امير محبيان: تعهدات بسته ۱+۵ به معنای سلب حق حاکميت ايران و اخراج از ان. پی. تی است، ايرانيوز

عضو شورای سردبيری روزنامه رسالت گفت: صادر کنندگان بسته پيشنهادی ۱+۵ تعهداتی را از ايران خواسته‌اند که ايران ملزم به اجرا و پذيرش آن نيست، اما اگر اين رويه ادامه يابد و اين پيشنهادها به صورت الزام‌آور مطرح و اجرا شود، معنای آن سلب حق حاکميت ايران در زمينه هسته‌ای و اخراج ايران از ان.پی.تی خواهد بود.

امير محبيان، روزنامه‌نگار و کارشناس مسايل سياسی، در گفت و گو با خبرنگار انرژی هسته‌ای خبرگزاری ايرانيوز، به مقايسه بسته پيشنهادی جديد گروه ۱+۵ با پيشنهاد پيشين آنها موسوم به يورو ۳ در سال ۲۰۰۵ ميلادی، اظهار داشت: در متن بسته جديد ۱+۵ ، برخی مطالب مسکوت گذاشته شده است، از جمله در عنوان متن پيشنهادی اخير اساساً روشن نيست که بسته از جانب يورو ۳ (فرانسه، انگليس و آلمان) تنظيم و ارايه شده يا کشورهای روسيهف آمريکا و چين نيز در اين کار دخيل بوده‌اند.

همچنين پيشنهاد پيشين به ايران متنی کامل در ۳۱ صفحه و حاوی جزئيات بود، اما متن حاضر تنها ۳ صفحه بوده و صرفاً به عناوين عناصر اصلی پيشنهاد پرداخته است.

امير محبيان، متن منتشره سه صفحه‌ای با عنوان پکيج پيشنهادی ۱+۵ را دارای دو بخش عمده هسته‌ای و سياسی – اقتصادی دانست و گفت: از جهاتی می‌توان نتيجه گرفت که بسته جديد شکل ديگر و اصلاح شده از پيشنهاد پنجم اوت سال گذشته يورو ۳ محسوب می‌شود.

عضو شورای سردبيری روزنامه رسالت، در ادامه به برخی نکات منفی متن بسته پيشنهادی ۱+۵ به ايران اشاره کرد و گفت: ظاهراً در اين متن از ايران خواسته شده که فعاليت‌های مرتبط غنی‌سازی اورانيوم اعم از UF۶ اصفهان و غنی‌سازی نطنز (حتی در سطح آزمايشگاهی) را تعليق کند. همچنين در اين متن آمده که کليه فعاليت‌های غنی‌سازی ايران بايد در طول مذاکرات آتی ايران با کشورهای ۱+۵ (آمريکا، انگليس، فرانسه، چين و روسيه به همراه آلمان) متوقف باشد و نکته مهم اين مسأله اين است که در بسته فوق هيچ سقف زمانی در اين خصوص تعيين نشده و آنها ضمناً از ايران خواسته‌اند که همزمان با تعليق غنی‌سازی (بدون سقف زمانی معين)، پروتکل الحاقی را نيز اجرا کند.

وی افزود: ظاهراً مطابق متن منتشره، در طول مذاکرات آتی ۱+۵ با ايران، پرونده هسته‌ای ايران در شورای امنيت معلق می‌ماند و به آژانس بين‌المللی انرژی اتمی بازنمی‌گردد. از سوی ديگر غرب در اين متن خواستار آن شده که آژانس بايد نسبت به فعاليت‌های صلح‌آميز هسته‌ای ايران اطمينان کامل داشته و مبادرت به اعلام آن نمايد که اين خود بر ابهامات پيشين افزوده است.

محبيان، به نکات مثبت بسته پيشنهادی و به عبارتی تعهدات غرب نسبت به ايران پرداخت و گفت: گروه ۱+۵ اعلام کرده‌اند که حق ايران در دست‌يابی به انرژی هسته‌ای را به رسميت می‌شناسند و از ايجاد رآکتور آب سبک درايران از طريق تشکيل کنسرسيوم‌های بين‌المللی حمايت می‌کنند. اين در حالی است که همکاری اين کشورها با ايران برای ايجاد رآکتورهای آب سبک، صرفاً در زمينه راديو ايزوتوپ خواهد بود.

اين روزنامه‌نگار و عضو شورای سردبيری روزنامه رسالت، ادعای غربی‌ها مبنی بر شناسايی حق ايران برای برخورداری از انرژی صلح‌آميز هسته‌ای را يک تعارف بی‌محتوا داشت و گفت: جمهوری اسلامی ايران اين حق را بعد از عضويت در ان.پی.تی به دست آورده و اروپا با آمريکا نمی‌توانند منکر اين حق قانونی شده و يا آن را به عنوان امتياز به ايران اعطاء نمايند. از سوی ديگر، چون پيشنهادهای جديد به ايران، مطابق معاهده ان.پی.تی تنظيم نشده و بر همين اساس مبنای مذاکرات هم نيست، روشن هم نيست که در صورت اختلاف در تفسير، چه کسی تفسير نهايی را بر عهده خواهد داشت. در اين صورت کشورهای اروپايی و آمريکايی می‌توانند با تفسير به رأی از انجام تعهدات خودشان سرپيچی کنند.

وی افزود: کشورهای صادر کننده اين پکيج، تعهداتی را از ايران خواسته‌اند (از جمله تعليق غنی‌سازی) که جمهوری اسلامی ايران قانوناً ملزم به اجرای آنها نيست، همچنين از سرگيری اجرای پروتکل الحاقی اصلاً نمی‌تواند به صورت الزام‌آور در اين پيشنهاد مطرح شود، چون عملاً معنای اين کار سلب حق حاکميت ملی ايران در زمينه هسته‌ای و اخراج ايران از معاهده ان.پی.تی است.

امير محبيان تصريح کرد: اين امر به هيچ وجه معنا ندارد که در ارايه پيشنهادها، تعهدات اضافی بار ايران کنند و حقوق ايران که به واسطه عضويت در ان.پی.تی به وجود آمده، صلب شود. اين در حالی است که اگر بسته پيشنهادی غرب را بپذيريم، در بهترين شرايط ايران فقط مصرف کننده فرآورده‌های هسته‌ای ديگر کشورها آن هم در مقابل تعهدات کاملاً مبهم و غير شفاف آنها خواهد بود.

وی در همين زمينه به طرح سؤالاتی پرداخت و گفت: اساساً معلوم نيست مشوق‌ها چگونه عملی خواهند شد؟ چه زمانی و چه کسی يا کشوری اين تعهدات را عملی خواهد کرد؟ اگر هم اجرا شد، چه تضمينی وجود دارد که کامل باشد؟ به عبارتی آنها تعدادی حرف و کلمات به ما تحويل داده‌اند.

عضو شورای سردبيری روزنامه رسالت، اظهار داشت: پيشنهاد من اين است که ايران در مواجهه با پيشنهاد ۱+۵ همچنان تأکيد کند که مذاکره و گفت و گو تنها راه حل منطقی و عقلانی رسيدن به توافق پيرامون مسأله هسته‌ای ايران است. نکته ديگر اين مسأله هم آن است که ايران با دريافت بسته پيشنهادی جديد حسن نيت خود را نشان داده است، اما بايد روشن شود که دريافت اين بسته نبايد به معنای پذيرش و قبول آن تلقی شود، البته معنای رد اين بسته نيز نبايد تعبير شود.

همچنين ايران به هيچ وجه نبايد اجازه دهد که مذاکرات از سوی کشورهای غربی با پيش شرط آغاز شود و همواره بايد از مذاکرات بدون پيش شرط استقبال نمايد.

محبيان در پايان گفت: در هر صورت اگر مذاکرات ادامه يابد و کشورهای غربی واقعيات را در نظر بگيرند، دورنمای پرونده هسته‌ای ايران روشن خواهد بود، اما اگر آمريکا بخواهد از موضع قدرت نظامی برخورد کند، وضعيت برای همه از جمله خود آمريکايی‌ها نامفهوم خواهد بود.