موضع رهبران اپوزيسيون، نسبت به سال گذشته، بهتر شده، ممنوعيت برقع، هم‌سنگ تحميل حجاب است، گفت‌وگوی "استاندارد" با يوسفی اشکوری، شهرزادنيوز

نويسنده: ميشائل کامپل (استاندارد)

شهرزادنيوز: حسن يوسفی اشکوری، روحانی خلع لباس شده که اکنون در خارج از کشور به سر می برد، در مصاحبه ای با روزنامه استاندارد، چاپ اتريش، ممنوعيت پوشيدن برقع در کشورهای غربی را در تضاد با دمکراسی و حقوق بشر و آن را همسنگ با تحميل حجاب توسط جمهوری اسلامی به زنان توريست غربی در ايران، ارزيابی کرد.

برگردان متن خلاصه شده اين مصاحبه را در پی می خوانيد:

استاندارد: شما در سال ۲۰۰۰ در کنفرانس برلين گفتيد که بايد تصميم درباره گذاشتن روسری را به خود زنان محول کرد که آيا می خواهند روسری داشته باشند يا نه. هفته پيش، پارلمان بلژيک قانون ممنوعيت برقع را تصويب کرد. نظر شما درباره کشوری که نوعی از پوشش را ممنوع می سازد، در قياس با کشوری که نوعی از پوشش را تحميل می کند، چيست؟

اشکوری: با معيار های دوگانه نمی توان اندازه گيری کرد. کسانی که دمکراسی و حقوق بشر را نمايندگی می کنند، نمی توانند برای انسان ها در اين عرصه کاملا ً شخصی تعيين تکليف کنند. منطق دوگانه در باره موضوعی واحد نمی تواند وجود داشته باشد؛ يک کشور دمکراتيک غربی نمی تواند برای کسانی که تکامل فرهنگی ديگری داشته اند تعيين کند که تو بايد چنين يا چنان رفتار کنی. وگرنه می بايست با همان معيار انتظار داشت که جمهوری اسلامی هم بتواند برای زنان غربی که به ايران سفر می کنند، تعيين کند که طبق قوانين اسلامی لباس بپوشد.
تجربه نشان می دهد که نتيجه چنين محدوديت هايی همواره برعکس بوده است. يکی از نتايج ممنوعيت برقع ايجاد احساس حقارت در ميان مسلمانان است. آن ها در خود فرو می روند و خود را از جامعه پس می‌کشند. اين منجر به گتوُسازی و جدايی از جامعه می شود و شکاف ميان آن‌ها و کشور ميزبان بيشتر می‌شود. از ميان همين ها بعداً کسانی پيدا می شوند که حاضرند بمب به خود ببندند و خود را در متروی لندن منفجر کنند؛ از روی خشم و انتقام به خاطر تحقيری که شده اند.

استاندارد: آيا اعتراضات به انتخاب مجدد احمدی نژاد نشانه آن است که نيروهای اصلاح طلب نيرومندتر شده اند يا اين تفسير غلط است؟
اشکوری: به نظر من پيشرفت وجود دارد. در اينجا يک توازی ميان روند اين جنبش با روند انديشه اصلاح طلبی از ۳۰ سال به اين سو ديده می شود. تجربه مردم با دولت احمدی نژاد، به ويژه طی يک سال اخير، آن ها را بيشتر به سوی يک راه تازه رانده است.

استاندارد: آيا دو کانديدای اپوزيسيون، موسوی و کروبی، گامی به سوی رفرم محسوب می شوند؟
اشکوری: اگر بخواهيم از کمال مطلوب سخن بگوييم، نه. اما در چارچوب قانون اساسی موجود و در حال حاضر، حتماً گامی درجهت اصلاح است.

استاندارد: آيا ايران به نظر شما يک جمهوری اسلامی است؟ يا نه بيشتر به سوی يک ديکتاتوری نظامی جهت گيری می کند؟
اشکوری: بله، در اين جهت حرکت می کند. نظاميان مدت هاست که سرنخ ها را در پشت همه صحنه ها در دست دارند. آنها مهم ترين عرصه های اقتصادی را به دست گرفته اند و حالا ديگر بيشتر از پيش ظاهر می شوند. نه يک دولت مستقل وجود دارد و نه يک قوه قضائيه مستقل. اين ها همه ابزار هايی در دست نيروهای نظامی هستند.

استاندارد: آيا يک رئيس جمهور اصلاح گرا می تواند در مقابل نيروی نظامی و روحانيت کاری از پيش ببرد؟
اشکوری: مشروط بر آن است که يک دولت اصلاح طلب تحت چه شرايط و پيش- زمينه هايی به قدرت برسد. مهم اين است که از حمايت گسترده مردم برخوردار باشد.
موضع رهبران کنونی اپوزيسيون، نسبت به سال گذشته، بسيار بهتر شده است. در آن زمان شمار طرفداران شان اين قدر زياد نبود. اگر اين روند گسترش و استحکام يابد، اگر آنها يک برنامه کاملا ً روشن داشته باشند و اگر مصمم باشند که اين برنامه را گام به گام پيش ببرند، آنگاه چنين دولتی می تواند موفق باشد.
در طول اين يک سال، اپوزيسيون با ساختارهای اجتماعی آشناتر و از حمايت بيشتر مردم برخوردار شده است. اگر در همين سمت پيش برود، چيزی که انتظارش را داريم، آنگاه حل مسايل کشور ممکن خواهد شد.

استاندارد: علت موفقيت جنبش مقاومت در مقابل انتخاب مجدد احمی نژاد، طی سال گذشته چه بود؟
اشکوری: علت اين انفجار را شايد بتوان چنين توضيح داد که در جريان نخستين دوره رياست جمهوری احمدی نژاد سرکوب و تحقير همه مردم چنان محسوس بود که مردم ديگر نمی خواستند اين وضع ادامه يابد. اين ديگ در غليان بود و منفجر شد. به عبارت ساده تر: مردم به "چهار سال ديگر احمدی نژاد" گفتند: نه، متشکريم!

استاندارد: آيا در ميان دستگاه روحانيت هم کسانی هستند که از يک اسلام اصلاح گرا حمايت کنند؟
اشکوری: بله، خيلی‌ها هستند. منتظری يکی از آن‌ها بود. اما هستند کسانی مانند آيت‌الله صانعی که فتوا در مورد مسايل زنان می‌دهد و يا آيت‌الله طاهری. آن‌ها مخالف سياست‌های احمدی نژاد هستند. شايد نظرات آن‌ها با نظرات جامعه شهروندی فاصله داشته باشد، اما آن‌ها هم خواهان وضع موجود نيستند. در تازه ترين ديدار احمدی‌نژاد از قم کسی او را نپذيرفت و اين در فرهنگ ايران يک توهين بزرگ است.