اعلام درآمد - هزينه خانوار شهری از سوی بانک مرکزی: تهرانی‌ها پردرآمدترين؛ خراسان شمالی کم‌درآمدترين

خبرگزاری مهر ـ بانک مرکزی با اعلام جزئيات درآمد-هزينه خانوار شهری در سال ۸۹ اعلام کرد: خانوارهای استانهای تهران و خراسان شمالی به ترتيب پردرآمدترين و کم درآمدترين استانهای کشور در اين سال شدند، ضمن اينکه ۲۵.۷ درصد خانوار شهری در مسکن اجاره‌ای زندگی می‌کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، بانک مرکزی گزارش متوسط درآمد - هزينه خانوار شهری در سال ۸۹ را منتشر کرد، بر اساس اين گزارش متوسط درآمد - هزينه در سال ۱۳۸۹ (بررسی از هزينه و درآمد خانوارهای ساکن در مناطق شهری ايران) در ۷۵ شهر و با مراجعه به ۸۶۳۰ خانوار نمونه انجام شده است.

در سال مورد بررسی متوسط هزينه ناخالص سالانه يک خانوار شهری حدود ۱۴۱ ميليون و ۶۶۲ هزار ريال ( ماهانه حدود ۱۱ ميليون و ۸۰۵ هزار ريال) بود که نسبت به سال قبل ۱۱.۴ درصد افزايش داشته است.

از کل اين مبلغ ۲۴.۹ درصد ( حدود ۳۵ ميليون و ۲۱۳ هزار ريال ) سهم گروه هزينه خوراکی ها و آشاميدنی ها می باشد که نسبت به سال ۱۳۸۸ معادل ۱۶.۷ درصد افزايش داشته است.

در بين اقلام گروه هزينه خوراکی ها و آشاميدنی ها بيشترين سهم از کل هزينه ناخالص ( معادل ۶.۸ درصد ) متعلق به هزينه انواع گوشت بود. پس از آن به ترتيب هزينه ميوه های تازه با ۴.۶ درصد، آرد، رشته و غلات، شير و فرآورده های آن و تخم پرندگان و سبزی های تازه هر يک با ۲.۵ درصد بيشترين سهم را به خود اختصاص داده اند.

بر اساس نتايج اين بررسی از کل هزينه ناخالص خانوار ، ۰.۴ درصد ( حدود ۵۱۹ هزار ريال ) به گروه هزينه دخانيات اختصاص داشت که در مقايسه با سال ۱۳۸۸ ، کمتر از ۰.۱ درصد افزايش داشته است.

در اين سال از کل هزينه های ناخالص خانوار ۴.۹ درصد ( حدود ۶۹۳۱ هزار ريال) به گروه هزينه پوشاک و کفش اختصاص داشت که نسبت به سال ۱۳۸۸ معادل ۷.۵ درصد افزايش داشته است.

نتايج اين بررسی نشان می دهد که ۳.۰۱ درصد از کل هزينه ناخالص يک خانوار ( حدود ۴۲ ميليون و ۶۳۷ هزار ريال) مربوط به گروه هزينه مسکن، آب، برق و گاز و ساير سوخت ها بود که نسبت به سال قبل ۶.۹ درصد افزايش داشته است.

در سال مورد بررسی از کل هزينه های ناخالص خانوار ۵.۲ درصد ( حدود ۷ ميليون و ۳۸۲ هزار ريال) به گروه هزينه لوازم، اثاث و خدمات مورد استفاده در خانه اختصاص داشت که در مقايسه با سال ۱۳۸۸ معادل ۱۰.۱ درصد افزايش نشان می دهد.

بر اساس نتايج اين بررسی از کل هزينه های ناخالص خانوار، ۵.۶ درصد به گروه بهداشت و درمان، ۱۱.۳ درصد به گروه هزينه حمل و نقل، ۲.۳ درصد به گروه هزينه ارتباطات، ۲.۸ درصد به گروه هزينه تفريح و امور فرهنگی، ۲.۴ درص به گروه هزينه تحصيل، ۲.۲ درصد به گروه هزينه رستوران و هتل و ۸ درصد به گروه هزينه کالاها و خدمات متفرقه اختصاص داشته است.

يافته های اين بررسی نشان می دهد که در مقايسه با سال ۱۳۸۸، هزينه گروه های بهداشت و درمان ۲۱.۹ درصد، حمل و نقل ۸.۴ درصد، ارتباطات ۸.۹ درصد، تفريح و امور فرهنگی ۱۴.۲ درصد، تحصيل ۲۱.۷ درصد، رستوران و هتل ۱۰.۴ درصد و کالاها و خدمات متفرقه ۱۲.۲ درصد افزايش داشته است.

در سال مورد بررسی متوسط درآمد پولی و غير پولی ناخالص سالانه يک خانوار شهری حدود ۱۳۶ ميليون و ۸۱۴ هزار ريال ( ماهانه حدود ۱۱ ميليون و ۴۰۱ هزار ريال) بود که ۷۳.۳ درصد آن را درآمد پولی ناخالص و ۲۶.۷ درصد را درآمد غير پولی تشکيل داده است.

در سال ۱۳۸۹ کل درآمد پولی و غير پولی ناخالص خانوار نسبت به سال قبل حدود ۱۰.۴ درصد افزايش داشت ( ميزان افزايش درآمد پولی ناخالص خانوار معادل ۱۲.۸ درصد و درآمد غير پولی ۴.۳ درصد بود).

يافته های اين بررسی مويد آن است که در بين درآمدهای پولی ناخالص خانوار، درآمد از مزد و حقوق بخش دولتی و عمومی ۱۰.۹ درصد، درآمد از مزد و حقوق بخش خصوصی ۱۵.۷ درصد، درآمد از مشاغل آزاد کشاورزی ۳۳.۱ درصد، درآمد از مشاغل آزاد غير کشاورزی ۱۱.۶ درصد، درآمدهای متفرقه ۱۳.۹ درصد و درآمد حاصل از فروش کالاهای دست دوم ۲.۹ درصد نسبت به سال قبل افزايش داشته است.

نتايج اين بررسی نشان می دهد که در بين درآمدهای غير پولی بيشترين سهم ( معادل ۷۷.۶ درصد ) به ارزش اجاری مسکن شخصی ( مالک نشين) اختصاص داشت که معادل ۲۰.۷ درصد از کل درآمهای پولی و غير پولی را تشکيل داده است.

بعد خانوار

در سال مورد بررسی بعد خانوار ( متوسط تعداد افراد) ۳.۷۰ نفر بود که نسبت به سال قبل کاهش داشته است.

توزيع خانوارها بر حسب تعداد افراد نشان می دهد که خانوارهای يک نفری ۶.۶ درصد، دو نفری ۱۴.۳ درصد، سه نفری ۲۴.۳ درصد، چهارنفری ۲۸.۸ درصد، پنج نفری ۱۵.۳ درصد، شش نفری ۶.۴ درصد، هفت نفری ۲.۶ درصد، هشت نفری ۱ درصد، نه نفری ۰.۴ درصد و ده نفری و بيشتر ۰.۳ درصد از کل خانوارها را به خود اختصا-

در سال ۱۳۸۹ توزيع افراد خانوارها بر حسب گروه های سنی به صورت زير بوده است: کمتر از يک سال ۰.۶ درصد، يک تا پنج سال ۵.۹ درصد، شش تا ده سال ۶.۱ درصد ، يازده تا پانزده سال ۷.۴ درصد ، شانزده تا بيست سال ۱۰.۲ درصد، بيست و يک تا سی سال ۲۲.۹ درصد، سی و يک تا چهل سال ۱۳.۵ درصد، چهل و يک تا پنجاه سال ۱۳.۹ درصد و پنجاه و يک سال و بيشتر ۱۹.۵ درصد .

قابل توجه است که حدود ۳۰.۲ درصد از افراد خانوارها را افراد زير بيست و يک سال تشکيل داده اند که در مقايسه با سال قبل کاهش نشان می دهد.

در سال مورد بررسی توزيع افراد شش ساله و بيشتر خانوارها بر حسب ميزان سواد نشان می دهد که ۱۲.۷ درصد " بی سواد" ، ۱.۴ درصد قادر به " خواندن و نوشتن" ، ۲۰.۵ درصد دارای " تحصيلات ابتدايی" ، ۴۶.۱ درصد دارای " تحصيلات راهنمايی و متوسطه" و ۱۹.۳ درصد دارای " تحصيلات دانشگاهی" بوه اند.

بر اساس نتايج اين بررسی درصد افراد قادر به خواندن و نوشتن و با تحصيلات ابتدايی و راهنمايی و متوسطه در مقايسه با سال ۱۳۸۸ کاهش و درصد افراد بی سواد و با تحصيلات دانشگاهی افزايش داشته است.

طبق يافته ها اين بررسی در بين اعضای مذکر شش ساله و بيشتر خانوارها ۹ درصد " بی سواد" ، ۱.۶ درصد قادر به "خواندن و نوشتن" ، ۱۹.۹ درصد دارای " تحصيلات ابتدايی" ، ۴۹.۳ درصد دارای " تحصيلات راهنمايی و متوسطه" و ۲۰.۲ درصد دارای " تحصيلات دانشگاهی " بوده اند.

در مقايسه با سال ۱۳۸۸ درصد افراد مذکر قادر به خواندن و نوشتن و با تحصيلات ابتدايی کاهش و درصد افراد با تحصيلات دانشگاهی افزايش داشته است.

در بين اعضای مونث شش ساله و بيشتر خانوارها ۱۶.۴ درصد " بی سواد" ، ۱.۲ درصد قادر به " خواندن و نوشتن" ، ۲۱.۱ درصد دارای " تحصيلات ابتدايی"، ۴۲.۸ درصد دارای " تحصيلات راهنمايی و متوسطه" و ۱۸.۵ درصد دارای " تحصيلات دانشگاهی" بوده اند. بر اساس نتايج اين بررسی درصد افراد مونث قادر به خواندن و نوشتن و با تحصيلات ابتدايی و راهنمايی و متوسطه در مقايسه با سال قبل کاهش و درصد افراد بی سواد و با تحصيلات دانشگاهی افزايش پيدا کرده است.

در سال مورد بررسی، بيشترين تعداد افراد بی سواد در گروه در گروه سنی هفتاد و يک سال و بيشتر ( ۲۳.۹ درصد) و بيشترين تعداد افراد با تحصيلات دانشگاهی در گروه سنی بيست و يک تا سی سال ( ۴۹.۶ درصد ) قرار داشته اند.

اشتغال

نتايج اين بررسی گويای آن است که در بين افراد شش ساله و بيشتر خانوارها، ۳۰.۵ درصد " شاغل" ، ۴ درصد " بيکار" ، ۹.۷ درصد " با درآمد بدون کار" ۲۴.۳ درصد " محصل" ، ۲۶.۵ درصد " خانه دار" و ۵ درصد متعلق به ساير گروه ها بوده اند. طبق يافته های فوق سهم افراد محصل و افرادی که در ساير گروه ها طبقه بندی شده اند در مقايسه با سال قبل کاهش و سهم افراد شاغل، بيکار ، با درآمد بدون کار و خانه دار افزايش داشته است.

بررسی مزبور نشان می دهد که در بين اعضای مذکر شش ساله و بيشتر خانوارها، ۵۲.۲ درصد " شاغل" ، ۵.۹ درصد " بيکار" ، ۱۱.۱ درصد " با درآمد بدون کار" ، ۲۴.۵ درصد " محصل" و ۶.۳ درصد مربوط به ساير گروه ها بوده اند. اين نتايج نشان می هد که درصد افراد مذکر محصل و افرادی که در ساير گروه ها طبقه بندی شده اند نسبت به سال قبل کاهش و درصد افراد شاغل ، بيکار و با درآمد بدون کار افزايش داشته است.

در بين اعضای مونث شش ساله و بيشتر خانوارها، سهم افراد " شاغل" ، " بيکار" ، " با درآمد بدون کار"، " محصل" و " خانه دار" به ترتيب ۸.۷ درصد، ۲ درصد، ۸.۳درصد ، ۲۴.۱ درصد و ۵۳.۲ درصد بوده است. سهم های مشابه در سال ۱۳۸۸ به ترتيب ۸ درصد ، ۲ درصد، ۸ درصد، ۲۵.۶ درصد و ۵۲.۶ درصد بوده است.

طبق نتايج اين بررسی، ۲۲.۵ درصد خانوارها " بدون فرد شاغل" ، ۵۵.۴ درصد دارای " يک نفر شاغل" ، ۱۷.۲ درصد دارای " دو نفر شاغل" و ۴.۹ درصد دارای " سه نفر شاغل و بيشتر " بوده اند. در مقايسه با سال ۱۳۸۸ درصد خانوارهای با " يک نفر شاغل" کاهش و درصد خانوارهای " بدون فرد شاغل، با" دو نفر شاغل" و با " سه نفر شاغل و بيشتر" افزايش داشته است.

توزيع افراد شاغل خانوارها بر حسب رشته فعاليت اصلی محل کار در سال ۱۳۸۹ گويای آن است که ۴.۱ درصد در بخش "کشاورزی ، دامپروری، شکار، جنگلداری و ماهيگيری" ، ۱۸.۱ درصد در بخش " صنعت و معدن" ، ۰.۹ درصد در بخش " برق، گاز و آب" ، ۱۴.۲ درصد در بخش " ساختمان" ، ۲۱.۵ درصد در بخش " عمده فروشی، خرده فروشی هتلداری و رستوران" ، ۱۱.۷ درصد در بخش " حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات" ، ۷.۶ درصد در بخش " خدمات مالی، بيمه ، ملکی ، حقوقی و تجاری" و ۲۱.۹ درصد در بخش " خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی " شاغل بوده اند.

در سال مورد بررسی توزيع افراد شاغل خانوارها بر حسب ميزان سواد و رشته فعاليت محل کار نشان می دهد که بيشترين تعداد افراد شاغل بی سواد و با تحصيلات ابتدايی و راهنمايی و متوسطه به ترتيب با سهم معادل ۲.۰ ، ۴.۱ و ۱۲.۶ درصد در بخش " عمده فروشی، خرده فروشی، هتلداری و رستوران" و بيشترين افراد قادر به خواندن و نوشتن با سهمی معادل ۰.۵ درصد در بخش " ساختمان" اشتغال داشته اند. بيشترين تعداد افراد شاغل دارای تحصيلات دانشگاهی نيز با سهمی معادل ۱۲.۹ درصد در بخش " خدمات عمومی، اجتماعی و شخصی" به کار اشتغال داشته اند.

بررسی مزبور نشان می دهد که ۶.۳ درصد از اعضای شاغل خانوارها کارفرما، ۳۲.۱ درصد کارکن مستقل، ۱۹.۱ درصد کارکن موسسات دولتی و عمومی، ۳۹.۸ درصد کارکن موسسات خصوصی و ۲.۷ درصد کارکن فاميلی و کارآموز بدون مزد بوده اند.

۲۵.۷ درصد خانوار شهری در مسکن اجاره‌ای

بررسی نحوه تصرف محل سکونت خانوارها در سال مورد بررسی نشان می‌دهد که ۶۴.۷ درصد از خانوارها در مسکن (مالک نشين)، ۲۵.۷ درصد در مسکن اجاری، ۱.۲ درصد در مسکن در برابر خدمت و ۸.۴ درصد در مسن رايگان سکونت داشته‌اند.

برسی خانوارها از نظر نوع مصالح عمده به کار رفته در ساختمان محل سکونت آنان نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۹ حدود ۹.۹ درصد خانوارها در ساختمان‌های بتون آرمه، ۲۳.۶ درصد در بناهای اسکلت فلزی، ۳.۷ درصد در ساختمان‌های بلوک سينای، ۵ درصد در بناهای آجری با تيرچه بلوک، ۴۸.۶ درصد در ساختمان‌های آجری با تيرآهن، ۴.۹ درصد در بناهای ‌آجری با تيرچوبی، ۲.۶ درصد در ساختمان‌های خشتی، گلی و چوبی و ۱.۷ درصد در بناهای ساخته شده با ساير مصالح سکونت داشته‌اند.

طبق نتايج اين بررسی ۴.۶ درصد از خانوارها در محل سکونت خود از يک اتفاق، ۳.۶ درصد از پنج اتفاق و ۱.۶ درصد از شش اتاق و بيشتر استفاده نموده‌اند

تسهيلات محل سکونت و لوازم زندگی مورد استفاده خانوارها

بررسی تسهيلات محل سکونت خانوارها در سال ۱۳۸۹ نشان می‌دهد که حدود ۹۹ درصد خانوارها از آب لوله کشی، ۹۹.۸ درصد از برق، ۹۱.۵ درصد از گاز شهری، ۳۵.۶ درصد از سيستم فاضلاب شهری، ۸۸.۲ درصد از تلفن، ۲۲.۳ درصد از اينترنت، ۹۶.۷ درصد از آشپزخانه، ۹۸.۳ درصد از حمام، ۷۲ درصد از کولر ثابت، ۹.۸ درصد از سيستم حرارت مرکزی (شوفاژ)، ۱.۳ درصد از پکيج و ۴۱.۷ درصد از انباری بهره مند بوده‌اند.

نتايج اين بررسی گويای آن است که ۳۹.۵ درصد خانوارها از اتومبيل شخصی، ۱۸.۵ درصد از موتورسيکلت، ۱۶.۲ درصد از دوچرخه، ۶۵.۴ درصد از چرخ خياطی، ۵۵.۷ در صد از راديو ضبط و ضبط صوت، ۱۴.۳ درصد از راديو، ۹۹.۱ درصد از تلويزيون، ۵۹ درصد از ويدئو، ۴۳.۸ درصد از رايانه، ۱۵.۷ درصد از دوربين فيلمبرداری، ۶۲.۷ درصد از يخچال، ۷۳.۲ درصد از فريزر و يخچال فريزر، ۵۳.۹ درصد از پنکه، ۹۹.۱ درصد از اجاق گاز، ۹۰.۲ درصد از جاروبرقی، ۸۰ درصد از ماشين لباسشويی و ۸۹.۹ درصد از تلفن همراه استفاده نموده‌اند.

متوسط هزينه و درآمد ناخالص يک خانوار شهری در استانهای مختلف

بررسی متوسط هزينه ناخاص سالانه يک خانوار ساکن در مناطق شهری استانهای مختلف نشان می دهد که استان تهران با حدود ۱۸۵ ميليون و ۳۷۷ هزار ريال (ماهانه حدود ۱۵ ميليون و ۴۴۸ هزار ريال) بيشترين و استان هرمزگان با حدود ۸۷ ميليون و ۳۸۲ هزار ريال (ماهانه حدود ۷۲۸۲ هزار ريال) کمترين هزينه را به خود اختصاص داده‌اند.

از نظر متوسط درآمد ناخالص سالانه يک خانوار شهری، استان تهران با حدود ۱۸۷ ميليون و ۹۱۳ هزار ريال (ماهانه حدود ۱۵ ميليون و ۶۵۹ هزار ريال) بيشترين و استان خراسان شمالی با حدود ۸۱ ميليون و ۵۱ هزار ريال (ماهانه حدود ۶۷۵۴ هزار ريال) کمترين درآمد را دارا بوده‌ اند.