گزارش و برداشت خبرنگار نشريه کار آن لاين از حضور خانم عبادی در پارلمان اروپا

گزارش از علی صمد - جنبش برابری در ايران بسيار قوی است … اين جنبش بدون رهبر است و اداره، مرکز و شعبه ای هم ندارد و جايگاه آن در منزل هر ايرانی است که به تساوی حقوقی اعتقاد دارد. اين باعث شده است که اين جنبش بسيار قوی هم بشود. زيرا اگر جنبش منوط به يک يا چند رهبر شود و اگر رهبران را دستگير کنند يا بکشند يا ترور کنند و يا رهبران خيانت بکنند، ممکن است که جنبش صدمه بخورد.

درنشست عمومی «گروه کار ارتباط با ايران» به رياست خانم آنجليکا بر و «زيرکميسيون حقوق بشر پارلمان اروپا» در بروکسل به رياست خانم الن فلوتر، ديدار نمايندگان فراکسيونهای مختلف با خانم شيرين عبادی در بعد از ظهر روز چهارشنبه ۴ مارس ۲۰۰۹، در پارلمان اروپا در بروکسل صورت گرفت. در اين ديدار بيش از ۱۵۰ نفر از نمايندگان پارلمان و شورای اروپا و کميسيون اروپا در جلسه حضور داشتند.

خانم آنجليکا بر در آغاز جلسه عمومی از حضور خانم شيرين عبادی در ميان خود ابراز خرسندی کردند و متذکر شدند که از هنگامی که ايشان مورد تهديد واقع شدند بسيار نگران ايشان بودند. خانم بر در ادامه متذکر شدند در برابر اين تهديدات و نيز بسته شدن دفتر کانون مدافعان حقوق بشر و دستگيری منشی خانم عبادی در تهران پارلمان اروپا يک قطعنامه صادر کرده است و از ايران خواسته شده است که جلوی فعاليتهای ايشان را نگيرند. به علاوه گروه«گروه کار ارتباط با ايران» در پارلمان اروپا با يکی از معاونان وزير امور خارجه ايران ملاقات داشته و از ايشان خواسته شده است که نسبت به حفظ امنيت خانم عبادی تضمين داده شود. در ضمن خانم آنجليکا بر اضافه کردند که ديروز يک نامه از سفير ايران در بروکسل دريافت کرده اند که در آن نامه سفير تقاضای ما را برای آزادی منشی خانم عبادی رد کرده است و اين که بهائيان دستگير شده با اسرائيل در ارتباط بوده اند و بنا به گفته سفير آنها را به جرم جاسوسی دستگير کرده اند.

در ادامه خانم الن فلوتر رئيس سو کميسيون حقوق بشر پارلمان اروپا بعد از خوش آمد گويی به خانم عبادی و اعلام حمايت از فعاليتهای حقوق بشری ايشان صحبتهايی در خصوص برابری حقوقی ميان زنان و مردان ايراد کردند و تاکيد ويژه ای بر کنوانسيون حقوق بشر و کنوانسيون ضد تبعيض نمودند و سپس از خانم عبادی خواستند که ايشان تا حدودی از وضعيت حقوق بشر و فعاليتهای مدنی خود در ايران برای حاضرين توضيحاتی را بيان کنند.

خانم عبادی با تشکر از فرصتی که در اختيار ايشان قرار داده شده از سازمان دهندگان جلسه علنی و عمومی تشکر کردند و در ادامه متذکر شدند از اين که نسبت به بسته شدن دفترم و دستگيری منشی ام به دولت ايران اعتراض کرديد از شما ممنون هستم. ايشان گفتند که منشی ايشان يک دختر جوان است که فقط گناهش اين است که برای حقوق بشر کار کرده است. ايشان گفتند که چنان که می دانيد مشکلات مربوط به حقوق بشر در ايران زياد است. و من در اينجا ترجيح می دهم که فقط از مشکلات ديگران با شما صحبت کنم و مشکل خودم را فراموش کنم. من قول داده ام تا زمانی که زنده هستم و در بيرون از زندان بسر می برم به کارهای قانونی ام ادامه دهم. بنابراين مهم نيست که دفتر ما را بستند اما دهن من که بسته نشده است. ايشان در ادامه در خصوص تبعيضاتی که نسبت به اقليتهای مذهبی در ايران اعمال می شود پرداخت و متذکر شدند که متاسفانه تبعيض بر اساس مذهب در کشور وجود دارد و مثالهايی را در اين عرصه برای نمونه از قوانين ايران متذکر شدند. ايشان در ادامه نيز تاکيد داشتند که در کشور ايران تبعيض بر اساس جنسيت وجود دارد. خانم عبادی به اين نکته توجه دادند که اين قوانين تبعيض آميز مورد اعتراض زنان است. متاسفانه دولت ايران فعالين گروه های زنان را تنبيه می کند و تاکنون طبق آمارهايی که رسما اعلام شده است ظرف دو سال گذشته برای ۵۰ زن پرونده کيفری تشکيل شده است و نيز برخی از اين زنان به حبس محکوم شده اند.

خانم عبادی در ادامه صحبتهای خود توضيح دادند که دانشجويان برای دمکراسی در ايران فعاليت می کنند اما متاسفانه تعدادی از آنها در زندان بسر می برند. متهمين سياسی در ايران از دادرسی عادلانه و قانونی محروم هستند. بر طبق قانون اساسی ما، جرائم سياسی بايد با حضور هيئت منصفه رسيدگی شود اما هيئت منصفه ای برای جرائم سياسی وجود ندارد و متهمين را در دادگاه انقلاب اسلامی محاکمه می کنند. هنگامی که فردی متهم سياسی است دستگير می شود و تا خاتمه تحقيق دادستان، اومی بايست در سلول انفرادی باقی بماند و حق دسترسی به وکيل خود را نيز ندارد. ايشان در ادامه گفتند که تحقيقات دادستان گاهی اوقات می تواند ماه ها طول بکشد و در اين مدت چنان که متذکر شدم متهم حق ندارد وکيل خود را ببيند. در ايران آزادی بيان بسيار کم است. حتی در قانون مطبوعات نوشته شده است که انتقاد از قانون اساسی ممنوع است و اين باعث تعطيلی نشريه می شود. در ايران مجازاتهايی مانند سنگسار، قطع دست دزد و شلاق زدن قانوناً وجود دارد که طبق کنوانسيونهای بين المللی آنها ممنوع شده است.

ايشان در ادامه گفتند که ميزان اعدامها در ايران بالاست. طبق اعلام حکومت از ابتدای ژانويه سال ۲۰۰۹ تا امروز ۳۸ نفر اعدام شده اند که در ميان آنها کسانی بودند که در زمان ارتکاب جرم کمتر از ۱۸ سال سن داشتند. در ايران سن مسئوليت کيفری برای دختران ۹ سال و برای پسران ۱۵ سال است و بر همين اساس ما با اعدام افراد زير ۱۸ سال در ايران مواجه هستيم. متاسفانه در سال گذشته بر طبق آمارهای رسمی ما با بيشترين تعداد اعدام افراد زير ۱۸ سال در سطح جهان در ايران مواجه بوده ايم. دولت ايران به کنوانسيونهای بين المللی حقوق بشر پيوسته و بدين طريق متعهد به اجرای آنها شده است. در سال گذشته دولت ايران تقاضای عضويت در شورای حقوق بشر را داشت که اين درخواست رد شد. خانم عبادی تاکيد کردند که مدافعان حقوق بشر در ايران تنها يک درخواست مشخص دارند و آن اين است که دولت ايران به تعهدات بين المللی احترام بگذارد و آنها را در عمل اجرا کند. اين درست نيست که حکومتی در عرصه بين المللی موضوعی را قبول کند و در مجامع بين المللی ادعا کند که آن را پذيرفته اما در داخل کشور خلاف آن عمل کند.

بعد از صحبتهای خانم عبادی، رئيس جلسه خانم آنجليکا بر از ايشان سوال کردند که اروپا در عرصه مسائل طرح شده چه کاری می تواند انجام دهد؟ سپس دو نماينده از فراکسيونهای مختلف پارلمان اروپا ضمن حمايت از تلاشهای خانم عبادی و ديگر فعالين حقوق بشری، دو سوال زير را که مربوط به انرژی هسته ای و غنی سازی اورانيوم و مسائل مربوط به حقوق بشر بود را از ايشان کردند.

خانم عبادی در پاسخ گفتند که دولت ايران هميشه ادعا کرده است که قصد استفاده صلح آميز از انرژی هسته ای را دارد و آژانس بين المللی انرژی اتمی هم خلاف اين را تاکنون گزارش نکرده است. اما جامعه بين المللی به حرف ايران اعتماد ندارد و از اين می ترسد که دولت ايران به سمت توليد سلاح هسته ای رو بياورد. چنان که می دانيد تاکنون شورای امنيت چهار قطعنامه صادر کرده است و از ايران خواسته شده است که غنی سازی را متوقف کند و به خاطر همين هم آن را تحريم کرده است. خانم عبادی گفتند که از نظر ايشان هيچ کشوری نمی تواند يک حصاری دور خود بکشد و بگويد که با بقيه جهان کاری ندارد. بنابراين دولت ايران برای جلب اعتماد بين المللی مناسب است که غنی سازی را متوقف کند و پس از اين که توانست اعتماد جامعه بين المللی را کسب کند، آنوقت می تواند اقدام کند و تا آن زمان مناسب است که به تقاضاهای شورای امنيت توجه کند.

در مورد سوال مربوط به حقوق بشر و بسته شدن دفتر کانون مدافعان حقوق بشر لازم به گفتن است که پليس به دفتر ما آمد و آنجا را بدون حکم بست. ما گفتيم که عيبی ندارد و به کارهای قانونی خود ادامه داديم. سپس منشی من را دستگير کردند و ما باز به فعاليت خود ادامه داديم. به دفتر وکالت من آمدند و تمام مدارک و کاغذهای من را بردند و ما باز به کارهای خود ادامه داديم. در فرصتی ديگر چند جوان بر در و ديوار محل کار من شعارهايی نوشتند و من را آمريکايی محسوب کردند و ما از پليس خواستيم برای رسيدگی و کمک به محل بيايد و آنها آمدند و جز لبخند کاری انجام ندادند. در شرايطی که پليس کمکی نمی کند و وظايفش را انجام نمی دهد طبيعتاً امنيت کم خواهد شد. اما مهم نيست من تا هنگامی که زنده باشم کارم را انجام خواهم داد. بعد از مرگ من باز همکاران جوان من کارها را پيش خواهند برد.

خانم عبادی در اين بخش از سخنان خود با تاکيد متذکر شدند که ما اپوزيسيون سياسی نيستيم و قصد دخالت در سياست را هم نداريم و هدف ما براندازی نيست. ما مدافعين حقوق بشر فقط می خواهيم رابطه دولت با مردم بهتر شود و به تعهدات بين المللی احترام بگذارد. و اما در مورد سوال مربوط به اروپا که خانم آنجليکا بر از من کردند پاسخ من اين است که آنچه ما می خواهيم حمله نظامی به ايران نيست. ما مخالف تحريم اقتصادی هستيم. اينجور موارد به مردم ضربه می زند و ما نمی خواهيم که مردم بيش از اين ضربه بخورند. هنگامی که به ايران می آييد علاوه بر ملاقات با مقامات دولتی مناسب است که با جامعه مدنی هم ملاقات داشته باشيد. باز از اين که از من و همکارانم حمايت کرديد و اين حمايتها برای ما اهميت دارد از شما مجدداً تشکر می کنم.

در اين قسمت از برنامه خانم آنجليکا بر متذکر شدند که گروه ايران در پارلمان اروپا در آخرين ديدارش از ايران علاوه بر مقامات دولتی با جامعه مدنی از جمله دانشجويان زنان و. . . نيز ملاقات داشته اند و اين که تمام نمايندگان مخالف حمله نظامی و تحريم اقتصادی هستند. در اين بخش باز دو نماينده سوالاتی از خانم عبادی کردند. آنها در حين موافقت با نظرات خانم عبادی گفتند که بعضی از کشورها بمب اتمی دارند و امريکا تنها کشوری است که تاکنون از آن استفاده کرده است. در منطقه بعضی کشورها بمب اتمی دارند و بعضيها هم می خواهند داشته باشند و ما اميدواريم که ايران غنی سازی را متوقف کند. و اين که شما در جامعه مدنی فعال هستيد آيا انتخابات ژوئن در ايران می تواند جامعه را تحت تاثير قرار دهد؟ رئيس جمهور امريکا اوباما گفته است که می خواهد با مردم و دولت ايران ديالوگ داشته باشد، آيا اين از نظر شما واقع بينانه است؟

خانم عبادی در پاسخ متذکر شدند که موافق يک خاورميانه عاری از بمب اتمی هستند و در اين منطقه نه پاکستان و نه اسرائيل و نه کشور ديگر نبايد بمب اتمی داشته باشد. بجای هزينه برای اين سلاحهای کشتار جمعی مناسب است که پولهای آن را برای منافع عمومی، برای بهداشت و آموزش هزينه شود. ايشان متذکر شدند که با مذاکره ايران با آمريکا بدون هيچ پيش شرطی موافق هستند. از نظر ايشان مذاکره همزمان می بايست در سه سطح با مقامات دولتی، با نمايندگان دو پارلمان و با جامعه مدنی دو کشور صورت گيرد. در ضمن مذاکره بايد بر اساس علاقه دو طرف انجام گيرد و در اين مذاکرات مسائل مربوط به حقوق بشر نمی بايستی فراموش شود.

در بخش پايانی خانم الن فلوتر رئيس زير کميسيون حقوق بشر پارلمان اروپا چنين جمع بندی کردند که وضعيت حقوق بشر وارد مرحله ديگری شده است و می بايست هدف ما در دفاع از حقوق بشر و برابری ميان زنان و مردان متمرکز شود. و ما بايد از فعالين و مدافعين حقوق بشر در کشورهای مختلف حمايت کنيم. ايشان بار ديگر از خانم عبادی تشکر کردند.

- جلسه ای ديگری توسط گروه زنان فراکسيون احزاب سوسيال دمکرات اروپا به مناسبت روز جهانی زن تدارک ديده شده بود و در اين جلسه از خانم عبادی هم دعوت به عمل آمده بود که شرکت کنند و به سخنرانی بپردازند. در اين جلسه بيش از ۱۰۰ نفر از اعضای پارلمان اروپا که اغلب زن بودند حضور داشتند. در اين جلسه نمايندگانی از کميسيون اروپا در خصوص وضعيت زنان در عرصه اشتغال توضيحاتی را ارائه دادند و نسبت به تبعيضاتی که عليه زنان در اروپا صورت می گيرد توجهاتی داده شد. در اين سخنرانيها از کار و حقوق برابر برای زنان و مردان و نيز اين که با بحران اقتصادی زنان در معرض بيشترين آسيبهای اجتماعی فرار می گيرند و اين که همبستگی بين المللی يکی از اساسيترين پرنسييپهای کليدی احزاب سوسيال دمکرات است، پرداخته شد. در فرصتی که بوجود آمد از خانم عبادی دعوت شد که بعنوان فعال حقوق بشر نظرشان را در رابطه با برابری ميان زنان و مردان برای حاضرين بگويند.

خانم عبادی بعد از تشکر از فرصتی که به ايشان داده شد گفتند که در ماه مارس هستيم و چند روزی بيشتر به روز جهانی زن باقی نمانده است و من اجازه می خواهم که اين روز را به شما تبريک بگويم. اميدوارم که در اين سال ما شاهد کاهش نابرابری ميان زنان با مردان باشيم. شما می دانيد که تبعيضات وجود دارند و می دانم که ظرف يک سال برابری کامل ميان زنان با مردان بوجود نخواهد آمد اما ما بايد در جهتی حرکت کنيم که در تمام عرصه ها برای پيشرفت زنان تلاش صورت گيرد. تاريخ به ما نشان داده است که زنان آخرين گروهی هستند که از مزايای دمکراسی برخوردار می شوند. گاهی اوقات فکر می کنم که واژه گانی چون دمکراسی، برابری، تساوی را تنها برای مردان آفريده اند و اگر از سهم مردان چيز زيادی آمد آنوقت نصيب زنان می شود. ما بايد اين معادله نادرست را بهم بزنيم و بايد تساوی حقوق واقعی را عملی کنيم و اين امکان ندارد مگر اين که زير بنای فرهنگی جامعه خودمان را درست بکنيم. البته در اين راه قوانين می توانند به ما کمک کنند که تحول فرهنگی صورت گيرد. شما حتماً می دانيد که ما در دنيايی زندگی می کنيم که هنوز در بعضی از کشورها نه تنها زنان حقوق برابر با مردان ندارند بلکه حتی انسان هم به حساب نمی آيند. در بعضی از نقاط زنان را با نام خودشان صدا نمی کنند بلکه با نام پسرشان آنها را مخاطب قرار می دهند. به عنوان مثال می گويند «مادر علی». و بدين طريق اسم زن را صدا نمی کنند. عرف جامعه آنقدر ضد زن است که مرد نمی خواهد جلوی سايرين و در اجتماع اسمش را ببرد و به اين خاطر او را با نام پسرش صدا می کند.

در ايران از نظر قانونی زنان با تبعيضاتی مواجه هستند. ايران کشوری است که بيش از ۶۵ درصد دانشجويانش دختر می باشند و بسياری از اساتيد دانشگاه ها نيز زن هستند. ما در ايران مهندسين، مديران و پزشکهای بسياری داريم. اما بعد از انقلاب يکسری قوانين تبعيض آميز به تصويب رسيده است. ايشان در ادامه به برخی از اين قوانين تبعيض آميز اشاره کردند. سپس ايشان متذکر شدند که زنان ايرانی بسيار تحصيل کرده هستند و از يک تمدن بسيار کهن و قديمی برخوردارند. آنها با اين قوانين تبعيض آميز موافق نيستند و عليه اين قوانين سالهاست که مبارزه می کنند. جنبش برابری در ايران بسيار قوی است و خوشبختانه مردان زيادی نيز به اين جنبش پيوسته اند و ما از کمک آنها بهره مند می شويم. اين جنبش بدون رهبر است و اداره، مرکز و شعبه ای هم ندارد و جايگاه آن در منزل هر ايرانی است که به تساوی حقوقی اعتقاد دارد. اين که جنبش برابری زنان در ايران رهبران مشخصی ندارد باعث شده است که اين جنبش بسيار قوی هم بشود. زيرا اگر جنبش منوط به يک يا چند رهبر شود و اگر رهبران را دستگير کنند يا بکشند يا ترور کنند و يا رهبران خيانت بکنند ممکن است که جنبش صدمه بخورد. جنبش زنان در ايران در ميان مردم نفوذ کرده است و اين جنبش با مجموع فشارهايی که عليه فعالين اش وارد می شود باز توانسته به راه خود ادامه دهد. زنان جوان ايران بسيار شجاع هستند و زنان تحصيل کرده به همراه بخشهای ديگر زنان مصمم به اين هستند که برای تساوی حقوقی در ايران مبارزه خود را ادامه دهند.

رئيس جلسه ضمن تشکر از خانم عبادی بار ديگر حمايت فراکسيون زنان احزاب سوسياليست پارلمان اروپا از مبارزات و تلاشهای مدافعين حقوق بشر اعلام کرد و همه نمايندگان با کف زدنهای مداوم خانم شيرين عبادی را بدرقه کردند.

* اين گزارش از طريق تند نويسی و ترجمه صحبتها صورت گرفته است و هر گونه کمبود و انتقادی متوجه گزارش دهنده است.