قتل واژه‌ها به فرمانِ حذف، بيانيه‌ی کانون نويسندگان ايران در اعتراض به سانسور در نمايشگاه بين‌المللی کتاب تهران

اين که واژه يا واژه‌هايی در محاق توقيف جان می‌بازند حديثی چندان تازه نيست؛ اين نيز که حاصل انديشه‌ی نويسندگان، شاعران، مترجمان، محققان، هنرمندان، و ديگر دست‌اندرکاران حوزه‌ی رسانه‌ها در فضای خوف‌آلود سانسور مجال ظهور پيدا نمی‌کند حديثی مکرر است.

اين که زحمات اهل فرهنگ و انديشه، ناشران مستقل و تمامی گردانندگان حوزه‌ی چاپ و نشر در آخرين مراحل ورود به بازار کتاب با خميرشدن بر باد می‌رود، روندی است که در اين ديار سابقه‌يی ننگين و طولانی دارد. اين نيز که کتاب‌خانه‌ها مورد يورش قرار گيرند و فضای آشويتس‌وارِ کتاب‌سوزان از بوی سوختگیِ کلمات پُر شود در ايران بی‌سابقه نيست؛ حتی گاه عاشقانِ کتاب برای نجات جان خود يا انسان‌های ديگر به ناگزير خود کتاب‌های‌ خويش را به آتش کشيده‌اند.
اين که به کامپيوترهای اداره‌ی متولّیِ کتاب فرمان داده شود کلمات مجرم را شناسايی کنند ديری است که به عادت سانسورچيان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تبديل شده است. اين نيز روندی رو به فزونی است که چند سالی است نه‌تنها از حضور برخی از ناشرانِ مستقل در نمايشگاه کتاب جلوگيری می‌کنند، بلکه آن‌ها را در چنان تنگنا‌های حرفه‌ئی قرار داده‌‌اند که شماری از اين ناشران، برای تن ندادن به تهديد و توهين و تحقير، عطای ورود به نمايشگاه کتاب و رويارويی با برگزارکنندگان آن را به لقايش بخشيده‌اند و نامشان به خطی از خطوط قرمز وزارت ارشاد تبديل شده است.
اما تازگی دارد که امسال در بيست‌وسومين نمايشگاه بين‌المللی کتاب، که برگزارکنندگان آن در بوق‌های تبليغاتی‌ خود صلای ترويج و توسعه‌ی فرهنگِ کتاب‌خوانی سر می‌دهند، گذشته از اين که شماری از ناشرانِ سرشناس اجازه‌ی ورود به نمايشگاه را پيدا نکردند و ورود برخی نيز مشروط و ملتزم پذيرفته شد، برگزارکنندگان نه‌تنها با ايجاد گشت‌های نامحسوس و سانسورچی‌های آنلاين فضايی رعب‌آور ايجاد کرده‌اند، که پا را از اين فراتر نهاده و در آستانه‌ی نمايشگاه کتاب در حرکتی بی‌سابقه پروانه‌ی نشر تنی چند از ناشران را لغو و برخی از آن‌ها را به مراجع امنيتی احضار کردند.
کانون نويسندگان ايران که بنا بر منشور خود آزادی انديشه و بيان بی‌هيچ حصر و استثنا را حق مسلّم همگان می‌داند، فشار روزافزون بر ناشران مستقل را به‌شدت محکوم می‌کند و نسبت به روند رو به افزايش سانسور، اختناق و سرکوب فرهنگی هشدار می‌دهد.

کانون نويسندگان ايران
۱۶ ارديبهشت ۸۹