سخنان غروي، جلالي‌زاده، حقيقت‌جو و انصاري راد در مراسم دهمين سالگرد بزرگداشت بازرگان، ايسنا

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس سياسي

مراسم دهمين سالگرد بزرگداشت مرحوم مهندس مهدي بازرگان، نخست‌وزير دولت موقت، عصر روز پنج‌شنبه در حسينيه ارشاد برگزار شد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) دكتر غروي طي سخناني در اين مراسم درباره بازرگان و اخلاق اجتماعي او گفت: بدون توجه به قرآن، بررسي شخصيت بازرگان امكان‌ناپذير است، چراكه بازرگان تكليف خود را با قرآن مشخص كرده و توانسته بود تمامي ابعاد شخصيتي‌اش را منطبق با قرآن پرورش دهد.
وي با بيان اينكه راهي جز صداقت و امانتداري وجود ندارد و اين طي مسير نيز جز از طريق خداوند ميسر نخواهد شد، تصريح كرد: بازرگان كل حيات و ممات خود را بر اساس قرآن طي كرد و تا آخرين لحظه‌ي عمر، از انديشه قرآني خارج نشد.
غروي خاطرنشان كرد: تا زماني‌كه معيارهاي قسط و عدل وجود دارند، نظام جمهوري اسلامي نيز برپا خواهد ماند؛ بازرگان با اعتقاد به اين امر بر چنين رويكردي تأكيد و عملكردش را همواره با موازين كتاب خداوند و معيارهايي همانند آزادي، عدل و اخلاق منطبق كرد.

به گزارش ايسنا، جلال جلالي‌زاده، نماينده‌ي مردم كردستان در مجلس ششم شوراي اسلامي نيز در بزرگداشت مهندس بازرگان در سخناني با عنوان “حقوق شهروندي در پرتو ايران اسلامي“، گفت: بازرگان شخصيت راستيني بود كه هرگز از جاده انصاف خارج نشد و اخلاق و اهداف انساني او بر وحدت، يگانگي، ايمان، آزادي و حقوق بشر استوار شد.
وي يكي از دلايل ارجمندي مرحوم بازرگان را در ميان ايرانيان، آزادمرد بودن او دانست و افزود: جامعه، اصحاب فكر و مردم هنوز نيازمند راه و منش بازرگان هستند و خلأ وجودي او همچنان احساس مي‌شود، چراكه بازرگان شخصيتي است كه در دوران حيات و حتي ممات، ارزش صداقت، شجاعت، دانش و دينداريش همچنان مورد تأييد است و هيچ‌گاه به از بين بردن حقوق افراد معتقد نبوده است.
جلالي‌زاده خاطرنشان كرد: بازرگان با الفاظ بازي نمي‌كرد چراكه مي‌دانست با اجراي عدالت آتش تفرقه و اختلاف خاموش خواهد شد.
نماينده‌ي پيشين مجلس شوراي اسلامي تأكيد كرد: كساني كه ادعاي تقوي دارند، بدانند كه شهروندان يك كشور، اهل يك خانواده‌اند و حكومت با نگاهي عادلانه بايد به آنها بنگرد. چراكه همه‌ي ما در افتخارات تاريخي سهيم بوديم و هيچ تبعيضي نبايد ميانمان باشد.

فاطمه حقيقت‌جو، عضو دفتر مركزي جبهه‌ي مشاركت ايران اسلامي نيز گفت: بازرگان از معدود سياستمداران اخلاقي بود كه تمامي تلاشش را صرف گسترش تعاليم اسلامي كرد.
نماينده‌ي پيشين مجلس شوراي اسلامي گفت: بازرگان نه‌تنها اسوه اخلاق بود بلكه در زندگي خود نيز توانست به تلفيق اخلاق و سياست بپردازد.
وي با بيان اينكه بازرگان سياستمداري اخلاق‌گرا بود، خاطرنشان كرد: نگاه بازرگان به همه‌ي مسائل بر مبناي اخلاق بود و لذا اگر اخلاق مي‌توانست توسعه يابد، طبيعتا زيست و ادامه كار بازرگان هم در بخشهايي از كار سياسي در حاكميت، بر اين اساس ادامه مي‌يافت والا ترجيح مي‌داد كه در زندگي شخصيش براي حفظ اصالت اخلاق، حاكميت را با تمام شيريني آن ترك كند، تا خدشه‌اي به اصول اخلاقي وارد نكند.
وي با بيان اين عقيده كه كمتر سياستمدار اخلاق‌گرايي در كشور يافت مي‌شود، افزود: شايد كساني باشند كه به تفسير قرآن مي‌پردازند، اما متأسفانه آيات و روايات را براي مطامع خود خرج مي‌كنند و در مقابل اخلاق را نيز ذبح مي‌كنند.
اين عضو جبهه‌ي مشاركت ايران اسلامي، تصريح كرد: متأسفانه اخلاق و دين بازيچه برخي از سياستمداران امروز است، چراكه براي بيشتر بهره بردن از قدرت از آن استفاده مي‌كنند، اما بازرگان كسي بود كه صندلي قرمز و امثالهم را ترك كرد تا حافظ اصول اخلاقي خود باشد.
به گفته‌ي حقيقت‌جو انقلابيون با انقلابي كه بر پا كردند، در نظر داشتند تا پايه‌هاي استبداد را سست و نظامي بر مبناي اسلام و اخلاق و جمهوري با كرامت انسان داشته باشند، در عين اينكه حكومت حضرت علي (ع) را الگو و مدينه فاضله پيامبر را نيز آرمان خود قرار دادند؛ آنها به آزادي و آراي مردم معتقد بودند.
وي آنچه آن را انحراف از اصول انقلاب مي‌ناميد، براي مسلمانان واقعي حقيقتي تلخ دانست و با طرح برخي سوالات در بيان ديدگاهش گفت: چرا شرايط فعلي كشور بايد به سمتي پيش برود كه دايره‌ها هر روز تنگ‌تر شود و اختلافات به سمتي پيش رود كه برخي سياستمداران حتي تحمل خود را نداشته باشند و مسائلي جديد مثل شرايط سني براي انتخابات را به ميان بكشند.
اين فعال سياسي با يادآوري برخي از رخدادها گفت: اينكه يك انسان بتواند سياستمداري اخلاقي باشد كار بسيار دشواري است اما هنر اين است كه به محض واردشدن در حاكميت اخلاقي باشيم.

رييس كميسيون اصل نود قانون اساسي در مجلس ششم شوراي اسلامي نيز با اشاره به شخصيت اخلاقي مرحوم بازرگان، گفت: كساني‌كه با مهندس بازرگان به لحاظ سياسي هم‌عقيده هستند ترديدي در صداقت، امانت، دينداري و اصول اخلاقي، انساني و تعليمات ديني ايشان ندارند.
وي با اشاره به دوران زندگي پر از فراز و نشيب مرحوم بازرگان در قرن بيستم، گفت: مهندس بازرگان حوادثي مثل دو جنگ جهاني، آزادي هند، استقرار آفريقا و همچنين حوادثي مثل مشروطيت، به توپ بستن مجلس، استبداد سياه رضا شاه، دوران دكتر مصدق و مقطعي از آزاديخواهي ايران اسلامي را شاهد بود اما هيچ‌گاه نگاني عادي به پديده‌ها نداشت و همگي را از ريشه بررسي مي‌كرد.
انصاري راد خاطرنشان كرد: بازرگان زمانيكه از فرنگ بازگشت، نه‌تنها هويت ملي و تعليمات ديني خود را فراموش نكرد، بلكه معلومات مهندسي، تمرينات تخصصي و علاقه‌ي فزون‌يافته خود به اسلام را با خود به همراه آورد.
انصاري‌راد با بيان اينكه مرحوم بازرگان همواره به نظام اجتماعي ارزش مي‌نهاد، تصريح كرد: ايشان شخصيتي بود كه تا پايان عمر همه را به ايمان به خداوند و تمسك به اسلام و قرآن و رعايت اخلاق شايسته بشري دعوت كرد.
وي همچنين با اشاره به آثار علمي و دفاع علمي بازرگان از تعليمات اسلامي، گفت: بخش اعظم آثار مهندس بازرگان در مسير دفاع از اسلامي است كه در آن سياست، حقوق ملت، انتخابات، آزادي و قرآن جاي دارد و او كسي بود كه توانست در دهه‌هاي 30 و 40 روشنگر انديشه‌هايي باشد كه دچار ترديد و سؤال شده بودند.
وي افزود: اما آثار و نوشته‌هاي بازرگان هم همچون ديگر آثار و نوشته‌ها نيازمند نقد و بررسي است. هرچند كه تاكنون چنين نشده و عدم نقد بر نوشته‌هاي او مي‌تواند نقصي در جامعه علمي باشد.
نماينده‌ي مردم نيشابور در مجلس ششم همچنين خاطرنشان كرد: نقد در دنياي غرب و محيط‌هاي علمي علامت احترام و وسليه‌اي براي پرسش، حركت و تكامل است.
رييس كميسيون اصل نود قانون اساسي مجلس ششم، در ادامه گفت: قانون اساسي دغدغه‌ي مهم بازرگان هم به شمار مي‌رفت، چراكه بعد از دفاع ملي از عقايد اسلامي، حاكميت ملي و مردم در سرنوشتشان نيز دفاع مي‌كند.
وي با اشاره به اينكه بازرگان از شخصيت‌هاي مؤثر در دعوت مردم به آزادي و حاكميت ملي و دفاع از انتخابات آزاد بود، اظهار داشت: بازرگان همواره در زمينه حاكميت ملي و حاكميت انسانها بر سرنوشت خود و حق انتخابات آزاد براي ملت تأكيد مي‌كرد و اساس پيشرفت و ترقي جوامع را در شركت و سهيم شدن آنها در حكومت مي‌دانست.
انصاري‌راد تصريح كرد: حق انتخاب و آزادي در سرنوشت از جمله حقوقي است كه خداوند به بندگان داده است لذا كسي نمي‌تواند اين حق الهي را از ملت سلب يا مصادره كند.

وي با اشاره به رفتار و منش پيامبر (ص) در آن زمان با اطرافيان و حتي دشمنان، گفت: عده‌اي به نام عدم اعتقاد به اسلام و عدم التزام عملي به جمهوري اسلامي رد صلاحيت و از صحنه خارج شدند؛ چنين عملكردي به چه معناست؟.
وي با استناد به اصل 56 قانون اساسي، گفت: مردم حق انتخاب، وتو، نقض و اعتراض دارند، لذا مي‌توانند قدرتي را كه در نظام جمهوري اسلامي بر اين اساس استوار است در اختيار داشته باشند و كسي نمي‌تواند چنين حقي را از آنها بگيرد.