کاظم استادی

ده نقد مهم و متداول که از سوی منتقدان داخلی و خارجی به عملکرد ایشان وارد شده، با رعایت بی‌طرفی و بر اساس منابع عمومی، آورده می‌شود:

1. تمرکز بیش‌ از حد قدرت.
منتقدان می‌گویند که آیت‌الله خامنه‌ای ساختاری ایجاد کرده که در آن قدرت اجرایی، تقنینی، قضایی، نظامی و رسانه‌ای در نهایت تحت کنترل دفتر رهبری است و این تمرکز قدرت، امکان پاسخ‌گویی را کاهش داده و از شکل‌گیری نهادهای دموکراتیک جلوگیری کرده است.

2. سرکوب مخالفان سیاسی.
بسیاری از منتقدان بر این باورند که ایشان با استفاده از نهادهای امنیتی مانند سپاه پاسداران، اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات، صدای مخالفان را سرکوب کرده است؛ از جمله برخورد با روزنامه‌نگاران، فعالان مدنی، و احزاب سیاسی اصلاح‌طلب یا اپوزیسیون.

3. حمایت از سیاست خارجی تقابلی.
سیاست‌های ضدغربی و حمایتش از گروه‌هایی مانند حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن، و برخی گروه‌های شیعه در عراق، از سوی منتقدان باعث انزوای بین‌المللی ایران، تحریم‌های اقتصادی گسترده، و کاهش روابط دیپلماتیک ایران شده است.

4. مداخله در انتخابات.
انتقادهای زیادی به نظارت استصوابی شورای نگهبان وارد شده که زیر نظر غیرمستقیم رهبری فعالیت می‌کند. این نظارت منجر به رد صلاحیت گسترده نامزدهای منتقد شده و مشارکت واقعی مردم در انتخابات را زیر سوال برده است.

5. عدم پذیرش اصلاحات ساختاری.
آیت‌الله خامنه‌ای در طول رهبری خود با اصلاحات عمده در ساختار حکومتی، مثل کاهش اختیارات ولی فقیه یا بازنگری در قانون اساسی، مخالفت کرده است. این در حالی است که بسیاری معتقدند این اصلاحات برای عبور از بحران‌های سیاسی و اقتصادی ضروری است.

6. نقش در بحران‌های اقتصادی.
اگرچه بخش زیادی از بحران اقتصادی ایران ناشی از تحریم‌هاست، اما تصمیمات کلان در سیاست خارجی و اقتصاد مقاومتی که زیر نظر رهبری اتخاذ شده، به گمان بسیاری، در افزایش فشار اقتصادی بر مردم نقش داشته است.

7. اولویت دادن به ایدئولوژی بر منافع ملی.
برخی می‌گویند ایشان منافع ایدئولوژیک (مثل صدور انقلاب یا حمایت از محور مقاومت) را بر منافع ملی (مثل رفاه اقتصادی و تعامل بین‌المللی) ترجیح داده‌اند.

8. ضعف در شفافیت و پاسخ‌گویی.
نهاد رهبری و دفتر ایشان به‌عنوان یکی از نهادهای اصلی کشور، از نظر مالی، رسانه‌ای و مدیریتی، در مقابل افکار عمومی و نهادهای نظارتی پاسخ‌گو نبوده و شفافیت لازم را نداشته است.

9. مقابله با آزادی‌های مدنی.
در دوران رهبری آیت‌الله خامنه‌ای، آزادی‌های بیان، مطبوعات، تجمعات و پوشش به‌شدت محدود شده‌اند. این برخوردها بارها با اعتراضات مردمی مواجه شده‌اند، از جمله در سال‌های ۸۸، ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱.

10. حمایت از نهادهای شبه‌نظامی.
نقش گسترده سپاه پاسداران و بسیج در سیاست، اقتصاد و فرهنگ، و حمایت رهبری از این نهادها، باعث شده تا نقش نیروهای مسلح در امور غیرنظامی بیش از حد گسترش یابد و توازن قدرت مدنی-نظامی در کشور به هم بخورد.
.