منوچهر متکی: برکناری‌ام در حين مأموريت "توهين‌آميز" بود، راديو فردا

منوچهر متکی، وزير امور خارجه برکنار شده ايران، روز يکشنبه با اشاره به اين‌که از پيش در جريان برکناری‌اش قرار نگرفته و از مراسم توديع و معارفه نيز بی‌اطلاع بوده است، برکناری‌اش در حين انجام مأموريت را «غير اسلامی و توهين آميز» خواند.

منوچهر متکی هفته پيش در حالی که در سفر سنگال به سر می‌برد به دستور محمود احمدی‌نژاد از وزارت امور خارجه برکنار شد.

وزير امور خارجه سابق ايران روز يکشنبه در گفت و گو با خبرگزاری مهر، با اعلام اين‌که در شب سفر به چند کشور با محمود احمدی‌نژاد ديدار داشته و در مورد موضوع سفرها تبادل نظر کرده‌است، افزود: «هرگز» در جريان نبوده است که به فاصله «۲۴» ساعت پس از عزيمتش به مأموريت فرد ديگری جايگزين وی خواهد شد.

وی که در مراسم توديع خود حضور نداشت همچنين بی‌خبری‌اش از تعيين روز توديع و معارفه را «مضحک» خواند و برکناری يک وزير در حين انجام مأموريت را «غير اسلامی، خارج از عرف سياسی و ديپلماتيک و توهين‌آميز» دانست.

اين در حالی است که رامين مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه پس از انتشار خبر برکناری منوچهر متکی اعلام کرد که «بر اساس اعلام دفتر رياست جمهوری»، اصل موضوع برکناری آقای متکی، «قبلا» مطرح شده بود.

همچنين محمدرضا رحيمی، معاون اول رئيس جمهور در مراسم توديع و معارفه وزير امور خارجه که روز شنبه، ۲۷ آذر، بدون حضور آقای متکی برگزار شد، اعلام کرد که آقای احمدی‌نژاد پيش از سفر منوچهر متکی به سنگال، در خصوص برکناری وی «به صورت مفصل» با او صحبت کرده و آقای متکی در جريان اين تغيير بوده است.

آقای رحيمی افزود: «هيچ مسئولی در نظام اسلامی به اين وضع از مسئوليت خداحافظی نمی‌کند چون جنبه اخلاقی ندارد و احترام متکی در دولت همچنان محفوظ است.»

با اين‌حال آقای متکی روز يکشنبه با رد گفته‌های آقای رحيمی مبنی بر آگاهی قبلی وی از تعيين سرپرست جديد برای وزارت امور خارجه، بر ضرورت «رعايت صداقت در گفتار به ويژه از سوی مسئولين» تأکيد کرد.

خبر برکناری منوچهر متکی و جايگزين شدن علی‌اکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ايران، در تاريخ ۲۸ آبان و به طور ناگهانی از سوی دفتر رياست جمهوری اعلام شد و اين در حالی بود که در آن زمان آقای متکی در سمت وزير امور خارجه برای ابلاغ پيام محمود احمدی‌نژاد به رئيس جمهوری سنگال در اين کشور به سر می‌برد.

در مراسم توديع وی و معارفه سرپرست جديد وزارت خارجه که با حضور معاون اول محمود احمدی‌نژاد، قائم مقام وزير خارجه و جمعی از اعضای اين وزارتخانه برگزار شد آقای رحيمی اعلام کرد که «مراسم اصلی» توديع قرار است با حضور محمود احمدی‌نژاد و تمامی اعضای دولت صورت بگيرد.

وی همچنين ضمن تقدير از عملکرد آقای متکی در مدت بيش از پنج سال وزارت، افزود: «رئيس جمهور با متکی برای مسئوليت ديگری در دولت مذاکره کرده و بعد از استراحتی کوتاه به يکی از امور در دولت دعوت می‌شود.»

پايگاه اطلاع رسانی رئيس جمهوری ايران روز دوشنبه، ۲۲ آذر، از برکناری منوچهر متکی و جانشينی علی اکبر صالحی به عنوان سرپرست موقت وزارت امور خارجه خبر داد و محمود احمدی نژاد نيز در نامه‌ای خطاب به منوچهر متکی از «زحمات و خدمات» وی در دوران تصدی مسئوليت وزارت امور خارجه قدردانی کرد.

واکنش‌ها به برکناری منوچهر متکی

نحوه برکناری ناگهانی منوچهر متکی از سوی محمود احمدی‌نژاد در زمانی که آقای متکی در سفر ديپلماتيک به سر می‌برد، انتقاداتی را در سطح نظام جمهوری اسلامی به همراه داشته است.

به گزارش خبرگزاری مهر، علی لاريجانی، رئيس مجلس شورای اسلامی روز يکشنبه، در انتقاد از شيوه برکناری آقای متکی گفت: «البته حق اين بود چنانچه بحث بر سر جابجايی وزير خارجه است با تدبير و حفظ حرمت تغيير وزير انجام گيرد نه در حين سفر جابجايی صورت گيرد که به تفسيرهای نامناسب نسبت به شرايط کشور دامن زند.»

همچنين خبرگزاری دانشجويان ايران، ايسنا گزارش داده است که کاظم جلالی، سخنگوی کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس روز يکشنبه اعلام کرد: «اين برکناری می‌توانست در فضايی بهتر و کاملا اخلاقی‌تر که سبب وهن مسئولين و نظام نشود انجام گيرد. در سفر بودن متکی و مذاکره با مقامات خارجی برای بسياری از نمايندگان ايجاد سوال کرده است.»

پيش از اين نيز احمد توکلی، رئيس مرکز پژوهش‌های مجلس و نماينده مردم تهران ضمن تأکيد بر اين که برکناری وزير امور خارجه بر اساس قانون از اختيارات رئيس جمهور است تصريح کرد: «اما نحوه برخورد ايشان (آقای احمدی‌نژاد) و شيوه برکناری وی نادرست است و اتفاقی که در اين زمينه افتاده، اتفاقی بسيار ناميمون است.»

علاء‌الدين بروجردی، رئيس کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی يک روز پس برکناری منوچهر متکی با اظهار اين‌که «مجلس در جريان اين اقدام نبوده است»، از برکناری آقای متکی در زمانی که وی در سفر بود، ابراز تعجب کرد و گفت: «موضوع برکناری منوچهر متکی اصلا مطرح نبود.»

همچنين حشمت‌الله فلاحت پيشه، رئيس کميته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی نيز با اشاره به «خلاف عرف» بودن اين نوع تغيير افزود: «کسی که به عنوان نماينده رسمی کشور در مأموريت است اين که در محل مأموريت برکنار شود کاری خلاف عرف است... نوع تغيير خلاف عرف بود و ما منتظر روشنگری رئيس جمهوری در اين باره هستيم.»

علاوه بر اين ۱۳ نماينده مجلس نيز روز يکشنبه، در تذکرات کتبی خود به محمود احمدی‌نژاد، در مورد نحوه برکناری منوچهر متکی انتقاد کردند.

۱۰ تن از اين نمايندگان، از جمله علی مطهری، الياس نادران، احمدی توکلی، محمد دهقان و حسين سبحانی‌نيا در يک نامه جمعی خواستار توضيح در مورد برکناری منوچهر متکی شده‌اند.

همچنين ۳ تن ديگر از اعضای مجلس، نمايندگان تفت و ميبد، سمنان و ايلام نيز به طور جداگانه در اين مورد به آقای احمدی‌نژاد تذکر داده‌اند.

در همين حال به نوشته وبسايت «تابناک»، نزديک به محسن رضايی، مقامات سنگال نيز از اين اقدام محمود احمدی‌نژاد حين سفر آقای متکی به اين کشور انتقاد کرده و خواهان عذرخواهی رسمی ايران از اين کشور شده‌اند.

تابناک می‌افزايد که «ظاهرا» سفارت سنگال در تهران با ارسال پيامی به وزارت خارجه، خواستار عذرخواهی رسمی مقامات جمهوری اسلامی از سنگال شده‌اند و همچنين مقامات سنگال هشدار داده‌اند که اگر به صورت رسمی از اين کشور عذرخواهی نشود، سفارت خود را در تهران تعطيل خواهند کرد.