حكم اعدام ۶ تبعه زندانی دیگر ایران در عربستان تقلیل یافت

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه در گفت و گویی تفصیلی با خبرنگاران سیاسی ایرنا اظهار داشت: گزینه مطلوب آمریكا در مصر چهره ای غیر اسلامی بود اما باتوجه به واقعیات صحنه، در مرحله دوم انتخابات خود را برای دو گزینه 'محمد مُرسی' و 'احمد شفیق' آماده می كردند و برخی نیز به دنبال تقلب در انتخابات بودند.

معاون وزیر امور خارجه اضافه كرد: اما آمریكایی ها فكر می كردند چنانچه نامزد اخوان المسلمین، رییس جمهوری مصر نشود، جریان انقلابی به سمت اقدامات افراطی و رادیكال می رود كه منجر به ضرر و زیان راهبردی برای آمریكا و متحدانش در منطقه خواهد شد.

وی تصریح كرد: از این رو، برخی در آمریكا نمی خواستند خطایی تاكتیكی منجر به تغییر راهبردی شود، لذا از عملكرد شورای نظامی در فاصله مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر انتقاد كردند.

امیرعبداللهیان در عین حال اظهار داشت: آمریكا نمی تواند مسیر حركت مردم را متوقف كند و روند طبیعی حركت بیداری اسلامی در منطقه به سمتی است كه رژیم صهیونیستی روز به روز به حاشیه رانده می شود.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه چشم انداز روابط تهران - قاهره را مثبت دانست و گفت: ارتقای روابط میان جمهوری اسلامی ایران و مصر در دستور كار دستگاه دیپلماسی این كشور است.

وی همچنین گفت: جمهوری اسلامی ایران نسبت به برخی اقدامات عربستان سعودی در منطقه 'ملاحظات جدی' دارد و انتظارش از عربستان دفاع همه جانبه از مردم مظلوم فلسطین است و نه حركت در مسیر سركوب محور مقاومت از نقطه سوریه.

این مطالب بخش هایی از گفت و گوی دوساعته خبرنگاران سیاسی ایرنا با معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه است؛ معاونتی كه در پی جنبش بیداری اسلامی در كشورهای منطقه و شمال آفریقا در یك سال و نیم گذشته، كانون تصمیم گیری ها، رایزنی ها و رفت و آمدهای بسیاری در دستگاه دیپلماسی بوده است.

در ظهر یكی از روزهای آغازین فصل تابستان به سراغ دیپلمات 47 ساله جمهوری اسلامی ایران در دفتر كارش در ساختمان شماره یك وزارت خارجه رفتیم؛ دفتری كه بیانگر خاطرات سال 1358 و شهید 'محمدعلی رجایی' در زمان سرپرستی دستگاه سیاست خارجی در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی است.

اتاقی بدون هیچ تزئینات و با مبلمانی بسیار ساده كه صندلی سبز رنگ شهید رجایی هنوز در گوشه ای از این اتاق قرار دارد و به گفته معاون وزیر امور خارجه قرار است به موزه وزارت خارجه در حوزه وزارتی، منتقل شود.

'حسین امیرعبداللهیان' پیش از تصدی معاونت عربی و آفریقا، مدیر كل خلیج فارس و خاورمیانه، سفیر ایران در بحرین، معاون مدیر كل خلیج فارس و رییس ستاد ویژه عراق وزارت امور خارجه و معاون سفیر ایران در بغداد بود.

او در سال ١٣٨٦ در مذاكرات ایران و آمریكا درباره عراق حضور داشت و در دور سوم مذاكرات، ریاست هیات مذاكرات فنی را عهده دار بود؛ همچنین در سال ١٣٨٤ در تركیب مذاكرات هسته ای در كمیته سیاسی و امنیتی با اروپا قرار داشت.

او كه دكترای روابط بین الملل از دانشگاه تهران دارد، تاكنون سه كتاب 'ناكارآمدی طرح خاورمیانه بزرگ در خیزش بیداری اسلامی'، 'استراتژی مهار دوگانه آمریكا' و 'دمكراسی متعارض ایالات متحده آمریكا در عراق ' را علاوه بر مقالات علمی خود، تالیف كرده است.

این دیپلمات ارشد دستگاه سیاست خارجی كه به دو زبان عربی و انگلیسی و نیز اوضاع خاورمیانه مسلط است، با گشاده رویی و متانت خاصی به پرسش های ما پاسخ داد اما به دلیل وقوع تحولات سریع منطقه ای و بین المللی در ماههای اخیر، در حوزه كشورهای عربی و آفریقایی از مصر، عربستان، بحرین و سوریه گرفته تا امارات متحده عربی، پرسش ها به قدری زیاد است كه حتی در مدت زمان دوساعته ای كه معاون وزیر خارجه به رغم مشغله اش در اختیارمان قرار داد، نتوانستیم همه آنها را مطرح كنیم.

مشروح مصاحبه تفصیلی خبرنگاران سیاسی ایرنا با معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه به شرح زیر است:

خبرنگار ایرنا: جناب معاون وزیر! نخستین پرسش را با توجه به پیروزی دكتر 'محمد مُرسی' در انتخابات ریاست جمهوری مصر، از این كشور آغاز می كنیم كه وزارت امور خارجه ایران نیز بلافاصله پیروزی نامزد اخوان المسلمین را تبریك گفت.

در فاصله برگزاری مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر، برخی اخبار حكایت از آن داشت كه اراده ای در قاهره در صدد پیروز اعلام كردن 'احمد شفیق' ژنرال بازمانده رژیم حسنی مبارك است. به نظر شما، علت تاخیر در اعلام نتایج مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر چه بود و چه عواملی موجب شد شورای نظامی تن به پذیرش ریاست جمهوری مرسی بدهد؟

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه پاسخ داد: اجازه دهید ابتدا چند نكته را بیان كنم. در مصر طی 6 دهه گذشته ، همواره مناسبات بین المللی و منطقه ای، تعیین كننده ساختار سیاسی در این كشور بوده است.

امیرعبداللهیان افزود: مناسبات بین المللی مولفه اصلی تعیین مناسبات سیاسی و قدرت در عرصه سیاسی مصر بوده است و برای نخستین بار در یك سال و نیم گذشته، اولویت های داخلی یعنی توده مردم و نیروهای سیاسی كه نگاهشان به مسایل داخلی مصر، مسایل منطقه ای و بین المللی، نگاهی ویژه و در تقابل با نظام بین الملل بوده، توانسته اند فرصتی پیدا كنند كه به عنوان بازیگر مطرح و مهم در عرصه مصر مطرح شوند.

*** فشار آمریكا به شورای نظامی برای تقابل با انقلابیون

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران اضافه كرد: این امر، نگرانی جدی را برای محور آمریكا، رژیم صهیونیستی و حتی برخی سران كشورهای عربی و اروپایی فراهم آورد و نتیجه اش این بود كه از ابتدای پیروزی مردم مصر، شاهد بودیم طرف های مقابل، جبهه ای را تقویت كردند و در مقابل نیروهای انقلابی قرار دادند.

امیرعبداللهیان یادآور شد: این جبهه را در ابتدا، شورای نظامی به دلیل اینكه ارتش دارای سابقه خوبی در مصر است و در دو جنگ علیه رژیم صهیونیستی حضور داشته است، نمایندگی نمی كرد و از این رو، خوشنامی ارتش، این فرصت را فراهم كرد كه شورای نظامی بتواند نقش موثری را در دوران انتقالی ایفا كند.

معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: اما فشارهای خارجی، یعنی هم فشار آمریكا، هم برخی كشورهای عربی و هم برخی فشارها در درون مصر، باعث شد در مقاطعی، شورای نظامی به جای این كه نقش بیطرفانه ایفا كند، در مقابل انقلابیون قرار گیرد و اوج این تقابل در فاصله مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری متبلور شد.

این دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد: در نتیجه، امروز شاهدیم برخی شعارها و البته مهمترین آنها كه در میدان التحریر داده می شود، در مقابله با شورای نظامی است و مردم درخواست كناره گیری هر چه زودتر نظامی ها را از قدرت دارند.

***تقابل دو اراده در مصر /كودتایی همه جانبه به قول مصری ها

معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: مجموعه نگرانی های بین المللی و منطقه ای و نیز مناسبات بین المللی كه نقش مهمی در مناسبات و ساختار سیاسی مصر دارد، باعث شد دو اراده جدی در مصر در تقابل با هم قرار گیرند؛ اراده انقلابیون، اسلامگرایان و توده های مصر و حتی مسیحیان و نیز اراده شورای نظامی، دستگاه امنیتی و بقایای رژیم حسنی مبارك.

وی تصریح كرد: اراده شورای نظامی، دستگاه امنیتی و بقایای رژیم مبارك تلاش كردند در انتخابات اخیر مانع از تكمیل شدن مراحل انتخابات شوند و برای آن كه این اقدام را عملی كنند، شاهد بودیم، شورای نظامی، یعنی بخش تاثیرگذاری كه قرار بود همراه مردم باشد، اقداماتی را خارج از ضوابط قانونی حاكم بر مصر به عنوان شورای نظامی انجام داد كه مصری ها نام آن را 'كودتای همه جانبه ' گذاشتند و برخی نیز از آن به عنوان كودتایی كه تمام كننده همه تلاش های انقلابیون و مردم طی یكسال گذشته بود، یاد كردند.

*** حضور مردم و طرف های خارجی؛ عوامل اصلاح رفتارهای شورای نظامی

امیرعبداللهیان اظهار داشت: اما آنچه باعث شد، شورای نظامی سیاست ها و رفتار خود را تا حدی اصلاح كند، چند عامل بود؛ عامل نخست، حضور گسترده مردم و عامل دوم، طرف های خارجی بودند كه هر كدام نقشی را ایفا كردند.

وی افزود: حضور مردم در میدان التحریر و شعارهایی كه سر می دادند و مطالباتی كه داشتند، نگرانی جدی را برای بازیگران داخل مصر و طرف های خارجی ایجاد كرد.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه خاطر نشان كرد: برخی كشورهای عربی به دلیل نگاه سنتی ای كه در حوزه كشورهای عربی حاكم است، بشدت در پی آن بودند چهره ای كه انتخاب می شود و روی كار می آید از جبهه انقلابی نباشد.

*** خطای تاكتیكی آمریكا برای جلوگیری از ضرر راهبردی

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه ایران گفت: نگاه برخی دیگر از جمله آمریكایی ها قدری متفاوت بود؛ آمریكایی ها بر اساس اطلاعات و تحلیل هایی كه وجود دارد، خود را هم برای گزینه 'محمد مُرسی ' و هم 'احمد شفیق' آماده كرده بودند.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: برخی در آمریكا این اواخر فكر می كردند اگر با تقلب در انتخابات مرسی را حذف كنند، جریان غالب و انقلابی كه در یك سال و نیم گذشته، نقش تعیین كننده داشت، ممكن است به سمت اقدامات ' رادیكال و افراطی' روی آورد كه صحنه مصر را بر هم زند و اگر آنها نیز روند شكل گیری كودتا علیه انقلابیون را تسریع كنند و جریان رادیكالیزم شكل گیرد، منجر به زیان راهبردی برای آمریكا و متحدانش در منطقه خواهد شد.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه اضافه كرد: از این رو، شاهدیم كه حتی برخی مقامات آمریكایی به اقدامات شورای نظامی در فاصله مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر، انتقاد كردند.

*** اعتراف به رای مردم

این دیپلمات ارشد دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: حقیقت این است كه از یك طرف بر اساس آنچه برخی محافل، سیاسیون و روشنفكران مصری دنبال می كنند و از طرف دیگر، اقداماتی كه شورای نظامی برای كاهش اختیارات رییس جمهوری و افزایش صلاحیت های شورای نظامی انجام داد، تمام مقدمات برای جلوگیری از روی كارآمدن مُرسی به عنوان یك جریان انقلابی و اسلامی فراهم شده بود.

وی تصریح كرد: شرایط داخلی مصر، قدرت انقلابیون، توده های مردم و تحركات احزاب سیاسی و گروهی و جریانات موثر در مصر كمك كرد تا طرف های مقابل در اقدامی واقع بینانه به رای مردم اعتراف كنند.

*** آمریكا ملاحظات خود را در تحولات مصر دنبال می كند

خبرنگار ایرنا از معاون وزیر امور خارجه پرسید: فرمودید آمریكایی ها از منظر خود خطای تاكتیكی ای را برای جلوگیری از ضررهای راهبردی بزرگ انجام دادند و رییس جمهوری آمریكا نیز به محض اعلام پیروزی آقای مرسی در تماس تلفنی با وی گفت كه آمریكا همچنان مصر را حمایت می كند تا دوران گذار به دمكراسی را طی كند. آیا منظورتان این است كه فشارهای آمریكا در پیروزی مرسی موثر بوده است؟ واشنگتن برای جلوگیری از چه ضررهای راهبردی ای به انجام خطای تاكتیكی تن داد؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: هشداری كه آمریكایی ها در قالب ابراز نگرانی و انتقاد از عملكرد شورای نظامی دادند، می تواند نشانگر این موضوع باشد اما نكته مهم این است كه برای آمریكایی ها، خط قرمز در تحولات مصر، رژیم صهیونیستی و برقراری صلح با این رژیم است.

امیرعبداللهیان افزود: نگرانی جدی آمریكا از هر حركت و انتخابی در مصر این است كه بخواهد بر این روند تاثیر بگذارد؛ به این دلیل، نگاه به وضعیت رژیم صهیونیستی، برای آمریكایی ها قطعا مهم است و بدون تردید می توان گفت كه آمریكایی ها در رایزنی ها درباره آنچه كه در مصر می گذرد، ملاحظات خود را دنبال می كنند.

این دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه اضافه كرد: هر چند در مصر جریاناتی هستند كه مستقل و به دور از نگاه و ملاحظات آمریكا، كار را دنبال می كنند اما عملكرد شورای نظامی در یك و نیم سال گذشته نشان می دهد در حدفاصل فشارهای خارجی، انقلابیون و بقایای رژیم گذشته عمل كرده است.

وی تصریح كرد: به همین دلیل است كه در مواقعی اقدامات شورای نظامی، انقلابیون را هدف قرار داد و نتوانستند رضایت انقلابیون را به خوبی تامین كنند.

*** آمریكا از بازنده های جدی صحنه مصر است

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه تاكید كرد: قطعا آینده مصر برای آمریكایی ها به منظور تامین منافع منطقه ای آنها مهم است اما فراموش نكنیم كه مصر یك حوزه ادیانی، تمدنی و اسلامی بسیار مهم و تاثیرگذار در جهان عرب و اسلام است.

امیرعبداللهیان افزود: معتقدم یكی از بازنده های جدی در صحنه مصر، آمریكا است؛ یعنی اگر اشاره می كنم كه آمریكایی ها این گونه گفتند، برداشت نشود كه آمریكایی ها در مصر تعیین كننده هستند؛ آمریكایی ها تنها تلاش می كنند سیاست های خودشان را با واقعیت های صحنه مصر به گونه ای تنظیم كنند كه منافع آنها تا آنجا كه ممكن است، تامین شود.

این دپیلمات ارشد دستگاه سیاست خارجی تاكید كرد: فراموش نكنیم از منظر نگاه بیرونی، وقتی آقای اوباما از سویی به آقای مُرسی پیام تبریك می دهد و از سوی دیگر از آقای شفیق می خواهد كه در صحنه بماند و در داخل مصر هم به گونه ای آرا به صندوق ریخته و نتیجه اعلام شده كه حدود دو تا سه درصد اختلاف آرا وجود دارد، بدین معناست كه آمریكا در حال تامین منافع آتی خود است.

*** شفیق هم رییس جمهور بود، در رابطه با تل آویو تجدیدنظر می كرد

خبرنگار ایرنا از معاون وزیر امور خارجه پرسید: آقای دكتر! فرمودید منافع رژیم صهیونیستی برای آمریكایی ها مهم است. نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز بعد از اعلام پیروزی آقای مرسی ابراز امیدواری كرد كه پیمان صلح بلندمدت میان قاهره و تل آویو (كمپ دیوید) باقی بماند و گفته می شود آقای مرسی نیز اعلام كرده كه به همه پیمان ها و توافقات پایبند است. آیا این بدان معناست كه رییس جمهوری منتخب مصر می خواهد به نوعی سیاست های مبارك را ادامه دهد؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: مسلم است، انقلابی كه در مصر به وقوع پیوسته و مطالباتی كه مردم مصر دارند، در حوزه حقوق ملت فلسطین است و مردم مصر از قرارداد كمپ دیوید احساس حقارت می كنند.

وی اضافه كرد:‌ جهان اسلام نسبت به قرارداد كمپ دیوید حس خوبی ندارد و مردم مصر نیز خواهان تجدید نظر در این قرارداد هستند.

امیرعبداللهیان افزود: روند حركت بیداری اسلامی در منطقه منجر به حاشیه رانده شدن رژیم صهیونیستی شده است و شرایط این رژیم هر روز سخت تر می شود؛ در نقطه مقابل، محور مقاومت، موضوع فلسطین و مقاومت لبنان به نقطه اوج خود نزدیك تر شده است و قطعا این حساسیت ویژه در جامعه مصر وجود دارد كه هیچ اقدامی در جهت تضییع حقوق فلسطینیان یا خدای ناكرده احیای روابط نادرست مصر و رژیم صهیونیستی كه در دوران حُسنی مُبارك وجود داشت، صورت نگیرد.

این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران تصریح كرد: بنابراین به نظر می رسد حتی اگر آقای شفیق در مقطع كنونی رییس جمهوری مصر می شد، ناچار بود در این مورد تجدید نظر كند.

*** وضعیت غزه همچون دوران مبارك نخواهد بود

خبرنگار سیاسی ایرنا پرسید: در عرصه سیاست خارجی، میان ایده آل ها با واقعیات تفاوت بسیاری وجود دارد. همین واقعیات موجب شد آمریكایی ها كه تمایل به پیروزی مرسی نداشتند، شورای نظامی را تحت فشار قرار دهند كه به پیروزی وی تن دهد. اگرچه تجدیدنظر در قرار دادی چون كمپ دیوید از مطالبات مردم مصر است اما آیا دولت مُرسی می تواند به راحتی خواسته های مردم و روشنفكران مصر را در مورد حمایت از فلسطین عملی كند و به ارتباطات با ر‍ژیم صهیونیستی یكباره پایان دهد؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: اول از همه، مردم مصر با حضور خود در صحنه برخی طرف ها را ناامید و انتخاب مرسی را رقم زدند . در پاسخ به شما می توان گفت به شكل ایده آلیستی ممكن است این موضوع كاملا تحقق نیابد زیرا موضوعی آرمانی برای مردم است اما نكته مهم این است، وضعیتی را كه نوار غزه در دوران مبارك داشت و شاهد تلاش های مبارك برای همراهی با رژیم صهیونیستی در سركوب مردم غزه و فلسطین بودیم، دیگر نخواهیم داشت و شاهد تغییرات جدی خواهیم بود چرا كه مصر نمی تواند مدافع فلسطین نباشد.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: مصر نمی تواند به لحاظ تمدنی، ادیانی، حوزه روشنفكری در جهان عرب و حتی حوزه انقلابی در تحولات اخیر، مدافع موضوع فلسطین نباشد.

*** مسیر سخت تغییر مناسبات بین المللی باید طی شود

وی افزود: این فضای عمومی، به طور طبیعی بسیاری از سیاستگذاران مصری را به سمتی سوق خواهد داد كه نسبت به مواضع چند دهه گذشته مصر در حوزه سیاست خارجی تجدید نظر كنند اما اینكه چه قدر این موضوع تحقق پیدا كند، همان طور كه در ابتدا گفتم، مناسبات بین المللی نیز در آن نقش دارد زیرا شرایط مصر به گونه ای است كه همواره مناسبات بین المللی در آن نقشی تعیین كننده و تاثیرگذار داشته است.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه در عین حال تاكید كرد: در مقطع كنونی، از یك سو تاثیر مناسبات بین المللی را در مصر داریم و از سوی دیگر، تاثیر نیروهای انقلابی و بازیگران جدید را.

وی تصریح كرد: در یك سال و نیم گذشته، به رغم اینكه مناسبات بین المللی سعی كرده است خود را بر تصمیماتی كه داخل مصر گرفته می شود، تحمیل كند اما میدان التحریر، روشنفكران، سیاسیون، جوانان، زنان و انقلابیون توانسته اند این مناسبات را تغییر دهند كه البته كار بسیار سختی است و حتما مسیر طولانی آن نیز باید طی شود.

*** انقلابیون صحنه را خالی كنند، احتمال كودتا وجود دارد

خبرنگار سیاسی ایرنا پرسید: یكی از چالش های رییس جمهوری مصر، اختیارات اوست. یعنی رییس جمهوری منتخب، اختیارات سنتی مقام ریاست جمهوری را ندارد. شورای نظامی، پارلمان را منحل كرده، اختیارات استراتژیك را از رییس جمهوری گرفته است و مشخص نیست كه بخواهد قدرت را واگذار كند. فكر می كنید اخوان المسلمین و آقای مُرسی چه قدر بتوانند بر این چالش فائق آیند و اختیاراتی را كه بر اساس قانون متعلق به رییس جمهوری مصر است، بدست آورند؟

اساسا چه تضمینی وجود دارد كه شورای نظامی برای آنكه آقای مُرسی را بركنار كند، كودتا نكند؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: جالب است بدانید در فاصله بین مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر، برخی مراكز پژوهشی و نیز بعضی تصمیم سازان در آمریكا، طراحی كردند كه آینده مصر به چه سمتی برود.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: برداشت آنها این بود كه مصر محمد مُرسی، مصری با مدل دوره نجم الدین اربكان در تركیه خواهد بود و شورای نظامی هم با مُدل نقش ارتش در دوره اربكان كار خود را دنبال خواهد كرد.

این دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه اضافه كرد: یعنی هر آن، این امكان وجود دارد كه اگر انقلابیون صحنه را خالی كنند، مردم هوشیاری لازم را نداشته باشند و بازیگران جدید مصر جایگاه خود را به خوبی درك نكنند، به دلیل مجموعه شرایطی كه مصر دارد و مجموعه مناسبات خارجی كه بر این كشور تاثیرگذار است، این فرصت یا به نام دادگاه قانون اساسی یا به هر عنوان دیگری فراهم شود و كودتای جدیدی در مصر شكل گیرد.

وی با تاكید بر اینكه این موضوع به عملكرد آقای مُرسی و ائتلافی كه تشكیل می دهد، باز می گردد، تصریح كرد: فراموش نكنیم، قرار نیست اخوان المسلمین حاكم مطلق در مصر باشد و مُرسی در حال تشكیل ائتلاف است.

وی یادآور شد: در فاصله زمانی بین مرحله اول و دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر، بحث های زیادی مطرح بود و طرف های مقابل، دستگاه امنیتی و حتی برخی عناصر در شورای نظامی تلاش كردند تا این نگرانی را در جامعه مصر به وجود آورند كه اخوان المسلمین قصد دارد، قدرت را یك تنه تصاحب كند و تلاش كردند بگویند اعضای اخوان، مسلمانانی هستند كه افراطی عمل خواهند كرد و حتی ادعا كردند كه اخوان حقوق مسیحیان را محدود خواهند كرد.

وی افزود: رای آقای شفیق تا 48 درصد هم اعلام شد كه البته این بدان معنا نیست كه این رای، رای وی بود بلكه این رای به خاطر نگرانی هایی بود كه برخی نسبت به روی كار آمدن اخوان مطرح كرده بودند؛ در غیر این صورت، رای آقای شفیق حداكثر یك سوم آرای اعلام شده، بود.

معاون وزیر امور خارجه اظهار داشت: باید بگویم هر احتمالی در مصر وجود دارد. آقای مُرسی بدنبال ایجاد ائتلافی از تمام گروه های ملی، اسلامی و جریانات مختلف بوده و قرار است با استفاده از ظرفیت تمام مصری ها، این كشور را اداره كند.

امیرعبداللهیان گفت: تجربه ای كه ما از مبارزات و تشكیلات اخوان المسلمین، سیاسیون و روشنفكران مصری داریم، این است كه آنها از شایستگی لازم برای اداره كشورشان برخوردار هستند و این هوشیاری را هم دارند كه با چنین توطئه هایی مقابله كنند اما فراموش نكنیم كه مصر كماكان صحنه درگیری دو اراده ای باقی خواهد ماند كه در ابتدا بیان كردم.

*** ائتلاف وسیع كه شفیق را هم در برگیرد، بعید است

خبرنگار ایرنا از معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پرسید: با توجه به اظهارات رییس جمهوری مصر، به نظر می رسد كابینه او ائتلافی از همه جریانات و گروه ها خواهد بود. به نظر شما بقایای رژیم مبارك از جمله احمد شفیق هم در این كابینه حضور خواهند داشت؟

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران پاسخ داد: یك فرض این است كه مجموعه جریانات انقلابی، این فرصت را به بقایای رژیم مُبارك ندهند تا وارد حكومت شوند و قطعا آنچه جریانات انقلابی و حتی ائتلاف كنونی در مورد آن تصمیم خواهند گرفت، این است تاریخ مصرف بقایای رژیم مُبارك به سر آمده است كه البته این امر می تواند چالشی ایجاد كند و آقای شفیق را به یك جریان مخالف و معارض تبدیل كند.

وی افزود: فرض دیگر این است كه همه جریانات، حتی جریان شفیق هم در حكومتی نقشی داشته باشد.

خبرنگار ایرنا از معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پرسید: با توجه به شناختی كه از مصر دارید، كدام گزینه را محتمل تر می دانید؟

امیرعبداللهیان پاسخ داد: متاسفانه واقعیتی در جریان انتخابات اخیر مصر رخ داد و جامعه مصر به دو بخش تقسیم شد؛ یك بخش جریان انقلابی و بخش دیگر جریان مقابل آن.

وی افزود: كسانی كه توانستند از ظرفیت جریانات خاكستری استفاده كنند و آرایی را به نفع احمد شفیق بدست آورند، حتما شرایط موجود برایشان مطلوب نیست و تلاش خواهند كرد كه این شرایط تغییر كند و انتخابات جدید و رییس جمهوری دیگری در مصر روی كار بیاید تا هم برخی از كشورهای عربی احساس رضایت كنند و هم برخی از جریانات داخل مصر بتوانند این احساس رضایت را داشته باشند.

دیپلمات ارشد دستگاه سیاست خارجی اضافه كرد: محور آمریكا و رژیم صهیونیستی هم كه با این جریان همراه است، قطعا ساكت و خاموش نمی نشیند.

وی تصریح كرد: لذا به نظر می آید گزینه همكاری و یك ائتلاف وسیع در مصر كه حتی جریان احمد شفیق را در برگیرد، بعید است و احتمالا آقای شفیق یا افرادی از جریان وی به عنوان معارض در مقابل حكومت فعلی خودشان را مطرح كنند.

*** چشم انداز روابط تهران - قاهره مثبت است

خبرنگار سیاسی ایرنا از معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه پرسید: وزارت امور خارجه ایران در بیانیه ای بلافاصله پیروزی آقای مُرسی را تبریك گفت اما روزنامه الكویته اخیرا به نقل از مرُسی اعلام كرده است كه 'من دیدار با رییس دفتر حافظ منافع ایران در قاهره نپذیرفتم؛ دست كم تا زمانی كه موضع ایران در مورد سوریه مشخص شود'.

حال با توجه به فشارهایی كه به آقای مرٌسی وارد می شود، چشم انداز روابط تهران - قاهره را چگونه می بینید؟ آیا قرار است بلافاصله سفارت خانه های دو كشور بازگشایی شود یا اینكه در پروسه ای طولانی مدت چنین اتفاقی رخ خواهد داد؟

معاون وزیر امورخارجه پاسخ داد: اول اینكه چشم انداز روابط تهران- قاهره بسیار مثبت است و دوم اینكه در یك و نیم سال گذشته تلاش كردیم با همه طرف ها در مصر رابطه داشته باشیم.

امیرعبداللهیان گفت: اگر هنوز شاهد ارتقای سطح سیاسی روابط به سفیری نیستیم، به دلیل دوران انتقالی است كه ما هم كاملا درك می كنیم؛ اما این عاملی نبوده كه ما روابط مان را در عالی ترین سطوح دنبال نكنیم.

وی افزود: سعی كرده ایم به صورت همزمان با همه طرف های رسمی و همه بازیگران جدید در مصر ارتباط خود را حفظ كنیم و حتی اگر در مواردی، امكان اینكه هیات های ما به مصر بروند، كمتر بوده است، بالعكس از مصر هیات های فراوانی را در سطوح مختلف تشویق كردیم كه به ایران بیایند.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: ‌ما هیچ سیگنال منفی را از اخوان المسلمین و جریانات انقلابی در مصر دریافت نكرده ایم و بر اساس بررسی ها، نسبت به صحت این مطلب كه از قول آقای مُرسی بیان می شود، اعتمادی نداریم.

این دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه افزود: از نمایندگی مان در قاهره خواستیم كه موضوع را دنبال كنند و اطلاعاتی كه ما از قاهره گرفتیم، حاكی از این است كه موضوع ارتقای روابط تهران- قاهره در دستور كار همه طرف ها در مصر است.

در این هنگام خبرنگار ایرنا از دكتر امیرعبداللهیان پرسید: آیا پیش بینی می كنید كه تا قبل از پایان دولت آقای احمدی نژاد، رابطه با مصر به آن سطحی برسد كه سفارت خانه ما در قاهره بازگشایی شود؟

وی پاسخ داد: ما تا قبل از انتخابات اخیر ریاست جمهوری، دوران انتقالی را در مصر درك می كردیم و سعی نكردیم هیچ فشاری را به دوستان مان در مصر بیاوریم. اكنون هم جمهوری اسلامی ایران رسما اعلام كرده است كه از هر گونه ارتقای روابط در عالی ترین سطح استقبال می كند.

معاون عربی و‌ آفریقایی وزیر امور خارجه اظهار داشت: به لحاظ زمانی، این انتخاب به عهده دوستان ما در مصر خواهد بود كه در چه مقطعی این اتفاق بیفتد. آنچه كه مربوط به ما است، هیچ محدودیت زمانی نداریم و در نزدیك ترین زمان ممكن، این امكان وجود دارد.

*** نسبت به عملكرد عربستان سعودی ملاحظات جدی داریم

خبرنگار ایرنا پرسید به نقل از سخنگوی آقا مُرسی اعلام شده است كه نخستین سفر وی به عربستان خواهد بود. به نظر می رسد رابطه ما با مصر تا حدودی هم به رابطه ما با ریاض یا سایر كشورهای منطقه خاورمیانه گره خورده است. این موضوع را چگونه ارزیابی می كنید؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: معتقدیم سه كشور ایران، مصر و عربستان سعودی در جهان اسلام و منطقه خاورمیانه تاثیرگذارترین كشورها هستند و در عین حال هریك از این كشورها، ظرفیت های خاص خود را دارند.

وی افزود: ما نسبت به برخی از عملكردهای عربستان سعودی در تحولات اخیر منطقه 'ملاحظات جدی' داریم. حضور نظامی عربستان سعودی در بحرین و خطاهای راهبردی پیاپی عربستان در قبال تحولات منطقه را روشی غیردقیق می دانیم.

امیرعبداللهیان گفت: واقعیت این است كه عربستان سعودی ظرفیت های بالایی دارد و به عنوان یكی از محورهای مهم در مثلث ایران، مصر و عربستان به حساب می آید. لذا هرگونه همكاری مصر و عربستان سعودی را در راستای تقویت جهان اسلام، اقدامی پسندیده و مناسب می دانیم و اینكه آیا در اولویت های آقای مُرسی سفر به عربستان وجود دارد یا خیر، خودشان باید اعلام كنند.

*** خطای راهبردی عربستان در بحرین و سوریه

خبرنگار سیاسی ایرنا از معاون وزیر خارجه پرسید: شما می فرمایید در مورد عربستان، 'ملاحظات جدی' داریم. بطور مشخص در مورد كدام یك از اقدامات عربستان ملاحظه جدی دارید؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: حضور نظامی عربستان در بحرین و همچنین عملكردش را در قبال تحولاتی كه در سوریه در حال وقوع است، یك خطای راهبردی می دانیم.

وی افزود: متاسفانه برخی طرف ها در داخل عربستان، به جای اینكه از ظرفیت های مثبت این كشور در جهان اسلام استفاده كنند، از امكانات موجود در این كشور در حوزه هایی علیه جهان اسلام بهره می گیرند از جمله تحركاتی كه در سوریه شاهد آن هستیم.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: انتظار ما از عربستان سعودی دفاع همه جانبه از مردم مظلوم فلسطین است، نه سركوب محور مقاومت از نقطه سوریه.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه ایران در ادامه گفت و گوی تفصیلی خود با خبرنگاران سیاسی ایرنا اظهار داشت: ما به حكم برادری و همسایگی حجت را در روابط دو جانبه بر عربستان تمام كردیم و امیدواریم شاهد تغییر رفتار ریاض باشیم.

وی در عین حال تاكید كرد:‌ جمهوری اسلامی ایران به دنبال تقلیل روابط با كشورهای منطقه نیست.

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه همچنین اظهار داشت: عربستان سعودی باید درباره اعدام 18 تبعه زندانی ایران توضیح دهد و تبعات اقدام خود را تحمل كند.

*** حجت را در روابط دو جانبه بر عربستان تمام كردیم

خبرنگاران سیاسی ایرنا در ادامه گفت و گوی تفصیلی خود با معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه از وی پرسیدند: روابط تهران- ریاض سال ها است دچار فراز و نشیب هایی است؛ از انفجار الخُبر گرفته تا ماجرای سناریوی ساختگی ترور سفیر سعودی در واشنگتن و اخیرا هم اعدام تعدادی از اتباع ایرانی.

این فراز و نشیب ها در حالی است كه آقای دكتر 'علی اكبر صالحی' در بدو ورود به وزارت خارجه یكی از اولویت های خود را ارتقای روابط با عربستان اعلام كردند اما امروز شاهدیم این رابطه نه تنها رو به بهبودی نرفته بلكه حتی اوضاع رو به وخیم تر شدن گذاشته است. علت فراز و نشیب ها در روابط تهران- ریاض چیست؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: تا قبل از اعدام 18 تن از اتباع زندانی كشورمان كه در هفته های اخیر به اتهام قاچاق مواد مخدر صورت گرفت، به طور مشخص در حوزه مناسبات دوجانبه، اختلاف جدی بین ایران و عربستان وجود نداشت و آنچه كه در یك دهه گذشته رخ داده است، تفاوت دیدگاه و در جاهایی اختلاف جدی دیدگاه های ما و عربستان سعودی در حوزه تحولات منطقه ای بوده است و نمونه آن در لبنان، عراق و در یك سال و نیم اخیر هم در حوزه بحرین و سوریه بوده است.

امیرعبداللهیان تصریح كرد: لذا تفاوت و اختلاف دیدگاه ها عمدتا به حوزه ای خارج از مناسبات دوجانبه تهران- ریاض بازمی گردد.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه با بیان این كه آنچه در یك سال و نیم گذشته در منطقه رخ داد، واقعیاتی است كه برای عربستان از چند منظر قابل بحث است.

وی اضافه كرد: نكته اول این كه از محافل داخلی عربستان و از مراكز پژوهشی این كشور و سایر حوزه هایی كه در زمینه بین المللی و سیاسی كار می كنند، استنباط می شود كه برخی از دوستان و متحدین عربستان سعودی از جمله حُسنی مُبارك و بن علی در یك سال و نیم گذشته سرنگون شدند كه تحولی جدید به شمار می رود.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه افزود: نكته دوم این كه، در مقطع سرنگونی این افراد كه خدمات فراوانی به واشنگتن ارایه دادند، آمریكایی ها از كنار مساله سقوط این افراد برای منافع خود در راستای تحولات جدید گذشتند.

وی خاطرنشان كرد: نكته سوم این كه، آمریكایی ها به عربستان سعودی بارها وعده دادند كه ما حامی شما باقی خواهیم ماند ولی عربستان وقتی نگاه می كند كه آمریكا با دیگران‌ چه كرد، طبیعی است كه نگران باشد آیا می توان به آمریكایی ها اعتماد كرد یا نه؟

دیپلمات ارشد دستگاه سیاست خارجی كشورمان گفت: نكته چهارم این كه عربستان سعودی می بیند بعد از حادثه 11 سپتامبر به یكباره راهبرد آمریكا در منطقه به اسم دمكراسی سازی، تغییر رژیم های عربی در منطقه بوده است و بعد، مجموعه شرایطی باعث می شود كه رویكرد خود را تغییر به همكاری با این رژیم ها دهد و بخواهد اینها را به عنوان متحدین خود در منطقه حفظ كند.

امیرعبدالهیان ادامه داد: نكته پنجم این است كه عربستان سعودی می بیند در دو حوزه امنیتی مهم خود یعنی بحرین و یمن اتفاقاتی در حال وقوع است كه می تواند تاثیری مستقیم بر اوضاع داخلی آن داشته باشد.

وی همچنین اظهار داشت: شخصا فكر می كنم در روابط دوجانبه آنچه را ما به عنوان دستگاه دیپلماسی باید انجام می دادیم، عمل كرده ایم و حقیقتا به حكم برادری و همسایگی حجت را بر دوستانمان در عربستان سعودی تمام كردیم.

*** به دلیل روابط همسایگی خیلی از پروتكل ها را كنار گذاشتیم

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه گفت: آقای دكتر 'محمود احمدی نژاد' بارها به عربستان سفر كردند. رییس جمهوری به دلیل روابط همسایگی خیلی از پروتكل ها را كنار گذاشتند. منتظر این نماندند كه اگر یك سفر رفتند، حتما آقای ملك عبدالله بیاید؛ اگر می گفتند كه ملك عبدالله بیمار است، آقای احمدی نژاد می گفتند كه اشكالی ندارد، من می روم. اگر می گفتند اجلاس بین المللی است، آقای احمدی نژاد نگفتند كه چون ایشان نیامده پس من این اجلاس را شركت نمی كنم؛ چند مرحله این سفر را به حُكم همسایگی و با حسن نیت انجام دادند.

وی تصریح كرد: همین طور آقای متكی وزیر امور خارجه وقت، مراودات مختلفی را سعی كردند انجام دهند اما متاسفانه از سوی دوستان سعودی كما این كه روابط ما در سطح سفیری است، كانال های دیپلماتیك ما همواره باز است و گفت و گو در سطوح مختلف جریان دارد اما در سال های اخیر سعی كردند سفر مقامات عالی رتبه خود را كنترل، مدیریت و حتی متوقف كنند.

این دیپلمات ارشد دستگاه سیاست خارجی كشورمان گفت: در دوره جدید وزارت خارجه، آقای دكتر صالحی از بدو ورود سعی كردند پیام های مثبتی را به عربستان سعودی بدهند. حتی به رغم شرایط سختی كه افكار عمومی داخل بخاطر اقدامات خشن سعودی در بحرین و در منطقه وجود داشت و ما نسبت به عربستان سعودی توسط برخی از دوستانمان در منطقه وحتی افكار عمومی در داخل كشور تحت فشار بودیم، دكتر صالحی در مراسم تدفین ولیعهد قبلی عربستان سعودی شركت كرد؛ بارها تماس و مكاتبات و پیام هایی را با آقای سعود الفیصل داشت برای اینكه از این مرحله به نفع جهان اسلام و منطقه عبور كنیم.

خبرنگار ایرنا در این هنگام پرسید: آقای دكتر! صحبت شما را همین جا قطع می كنم. به گفته خودتان سعودی ها، سفرهای مقامات عالی رتبه خود را كنترل، مدیریت و حتی متوقف كردند اما دستگاه سیاست خارجی ما از تمام ظرفیت ها استفاده كرد.

از دیدگاه منتقدان، این اقدامات نقطه ضعف دستگاه دیپلماسی ارزیابی می شود چرا كه كه به رغم این همه اهمیت تهران برای رابطه با ریاض، آنها این حد از احترام و اهمیت را برای ما قائل نشدند و بالعكس بیشترین مراودات و تماس ها را با همان كشورهایی داشته اند كه به قول شما از ناحیه آنها احساس خطر می كنند.پاسخ شما به منتقدان چیست؟

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه پاسخ داد: واشنگتن – ریاض روابط شان در عالی ترین سطح در تمامی حوزه ها است. آن نكته ای كه من عرض كردم ناظر بر تحولات منطقه و اتفاقاتی است كه در انقلاب های منطقه رخ داده است اما در عین حال از محافل داخلی عربستان این استنباط می شود كه همواره این نگرانی را دارند كه به آمریكایی ها نمی توان اعتماد كرد.

امیرعبداللهیان تصریح كرد: در حوزه روابط دو جانبه بالاخره ما این اقدامات را انجام دادیم. ما توقع و انتظارمان از عربستان این بود كه با توجه به نگاه همسایگی كه جمهوری اسلامی ایران دارد و نگاه همزیستی مسالمت آمیز و همكاری متقابلی كه دارد و با نگاه به مصالح جهان اسلام و امنیت و ثبات منطقه، شاهد واكنش های مثبت از طرف عربستان باشیم.

*** اعدام دو گروه هشت و 10 نفره از اتباع زندانی ایران در عربستان

خبرنگار ایرنا پرسید: عربستان سعودی دقیقا چه تعدادی از اتباع ایرانی را اعدام كرد؟ چرا این اعدام ها در شرایط كنونی انجام شد و اهداف عربستان از اجرای این حكم بعد از چند سال از صدور این احكام چه بوده است؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: عربستان دو گروه از ایرانیان را اعدام كرد؛ یك گروه هشت نفره و یك گروه 10 نفره؛ آنهم به اتهام حمل مواد مخدر.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه افزود: در حالی كه این افراد پنج سال پیش، دستگیر و به اعدام محكوم شده بودند و از ابتدا كه این پرونده باز شد، جمهوری اسلامی ایران، وزارت امور خارجه و سفارت ما تلاش های جدی را برای تعیین وضعیت و آزادی این افراد آغاز كردند.

امیرعبداللهیان اضافه كرد: از نگاه عربستان سعودی و مطالبی كه به سفیر ما منتقل كردند، این افراد متهم به حمل بیش از دو تن مواد مخدر بودند اما برای ما به عنوان وزارت خارجه، رعایت كنوانسیون های بین المللی، دسترسی كنسولی در شكل قانونی و دقیق خود اهمیت دارد.

وی تصریح كرد:‌ سعودی ها می گویند ما به شما دسترسی كنسولی داده ایم، همه آنها در زندان تلفن همراه داشتند و هر روز با خانواده هایشان و سفارت در تماس بوده اند. در جلسه دادگاه هم، سفارت برایشان وكیل گرفته است اما به دولتمردان عربستان باید بگوییم كه وقتی می گوییم دسترسی كنسولی، یعنی این كه وقتی كه دستگیر شدند، باید طی یادداشتی وزارت خارجه عربستان به سفارت ما در ریاض، موضوع را اعلام می كرد كه این افراد دستگیر شده اند.

امیرعبداللهیان تاكید كرد: به رغم پیگیری ها و یادداشت های مكرر، دسترسی رسمی و كنسولی به ما داده نشد كه خلاف كنوانسیون های بین المللی است و به شدت به این موضوع اعتراض داریم.

معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: در سه ماه گذشته یكباره مواجه شدیم كه از داخل زندان به سفارت زنگ زدند كه هشت نفر از زندانیان ایرانی را برای اجرای حكم اعدام برده اند.

وی افزود: در پیگیری های مكرری كه به عمل آمد، دكتر صالحی به رغم این كه ما واكنش های مثبت و قابل انتظار را در موضوع های مختلف از عربستان سعودی نمی دیدیم، تماس تلفنی با آقای سعود الفیصل برقرار كردند.

*** ارسال دو یادداشت از سوی عربستان پس از اعدام

امیرعبداللهیان اظهار داشت: آقای سعود الفیصل به آقای دكتر صالحی گفته بودند كه من این موضوع را پیگیری می كنم و 24 ساعت بعد، تماس گرفتند و گفتند كه اعدام این افراد به تعویق افتاد اما در روزهای بعد، یادداشتی از طریق وزارت خارجه عربستان به دست ما رسید.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه گفت: گواهی فوت یعنی گواهی اعدام این افراد به همراه وصیت نامه های آنها را نیز به سفارت ما فرستادند.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه افزود: متاسفانه در تاریخی كه آقای سعود الفیصل به آقای صالحی گفته بودند كه اعدام این افراد به تعویق افتاده است، این اعدام ها صورت گرفته بود.

*** اطلاعات ما نشانگر نوعی ناهماهنگی در عربستان است

در این هنگام، خبرنگار ایرنا پرسید: ‌سوال افكار عمومی نیز همین است كه طی یك دهه به خاطر همسایگی با عربستان كنار آمدیم و تعامل نیز یكجانبه بود، چگونه وزارت امور خارجه ما به رغم اطلاعاتی كه داشت، به سخن آقای سعود الفیصل اعتماد كرد؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: برخی اخبار نشان می دهد یك نوع ناهماهنگی در دستگاه های داخلی عربستان سعودی یعنی بین قوای مجریه و قضاییه این كشور درباره اجرای این احكام اعدام وجود داشته است.

*** جزییات نامه سعود الفیصل به صالحی

خبرنگار ایرنا پرسید: فكر نمی كنید سعودی ها با این اقدام، یك بازی جدید را با ایران آغاز كرده اند؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: اخبار و اطلاعاتی كه ما داریم، به همراه مطالبی كه به ما منتقل شده و بررسی هایی كه در آنجا به عمل آمده است، نشان می دهد اظهاراتی كه آقای سعود الفیصل در این باره داشته و تلاش هایی كه انجام داده است و حتی اینكه دستور برای تعویق این اعدام ها داده شده، حرف نابجایی نبوده و حقیقتا این اقدام را در مناسبات بین دو وزیر خارجه و در مناسبات دیپلماتیك انجام داده است.

وی اضافه كرد: اما دستگاه قضایی عربستان، دستوری را كه از قوه مجریه آمده، نادیده گرفته بود كه آقای سعود الفیصل هم طی نامه ای به دكتر صالحی با اشاره به استقلال قوه قضاییه به نوعی به این موضوع پرداخته است.

امیرعبداللهیان تصریح كرد:‌حتی بعد از آن، آقای سعود الفیصل مجبور شد نامه ای را برای آقای صالحی بفرستد كه در آن نامه توضیحاتی را مبنی بر اینكه امیدواریم شرایط ما را و بحث به وجود آمده بین دستگاه قضایی و مجریه را درك كنید، ارائه كرده است.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه ایران گفت: اما نكته مهم برای ما این است كه حتی اگر این افراد اتهامشان اثبات شده باشد، باید دسترسی كنسولی و وكیل و نیز همه فرصت های لازم را برای دفاع از خود می داشتند و مهم تر از همه، حتی اگر قرار بود این افراد اعدام شوند، باید در مناسبات دوجانبه، عربستان رفتاری را بروز نمی داد كه شائبه سیاسی از آن استنباط شود.

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه تاكید كرد: ‌در هر صورت، ما اعدام اتباع خود را قابل قبول نمی دانیم؛ در مناسبات فیمابین، به رغم اینكه قرارداد استرداد مجرمان با عربستان سعودی نداریم،‌این افراد باید برای ادامه محكومیت خود به ایران می آمدند.

*** عربستان می توانست احكام اعدام 18 نفر را تقلیل دهد

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه افزود: در یك نگاه توام با همكاری، این امكان وجود داشت كه محكومیت این افراد از اعدام تقلیل پیدا می كرد؛ كما اینكه در سال های گذشته در عربستان به كرات چنین اتفاقاتی افتاده و چنین نگاهی، یعنی تخفیف در حكم این گونه افراد صادر شده است.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد:‌ جمهوری اسلامی ایران حق خود را در همه گونه پیگیری، محفوظ می داند و قطعا این اقدام عربستان سعودی را صرفا یك اقدام فنی نمی دانیم و عربستان سعودی باید دقیقا توضیح دهد و تبعات این اقدام را تحمل كند.

امیرعبداللهیان تاكید كرد:‌ حتما جمهوری اسلامی ایران از تمام ظرفیت های خودش در این رابطه استفاده خواهد كرد.

معاون وزیر امور خارجه در عین حال گفت: البته این را هم اضافه كنم در مورد افراد اعدام شده، موضوع را با دستگاه های ذیربط خود چك كردیم و متاسفانه ممكن است برخی از این اتهامات در مورد برخی افراد براساس سوابق قبلی كه داشتند، درست باشد اما اعدام اتباع خود را حتی اگر جرمشان محرز هم می شد در عربستان سعودی یا در هر كشور ثالثی، قابل قبول نمی دانیم. وی افزود: البته برخی اتباع كشورمان با چنین تخلفاتی، شان كشور را رعایت نمی كنند و برای دستگاه دیپلماسی مشكل ایجاد می كنند.

*** تقویت شائبه سیاسی بودن اقدام ریاض

خبرنگار سیاسی ایرنا از معاون وزیر امور خارجه سوال كرد:‌ به نظر می رسد، انگیزه عربستان سعودی از اعدام این افراد، انگیزه های سیاسی بوده است. نظر شما چیست؟

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه پاسخ داد: نمی توانیم بگوییم كه صرفا یك اقدام فنی بود. بالاخره این افراد پنج سال پیش به اعدام محكوم شده بودند؛ اینكه چرا در چنین مقطعی این اعدام صورت می گیرد، شائبه این كه این اقدام سیاسی بوده باشد، را هم می تواند تقویت می كند.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران بار دیگر تاكید كرد: عربستان سعودی باید در این رابطه توضیح دهد و پاسخگو باشد.

*** امیدواریم شاهد تغییر رفتار ریاض باشیم

خبرنگار ایرنا پرسید: به رغم همه این فراز و نشیب ها نمی توانیم در رابطه با تحولات عربستان بی تفاوت باشیم چرا كه به گفته خودتان هم، ایران و عربستان دو كشور بزرگ در منطقه خلیج فارس هستیم. نایف بن عبدالعزیز به عنوان ولیعهدی كه هشت ماه بیشتر ولیعهد نبود، فوت كرد و اكنون آقای سلمان بن عبدالعزیز جای او را گرفته است. پادشاه عربستان هم كه 88 سال سن دارد، بشدت بیمار است. این وقایع را در ساختار سیاسی ریاض، چگونه ارزیابی می كنید؟ آیا امكان دارد كه در سیاست های داخلی و خارجی عربستان تغییری حاصل شود؟

معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه پاسخ داد: اخباری كه از امیر سلمان به عنوان ولیعهد جدید عربستان منعكس می شود و نگاهی كه او به حوزه سیاست خارجی دارد، گفته می شود كه نگاه مثبت و متفاوتی از پیشینیان است و امیدواریم در عمل شاهد این تغییر رویكرد باشیم.

وی تصریح كرد: انتظار داریم به طور ملموس در ارتباط با آنچه در حوزه بحرین و سوریه در حال وقوع است، شاهد تغییر رفتار عربستان سعودی باشیم.

*** تقلیل حكم ٦ زندانی ایرانی دیگر در عربستان

خبرنگار سیاسی ایرنا از معاون وزیر امور خارجه سوال كرد: هنوز تعداد دیگری از اتباع ما در عربستان در زندان هستند. تعداد دقیق آنها چند نفر است و وزارت امور خارجه چه اقداماتی را انجام داده اید كه این افراد به سرنوشت آن 18 نفر گرفتار نشوند؟

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه پاسخ داد: سعی كرده ایم از ظرفیت های مختلفی كه در این رابطه وجود دارد، استفاده كنیم.

امیرعبداللهیان گفت: تاكنون به صورت شفاهی به ما و تعدادی از زندانیان ایرانی كه به اتهام حمل مواد مخدر زندانی هستند و حكم اعدام برای آنها صادر شده است، گفته اند كه این حكم برای ٦ نفر به 15 سال زندان تقلیل پیدا كرده است.

وی افزود: گفته اند كه به زودی یادداشت آن را نیز برای سفارت ما به صورت رسمی

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

معاون وزیر امور خارجه در مورد نشست بین المللی ژنو درباره سوریه كه امروز - دهم تیرماه - برگزار می شود، با تاكید بر ضرورت واقع نگری نسبت به وضعیت پیش آمده در سوریه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از مشاركت و حضور در هرگونه نشستی با اهداف و نتایج هدفمند و متضمن دستاوردهای سازنده برای حل مساله سوریه و در راستای كمك به مردم این كشور در چارچوب طرح كوفی عنان استقبال می كند اما در هر اجلاسی كه بر سر سوریه معامله شود، شركت نمی كنیم.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی تاكید كرد: نمی توان از بیرون برای مردم و كشور سوریه تصمیم گرفت و نسخه نظامی - امنیتی تجویز كرد.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه گفت: برخی اقدامات و مذاكرات مقدماتی اجلاس ژنو حاكی از اهداف خاصی برای به شكست كشاندن طرح آقای عنان است.

امیرعبداللهیان با انتقاد از عملكرد برخی طرف های خارجی، تداوم مداخلات خارجی و تشویق و حمایت از اقدامات تروریستی، تصریح كرد: ما مواضع صریح خود در حمایت از مردم سوریه، طرح اصلاحات آقای بشار اسد، تلاش های سیاسی آقای كوفی عنان، ضرورت توقف ارسال سلاح و عدم حمایت از اقدامات تروریستی به سوریه را به بانیان اجلاس ابلاغ كرده ایم.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه اضافه كرد: قویا از مردم سوریه، طرح اصلاحات آقای بشار اسد، عدم مداخله در امور داخلی سوریه و مقابله با اقدامات تروریستی در این كشور حمایت می كنیم.

*** حمایت از اسد در صدر راهبرد ایران در سوریه است

خبرنگار ایرنا در ادامه این گفت و گو پرسید: آقای دكتر! به رغم آنكه برخی كشورها و سیاستمداران بر ضرورت شركت ایران در اجلاس ژنو تاكید كرده بودند، شاهدیم كه كشورهای غربی به ویژه آمریكا با حضور ایران در هر اجلاس بین المللی درباره سوریه مخالفت می كنند و از ایران نیز برای شركت در این اجلاس دعوت نشده و آقای عنان گفته است كه ایران را از نتایج نشست مطلع می كند. چرا جمهوری اسلامی ایران به این اجلاس دعوت نشد؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: درخصوص سوریه موضع ما كاملا روشن است. ما قویا از مردم سوریه، طرح اصلاحات آقای بشار اسد، عدم مداخله در امور داخلی سوریه و از مقابله با اقدامات تروریستی در این كشور حمایت می كنیم.

امیرعبداللهیان افزود: با صدای بلند هم اعلام كرده ایم كه حمایت از مردم سوریه و آقای بشار اسد، در صدر راهبرد جمهوری اسلامی ایران در سوریه است زیرا سوریه را جزو مهمی از محور مقاومت می دانیم و معتقدیم كه طرف های مقابل برای شكستن مقاومت، امروز این سناریو را در سوریه دنبال می كنند.

***برخی تلاش ها برای به شكست كشاندن طرح عنان

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه تصریح كرد: برخی طرف ها هدفشان از اجلاس به شكست كشاندن طرح آقای عنان و مقابله با سوریه است و به خوبی می دانند كه تهران در چنین اجلاسی با مواضعی منطقی و حكیمانه وارد خواهد شد و آنها تحمل منطق را ندارند؛ البته آقای عنان و وزیر خارجه روسیه بر حضور ایران اصرار داشته اند و آقای عنان در تماس با دكتر صالحی توضیحاتی را بیان كرده است.

دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران تاكید كرد:‌ موضع ما نسبت به سوریه موضع روشنی است و محور كار در سوریه را طرح اصلاحات آقای اسد می دانیم.

وی افزود: طرح آقای عنان را هم به دلیل شخصیت وی و هم به عنوان نماینده دبیركل سازمان ملل متحد، طرحی می دانیم كه بسیار به طرح اصلاحات آقای اسد نزدیك است و می تواند راهكار مناسبی باشد.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه اظهار داشت:‌ طرف های مقابل در صدد بودند كه از طرح آقای عنان برای سرنگونی نظام سوریه و به ویژه سرنگونی آقای اسد استفاده كنند اما این طرح، تاكنون چنین فرصتی را برای آنها فراهم نكرده است.

وی اضافه كرد: در نتیجه، برای آنكه بازی را بر هم بزنند و این طرح را به شكست بكشانند، دست به اقدامات گسترده تروریستی زده و مدرن ترین سلاح های تروریستی، حتی سلاح های نیمه سنگین را برای جنگ های درون شهری وارد سوریه كرده اند تا بتوانند اوضاع را در سوریه تغییر دهند، چرا كه هرگونه تغییری در سوریه، قطعه پازل راهبردی سیاست های آنها است.

وی افزود: افزایش كشتار مردم سوریه از نتایج اجلاس به اصطلاح 'دوستان سوریه' بود و باعث شد تا اقدامات تروریستی افزایش پیدا كند.

معاون وزیر امور خارجه در عین حال تاكید كرد: هر اجلاسی كه به راه حلی كه راهبرد جمهوری اسلامی ایران را نیز در خود داشته باشد، كمك كند، می تواند مورد تایید جمهوری اسلامی ایران باشد.

وی در عین حال یادآور شد: اگرچه ‌اجلاس ژنو به ابتكار روسیه برگزار می شود و در عین حال، محور آن طرح آقای كوفی عنان بوده اما هنوز برخی از ابعاد این اجلاس به خوبی روشن نشده است .

*** موضع تهران سر سوزنی درباره سوریه تقلیل نمی یابد

خبرنگار ایرنا سوال كرد:‌ آیا ارزیابی جمهوری اسلامی ایران این است كه اجلاس ژنو در راستای منافع مردم سوریه نیست؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: نكته اول این كه نگاه اصولی ایران نسبت به این اجلاس مثبت است زیرا مبتكر آن كشور روسیه است و ما با مسكو درباره سوریه مواضع مشترك و منطبق داریم.

امیرعبداللهیان افزود: نكته دیگر این است كه هدف اجلاس، محور قرار گرفتن طرح آقای كوفی عنان است و این فرصت به نماینده دبیركل سازمان ملل داده می شود تا تمامی ابعاد طرحش را دنبال كند و این موضوع، نقطه قابل اتكایی است.

وی اضافه كرد:‌ نكته سوم این كه شرایط سوریه به گونه ای است كه همه طرف ها می توانند مواضع خود را اعلام كنند و در نهایت به یك كار مشترك برسند.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه اظهار داشت: قطعا این اجلاس عاملی نخواهد بود كه مواضع ما درباره مردم سوریه سرسوزنی تقلیل پیدا كند.

وی در عین حال گفت: به دلیل این كه هنوز محتوا و برخی از ابعاد این اجلاس مشخص نشده است، ارزیابی درباره آن را به روزهای آینده موكول می كنیم.

*** از كمك اقتصادی و معنوی به سوریه دریغ نمی كنیم

خبرنگار ایرنا درباره ادعاهای غربی ها به ویژه آمریكایی ها درباره كمك های ایران به سوریه سوال كرد.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: ما در حوزه سیاسی، خیلی صریح از سوریه حمایت می كنیم و حتما برای حمایت از مردم سوریه و تحقق طرح اصلاحات آقای بشار اسد، از هر كمك و تشویق معنوی كه لازم باشد، دریغ نمی كنیم.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: با توجه به اینكه سوریه در شرایط سختی قرار گرفته است، تاكنون چندین محموله كمك های دارویی و انسانی برای مجروحانی كه توسط تروریست ها هدف قرار گرفته اند، ارسال كرده ایم و در عین حال از نظر اقتصادی هم قطعا از هیچ كمك و حمایتی از مردم سوریه دریغ نمی كنیم.

*** پیش بینی های لازم دمشق برای شرایط سخت

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد: اما سوریه نیازی به كمك نظامی ندارد؛ سوریه دارای ارتشی قوی است و می بینید كه به رغم چندین ماه فشارهایی كه به آن كشور وارد می شود و تحركات گسترده ای كه انجام داده اند، بدنه ارتش سوریه كه سُنی مذهب است، بسیار قوی ایستاده است.

وی تاكید كرد:‌ به لحاظ بنیه نظامی، سوریه نیازی به دریافت هیچ گونه كمك نظامی از جمهوری اسلامی ایران ندارد؛ سوریه كشوری است كه در خط مقدم محور مقاومت بوده و به خوبی پیش بینی های لازم را برای شرایط سخت كرده است.

خبرنگار ایرنا پرسید: كشورهایی چون روسیه نیز از سوریه طرفداری می كنند. آیا آنها تاكنون به سوریه كمك های نظامی داشته اند؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: یكی از موافقت نامه هایی كه روس ها از قبل با سوریه داشتند، در حوزه همكاری های دفاعی بوده و طبیعی است كه در چارچوب آن قراردادهای سنتی، همكاری های دو كشور در حوزه دفاعی تداوم داشته باشد.

*** برخی اقدامات دوستان تُرك ما شتاب زده بود

از معاون وزیر امور خارجه سوال شد: در طول یك سال و نیم گذشته، روابط تركیه و سوریه دچار اُفت و خیزهای فراوانی بوده است. در روزهای اخیر یك فروند جنگنده F-4 تركیه از سوی سوریه هدف قرار گرفت. برخی می گویند این جنگنده در فضای بین المللی هدف قرار گرفته است و دولت سوریه می گوید كه این هواپیما حریم هوایی اش را نقض كرده و تركیه نیز درخواست جلسه اضطراری در ناتو برای بررسی این موضوع كرده است. نظر شما درباره این تنش بین تركیه و سوریه چیست؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: این اتفاق نه برای سوریه و نه برای تركیه، خوشایند نبود. متاسفانه برخی دوستان ما در تركیه در طول یك سال گذشته به گونه ای عمل كردند كه شرایط را روز به روز حساس تر كردند و در این چارچوب برخی از اقدامات دوستان تُرك ما، شتاب زده بود و به تشدید این فضا كمك كرد.

امیرعبداللهیان افزود: طبیعی است وقتی مسایل به اوج حساسیت می رسد، چنین اتفاقات تلخ و ناگواری می تواند به وقوع بپیوندد.

وی اضافه كرد: ‌به لحاظ فنی، در تخصص من نیست كه درباره ورود یا عدم ورود این جنگنده تركیه ای به حریم هوایی سوریه صحبت كنم یا اینكه بگویم سیستم پدافند هوایی سوریه به موقع شلیك كرده است یا نه؛ اما می توانم یك نكته را بیان كنم و آن این كه شرایط، بسیار حساس شده است كه طرفین باید با خویشتن داری رفتار كنند.

***دمشق با هوشیاری كامل با هر اقدام نظامی برخورد می كند

خبرنگار ایرنا پرسید: آیا این اتفاق به معنای اعلان جنگ علیه سوریه نیست؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: به رغم این كه برخی به دنبال این هستند تا بگویند سوریه وارد مرحله ای شده كه تنها اقدام نظامی كارساز است، اما این اتفاق نشان داد كه دمشق با آمادگی و هوشیاری كامل با هرگونه اقدام نظامی برخورد خواهد كرد ولو اینكه متاسفانه جنگنده یك كشور دوست و مسلمان هدف قرار گرفت كه البته اتفاق ناگواری بود.

این دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد:‌ البته این اتفاق می تواند پیامی برای برخی از طرف هایی داشته باشد كه اندیشه حمله به سوریه را در ذهن خود می پرورانند.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: مساله ای كه باید بگویم این است كه واقعا وضعیت سوریه متفاوت از آن چیزی است كه طرف های خارجی آن را دنبال می كنند. آنها به خوبی می دانند هرگونه اقدام نظامی در سوریه، تاثیرات شگرفی را بر كل منطقه خواهد گذاشت و بنابراین، به دلیل عواقب حمله نظامی، این موضوع نه در دستور كار ناتو و نه در دستور كار هیچ طرف دیگری است.

معاون وزیر امور خارجه تصریح كرد: طرف های مقابل اگر می توانستند، مدل بنغازی سازی را كه البته بیش از 6 ماه هم در سوریه دنبال كردند و به نتیجه نرسیدند، پیاده می كردند.

وی اظهار داشت: ورود گسترده تروریست ها و تحركات تروریستی كه در سوریه صورت می گیرد، نشان می دهد تاكتیك و روشی كه برای اعمال فشار به سوریه و تغییر نظام در این كشور دنبال می كنند، فشار از داخل، جنگ داخلی و ترور و اقدامات تروریستی است.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه گفت: اگر شرایطی برای حمله نظامی به سوریه بود، چنین هزینه زیادی را برای ورود دهها هزار سلاح تحمل نمی كردند تا این كشور را وارد یك جنگ داخلی كنند.

*** مردم، پشتوانه اصلی دولت اسد

از معاون وزیر امور خارجه سوال شد: به نظر شما چه عاملی به رغم همه این فشارها و پشتیبانی دولت های غربی به ویژه آمریكا در طول یك و نیم سال گذشته از مخالفان دولت اسد، باعث مقاومت دولت سوریه شده است؟

امیرعبداللهیان پاسخ داد: عوامل مختلفی وجود دارد. اول به پشتوانه اصلی كه همان مردم سوریه هستند، باز می گردد.

وی افزود: مردم سوریه برخلاف مردم در سایر حوزه های عربی كه به دلیل نوع رفتار برخی از حكام خود با آمریكا و رژیم صهیونیستی احساس حقارت می كردند، به دلیل آنكه همواره خود را در خط مقدم مقاومت می دیدند، نوعی احساس غرور ملی دارند.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه اضافه كرد: من نمی خواهم بگویم كه سوریه نیازمند اصلاحات نیست؛ سوریه هم همانند سایر كشورهای عربی قطعا نیازمند اصلاحاتی است كه در طرح اصلاحات آقای بشار اسد دیده شده است.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه افزود: بخشی از مردم سوریه در ابتدا درخواست اصلاحات داشتند ولی خطای راهبردی كه معارضان خارج نشین در سوریه مرتكب شدند، این بود كه بلافاصله وارد فاز اقدام نظامی شدند؛ یعنی اقدام مسلحانه در دستور كار آن قرار گرفت و این مساله، صحنه امنیتی سوریه را متحول كرد در حالی كه مردم می توانستند با درصد بیشتری وارد خیابان شوند و مطالباتشان را دنبال كنند.

وی تصریح كرد: حتی آن درصدی هم كه وارد خیابان شدند وقتی دیدند، معارضان با سلاح وارد شده و عاملی برای كشتار بیشتر مردم هستند، به خانه هایشان برگشتند.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه اظهار داشت: نكته دوم این است كه آقای اسد وارد فاز اصلاحات مانند برگزاری رفراندوم قانون اساسی و برگزاری انتخابات پارلمانی شد.

وی افزود: بالاخره افكار عمومی هم در سوریه و هم در منطقه می بینند كه چگونه وقتی در سوریه قانون اساسی اصلاح و به رفراندوم گذاشته می شود، رای اكثریت را كسب می كند و مجلس تشكیل می شود و نمایندگان منتخب به مجلس می آیند، 60 تا 70 كشور غربی، عربی و صهیونیستی آن را محكوم می كنند.

امیرعبداللهیان اضافه كرد: این در حالی است كه بیش از 70 كشور، این اصلاحات دولت سوریه را به تمسخر می گیرند و از آن هیچ گونه حمایتی نمی كنند اما در یمن، برای اصلاحاتی اندك، تبریك می گویند.

معاون عربی و آفریقایی وزیر خارجه یادآور شد: در بحرین، یك سال و نیم است كه مردم را سركوب می كنند و مردم كشته می شوند؛ دریغ از اینكه یك مقام رده پایین بحرینی را به مجلس احضار یا از او سوال كنند. انتخابات مجلس در بحرین، در شرایطی برگزار می شود كه همه را بركنار می كنند و حداكثر با حضور 20 درصد طرفداران حكومت برگزار می شود؛ مجلسی صوری سركار می آید و از آمریكا تا دیگران، به این مجلس صوری تبریك می گویند ولی در سوریه هیچ كدام از اینها را نمی بینند.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد: افكار عمومی این معیارهای دوگانه را در منطقه می بیند و اساسا مردم این كشور نسبت به مداخله خارجی به لحاظ جامعه شناختی حساس هستند.

وی اضافه كرد: مردم سوریه می فهمند كه وقتی خانم هیلاری كلینتون در پاسخ به طرحی كه به دنبال خلع سلاح تروریست ها و افراد مسلح است، به صراحت اعلام می كند سلاح های خود را تحویل ندهید، چه اهدافی را در آنجا دنبال می كند.

امیرعبداللهیان گفت: نكته بعدی از نظر من این است كه شخص آقای بشار اسد، پدر و خانواده وی، به لحاظ دوران حكومتی كه در این كشور داشتند، صرف نظر از اصلاحاتی كه ضرورت این كشور است، نه اشتهار به فساد مالی دارند و نه فساد اخلاقی.

وی اظهار داشت: علاوه بر این، بشار اسد در محور مقاومت است و سوریه در جنگ 33 روزه و 22 روزه تنها كشور عربی بود كه از فلسطین و لبنان حمایت كرد و افكار عمومی هم این مساله را می بیند.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد: نكته آخر این كه معارضه ای كه در سوریه وجود دارد، به رغم گذشت یك سال نتوانسته است معارضه واحدی را به نمایش بگذارد. اختلافات داخلی بخشی از معارضه ساختگی و اقداماتی است كه طرف های خارجی داشتند.

*** سوریه از مرحله بحران امنیتی عبور كرده است

خبرنگار سیاسی ایرنا پرسید: جناب معاون وزیر! اگر اوضاع داخلی در سوریه به سمت یك جنگ تمام عیار برود یا تحولات غیرقابل پیش بینی دیگری رخ دهد، آیا احتمال تغییر رویكرد ایران وجود دارد؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: معتقدیم سوریه از مرحله بحران امنیتی عبور كرده است و آینده خوبی برای مردم و اصلاحات در سوریه وجود دارد.

*** سوء استفاده غربی ها از روس ها در موضوع لیبی

خبرنگار ایرنا پرسید: برگزاری اجلاس ژنو پیشنهاد روسیه بود اما ولادیمیر پوتین رییس جمهوری این كشور قبل از برگزاری این اجلاس، برای دیدار با صهیونیست ها به سرزمین های اشغالی سفر كرد. با توجه به سابقه ای كه از دولتمردان روسی در عرصه های بین المللی سراغ داریم، برخی پیش بینی ها حاكی از آن است كه احتمال تغییر مواضع كرملین درباره آقای اسد بسیار است.

با توجه به اینكه گفته می شود یكی از دلایل حمایت روسیه از اسد و وتوی دو قطعنامه شورای امنیت، مقابله با نفوذ همه جانبه آمریكا در منطقه خاورمیانه است، آیا به نظر شما روسیه و چین در مواضع خود نسبت به سوریه پایدار خواهند بود؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد:‌ اولا به لحاظ تاریخی به ویژه در دوران پس از اصلاحات در روسیه، مناسبات بین آمریكا و روسیه سرشار از رقابت و همكاری بوده است.

وی افزود: نكته دوم این است كه برای روس ها قطعا مثل هر كشوری، پیگیری منافع ملی شان بسیار مهم است و نكته سوم این است كه در تحولات منطقه، روس ها در موضوع لیبی بازنده بودند؛ یعنی قطعنامه ای كه در مورد لیبی صادر شد، برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع بود ولی به یكباره ناتو وارد آن كشور شد و این موضوعی نبود كه روس ها در لیبی دنبال آن بودند.

امیرعبداللهیان اضافه كرد: آنچه در لیبی پیش آمد همكاری و همراهی روسیه برای صدور آن قطعنامه صرفا برای ایجاد منطقه ممنوعه پروازی بود اما روس ها احساس می كنند كه طرف های غربی از این موضوع سوء استفاده كردند و موضوع را به مسیر جنگ و مسیری كه خودشان می خواستند، بردند.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه اظهار داشت: البته بحث این كه انقلابیون نقش اصلی را در لیبی داشتند و تحولاتی را كه در آن رخ داد و حاكمی ظالم در آنجا سرنگون شد، نباید با این مساله تلفیق شود.

وی تصریح كرد: روس ها واقعا احساس می كنند كه در تحولات منطقه در راستای منافع خودشان باید فعالانه وارد شوند؛ هم با رژیم صهیونیستی و هم با آمریكا ارتباط دارند. عملا هم شاید بگویید در طول تاریخ در جاهایی یك نوع ترس نسبت به عملكرد روسیه وجود دارد اما آنچه كه مربوط به ما، روسیه و چین در مورد سوریه است، تا این لحظه كه با هم صحبت می كنیم، مواضع سه كشور و برخی كشورها نسبت به سوریه مواضع واحدی است.

***مواضع ایران، روسیه و چین درباره سوریه مشترك است

خبرنگار ایرنا از معاون وزیر خارجه پرسید: یعنی غیر از ایران، كشورهای دیگری هم از باقی ماندن آقای بشار اسد در قدرت استقبال می كنند و بر این موضوع اصرار دارند؟

وی پاسخ داد: بر اساس آنچه كه تا الان در مذاكرات ما، روس ها و چینی ها انجام شده، برای ما، بقای آقای بشار اسد تا زمانی كه در یك پروسه دموكراتیك، مردم سوریه نسبت به رییس جمهوری بعدی شان تصمیم بگیرند، مساله اصلی و محوری است.

معاون وزیر امور خارجه افزود: اما در عین حال در مذاكراتی كه همواره با دوستان روس داشته ایم به صراحت گفته ایم كه موضع ایران در مورد سوریه، موضعی راهبردی است و اطمینان داریم كه روسیه با همین نگاه راهبردی، حمایت های خود را از سوریه ادامه خواهد داد و كمك خواهد كرد تا فضا در این كشور به سمتی برود كه هم مطالبات مردم تحقق پیدا كند و هم مداخله خارجی محكوم شود.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: همچنین هرگونه تصمیم در مورد آینده سوریه باید در زمان مناسب و در روند دموكراتیك خود دنبال شود.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه افزود: ما به صراحت به دوستان خود اعلام كرده ایم حتی اگر روزی روسیه هم به این نتیجه برسد كه حمایت نكند، جمهوری اسلامی ایران حمایت خود را با قدرت از مردم و اصلاحات آقای اسد در سوریه ادامه می دهد.

***دود حضور القاعده در سوریه به چشم كشورهای منطقه خواهد رفت

خبرنگار ایرنا پرسید: تغییر رییس شورای مخالفین سوریه را چگونه ارزیابی می كنید؟ آیا این مساله تغییری در مواضع كشورهای منطقه درباره مخالفان سوریه ایجاد خواهد كرد؟ القاعده چگونه در سوریه حضور پیدا كرده است؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: در مورد حضور القاعده در سوریه حقیقت این است كه هرجا اقدامات تروریستی تشویق شود، فضایی برای حضور القاعده نیز به وجود می آید.

امیرعبداللهیان افزود: این یك خطای راهبردی است كه برخی طرف های خارجی با صدای بلند همواره درخواست می كردند كه گروه های مخالف در سوریه مسلح شوند و جنگی داخلی در سوریه ایجاد شود.

دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه تصریح كرد: این مساله چنین مخاطراتی را هم دارد. طبیعی است كه دود این مساله به چشم كشورهای منطقه خواهد رفت .

وی اضافه كرد: درباره تغییر ریاست شورای به اصطلاح ملی سوریه، همان طور كه عرض كردم به دلیل اینكه وحدتی در بین معارضین وجود ندارد، كثرت اختلافات باعث شد كه تردید در رهبری این گروه معارض ایجاد شود و یكی از معارضین را كه از اَكراد منسوب به سوریه است، وارد كار كنند. این مساله بیشتر این موضوع را كه معارضان سوری ‌فاقد انسجام و فاقد توانایی لازم هستند، تقویت می كند.

*** بحرین توازن سیاسی خود را از دست داده است

خبرنگار ایرنا از معاون وزیر امور خارجه پرسید: همزمان با نهضیت بیداری اسلامی در منطقه، قیام مردمی نیز در بحرین شكل گرفت اما حكومت آل خلیفه در بحرین و نیز عربستان سعودی و هم آمریكا كه در بحرین پایگاه دریایی دارند، با سیاست مشت آهنین این قیام مردمی را سركوب كرده اند.

با توجه به موج اعتراضات خیابانی در بحرین، فكر می كنید، منامه به چه سمتی خواهد رفت؟ آیا حاكمیت در بحرین تسلیم اراده مردمی می شود؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: شرایط بحرین بسیار پیچیده است و حقیقتا هر روز وضعیت برای حكومت بدتر می شود. وی امیرعبداللهیان افزود: اقدامی كه اخیرا در بحرین انجام شده و آن عبور حاكمیت از برخی خطوط قرمز است، قطعا طی روزهای آینده تاثیرات نامطلوب خودش را آشكار خواهد كرد.

وی اضافه كرد: آقای شیخ علی سلمان و برخی از رهبران معارض به صورت مستقیم با گلوله هدف قرار گرفتند؛ حتی قبل از اینكه بخواهند وارد صفوف معترضین و راهپیمایان بشود و این به دلیل آن است كه حكومت بحرین توازن سیاسی خود را از دست داده است.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه اظهار داشت: ما همواره از این كه ورود نظامی عربستان سعودی به بحرین، استقلال، حاكمیت و تمامیت ارضی این كشور را خدشه دار كند، ابراز نگرانی می كردیم.

وی تصریح كرد: با اقدامی كه علیه رهبران معارض در بحرین انجام شد و رهبران معارضین را كه تاكنون صرفا با روش دموكراتیك سعی كردند حتی مردم را كنترل كنند تا به سمت روش های خشونت آمیز روی نیاورند، با گلوله هدف قرار دادند، متاسفانه باید بگوییم دولتمردان بحرینی حتی در تصمیم گیری های خود تعادل و توازن سیاسی خود را از دست داده اند.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: ‌قطعا تداوم این مسیر، شرایط را پیچیده تر می كند و تحولات یك سال و اندی گذشته در بحرین نشان می دهد كه مردم این كشور كه مطالباتی حداقلی دارند و آن این است كه هر بحرینی یك حق رای داشته باشد، اگر مطالبات حداقلی شان با سركوب های حداكثری كماكان بخواهد تداوم پیدا كند، بحرین وارد مرحله و فاز انفجار و غیرقابل بازگشت به وضعیت سابق خواهد شد .

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه افزود: به نظر می رسد تا فرصت وجود دارد، حكومت بحرین باید به گفت و گوی ملی و اقدامات اعتماد آفرین بازگردد و به جای این كه به طرف های خارجی برای حفظ حكومت تكیه كند، به مردم خودش اتكا داشته باشد.

***بحرین در دستور مذاكرات ایران با 1+5

خبرنگار ایرنا پرسید: در مذاكرات ایران و گروه 1+5 یكی از موضوعات مذاكره، بحرین بود. پیشنهادات ایران در این باره چه بوده است؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: بحرین و سوریه دو موضوع مهم منطقه خاورمیانه هستند و به دلیل تاثیر اتفاقات این دو حوزه بر امنیت منطقه ای و حتی امنیت بین المللی، این دو كشور همواره مورد توجه ایران بوده است.

امیرعبداللهیان افزود: از مذاكرات بغداد این موضوع به عنوان یكی از محورهای مورد درخواست ایران مطرح شده و در چارچوب مباحث غیر هسته ای كه در مذاكرات دنبال می شود، جمهوری اسلامی ایران این موضوع را در دستور كار قرارداد.

*** تلاش برای انتخاب نامزد ایران به دبیركلی اوپك

از معاون وزیر امور خارجه سوال شد: انتخاب دبیركل اوپك به ماه دسامبر موكول شده است و اعضای اوپك هم عمدتا از كشورهای عربی و آفریقایی هستند. شما به عنوان معاون عربی- آفریقایی وزیر خارجه چه رایزنی هایی را تا كنون انجام داده اید تا نماینده جمهوری اسلامی ایران بتواند دبیركل اوپك شود؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: به طور طبیعی با اعضای اصلی اوپك رایزنی می شود و به طور منطقی، در ابتدا زندگینامه نامزد مورد نظر از كانال وزارت خارجه برای یكایك اعضای اوپك ارسال می شود ولی مستحضرید كه چهار كاندیدا در این باره وجود دارد.

وی افزود: البته بخشی از این موضوع هم مربوط به توافقاتی می شود كه در دقیقه 90 و در نشست بین كشورها صورت می گیرد.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: ممكن است كشوری به نفع كشور دیگر كنار برود ولی جمهوری اسلامی ایران مصمم است كه از این حق خود استفاده كند.

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه گفت: اما به دلیل نوع مكانیزمی كه در داخل جلسه وجود دارد و رایزنی های مختلفی كه وجود دارد، همراه كاندیداهای مختلفی كه هستند و از جمله اینكه عراق هم یكی از كشورهایی است كه كاندیدا معرفی كرده است، باید منتظر آینده ماند.

وی تصریح كرد: آنچه وزارت امور خارجه انجام داده، درخواست جدی و رایزنی های فشرده است تا اینكه نامزد مورد نظر ما انتخاب شود و در عین حال، این موضوعات در دستور كار جمهوری اسلامی ایران نیز وجود دارد كه توافقات را به سمت و سویی نزدیك به دیدگاه ها خود سوق دهیم.

خبرنگار ایرنا پرسید: با توجه به تنشی كه اكنون در روابط تهران - ریاض وجود دارد، فكر نمی كنید عربستان بخواهد در این راه كارشكنی و از انتخاب نماینده ایران ممانعت كند؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: بالاخره همواره یكسری رقابت های جدی در این زمینه وجود داشته است. نه تنها در زمان فعلی بلكه در آن زمانی كه روابط ایران و عربستان در موضوعات مختلف اختلاف برانگیز هم نبود.

امیرعبداللهیان اضافه كرد: برخی كشورها برایشان مهم است كه دبیركلی در اختیارشان باشد و كشمكش های سیاسی و فنی فراوانی در فضای جلسه و مذاكرات سیاسی قبل از آن وجود دارد.

خبرنگار سیاسی ایرنا پرسید: آیا این احتمال وجود دارد كه ایران به نفع یكی دیگر از كشورها از جمله كشورهای عربی از نامزدی دبیركلی اوپك كناره گیری كند؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد:‌ این بستگی به فضای جلسه ای كه قرار است در آن تصمیم گیری شود، دارد. باید ببینیم هر كدام از كشورهایی كه نامزد معرفی كرده اند، آخرین موافقت هایی كه در مورد نامزدهایشان به دست آورده اند، در چه شرایطی است.

*** قرار نیست نفت عراق جایگزین نفت ایران شود

از معاون وزیر امور خارجه سوال شد: ایران و عراق هر دو تولید كننده نفت هستند و عراق در حال افزایش تولید نفت خود است به طوری كه گفته می شود تولید نفت این كشور در چند ماه اخیر به اندازه حجم صادرات سال گذشته ایران بوده است. آیا این تحلیل را كه گفته می شود، عراق می خواهد جایگزین ایران در اوپك از نظر تولید و صادرات نفت شود، قبول دارید؟

معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پاسخ داد: باید توجه داشته باشید كه عراق یكی از كشورهایی است كه ذخایر نفتی مهمی را دارد اما به دلیل این كه در سال های گذشته درگیر جنگ بوده، به لحاظ زیرساختی برای استخراج نفت خود دارای مشكلات فراوانی است.

امیرعبداللهیان افزود: بر اساس آمار رسمی حداكثر 2.2 میلیون بشكه نفت، صادرات روزانه عراق است و این گونه نیست كه بگوییم عراق قرار است جایگزین ایران شود و ما حتی در حوزه تحریم ها هم هیچ مستنداتی نداریم كه بغداد تلاش كرده است تا جایگزین ما باشد.

معاون وزیر خارجه اظهار داشت: عراق همچنان در تلاش است كه بتواند سهمیه و نیازهای طبیعی خود را در حوزه صادرات و تولید داخلی دنبال كند؛ صنعت نفت عراق نیازمند همكاری های گسترده ای است تا به پویایی خود برسد.

وی افزود: نگاه جمهوری اسلامی ایران به عراق راهبردی است و در حوزه توانایی های نفتی خود، در بخش های پالایش، تولید و حتی اكتشاف منابع نفتی، همه گونه همكاری را با عراق خواهیم داشت تا به این كشور كمك كنیم و مردم عراق بتوانند از رفاه بیشتری برخوردار باشند.

*** تحریم ها شمشیر دو لبه است

خبرنگار ایرنا به عنوان آخرین سوال از معاون وزیر امور خارجه پرسید: در صورت اعمال تحریم های یكجانبه نفتی اروپا و آمریكا، چه تاثیری بر روند مبادلات تجاری یا حجم مراودات تجاری میان عراق و ایران خواهد داشت؟

معاون وزیر امور خارجه پاسخ داد: بحث تحریم ها یك شمشیر دو لبه است. یعنی این طور نیست كه اگر ما را مورد تحریم قرار دادند، طرف مقابل سود برده است.

امیرعبداللهیان اظهار داشت: چه در كوتاه مدت و چه در بلند مدت آنها دچار ضرر و زیان های فراوانی خواهند شد و به دلیل زیان هایی كه متوجه آنها می شود، كشورهای مختلف لابی می كنند كه یكی پس از دیگری از فهرست تحریم های مورد نظر خارج شوند.

وی افزود: حتی در حوزه های غیر عراق هم مناسبات به روش های مختلف خود و با روش های قانونی جریان دارد.

گفت و گو از :زهرا هژبری و مهدی رهبر