این پروژه در سال ۲۰۰۰ با توافق مسکو، تهران و دهلی‌نو در سن‌پترزبورگ راه‌اندازی شد و در ادامه ۱۱ کشور دیگر از جمله آذربایجان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، عمان، اوکراین و بلاروس به آن پیوستند. بلغارستان نیز به عنوان عضو ناظر در این پروژه حضور دارد.

دالان حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب رقیبی برای «ابتکار کمربند و جاده» چین به شمار می‌رود.

ابتکار کمربند و جاده طرحی است که رییس‌جمهوری چین در سال ۲۰۱۳ با هدف افزایش همکاری‌های اقتصادی میان این کشور و جامعه بین‌المللی ارائه کرد. این طرح که بر اساس «راه ابریشم» تدوین شده، نقشی کلیدی در سیاست خارجی پکن ایفا می‌کند.

در سوی مقابل، دالان حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب اهمیت فراوانی برای مسکو دارد. با این حال، پیش‌برد این پروژه به دلیل فشارهای فزاینده پکن بر تهران، با تاخیر مواجه شده است.

بر اساس اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال، پکن در آستانه نشست همکاری‌های عربی-چینی، پیام‌های محرمانه‌ای را به جمهوری اسلامی فرستاده و اعلام کرده حاضر است در ازای اختلال در مسیر توسعه پروژه دالان شمال-جنوب، از به رسمیت شناختن موضع امارات در خصوص حاکمیت بر جزایر سه‌گانه خودداری کند.

بنا بر این اطلاعات، چین انتظار دارد جمهوری اسلامی با برداشتن گام‌هایی عملی، نظیر دخالت در برنامه‌ریزی بخش ایرانی دالان شمال-جنوب و همچنین تاخیر در تامین مالی این پروژه، اجرای آن را به تعویق اندازد.

پیش‌تر موضع روسیه ، متحد دیگر ایران نیز در قبال جزایر سه‌گانه مورد انتقاد مقام‌های جمهوری اسلامی قرار گرفته بود.

در بیانیه نشست مشترک روسیه و کشورهای عربی که روز ۲۹ آذر ۱۴۰۲ در مراکش برگزار شد، بار دیگر موضع ابوظبی درباره جزایر سه‌گانه تنب‌ کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی مورد حمایت قرار گرفت.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه به نمایندگی از مسکو در این نشست حضور یافته بود.

روسیه و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس در تابستان سال گذشته نیز در نشستی مشترک در مسکو، با صدور بیانیه‌ای خواستار «ارجاع پرونده جزایر سه‌گانه به دیوان بین‌المللی دادگستری به منظور حل و فصل این مساله مطابق با مشروعیت بین‌المللی» شدند.

تنش‌های میان جمهوری اسلامی و امارات بر سر حاکمیت جزایر سه‌گانه را می‌توان به دو دوره تقسیم کرد. تا پیش از تابستان ۱۳۷۱ بر اساس توافقنامه شارجه-تهران، اختلافات ایران و امارات در این مورد، تاثیر چندانی بر روابط دو کشور نداشت.

در تابستان ۱۳۷۱، ممانعت ایران از ورود اتباع مصری به بخش جنوبی ابوموسی، موجب واکنش شدید امارات شد. امارات از همان زمان فعالیت سیاسی و دیپلماتیک همه‌جانبه‌ای را در مجامع بین‌المللی علیه آن‌چه «اشغال جزایر سه‌گانه از سوی ایران» می‌خواند، آغاز کرد. این کارزار با حمایت گسترده شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب همراه شده است.