در حالی که مخالفت اسرائیل و جمهوری‌خواهان ایالات متحده با تلاش‌های دولت بایدن برای احیای برجام شدت گرفته، مقام‌های آمریکایی گفتند واشینگتن چهارشنبه نظر خود را درباره دیدگاه‌های ایران در ارتباط با متن پیشنهادی اتحادیه اروپا اعلام می‌کند.
مقام‌های آمریکایی به آسوشیتدپرس گفتند که انتظار دارند ایالات متحده تا چهارشنبه به نظرات ایران پاسخ دهد و پس از آن احتمالا به دور دیگری از مذاکرات در وین برای نهایی کردن جزئیات یک توافق احتمالی نیاز خواهد بود.
در همین حال، یک دیپلمات مطلع از مذاکرات هسته‌ای به فایننشال تایمز گفت: مانع اصلی در روند احیای برجام این است که ایران می‌خواهد آمریکا ضمانت دهد حتی در صورت خروج دولت آینده این کشور از توافق هسته‌ای، ارائه مزایای اقتصادی کاهش تحریم‌ها برای تهران همچنان ادامه یابد.
از سوی دیگر، یک مقام ارشد آمریکایی به العربیه گفت: در توافق جدید اتمی، ایران تا سال ۲۰۳۱ میلادی از غنی‌سازی اورانیوم بالای ۳.۶۷ درصد و ذخیره کردن بیش از ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم منع خواهد شد.
به گفته این مقام آمریکایی، ایران باید اورانیوم ۲۰ و ۶۰ درصد غنی‌شده‌ای را که اکنون ذخیره کرده، نابود یا غیرقابل استفاده کند.
مخالفت جدی مقام‌های اسرائیل
در همین حال، مخالفت جدی مقام‌های اسرائیل با احیای برجام و رایزنی‌های آنان با آمریکا در این جهت افزایش یافته است.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در دیدار با همتای اسرائیلی خود، ایال هولاتا، در کاخ سفید بر تعهد ایالات متحده به کمک به تقویت توان دفاعی اسرائیل در برابر تهدیدهای جمهوری اسلامی و جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تاکید کرد.
بنی گنتس، وزیر دفاع اسرائیل، نیز با اشاره به اینکه این کشور طرف هیچ توافقی برای احیای برجام نخواهد بود، گفت: «ما هر کاری که بتوانیم برای تاثیرگذاری بر این توافق انجام خواهیم داد و می‌دانیم که چگونه آزادی عمل خود را در صورت لزوم حفظ کنیم.»
وزیر دفاع اسرائیل قرار است روز پنجشنبه به آمریکا سفر کرده و طی آن با مقام‌های نظامی و امنیتی ایالات‌متحده، از جمله مشاور امنیت ملی کاخ سفید دیدار کند.
در همین حال، نفتالی بنت، نخست وزیر پیشین اسرائیل، در بیانیه‌ای از دولت جو بایدن خواست تلاش‌ها برای احیای برجام را متوقف کند و تاکید کرد اسرائیل به استفاده از همه ابزارها برای جلوگیری از برنامه هسته‌ای ایران ادامه خواهد داد.
بنت در بیانیه خود گفت: «از جو بایدن و دولت آمریکا، حتی اکنون در آخرین لحظه، می‌خواهم از امضای توافق با ایران خودداری کنند. این توافق تقریبا یک چهارم تریلیون دلار به جیب دولت تروریست ایران و نیروهای نیابتی منطقه‌ای آن می‌ریزد.»
او افزود: «توافق اتمی ایران را قادر می‌سازد تا در عرض دو سال تقریبا بدون هیچ محدودیتی سانتریفیوژ توسعه بدهد و نصب و راه‌اندازی کند.»
در همین حال، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به فاکس‌نیوز گفت: «ما نگرانی‌های اسرائیل درباره توافق هسته‌ای با ایران را درک می‌کنیم، اما بایدن معتقد است هنگامی که ایران به سلاح هسته‌ای مجهز شود، حل مشکلات منطقه‌ای دشوار خواهد بود.»
با این حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، سه‌شنبه گفت که مسکو موافقت خود را با جدید‌ترین نخسه توافق برای احیای برجام اعلام کرده است.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، نیز گفت: «اگر آمریکا و ایران با موفقیت بر آخرین اختلافات خود در اسرع وقت فائق آیند، عالی خواهد بود. زمان آن فرا رسیده که توافقنامه احیای برجام بدون تعلل بیشتر منعقد شود.»
تاکید جمهوری‌خواهان بر لزوم توقف احیای برجام
تد کروز، سناتور جمهوری خواه، با هشدار نسبت به اینکه احیای برجام روسیه را قادر خواهد کرد جمهوری اسلامی را به سلاح هسته‌ای برساند، تاکید کرد جمهوری‌خواهان از به نتیجه رسیدن این توافق جلوگیری خواهند کرد.
او گفت: «از آنجا که احیای برجام به کشته شدن میلیون‌ها نفر خواهد انجامید، با همکارانم به مبارزه سیستماتیک خود ادامه خواهیم داد تا از توقف آن مطمئن شویم و نهایتا در ژانویه ۲۰۲۵ آن را باطل کنیم.»
کروز افزود: «در حالی که تهدید جمهوری اسلامی علیه شهروندان ایالات متحده در خاک آمریکا ادامه دارد، احیای برجام صدها میلیارد دلار در اختیار رژیم ایران قرار می‌دهد و سپاه پاسداران را که بر اقتصاد ایران سلطه دارد قادر می‌کند تا تروریسم بیشتری به جهان صادر کند.»
مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، نیز گفت: «اخباری که از مذاکرات وین می‌رسد نگران‌کننده است. تیم بایدن به احیای توافق شکست‌خورده ایران نزدیک‌تر شده است. باورکردنی نیست. اول بایدن طالبان را به قدرت باز می‌گرداند، بعد هم مانند اوباما در حال توانمندسازی رژیم جنایتکار آیت‌الله‌ها است.»
جیم بنکس، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا، نیز گفت: «جو بایدن نمی‌تواند کنگره و رییس‌جمهور آینده آمریکا را از اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران باز دارد و اگر ایران به دنبال ضمانت‌هایی است، من تضمین می‌کنم که محافظه‌کاران برای لغو هرگونه کاهش تحریم‌های بایدن تلاش خواهند کرد.»
مایکل والتز، نماینده جمهوری‌خواه، نیز گفت: «چرا با ایران مذاکره می‌کنیم؟ به ویژه زمانی که تلاش‌های رژیم ایران برای ترور روسای جمهور، مقامات، شهروندان، روزنامه‌نگاران و فعالان آمریکا را کشف می‌کنیم.»
او افزود: «هر بار ایران با خواسته‌های بیشتری پای میز مذاکره می‌آید و می‌ترسم بایدن با امتیازات بیشتری بازگردد.»
در همین حال، مایکل مک‌کال، عضو ارشد جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، با ارسال نامه‌ای به جو بایدن نسبت به عدم تعامل دولت او با کنگره درباره توافق هسته‌ای جدید با ایران ابراز نگرانی کرد.
از سوی دیگر، گابریل نورونها، مشاور پیشین وزارت خارجه آمریکا، به واشینگتن فری‌بیکن گفت: «بایدن قصد دارد در توافق جدید با ایران تحریم‌ها علیه بنیاد ۱۵ خرداد را لغو کند و این اقدام به جمهوری اسلامی کمک خواهد کرد که این پول را صرف کشتن شهروندان و مقام‌های آمریکایی کند.»
اصرار ایران بر لزوم توقف تحقیقات آژانس
در همین حال، لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال، سه‌شنبه گزارش داد که ایران تقاضای خود را برای توقف تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کنار نگذاشته و به صورت خصوصی هم تایید نکرده که اگر تحقیقات آژانس همچنان ادامه یابد، توافق احتمالی را اجرا خواهد کرد.
با این وجود، محمد مرندی، مشاور تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، گزارش‌ها را مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی این تقاضا را کنار گذاشته، رد کرد.
مرندی گفت ماه‌ها است که تصریح کرده حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی پیش‌شرط نیست و هیچ توافقی قبل از بسته شدن دائمی «پرونده اتهامات نادرست» شورای حکام آژانس اجرا نخواهد شد.
پیش‌تر یک مقام ارشد آمریکایی به رویترز گفته بود ایران برخی از خواسته‌های اصلی خود برای احیای برجام، از جمله اصرار این کشور بر بسته شدن پرونده برخی تحقیقات درباره برنامه اتمی خود از سوی بازرسان بین‌المللی را کنار گذاشته است.
این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به رویترز گفت که اگرچه تهران می‌گوید واشینگتن امتیازاتی داده است، اما ایران برخی از خواسته‌های اصلی خود را کنار گذاشته است.
او خاطرنشان کرد: «اگر امروز به توافق نزدیک‌تریم، به این دلیل است که ایران موضعش پایین آمده است. آنها در مورد مسائلی که از ابتدا به آن پایبند بودند، رضایت دادند.»
با این حال، محمد جمشیدی، معاون سیاسی دفتر رئیسی، در توییتر نوشت خارج کردن سپاه از لیست تروریستی و نه تحریم، پیشنهاد آمریکا به دولت قبل بود تا ایران را وادار به پذیرش مذاکرات منطقه‌ای و موشکی کند و می‌گفت بدون مذاکره منطقه‌ای و موشکی، بازگشت به توافق ۲۰۱۵ نیز غیرممکن است و تیم رئیسی این خواسته را رد کرد.
معاون سیاسی دفتر رئیسی افزود آمریکا بار دیگر پیشنهاد داد که سپاه از فهرست تروریستی خارج شود و در عوض ایران قاتلان قاسم سلیمانی را فراموش کند اما ایران این پیشنهاد را هم رد کرد.
جمشیدی گفت: «آمریکا سه بار دیگر پیشنهادهایی برای امنیت نیروهایش داد که تهران رد کرد و ایالات متحده نهایتا پا پس کشید.»
رکورد ۲۰ ساله سقوط ارزش یورو
