رادیو زمانه - جمعیت اجارهنشین نسبت به یک دهه قبل افزایش یافته و مستاجران ناچار به خروج از مناطق «برخوردار» و خانههای بزرگتر به خانههای کوچک در حاشیه شهر شدهاند. همزمان در شمال تهران مالکان خانههایشان را با نرخهای عجیب و غریب چند میلیون دلاری میفروشند و اجاره میدهند.
خانههای لاکچری (لوکس) در شمال تهران روزهای زیادی از سال از سکنه خالیاند و باید مشمول طرح مالیات ستانی از خانههای خالی که تازه به اجرا درآمده، شوند اما مالکان آنها راهی برای فرار از مالیات یافتهاند؛ آگهی فروش و اجاره تکراری و ادعای اینکه متقاضی ندارد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، قیمت «آپارتمانهای لوکس» در شمال تهران از مرفهترین مناطق آمریکا نیز گرانتر است و گاه به ۱۵ میلیون دلار میرسد. این خبرگزاری در گزارشی میدانی قیمت یک «پنت هاووس» ۸۰۰ متری در خیابان فرشته تهران را ۴۲۰ میلیارد تومان گزارش کرد؛ یعنی ۱۴ میلیون دلار با دلار ۳۰ هزار تومانی.
بانک مرکزی در آخرین گزارش میانگین قیمت مسکن در تهران را کمی بیشتر از ۳۰ میلیون تومان گزارش کرده بود. این رقم حداقل ۱۰ برابر از میانگین قیمت «خانههای لاکچری» شمال شهر کوچکتر است.
در محله ولنجک قیمت یک ویلای ۱۰۰۰ متری که در سامانه «کلید» آگهی شده ۳۷۰ میلیارد تومان است؛ یعنی هر مترمربع ۳۷۰ میلیون تومان. یک ویلا در سعدآباد هم به مساحت ۲۸۷۰ مترمربع ۸۶۱ میلیارد تومان قیمتگذاری شده است؛ یعنی هر مترمربع ۳۰۰ میلیون تومان.
این خبرگزاری قیمت تعیین شده برای یک ویلای نوساز ۱۱۰۰ متری در زعفرانیه را ۲۰۹ میلیارد تومان با عنوان «زیرقیمت» گزارش کرده است و نوشته «یک پنتهاووس ۸۰۰ متری با پنج اتاق خواب، ۹ واحد پارکینگ، سالن ورزش، استخر، روف گاردن، سونا، جکوزی» هم با نرخ هر مترمربع ۳۱۲ میلیون تومان و جمعاً به مبلغ ۲۵۰ میلیارد تومان فروخته میشود.
قیمتهای نجومی که خرید و فروش این گروه از خانههای لاکچری را محدود به «خواص» کرده است. یک مشاور املاک در منطقه یک تهران گفته «فروش این آپارتمانها به قدری دشوار است که اگر یک واحد به فروش برسد شبیه معجزه است و خبرش سریعاً پخش میشود.»
قیمت بالا و «دلخواهی» که مالکان برای واحدهای لوکس خود تعیین میکنند سبب شده به گفته یک مشاور املاک «بیش از ۹۰ درصد» این خانهها در بیشتر اوقات خالی باشند.
فرار از مالیات «خواص لاکچری»
دولت جمهوری اسلامی سالها است که وعده داده برای کنترل بازار مسکن، مالیات ستانی از واحدهای مسکونی خالی را اجرا میکند. اجرای این برنامه تاکنون چندین بار به تأخیر افتاده و در تازهترین اظهارنظر رئیس کل سازمان امور مالیاتی از عملی شدن این طرح تا پایان سال خبر داد و گفت ناهماهنگی میان وزارت راه و شهرسازی و سازمان امور مالیاتی یکی از دلایل تأخیر در اخذ مالیات از خانههای خالی است.
وزارت راه و شهرسازی مکلف به شناسایی واحدهای مسکونی خالی شده است. محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی یک روز قبل (۱۸ آذر) گفت که این وزارتخانه در آبان ماه سال جاری یک میلیون و ۱۷۴ هزار واحد خالی را به سازمان امور مالیاتی معرفی کرده است. به گفته او بیش از ۹۰۰ هزار واحد خانه خالی متعلق به اشخاص حقوقی است.
محمودزاده در باره «اشخاص حقوقی» که مالک بیش از ۹۰۰ هزار واحد مسکونی خالی شناسایی شده هستند، توضیح بیشتری نداد. پیش از این اما رسانههای داخلی ایران بانکها و بنیادهای حکومتی را مالک خانههای خالی معرفی کرده بودند.
به گفته محمودزاده از زمان ابلاغ قانون مالیات ستانی از خانههای خالی تا آبان امسال بیش از دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکونی خالی به سازمان امور مالیاتی معرفی شده است. او در باره میزان درآمدی که از مالیات ستانی از خانههای خالی نصیب دولت میشود، گفت: «در حال حاضر امکان برآورد کلی میزان مالیاتی که باید اخذ شود مشخص نیست».
خبرگزاری مهر اما چند روز قبل، ۱۵ آذر، درآمد دولت از مالیات ستانی از خانههای خالی در هفت ماه نخست امسال را ناچیز گزارش کرد و نوشت: «بررسی آمار طی این مدت نشان میدهد مالیات بر خانههای لوکس تنها ۸۰۰ هزار تومان بوده است.»
دولت در آییننامه اجرایی مرتبط با مالیات ستانی از خانههای خالی واحدهای مسکونی و باغویلاها تا ارزش روز ۱۰ میلیارد تومان را از پرداخت مالیات معاف کرده است و خانهها و باغویلاهای گرانتر باید به نسبت مازاد بر ۱۰ میلیارد تومان بهصورت پلکانی، مبالغی را سالانه بهعنوان حقوق دولت به سازمان امور مالیاتی بپردازند.
بر اساس این آییننامه خانه و ویلاها با ارزش ۱۰ میلیارد تومان تا ۱۵ میلیارد تومان ۰,۱ (یک دهم) درصد کل ارزش را بهعنوان مالیات سالانه بپردازند. همچنین مالیات واحدهای با ارزش ۱۵ تا ۲۵ میلیارد تومان، ۰,۲ (دو دهم) درصد تعیین شده است. این رقم برای واحدهای با ارزش ۲۵ تا ۴۰ میلیارد تومان، سالانه ۰,۳ (سه دهم) درصد و خانهها و باغویلاهای با ارزش بیش از ۴۰ میلیارد تومان ، ۰,۴ (چهار دهم) درصد اعلام شده است. همچنین خانههای با ارزش بالای ۶۰ میلیارد تومان باید نسبت به مازاد این مبلغ سالانه ۰,۵ (نیم درصد) از ارزش روز را بهعنوان مالیات به خزانه واریز کنند.