ایندیپندنت فارسی - با گذشت نزدیک به دو سال از ربوده شدن الیزابت سورکوف، پژوهشگر اسرائیلی ـ روسی در بغداد، تلاش برای آزادی او وارد مرحله حساسی شده است. در حالی که برخی منابع عراقی گزارش داده‌اند که توافق برای آزادی او طی حدود یک هفته آینده به اجرا گذاشته خواهد شد، منابع اسرائیلی و عراقی تاکید دارند که توافق نهایی هنوز حاصل نشده است.
سورکوف که در مارس ۲۰۲۳ در عراق ربوده شد، به گفته مقام‌های اسرائیلی، در بازداشت کتائب حزبالله است. کتائب حزبالله گروه شیعه و مسلحی است که از حمایت جمهوری اسلامی ایران برخوردار است.
براساس گزارش شبکه «الرابعه» عراق، که به گروه‌های نیابتی وابسته به سپاه قدس گرایش دارد، آزادی سورکوف در قالب توافق تبادل با یک ایرانی و شش فرد دیگر که در عراق به اتهام حمله به اهداف آمریکایی بازداشت شده‌اند، در دستور کار قرار گرفته است. همچنین به نظر می‌رسد که سورکوف پیش از آزادی کامل، ابتدا به کشوری بی‌طرف منتقل شود. برخی از گزارش‌ها از تبادل این پژوهشگر با محمدرضا نوری، از اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران، می‌گویند.
یک مقام رسمی اسرائیلی در گفتگو با پایگاه خبری «وای نت» تایید کرده است که تلاش‌ها برای آزادی سورکوف ادامه دارد اما توافق نهایی هنوز انجام نشده است. او تصریح کرد که اسرائیل از آمریکا و چند کشور دیگر درخواست کمک کرده است تا برای آزادی این گروگان میانجی‌گری کنند.
در همین راستا، یک مقام امنیتی عراقی، که با گروه‌های شبه‌نظامی در تماس است، به شبکه عبری‌زبان «کان» گفته است که شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران هنوز رسما با این تبادل موافقت نکرده‌اند. او همچنین اشاره کرد که نخست‌وزیر عراق، محمد شیاع السودانی، برای جلب رضایت دولت ایالات متحده در حال اعمال فشار بر این گروه‌ها است.
زمینه‌های دیپلماتیک و امنیتی پرونده
هم‌زمان، شبکه سعودی «الحدث» نیز گزارش داد که میان واشینگتن و بغداد برای حل این پرونده تفاهم‌هایی حاصل شده است. سفر اخیر یکی از مقام‌های امنیتی عراق به آمریکا نیز در همین چارچوب ارزیابی شده است.
مطالب بیشتر در سایت ایندیپندنت فارسی
سورکوف که تابعیت دوگانه روسی و اسرائیلی دارد، در زمان ربوده شدن به تحقیقات میدانی در حوزه خاورمیانه مشغول بوده است. ماجرای ربوده شدن او به یکی از پرونده‌های حساس میان ایران، عراق، اسرائیل و ایالات متحده تبدیل شده است.
به‌رغم انتشار گزارش‌هایی مبنی بر پیشرفت در مذاکرات، به نظر می‌رسد که آزادی این پژوهشگر همچنان در گرو توافق نهایی با گروه‌های مسلح نزدیک به ایران است.
محمدرضا نوری کیست؟
محمدرضا نوری که برخی از گزارش‌ها از احتمال تبادل او با الیزابت سورکوف حکایت دارند، یکی از اعضای نیروی قدس سپاه پاسداران است که وزارت دادگستری ایالات متحده روز جمعه ۲۰ دسامبر (۳۰ آذر) اعلام کرد او را به ارتکاب قتل و همدستی در مرگ یک آمریکایی در عراق در سال ۲۰۲۲ متهم می‌داند.
طبق شکایتی که در دادگاه فدرال ایالات متحده در منهتن مطرح شده است، محمدرضا نوری به برنامه‌ریزی برای حمله به «استفان تروئل»، که در یک موسسه آموزش زبان انگلیسی در بغداد کار می‌کرد، کمک کرده است.
بنابر سند کیفرخواست، این حمله که به مرگ شهروند آمریکایی منجر شد به تلافی کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، در حمله پهپادی ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ صورت گرفته بود.
محمدرضا نوری در حال حاضر در عراق زندانی است. او پیش‌تر به همراه چهار عراقی دیگر به جرم قتل ترول در دادگاهی در این کشور به حبس ابد محکوم شد.
بنابر گزارش رسانه‌های ایران، محمدرضا نوری با نام مستعار «ابوعباس» ازجمله شبه‌نظامیان سپاه پاسداران در سوریه بود که کماندوهای آمریکایی در سوم فروردین ۱۴۰۲ در منطقه «زیونه» بغداد او را دستگیر کردند.
الیزابت سورکوف کیست؟
پیش از این، دفتر نخست‌وزیری اسرائیل با انتشار بیانیه‌ای گفته بود که «این پژوهشگر به ابتکار شخصی‌اش، بدون نشان دادن گذرنامه اسرائیلی، با گذرنامه روسی‌اش برای کار کردن روی رساله دکتری و پژوهش‌های دانشگاهی به عراق رفته است.»
الیزابت سورکف، که به زبان‌های انگلیسی، عبری، روسی و عربی صحبت می‌کند، برای تحلیلگران جنگ سوریه نامی شناخته‌شده است.
او به دلیل تماس‌های شخصی‌اش با فعالان حزب‌های مخالف اسد و فرماندهان گروه‌های افراطی، ازجمله در ارتش آزاد سوریه (FSA) و جبهه النصره که بعدها به هیئت تحریر الشام تغییر نام داد، گزارش‌های زیادی در ارتباط با رخدادهای سوریه تهیه کرده است.
او در همه گزارش‌های دانشگاهی‌اش گروه‌های اسلام‌گرای افراطی مخالف اسد در سوریه را «شورشیان میانه‌رو» معرفی کرده است.
این پژوهشگر خود را مخالف سیاست‌های اسرائیل در برخورد با فلسطینی‌ها توصیف می‌کند، با این حال، در سال ۲۰۰۶ در ارتش اسرائيل خدمت کرده است.
کتائب حزبالله چه گروهی است؟
دفتر نخست‌وزیری اسرائیل گروه «کتائب حزبالله» را مسئول ربودن این شهروند دوتابعیتی اسرائیلی معرفی می‌کند. کتائب حزبالله یکی از گروه‌های مسلح قدرتمند عراقی وابسته به حشد الشعبی است. شبه‌نظامیان حشد الشعبی یکی از مهم‌ترین گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران در یک دهه گذشته بوده‌اند.
حشد الشعبی در مبارزه با نظامیان آمریکا در فاصله سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱ و پس از آن در جنگ علیه داعش، بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، نقش مهمی در عراق داشته است.
رهبر این گروه ابومهدی المهندس بود. او در جریان حمله هوایی نیروهای آمریکایی در نزدیکی فرودگاه عراق، در سوم ژانویه سال ۲۰۲۰، همراه با قاسم سلیمانی کشته شد.
برخی از نیروهای حشد الشعبی در جنگ سوریه در کنار نیروهای ایرانی به ارتش بشار اسد کمک کردند. کتائب حزبالله، مانند حزبالله لبنان و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از سال‌ها پیش در فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا قرار دارد.
گروه کتائب حزبالله پیش‌تر در بیانیه‌ای دست داشتن در ربودن این پژوهشگر اسرائیلی در عراق را تلویحا تکذیب کرده است. در این بیانیه اشاره شده است که گروه کتائب حزبالله برای روشن شدن وضعیت «گروگان صهیونیست» هر کاری که بتواند می‌کند.
در گفتار و مواضع رسمی مقام‌های جمهوری اسلامی و گروه‌های وابسته به حکومت ایران از شهروندان یا سازمان‌های اسرائیلی با عنوان «صهیونیست» نام برده می‌شود.
چهار خواهرزاده خاتمی در دولت پزشکیان پست گرفته‌اند
اعلام موجودیت "سی‌پک برای ایرانیان تبعیدی"
