مدال مهم نیست، ایدئولوژی صادر کنید
ایران وایر - کاروان ورزشی ایران در بازیهای المپیک تابستانی «هانگژو»، در رده هفتم این رقابتها ایستاد. کاروانی که با نام «حججی»، نیروی کشته شده سپاه در سوریه به این رقابتها رفت تا براساس آنچه «علی خامنهای»، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با ورزشکاران تاکید میکند، «صادر کننده پیام انقلاب» باشد.
کاروان ورزشی ایران نهتنها در تناسب با ادوار گذشته به مدالهایی کمتر و جایگاهی نازلتر دست یافت، که حتی کاروان ورزشی کشور بحرین که تا مرداد سال۱۳۵۰ بخشی از تاریخ و جغرافیای ایران بود، با ۱۲ مدال طلا، تنها یک طلا از کاروان ورزشی ایران کمتر به دست آورد. همچنین تایلند که هیچ نامی در ورزش آسیا ندارد نیز با ۱۲ مدال طلا، یک پله پایینتر از کاروانی ایستاد که زیرنظر «محمود خسرویوفا»، بادیگارد سابق رهبر کنونی جمهوری اسلامی، به چین اعزام شده بود.
ورزش ایران، که تا پیش از انقلاب میان ۴ کشور اول بازیهای آسیایی قرار داشت، به میزبانی مجلل این مسابقات المپیک آسیایی رسید و حتی پس از انقلاب، از رکورد ۲۰ مدال طلا نیز گذشت، چگونه در این دوره پایینتر از چینتایپه و ازبکستان قرار گرفت؟
از مهمترین نشانههای سقوط ورزش ایران، عدم دستیابی ورزشکاران زن به مدال طلا در این دوره از رقابتها بود؛ بهنظر هم نمیرسید که مدیریت ورزش ایران، از رقابتهای المپیک آسیایی بهدنبال طلای ورزشکاران زن باشد. آنچه پیش از مسابقات اهمیت داشت، لزوم پایبندی ورزشکاران زن، به آرمانهای سیاسی-مذهبی مورد نظر حکومت بود.
آنچه برای جمهوری اسلامی در این بازیها اهمیت داشت، نشان دادن پرچمهای مذهبی روی سکو، یا ذکر مصیبت و نوحهخوانی «جواد فروغی» تیرانداز سپاه قدس در چین بود.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
آیا ورزش ایران پس از انقلاب پیشرفت کرد؟
«پیشرفت» اگر به معنی رویکرد فنی و ورزشی است، در آسیا، برای چین، ژاپن، کرهجنوبی و حتی قزاقستان و بحرین معنی میشود.
ایران تا پیش از انقلاب اسلامی و آغاز این حکومت، به مقامهای ششم تا دوم رقابتهای آسیایی دست یافته بود. این درحالیست که فقط در ۵ دوره از این مسابقات شرکت داشت و یک بار نیز امتیاز میزبانی این بازیها را به دست آورد.
چین، در رقابتهای آسیایی ۱۹۶۶، با ۵ مدال طلا در رده هشتم، در بازیهای آسیایی۱۹۷۰ با یک مدال طلا در رده دوازدهم، و در بازیهای ۱۹۷۴ با ۳۳ طلا، در رده سوم قرار داشت. در تمامی این ادوار، ورزش ایران بالاتر از کاروان چین قرار میگرفت.
حالا اما چینیها با ۲۰۱ طلا، ۱۱۱ نقره و ۷۱ برنز، رکوردی بینظیر را از خود در تاریخ این رقابتها ثبت کردهاند.
از نتایج ایران پیش و پس از انقلاب چه میدانیم؟
در پایان دوره گذشته این مسابقات، یعنی بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ جاکارتا، کاروان ورزشی ایران مورد انتقاد برخی رسانههای نزدیک به جناح تندروی حاکمیت قرار گرفت.
دلیلش، تنزل از مقام چهارم این رقابتهای در سال۲۰۱۴ به مقام پنجم این مسابقات بود. بااینوجود، کاروان ورزشی ایران در سال ۲۰۱۸ موفق شده بود به ۲۰ مدال طلا، ۲۰ نقره و ۲۲ برنز دست پیدا کند.
ایران در بازیهای آسیایی ۲۰۱۰ گوانگژو و ۲۰۱۴ اینچئون، به ترتیب ۲۰ و ۲۱ مدال طلا کسب کرد و در جایگاههای چهارم و پنجم آسیا قرار گرفت. جایگاههایی که حکومت، آنها را بیبدیل، مثالزدنی و نشانهای از پیشرفت ورزش کشور میدانست.
این پیشرفت در حقیقت، پس از عقبگرد و سقوط ورزش ایران در پی انقلاب سال ۱۳۵۷ معنی میشد، اما حافظه تاریخی ورزش ایران میگوید که پیشاز این، ایران در سالهای قبل از آغاز حکومت جمهوری اسلامی، چهرهای درخشان در ورزش آسیا داشت.
سال ۱۹۵۱، کاروان ورزشی ایران بدون آنکه نامهای ایدئولوژیک را بر خود داشته باشد، با ۴۹ ورزشکار برای نخستین بار به رقابتهای آسیایی «دهلی نو» رفت و با ۱۶ مدال طلا، نقره و برنز در جایگاه سوم ایستاد. دوره بعد در بازیهای آسیایی ۱۹۵۴ مانیل شرکت نکرد و چهار سال بعد در بازیهای آسیایی ۱۹۵۸ توکیو، در رده چهارم، بالاتر از چین، اسراییل و هند ایستاد.
سال ۱۹۶۲ بار دیگر ایران در این رقابتها شرکت نکرد، اما در سال ۱۹۶۶ درحالی به مقام ششم رسید، که بازهم بالاتر از چین و اسراییل قرار داشت.
در بازیهای آسیایی ۱۹۷۴، ایران این بار میزبان مسابقات بود و با مجموع ۲۳ مدال، در رده دوم قرار گرفت؛ یعنی یک پله بالاتر از چین.
سال ۱۹۷۸ ایران بهدلیل تحولات سیاسی پس از انقلاب در این رقابتها شرکت نکرد. پس از آن نیز جایگاههای ایران، در تمامی ادوار بین ردههای دهم تا ششم متغیر بود. بیشترین عناوین ایران به کسب رتبههای هفتم و ششم در بازیهای آسیایی «۱۹۸۲ دهلی نو»، «۱۹۹۴ هیروشیما»، «۱۹۹۸ بانکوک»، «۲۰۰۶ دوحه»، «۲۰۱۸ جاکارتا» و «۲۰۲۲ هانگژو» برمیگردد.
پس از انقلاب، ایران فقط دو بار در بازیهای آسیایی ۱۹۸۶ سئول و ۲۰۱۰ گوانگژو به مقام چهارم این مسابقات رسید.
چرا دست زنان از طلا کوتاه ماند؟
عدم دستیابی ورزشکاران زن به مدال طلا در رقابتهای آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو، قابل تامل بهنظر میرسد.
باوجود همه محدودیتها و محرومیتهایی که ورزشکاران زن ایرانی پس از انقلاب اسلامی متحمل شدند، اما در سالهای گذشته، باز هم شاهد رسیدن زنان ایران به سکوهای قهرمانی بودیم.
سال ۲۰۱۸، تیم ملی کبدی زنان ایران، به مدال طلای این بازیها رسید. چهار سال قبل نیز «نجمه خدمتی»، تیرانداز و «حمیده عباسعلی»، کاراتهکای ایران، در سال ۲۰۱۴ برای ایران مدال طلا کسب کردند. سال ۲۰۱۰ نیر «خدیجه آزادپور» در ووشو، برای ایران مدال طلا کسب کرد. پساز این سه دوره، دست ایران باز هم از مدال طلا در رشتههای ورزش زنان خالی ماند.
یکی از مهمترین عوامل این اتفاق را میتوان در سیاستهای جمهوری اسلامی برای گزینش، اعزام و حتی آمادهسازی ورزشکاران زن دید.
«ایرانوایر» در گزارشی که ۲شهریور۱۴۰۲ منتشر کرد، از دخالتهای نهادهای امنیتی و تصمیم کمیته المپیک جمهوری اسلامی برای «کاهش تعداد ورزشکاران زن اعزامی به رقابتهای آسیایی» خبر داد.
در این گزارش قید شده بود که تعداد ورزشکاران زن اعزامی به بازیهای آسیایی ۲۰۲۲ هانگژو در تناسب با دوره گذشته کمتر از نصف شده است و برخی ورزشکاران با توصیههای نهادهای امنیتی، حق حضور در رقابتهای آسیایی را نخواهند داشت.
نگرانیهایی ازجمله «همخوانی نکردن با سرود حکومتی» و «برداشتن حجاب اجباری»، طی یک سال گذشته باعث اعزام نشدن ورزشکاران ایرانی به برخی رقابتهای بینالمللی شده بود.
پدر معنوی در چین چه کرد؟
کاروان ورزشی ایران که با نام «شهید حججی» به رقابتهای آسیایی رفت، یک برنده ویژه داشت؛ «محمدرضا حججی.»
او پدر محسن حججی است؛ نظامی ایرانی کشته شده در سوریه. محسن حججی از نیروهای ایرانی موسوم به «مدافع حرم» بود که مرداد۱۳۹۶ در عملیاتی در گذرگاه مرزی «الولید»، منطقه مرزی بین سوریه و عراق توسط نیروهای «داعش» به اسارت درآمد و پس از دو روز، به دست آنها به قتل رسید.
جمهوری اسلامی برای او آرامگاهی ساخت و نامش را وارد کتب درسی دانشآموزان کرد.
«حسین قاسمپورمقدم»، مدیر گروه ادبیات فارسی دفتر تالیف کتب درسی آموزشوپرورش، در پاسخ به حذف اشعار بزرگان ادب فارسی از کتابهای درسی مدارس ایران گفت: «ما بهجایی نیاز داشتیم که شهید محسن حججی را مطرح کنیم و قطعا این شهید بر حافظ و سعدی اولویت داشت.»
اما جمهوری اسلامی با نام نهادن کاروان ورزشی خود به اسم این نیروی کشتهشده در سوریه، سعی در همان ترویج و صادر کردن ایدئولوژی خود داشت. برندهاش هم مردی بود که باعنوان «پدر معنوی کاروان ورزشی ایران»، همراه با این تیم در دهکده بازیها سکونت کرد.