه نمی‌شود. در نمایش درگ، هر فردی می‌تواند نقش «هر جنسیتی» را با هر ظاهر و پوششی ایفا کند.
همه درگ‌ها هم ضرورتاً هم‌جنس‌گرا یا دوجنس‌گرا نیستند. افرادی که در نمایش درگ ایفای نقش می‌کنند، می‌توانند گرایش‌های جنسی مختلفی داشته باشند. هنر زیبای درگ، علاوه بر جنبه سرگرمی و شادی آن، یادآور دردهایی است که جامعه رنگین‌کمانی از گذشته تاکنون با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ درد به رسمیت شناخته نشدن، درد با جنسیت اشتباه خطاب شدن و درد در چهارچوب کلیشه‌های جنسیتی گرفتار شدن.
تمامی دوستان هنرمندی که در این برنامه به اجرای برنامه‌های خود پرداختند، با وجود همه تفاوت‌هایی که در بیان جنسیتی خود، گرایش جنسی و هویت جنسیتی داشته‌اند اما در بک نقطه به اشتراک می‌رسند و آن نیز دردی است که به جرم تفاوت در زندگی خود تجربه کرده‌اند.
همه آن‌ها معتقد هستند که برگزاری چنین نمایش‌هایی برای جامعه و فرهنگ ایرانی بسیار ضروری و لازم است؛ دیدن تنوع‌ها، رنگارنگی انسان‌ها در هویت جنسی و‌جنسیتی و هنر و استعدادهایی که در سایه تبعیض و ظلم هرگز دیده نشده‌اند برای جامعه‌ای که هنوز در یادگیری الفبای جنسی و جنسیتی قدم‌های ابتدایی را برمی‌دارد.
دیدگاه نویسنده الزاما بیانگر نظر ایران وایر نیست. ایران وایر در بخش وبلاگ ها، از انتشار همه دیدگاه ها استقبال می کند.
