افغانستان کردن سوریه، اکبر گنجی

افغانیزه کردن منطقه سیاستی شکست خورده است. جنگ به معنای جایگزین کردن سلاح و خون ریزی به جای گفت و گو و توافق است. مشکل این است که وقتی از طریق جنگ به هدف دست یافته می شود، جنگ به الگوی حل مسائل منطقه تبدیل می گردد. افغانستان، عراق، لیبی و سوریه شاهد این مدعایند. این الگوی خوبی نیست

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

منبع: بی بی سی

رژیم جنایتکار
حافظ اسد یکی از بی رحم ترین نظام های استبدادی سکولار را برساخت. مهمترین مصداق این بی رحمی در ماه فوریه 1982 تجلی کرد که در آن حدود 30 هزار تن در شهر حماه قتل عام شدند. او در 10 ژوئن 2000 درگذشت و بشار اسد جانشین پدر شد. ابتدأ گمان می رفت که بشار اسد 34 ساله دست به اصلاح نظام زند و نظام را قابل تحمل سازد، اما تغییر چندانی اتفاق نیفتاد. خیزش مردمی در منطقه علیه نظام های سرکوبگر غارتگر که آغاز شد، باز هم گشایشی صورت نگرفت. اعتراض های سوریه از مارس 2011 آغاز شد و به سنت گذشته با سرکوب مواجه گردید،کار به درگیری مسلحانه کشید و پای قدرت های جهانی و منطقه ای به آن گشوده گشت. دولت سوریه در این جنگ مرتکب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت شد.

اپوزیسیون جنایتکار
نهادهای معتبر حقوق بشری که رژیم را متهم کرده اند،بارها و بارها اپوزیسیون را هم به ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت متهم کرده اند. به عنوان نمونه به چند مورد ماه های اخیر بنگرید:

هیأت مستقل سازمان ملل در 4/3/91 اعلام کرد که رژیم سوریه و نیروهای مخالف در حال جنگ با آن، هر دو،مرتکب نقض حقوق بشر شده اند[1].

ناوی پیلای- کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل- در 12/4/91، اعلام کرد که رژیم سوریه و مخالفانش مرتکب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت شده اند[2].

به گزارش بی بی سی و نیویورک تایمز، سلفی ها از افراد بازداشت شده دولتی، بدون آن که بدانند، در عملیات انتحاری استفاده می کنند[3].

سازمان عفو بین الملل در اول اگوست 2012 اعلام کرد که شورشیان مسلح در حلب مرتکب جنایت علیه بشریت شده اند[4].

ناوی پیلای در 8/6/91 در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، رژیم اسد و مخالفانش را به دلیل نقض حقوق بشر محکوم کرد[5].

در 8/6/91 گزارشگر ویژه ی سازمان ملل در سوریه نیز رژیم اسد و اپوزیسیون مسلح را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کرد[6].

اتحادیه ی اروپا هم در 21/6/91 هر دو طرف (رژیم و اپوزیسیون مسلح) را به خشونت و جنایات جنگی متهم کرده است[7].

در 27/6/91، پائولو پینرو- رئیس کمیته حقیقت یاب سازمان ملل در امور سوریه- با ارائه گزارشی در شورای حقوق‌بشر ژنو اعلام کرد که نیروهای دولتی و شبه نظامیان متحد با آنان بیش از مخالفان مرتکب "جنایات جنگی" شده‌اند، اما با این حال در هفته‌های اخیر اظهارات رو به افزایشی از جبهه مخالفان به گوش می‌رسد که خواستار "کشته شدن تمامی حامیان اسد" هستند[8]. در همین نشست، ناوی پیلای رژیم سوریه و مخالفان را به خاطر نقض شدید حقوق‌بشر در این کشور محکوم کرده و خواستار پایان دادن به خشونت‌ها شد. او گفت که مخالفان از کودکان در جبهه‌های جنگ به‌عنوان سرباز استفاده می‌کنند. او به گزارش های اعدام های دسته جمعی گشترده از سوی مخالفان نیز اشاره کرد.

وضعیت کشته شدگان به روایت اپوزیسیون
وضعیت سوریه به گونه ای است که هیچ امکانی برای بررسی تعداد کشته شدگان- شامل غیر نطامیان ، مخالفان، اعضای رژیم- وجود ندارد. گزارش های رژیم سوریه را نادیده گرفته و فقط به گزارش های اپوزیسیون استناد خواهیم کرد.

گزارش های "ارتش آزاد سوریه" حاکی از آن است که تعداد کشته های نظامیان سوریه 6 برابر تعداد کشته های مخالفان است: "بنا بر آمار ديده‌بان حقوق بشر سوريه، از آغاز بحران سوريه تا پايان ماه اوت، دست کم ۲۶ هزار و ۲۳۸ نفر در اين کشور کشته شدند. ۱۸ هزار و ۶۹۵ نفر از اين افراد غير نظامی، شش هزار و ۵۰۹ از آنها از نظاميان وابسته به نيروهای دولتی و یک هزار و ۷۹ نفر نیز از افراد وابسته به ارتش آزاد سوريه هستند"[9].

این آمار در 13/6/91 منتشر شد. گزارش بعدی مخالفان در 30/6/91 منتشر شد. مطابق این گزارش، تا 19 سپتامبر 2012- 29/6/91- 20755 غیر نظامی، 7095 تن از نظامیان رژیم سوریه و 1148 تن از مخالفان مسلح کشته شده اند[10].

گزارش نهادهای بین المللی حقوق بشر- خصوصاً گزارش گران سازمان ملل- نشان می دهد که هر دو طرف غیرنظامیان را به قتل رسانده اند. منتها می توان حدس زد که رژیم سرکوبگر تعداد بیشتری از غیرنظامیان را قتل عام کرده باشد.

روایت رئیس سرویس اطلاعاتی آلمان
گرهارد شیندلر- رئیس سرویس اطلاعاتی آلمان (BND) - طی مصاحبه ای در 21/5/91 گفته است که آلمان حضوری فعال در منطقه داشته و از آن چه در درون سوریه می گذرد اطلاع دقیق دارد. بخشی از اطلاع دقیق او به شرح زیر است:

"زمانی ارتش سوریه حدود ۳۲۰ هزار سرباز داشت، اما در ماه‌های گذشته تلفات زیادی داشته است. بنا به برآوردها، این تلفات حدود ۵۰ هزار نفر است. این افراد شامل سربازان کشته و مجروح، فراری یا پیوسته به مخالفان می‌شوند. حدود ۲ تا ۳ هزار نفر از نظامیان" به مخالفان مسلح پیوسته‌اند"[11].

شیندلر توضیح می دهد که ارتش آزاد سوریه از "قابلیت تحرک بالایی" برخوردار است و با "ضربات سریع و تله‌گذاری" ضربات مهلکی به ارتش سوریه وارد می آورد. اما در مقابل ارتش سوریه نمی تواند ضربات چندانی بر مخالفان چریک خود بزند. بدین ترتیب، ارتش سوریه در حال نابودی است.

حضور پررنگ سلفی ها و القاعده
بدون تردید سلفی ها و القاعده حضوری چشمگیر در مخالفان دارند. صدها گزارش منابع مستقل غربی این مدعا را تأیید می کنند. در 25/5/91 نگرانی سرویس های اطلاعاتی آمریکا از گسترش عملیات القاعده در سوریه اعلام شد[12]. پائولو پینرو- رئیس کمیته حقیقت یاب سازمان ملل در مورد سوریه- در گزارش 27/6/91 به شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو اعلام کرد که این کمیته "افزایش شمار نیروهای خارجی به ویژه اسلامگرایان خشونت‌طلب" را در سوریه تأیید می‌کند. او هشدار داد که شبه نظامیانی که خود را "جنگجویان خدا" می‌نامند و در جبهه ی ‌نیروهای انقلابی می‌جنگند، موجب تشدید اقدامات افراطی می‌شوند[13]. در 4/7/91 "گردان نوادگان پیامبر" اعلام کرد که یک ساختمان امنیتی را منفجر کرده که در آن بیش از 200 تن از لباس شخصی ها و ده ها تن از افسران و سربازان حضور داشته و در اثر این انفجار فقط ده ها تن از آنها کشته شده اند[14]. این گروه ها به تنها ایده ای که اعتقاد و دلبستگی ندارند، دموکراسی و حقوق بشر است. رژیم سکولار سوریه و اپوزیسیون سلفی و نیروهای خارجی- که القاعده یکی از آنهاست- در حال ارتکاب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت هستند.

نقش دولت ها
روسیه، چین و ایران از رژیم بشاراسد حمایت مالی و تسلیحاتی به عمل می آورند. دولت های آمریکا و اروپایی، ترکیه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده و...از اپوزیسیون سوریه حمایت می کنند. این دولت ها در این جنگ خونین و افغانیزه و لبنانیزه کردن سوریه نقش مستقیم و موثری داشته اند. فقط در یک مورد دولت های قطر و عربستان سعودی 300 میلیون دلار کمک به ارتش آزاد سوریه اختصاص دادند. دولت های آمریکا و بریتانیا نیز تاکنون صدها میلیون دلار به مخالفان کمک کرده اند. هیلاری کلینتون در 21/5/91 گفته است که تحریم های اعمال شده علیه سوریه با هدف افشا و اختلال در روابط میان ایران، جنبش حزب الله و سوریه صورت گرفته است[15]. در 27/5/91 اعلام شد که موشک های ضد هوایی استینگر آمریکایی در اختیار ارتش آزاد سوریه قرار گرفته است[16]. بدون تردید دولت هایی چون عربستان سعودی، قطر و امارات متحده به دنبال دموکراسی و حقوق بشر نیستند.

افغانیزه کردن سوریه
افغانیزه کردن منطقه سیاستی شکست خورده است. جنگ به معنای جایگزین کردن سلاح و خون ریزی به جای گفت و گو و توافق است. مشکل این است که وقتی از طریق جنگ به هدف دست یافته می شود، جنگ به الگوی حل مسائل منطقه تبدیل می گردد. افغانستان، عراق، لیبی و سوریه شاهد این مدعایند. این الگوی خوبی نیست. اولاً: طالبان و القاعده رشد کرده اند. ثانیاً: پاکستان که نسبتا دارای ثبات بود به جایی تبدیل شده است که در آن هرکاری می توان انجام داد. ثالثاً: دولت آمریکا- با توجه به پایگاه اجتماعی و قدرت نظامی طالبان- ماه هاست که در حال مذاکره ی با آنها برای ورودشان با دولت است.

اگر قرار بر این است که پس از 12 سال خون ریزی با طالبان مذاکره کرد و آنها را وارد قدرت ساخت، چرا از ابتدأ با آنها مذاکره و توافق نمی شود؟ وقتی مذاکره نفی شود و اسلحه بدستان کنترل اوضاع را به دست گیرند،افعی هایی چون القاعده و طالبان از دل آن برون خواهند آمد.

در سوریه اپوزیسیون چند دهه ی گذشته ی آن کشور مخالف اپوزیسیون خشونت طلب فعلی است. ارتش آزاد سوریه و متحدانش اگر دارای پایگاه اجتماعی قویی بودند، مردم سراسر سوریه را به اعتصاب دعوت می کردند. آنها تاکنون نتوانسته اند در دمشق یا حلب مردم را به خیابان ها بکشانند. برای این که، اولاً: علوی ها از آنها می هراسند که پیروزیشان به معنای نابودی اینها خواهد بود. ثانیاً: اقلیت مسیحی نیز از آنها می ترسد. ثالثاً: حتی نتوانسته اند همه ی سنی ها را به خود جذب کنند. شاید رژیم بشار اسد بیشتر از 10 یا 15 درصد پایگاه اجتماعی نداشته باشد، اما می تواند از هراس مردم از مخالفان مسلح سلفی و وابسته ی به عربستان سعودی و قطر و ترکیه به سود خود استفاده کند. عدم پایگاه رژیم به معنای پایگاه اجتماعی اپوزیسیون خشونت طلب نیست.

سرنگون شدن رژیم بشار اسد اگر منتهی به دموکراسی و حقوق بشر نشود، نه تنها فاقد اهمیت است، بلکه می تواند به افغانستان دیگری منتهی شود. یک احتمال هم این است که با جنگ داخلی ده پانزده ساله رویارو باشیم. در شرایط کنونی هر دولتی به روش های خود می کوشد تا ابتکار عمل را در دست گرفته و همه را به دنبال خود بکشاند. برایند کار شاید هم بدتر از لبنان و افغانستان از کار درآید. راه حل سیاسی در بلند مدت نتیجه بخش است، اگر چه در کوتاه مدت ناعادلانه به نظر خواهد رسید. هدف حکومت قانون و دموکراسی است، نه بسط خشونت و افغانیزه کردن منطقه. خشونت های سوریه "خشونت موجه" نیست، جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. سرنگون کردن رژیم استبدادی سکولار و جانشین کردن بنیادگرایان مسلمان به جای آنها عملی خطرناک و به زیان کل منطقه است. باید از فرایندهایی دفاع کرد و حمایت عمل آورد که به نظام دموکراتیک ملتزم به آزادی و حقوق بشر منتهی شود و سوریه هم تجزیه نگردد. فرایند فعلی از طریق قدرت گرفتن سلفی ها ضربه ی مهلکی بر اسلام وارد خواهد آورد. اسد در پوشش نظام عرفی جنایت می کرد،اینان الله اکبر گفته و آیات قرآن بر زبان جاری کرده و مرتکب جنایت می شوند. خدایی که ساخته اند، یک جنگ طلب و جنایتکار تمام عیار است.

منبع:بی بی سی، 2/7/91

پاورقی ها:

1- رجوع شود به لینک:

http://www.radiofarda.com/archive/news/20120524/143/143.html?id=24591826

2- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16068742,00.html

3- رجوع شود به لینک:
http://www.globalresearch.ca/bbc-scrubs-video-of-us-backed-syria-rebels-committing-war-crimes/

4- رجوع شود به لینک:
http://derstandard.at/1343743522426/Buergerkriegsfronten-in-Wohngebieten-von-Aleppo

5- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16231623,00.html

6- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16233293,00.html

7- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16233565,00.html

8- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16247379,00.html

9- رجوع شود به لینک:
http://www.radiofarda.com/content/f4_syria_opposition_killing_five_thousands_assad/24696167.html

10- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16252050,00.html

11- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16160084,00.html

12- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16167546,00.html

13- رجوع شود به لینک:
http://www.dw.de/dw/article/0,,16247379,00.html

14- رجوع شود به لینک:
http://www.alarabiya.net/articles/2012/09/25/240086.html

15- رجوع شود به لینک:
http://www.bbc.co.uk/persian/world/2012/08/120811_l31_clinton_syria_us_turkey.shtml

16- رجوع شود به لینک:
http://www.alarabiya.net/articles/2012/08/17/232756.html