تقلب بزرگ؛ خرید و فروش سوالات امتحانی دانشگاه امیرکبیر برای ۴ سال
میلاد پورعیسی - ایران وایر
سوالات امتحانی «دانشگاه صنعتی امیرکبیر» (پلی‌تکنیک) با تقریباً ۱۲ هزار دانشجو، به مدت دست‌کم چهار سال خرید و فروش شده‌اند.
این موضوع ابتدا در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد اما «احمد معتمدی»، رییس دانشگاه پلی‌تکنیک تهران در دوره ریاست جمهوری «حسن روحانی» در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» خرید و فروش سوالات این دانشگاه را تایید کرد.
از بازه زمانی دقیق انجام این سرقت بزرگ خبر نداریم اما آن طور که «امین انواری»، دانشجوی وقت رشته کامپیوتر همین دانشگاه به «ایران‌وایر» می‌گوید، احتمالاً دست‌کم از سال ۱۳۹۳ تا سال ۱۳۹۷، به مدت چهار سال ادامه داشته است؛ اتفاقی که به گفته برخی دانشجویان، پسر عضو هیات علمی دانشگاه پلی‌تکنیک مسوول اصلی آن بوده است.
معلوم نیست چه تعداد از دانشجویان این دانشگاه توانسته‌‌اند از طریق خرید سوالات، با نمرات بالا فارغ‌التحصیل شوند. «ایران‌وایر» با رییس وقت دانشگاه پلی‌تکنیک و چند دانشجو درباره این سرقت علمی گفت‌وگو کرده و به سوالات زیر پاسخ داده است:
فروشندگان چه کسانی هستند، سوالات چه‌طور به سرقت رفته‌اند و مسوولان دانشگاه چه کرده‌اند؟
سوالات امتحانی «دانشگاه صنعتی امیرکبیر» (پلی‌تکنیک) به مدت دست‌کم چهار سال خرید و فروش شده است.
«امین انواری»، فعال مدنی و دانشجوی سابق پلی‌تکنیک در آخرین توییت خود، عامل اصلی سرقت سوالات امتحانی دانشگاه پلی‌تکنیک را «ح.ز» اعلام کرد؛ دانشجویی که به دلیل عضویت پدر خود در هیات علمی دانشگاه امیرکبیر، از «دانشگاه سمنان» به این دانشگاه منتقل شده بود.
پی‌گیری«ایران‌وایر» نشان می‌دهد این سرقت تنها به خرید و فروش سوالات امتحانی محدود نبوده است و بانیان آن با دسترسی گسترده به کامپیوتر اساتید دانشگاه، حتی به تغییر نمرات دانشجویان در برابر دریافت پول پرداخته بودند.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
ماجرا از چه زمانی شروع شد؟
امین انواری می‌گوید از سال ۱۳۹۳، از سوی مدیر انفورماتیک دانشگاه به صورت «محرمانه» به عنوان همکار داوطلب این بخش انتخاب شده بود.
او می‌گوید «ح.ز» که پدر او در دوران ریاست جمهوری «محمود احمدی‌نژاد» ریاست «دانشگاه پیام نور» را هم داشت، ابتدا پیشنهاد تهیه این بدافزار را به خود او داده بود: «ح.ز سال ۱۳۹۳ اولین بار درخواست تهیه یک بدافزار برای دسترسی به اطلاعات سیستم‌های کامپیوتری اساتید دانشگاه را به خود من داد. بدافزاری که زیاری بحث آن را مطرح کرده بود، قابلیت آن را داشت که در قالب یک فایل پی‌دی‌اف، در کامپیوتر هر فردی نفوذ و کلیه اطلاعات موجود در آن را استخراج کند. با این کار، کلیه ایمیل‌ها، فایل‌ها و حتی وب‌سایت‌هایی که آن استاد با کامپیوتر خود بازدید می‌کرد، قابل دریافت بودند.»
امین انواری توضیح می‌دهد که مسوولان بخش انفورماتیک دانشگاه را از این موضوع مطلع کرده بود: «من این موضوع را بدون ذکر نام این فرد، با دکترغلام ریاحی، مسوول انفورماتیک دانشگاه امیرکبیر در میان گذاشتم.»
امین انواری بعد از سه بار بازداشت و اخراج از دانشگاه، مجبور به ترک کشور شد: «سال ۱۳۹۸ که من از کشور خارج شده و به ترکیه رفته بودم، از طریق دوستم در دانشگاه مطلع شدم مسوولان دانشگاه تازه از موضوع فروش سوالات امتحانی از طریق این بدافزار مطلع شده و به پی‌گیری ماجرا پرداخته‌اند.»
روش کار چه‌طور بود؟
آن طور که یکی از دانشجویان خریدار سوالات امتحانی به نام مستعار «سعید» به «ایران‌وایر» گفته در ماجرای فروش سوالات امتحانی دانشگاه پلی‌تکنیک، غیر از «ح.ز»، پسر عضو هیات علمی این دانشگاه، دست کم دو نفر دیگر همکاری داشته‌اند: «گفته می‌شود روش کار این سه نفر به این صورت بوده است که افرادی را از بیرون از دانشگاه به داخل می‌آوردند، فلش حاوی بدافزار را به دست آن‌ها می‌دادند و می‌خواستند به دفتر استاد مورد نظر بروند و آن را به سیستم کامپیوتری او متصل کنند. این افراد به دفتر اساتید مختلف می‌رفتند و به بهانه صحبت در مورد یک مقاله پژوهشی، با نصب فلش به کامپیوتر آن استاد، همه اطلاعات موجود در آن را سرقت می‌کردند.»
برخوردی با فروشندگان سوالات امتحانی چه زمانی رخ داد؟
آن طور که سعید، دانشجوی سابق کامپیوتر دانشگاه پلی‌تکنیک به «ایران‌وایر» گفته است، جریان برخورد با مسوولان فروش سوالات امتحانی دانشگاه، از سال ۱۳۹۷ شروع و تا سال بعد از آن و صدور احکام انضباطی، پرونده آن بسته شد.
چرا پس از دوسال، درباره ماجرای خرید و فروش سوالات صحبت شد؟
اما چرا امین انواری بعد از گذشت دو سال از بسته شدن پرونده رسیدگی به این سرقت الکترونیک، تازه در صفحه توییتر خود ماجرا را افشا کرده است: «من به خواست دوست خودم که در این پرونده متهم به خرید سوالات امتحانی بود، تا حالا این موضوع را افشا نکردم. ممکن بود که فشار مسوولان بر این دوست بیشتر شود. اما حالا که او هم از دانشگاه اخراج شده است، من دیگر دلیلی برای ادامه سکوتم نداشتم.»
امین انواری آن طور که در توییت خود اشاره کرده، مدعی است که همه سوالات امتحانی این دانشگاه از طریق این بدافزار در طی این چهار سال به فروش رسیده‌اند: «از آن جا که دسترسی حمید زیاری به سیستم‌های کامپیوتری اساتید، محدود به یک دانشکده نبود و دانشجویانی از رشته‌های مختلف خریدار سوالات بودند، پس به طور منطقی می‌توان نتیجه گرفت که او تقریباً سوالات امتحانی همه رشته‌ها را در همه این سال‌ها در دانشگاه پلی‌تکنیک به فروش گذاشته بوده است.»
انواری توضیح می‌دهد که بعد از انتشار توییتش، چندین نفر از دانشجویان سابق رشته‌های مکانیک، پلیمر، نساجی و رشته‌های دیگر به او پیام و شهادت داده که سوالات امتحانات مختلف را سال‌ها از همین تیم خریداری می‌کرده‌اند.»
مسوولان دانشگاه با خاطیان چه کردند؟
«احمد معتمدی»، رییس دانشگاه صنعتی پلی‌تکنیک در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، با تایید موضوع خرید و فروش سوالات امتحانی این دانشگاه و نقش تعدادی دیگر از دانشجویان در این سرقت، در مورد نقش «ح.ز» به «ایران‌وایر» می‌گوید: «بله، من چنین پرونده‌‌ای را به صورت کلی به خاطر دارم. در مورد آقای ح.ز هم باید بگویم ایشان دانشجوی دانشگاه پلی‌تکنیک نبود بلکه از یکی از دانشگاه‌های شهرستان به دانشگاه ما میهمان شدند. چون این دانشجو در دانشگاه پلی‌تکنیک میهمان بود، ما پرونده او را به دلیل این تخلف، به دانشگاه مبدا ارسال کردیم تا از همان جا با او برخورد شود. از آن جا که من به عنوان ریاست وقت دانشگاه در کمیته انضباطی دانشگاه عضویت نداشتم، در جریان کل پرونده‌هایی که در این مورد تشکیل شدند، نیستم. ولی در مورد آقای ح.ز، چون نزدیکان او که از اعضای هیات علمی دانشگاه بودند، برای گرفتن بخشش با من تماس گرفتند، در ذهنم مانده است. هر چند که احتمالاً غیر از آقای ح.ز، کسان دیگری هم در این مورد دخالت داشتند.»
آیا همه سوالات امتحانی دانشگاه لو رفته بودند؟
احمد معتمدی در ادامه با ابزار تردید در ادعای فروش سوالات همه امتحانات این دانشگاه، به «ایران‌وایر» می‌گوید بروز این اتفاق در این سطح «بعید» است: «به هر حال، من چیز دقیقی از این پرونده و ابعاد آن به خاطر ندارم ولی بعید می‌دانم به این گستره که مطرح شده است، اتفاق افتاده باشد. چون دانشگاه پلی‌تکنیک استانداردهای بالایی دارد و مدیریت آن در این موارد به شدت با دقت عمل می‌کند.»
رییس پیشین دانشگاه پلی‌تکنیک و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دوره ریاست جمهوری «محمد خاتمی»، در مورد ادعای اخراج دانشجویان خریدار سوالات امتحانی هم می‌گوید: «در مورد اخراج دانشجویان خریدار سوالات در دانشگاه پلی‌تکنیک، چون زمان زیادی از این پرونده گذشته است، من دقیق به خاطر ندارم. هر چند که من دیگر ریاست این دانشگاه را بر عهده ندارم ولی به هر حال با ریاست فعلی دانشگاه ارتباط دارم و از همه کسانی که فکر می‌کنند حق‌شان در این پرونده ضایع شده است، می‌خواهم مدارک خود را ارسال کنند تا من برای ریاست فعلی ارسال و خواهش کنم بررسی مجددی انجام شود. اصولاً در این گونه موارد، بررسی پرونده تا زمان رسیدن به سرنخ اصلی تخلف، دست‌کم تا یک سال ادامه می‌یابد و من بعید می‌دانم کسی صرفاً به دلیل خرید سوال که همان تقلب امتحانی است، از دانشگاه اخراج شده باشد.»
چه‌طور خرید و فروش سوالات امتحانی لو رفت؟
«احمد»، یکی از دانشجویان سابق پلی‌تکنیک، به دلیل خرید و فروش سوالات امتحانی، به دنبال رای کمیته انضباطی، با تعلیق از تحصیل و اخراج به دلیل کامل شدن سنوات تحصیلی روبه‌رو شد.
او که به دلیل نگرانی امنیتی، با استم مستعار با «ایران‌وایر» گفت‌وگو می‌کند، تاریخ تقریبی آغاز سرقت سوالات امتحانی این دانشگاه را همان سال ۱۳۹۳ می‌داند: «من دانشجوی ورودی بهمن ۱۳۹۱ رشته معدن دانشگاه پلی‌تکنیک بودم. بعد از گذشت دو یا سه ترم از شروع تحصیل، ح.ز به من گفت یک بدافزاری هست که باید از برزیل سفارش دهیم و با آن می‌توانیم سیستم کامپیوتری اساتید را هک و سوالات امتحانی را سرقت کنیم. به من گفت برای خرید این بدافزار باید هر سه ماه، مبلغ ۱۰ میلیون تومان بپردازیم. بعداً من فهمیدم که این بدافزار قبلاً توسط او و حداقل دو نفر از دوستانش خریداری شده بودند و مبلغی که از من خواسته بود، برای خودش برداشته است. این تیم سه نفر بودند که یکی از آن‌ها ح.ز بود. غیر از آن، فرد دیگری بود که در حال حاضر در مقطع دکتری در امریکا در حال تحصیل است و یک فرد دیگر که من هیچ وقت با او ارتباط نداشتم.»
احمد توضیح می‌دهد وقتی بعد از نخستین تجربه نشستن بر سر امتحانی که سوالات آن را قبلاً خریده، متوجه شده ایت تعداد زیادی از هم کلاسی‌هایش مثل او سوالات را خریده بودند، ارتباط خود را با «ح.ز» قطع می‌کند: «این بار یکی دیگر از افراد این تیم به نام الف ر مدعی شد اصل این ماجرا دست من است و از این به بعد من سوالات را به تو خواهم فروخت. در حالی که مسوول اصلی این کار، همان آقای ز بود. همین دانشجو در کنار چند تن از دوستان صمیمی او همیشه از دانشجوهای برتر بود و بعداً هم در بهترین دانشگاه‌های امریکا مشغول به تحصیل شدند.»
او از آن به بعد، علاوه بر ۱۰ میلیون تومانی که ابتدای ماجرا به «ح.ز» پرداخت کرده بود، برای هر امتحان مبالغی از یک تا سه میلیون تومان هم به این عضو جدید تیم سرقت امتحانات پرداخت می‌کرده است.
بعد دیگر مشتریان تیم «ح.ز» در دانشگاه زیاد شددند و دقیقاً همین موضوع به لو رفتن سرقت نزد مسوولان دانشگاه انجامید.
احمد روایت می‌کند: «دقیقاً به دلیل گسترش تعداد نفرات خریدار سوالات، بالاخره این مساله در میان اساتید و مدیران دانشگاه لو رفت. چون هر کسی که فایل سوالات را می‌خرید، این بار خودش هم به تعداد دیگری از دانشجویان همان سوالات را می‌فروخت. در حالی که من هیچ وقت سوالات امتحانی را به کسی نفروختم. بالاخره هم درست شب یکی از امتحانات، برخی دانشجویان ممتاز دانشگاه که از خرید و فروش سوالات امتحانات با خبر شده بودند، موضوع را در ایمیل برای استاد آن درس در میان گذاشتند. ایمیل این دانشجویان را خودم از طریق الف ر، یکی از همین سه فروشنده دیدم.»
بعد از لو رفتن خرید و فروش سوالات امتحانی چه اتفاقی افتاد؟
لو رفتن خرید و فروش سوالات امتحان دانشکده معدن و متالوژی باعث تغییر سوالات این امتحان از سوی اساتید شد. این اما پایان کار نبود: «پیش از آن هم اساتید دانشکده و تیم انفورماتیک دانشگاه از برخی موارد مشکوک مطلع شده بودند. این تیم سه نفره فروشنده سوالات، حتی در مواردی با گرفتن پول، نمرات دانشجویان را در سیستم کامپیوتری اساتید تغییر می‌دادند. تیم انفورماتیک دانشگاه با دیدن این موارد، از اساتید می‌پرسید آیا شما این نمرات را تغییر دادید؟ خود اساتید هم پاسخی برای این پرسش نداشتند.»
انجام برخی تغییرات در سیستم دیجیتالی دانشگاه در سال ۱۳۹۵ هم نتوانست جلوی فروش سوالات امتحانی را بگیرد.
سال ۱۳۹۷، یعنی تقریباً چهار سال بعد از شروع ماجرا، با احضار دانشجویان به کمیته انضباطی و بازجویی آن‌ها، بالاخره این موضوع لو رفت: «سال ۱۳۹۷، من به همراه حدود ۲۰ نفر از دانشجویان دانشکده معدن و متالوژی، به جلسات کمیته انضباطی دانشگاه احضار شدیم. بعد از بازجویی زیاد دانشجویان، بالاخره ح.ز تنها به دانشگاه مبدا خود در سمنان انتقال یافت، الف.ن، دیگر عضو این تیم سه نفره فروش سوالات یک یا دو ترم از تحصیل محروم شد و بعد در مقطع فوق لیسانس و دکتری در امریکا تحصیل کرد، عضو سوم هم سرنوشتی به همین ترتیب یافت. البته تا جایی که ما می‌دانیم، بعد دوباره به تحصیل ادامه داد. ولی من که فقط خریدار سوالات بودم و به تعدادی از دوستان خودم، آن هم بدون دریافت هرگونه پول، سوالات خریداری شده را ارایه می‌کردم، بعد از دو ترم تعلیق و به دلیل پایان یافتن سنوات تحصیل، از دانشگاه اخراج شدم. ولی معلوم نیست چه تعداد از دانشجویان در چه دانشکده‌هایی از طریق خرید همین سوالات، نمرات عالی گرفته و در مقاطع بالاتر مشغول به تحصیل شدند.»
در پرونده‌‌ای که به ادعای شاهد عینی ماجرا، تنها با محرومیت موقت از تحصیل تهیه کنندگان بدافزار و البته تعدادی از خریداران سوالات بسته شد، پرسش اصلی کسانی مثل احمد این است: «چرا امثال ما که فقط خریدار سوالات بودیم، باید با اخراج از دانشگاه روبه‌رو می‌شدیم ولی خود مسوولان دانشگاه هیچ‌گاه بابت چنین بی‌احتیاطی بزرگی مورد بازخواست قرار نگرفتند؟»
