برگزاری هشتمين دوره انتخابات در پارلمان اروپا، علی صمد

ايرانی‌ها جمعيتی چند صد هزار نفره را در اتحاديه اروپا تشکيل می‌دهند و می‌توانند برای دفاع از حقوق شهروندی خود در انتخابات آزاد و دمکراتيک اين کشورها شرکت فعال کنند و از طريق رای خود دمکراتيسم و تولرانس را تقويت و مخالفت خود را با تبعيض، نژادپرستی و بی‌عدالتی اعلام کنند

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

انتخابات دوره ای پارلمان اروپا
پارلمان اروپا يک نهاد رسمی قانونگذاری در اتحاديه اروپاست. انتخابات برای انتخاب نمايندگان اين پارلمان هر پنج سال يکبار در کشورهای عضو اتحاديه اروپا برگزار می شود. پارلمان اروپا تنها نهادی در اتحاديه اروپاست که اعضايش با رأی مستقيم مردم انتخاب می‌شوند. اين ارگان يک نهاد رسمی قانونگذاری در اروپای متحد است. پارلمان اروپا بطور مشترک با شورای اروپا (جلسات سران دولت ها) به قانونگذاری و اتخاذ تصميمات در اتحاديه می‌پردازد.
هشتمين دوره انتخابات در تمام کشورهای عضو اتحاديه اروپا در روزهای ۲۲ تا ۲۵ آوريل برای تعيين اعضای پارلمان اروپا برگزار خواهد شد. اين انتخابات می شود گفت بزرگترين انتخابات فرا ملی تاريخ می باشد. پس از انتخابات، پارلمان جديد نماينده بيش از ۵۰۰ ميليون نفر در اروپای متحد خواهد بود. البته در هر کشور عضو اتحاديه اروپا، روز و روش انتخاب نمايندگان بوسيله سيستم انتخابات هر کشور عضو تعيين می شود. در اصل رای دهندگان می توانند رای خود را به جريانات سياسی و کانديداهای مستقل و يا به هر دو دهند. البته چنانچه پيشتر متذکر شديم وضعيت در هر کشور عضو می تواند متفاوت باشد. ۲۸ کشور عضو اتحاديه اروپا دارای حوزه انتخابيه هستند اما پنج کشور (مانند بلژيک، فرانسه، ايرلند، ايتاليا و لهستان) به چند حوزه انتخابيه تقسيم شده اند. سن رای دهندگان در تمام کشورها ۱۸ سال است به استثنای اتريش که ۱۶ سال می باشد.

تعداد نمايندگان پارلمان اروپا و کشورهای عضو اتحاديه
طبق پيمان ليسبون تعداد کل نمايندگان انتخابی می بايست ۷۵۱ نفر باشد. اما با عضويت کشور کرواسی در سال ۲۰۱۳ در اتحاديه اروپا، ۱۲ کرسی به ليست نمايندگان انتخابی اضافه شد. يعنی اينکه در انتخابات پيش رو، تعداد نمايندگان به ۷۶۶ عضو بالغ خواهند شد. البته بعد از انتخابات ماه مه ۲۰۱۴، نسبت به وضعيت بوجود آمده، تصميم گيری جديد برای تطبيق با پيمان ليسبون صورت خواهد گرفت.
اعضای اتحاديه اروپا شامل ۲۸ کشور آلمان، اتريش، اسپانيا، استونی، اسلوواکی، اسلوونی، انگليس، ايتاليا، ايرلند، بلژيک، بلغارستان، پرتغال، چک، دانمارک، رومانی، سوئد، فرانسه، فنلاند، قبرس، کرواسی، لاتويا، لوکزامبورگ، لهستان، ليتوانی، مالت، مجارستان، هلند و يونان می باشند. در حال حاضر پنج کشور ديگر اروپائی شامل ايسلند، مونتنگرو، صربستان، مقدونيه و ترکيه تقاضای عضويت يا پيوستن به اتحاديه اروپا را کرده اند.

محل مراکز اصلی نهادهای اروپائی
در حال حاضر اتحاديه اروپا دارای پايتخت رسمی در هيچيک از کشورهای عضو نيست و همه نهادها و ارگان های وابسته به آن در چند شهر مختلف اروپائی متمرکزند.
به عنوان مثال محل استقرار پارلمان اروپا در شهر استراسبورگ است. در اين شهر فرانسوی نشست های عمومی ساليانه پارلمان اروپا به مدت ۱۲ هفته طول می کشد، برگزار می شود. در ضمن شورای اروپائی و دادگاه حقوق بشر اروپا در استراسبورگ مستقر می باشند. هر چند که اين دو نهاد از اتحاديه اروپا مستقل شده اند.
بروکسل يکی ديگر از شهرهايی است که در مرکز اروپا قرار دارد. در اين شهر تمرکز ارگان های عضو اتحاديه اروپا، قابل توجه است. بعنوان نمونه کميسيون اروپا؛ شورای وزيران و پارلمان اروپا در اين شهر مستقر هستند. نشستها و جلسات و کنفرانس های متعددی در اين شهر مهم اروپائی برگزار می شود. در ضمن تمام جلسات شورای اروپا( جلسات سران دولت های اروپائی) نيز در بروکسل برگزار می شود.
لوکزامبورگ يکی ديگر از شهرهايی است که دادگاه اروپا، دبيرخانه پارلمان اروپا و بانگ مربوط به سرمايه گذاری اروپائی در آن مستقر است.
در آخر بانک مرکزی اروپا نيز در شهر فرانکفورت آلمان قرار دارد.

زبانهای کاری در نهادهای مربوط به اتحاديه اروپا
در حال حاضر ۲۴ زبان رسمی در اتحاديه اروپا کاربرد دارد. البته تعداد زبان های رسمی کمتر از تعداد کشورهای عضو می باشد. زيرا زبان چندين کشور عضو، مشترک و واحد است. در حال حاضر در سطح اتحاديه اروپا ۳۸۰ مترجم متون مربوط به اين نهاد اروپائی را به ۲۴ زبان ترجمه می کنند. در پارلمان اروپا نزديک به ۴۰۰۰ مترجم بصورت تمام وقت مشغول بکار ترجمه شفاهی و کتبی هستند. و يک ميليارد يورو از هزينه مالی پارلمان به اين بخش اختصاص دارد. در کميسيون اروپا سه زبان انگليسی، فرانسوی و آلمانی کاربرد روزانه دارد. بارها پيشنهاد شده است که زبان رسمی اتحاديه اروپا يک زبانه و آن هم زبان انگليسی شود تا بلکه از اين طريق هزينه اين بخش کاهش يابد. حتی برای زبان دوم نيز زبان اسپرانتو پيشنهاد شده است. می توان چنين تحليل کرد که در ارزش های مورد احترام پارلمان، يکی از شروط تحقق بخشيدن به دمکراسی اين است که نماينده هر کشور عضو بتواند بزبان رسمی خود در اتحاديه اروپا صحبت کند.

جلسات پارلمان اروپا
جلسات پارلمان اروپا در دو شهر بروکسل واقع در بلژيک و استراسبورگ در فرانسه برگزار می شود. اجلاس های عمومی ماهی يکبار در استراسبورگ و جلسات فوق العاده در بروکسل برگزار می شوند. در ضمن بارها تلاش شده است که مرکز پارلمان اروپا فقط در بروکسل مستقر شود و حتی اعضای پارلمان اروپا در خصوص مستقر شدن در بروکسل رای تمايل داده اند اما بدليل مخالفت فرانسه هنوز اين تصميم گيری به مرحله اجرا در نيامده است.

تعيين تعداد نمايندگان پارلمان در هر کشور عضو
برای يادآوری و اطلاع لازم به تاکيد است که پيش از سال ۱۹۷۹، نمايندگان پارلمان اروپا از ميان نمايندگان پارلمان ملی کشورها تشکيل می شدند. اما از سال ۱۹۷۹ با توافقی که صورت گرفت ديگر اعضای پارلمان اروپا بر اساس حق رای عمومی مردم هر کشور عضو اتحاديه اروپا، انتخاب شدند.
طبق پيمان نامه ای که ميان اعضای اتحاديه اروپا وجود دارد تعداد نمايندگان هر يک از کشورها تعيين شده است. هر کشور دارای سهميه ای معينی است و هر پنج سال يکبار تعدادی نماينده را در يک انتخابات انتخاب می کنند. طبق پيمان نامه ليسبون، از انتخابات سال ۲۰۱۴، هر کشور عضو بايد حداقل دارای شش نماينده در پارلمان اروپا باشد. طبق توافق موجود تعداد نمايندگان کشورهای پر جمعيت نسبت به کشورهای کم جمعييت بيشتر است. بعنوان نمونه برای کشور آلمان سهميه ۹۶ نماينده و برای کشور بلژيک سهميه ۲۱ نماينده و برای قبرس ۶ نماينده را در نظر گرفته اند. در ضمن دارندگان حق رای از طريق سيستم تناسبی به ليست های بسته و ... رای می دهند. بدين مفهوم که مردم به حزب رای می دهند و نه به کانديد. البته اين شيوه در تمام کشورهای عضو يکسان نيست.

پيمان نامه ليسبون ميان اعضای اتحاديه اروپا
لزوم انجام اصلاحات و تغييرات در جهت دمکراتيک کردن و شفاف تر ساختن ساختار تصميم گيری، اداری، سياست امور خارجه، امنيتی، و مکانيسم عملکرد اتحاديه و ... باعث شده است که اعضای اتحاديه دست به تنظيم و تصويب يکسری قراردادها، پيمان نامه ها در ميان خود کنند. با امضای پيمان ليسبون موارد برشمرده در بالا جنبه رسمی پيدا کرد. پارلمان اروپا و پارلمان های ملی کشورهای عضو با اين پيمان دارای قدرت تاثيرگذاری نسبتاً بيشتری نسبت به دوره های قبل در سطح اتحاديه اروپا شده اند. در اصل نقش پارلمان در طرح و پيشبرد سياست هايش در اتحاديه اروپا بشکلی بارزی افزايش تعيين کننده يافته است. در کل می توان چنين تحليل کرد که با تصويب پيمان ليسبون با وجود نقاط قوت و ضعف آن ، کشورهای عضو اتحاديه از کارآمدی بيشتری نسبت به دوره های قبل، برخوردار شده اند.

ارگان های اصلی اتحاديه اروپا
مهمترين نهادهای اصلی اتحاديه اروپا شامل؛ پارلمان اروپا، کميسيون اروپا، شورای اتحاديه اروپا، دادگاه اروپا، بانک مرکزی اروپا و ... می باشند. در گذشته رئيس دوره ای شورای اروپا هر شش ماه يکبار در اختيار نخست وزير يا رئيس جمهور يکی از کشورهای عضو بصورت دوره ای قرار می گرفت. در عمل، دوره کوتاه شش ماهه، باعث کاهش کارآمدی اين ارگان شده بود. از دوره گذشته تغييراتی در اين ارگان بوجود آمد و رئيس شورای اروپا به مدت دو سال و نيم برای اين پست توسط کشورهای عضو انتصاب شد. اين بار رئيس ارگان مربوطه از وقت کافی و مناسب برای پيشبرد وظايف جاری شورای اروپا برخوردار است.

چگونگی اتخاذ تصميمات
بر اساس سيستم جديد پيمان ليسبون تصميمات با حمايت ۵۵ درصد از کشورهای عضو بشکلی که اين رقم بتواند ۶۵ درصد از جمعيت اتحاديه اروپا را تشکيل دهد، اتخاذ خواهد شد. تصميمات در برخی حوزه های ديگر مانند ماليات ها، تامين اجتماعی، سياست خارجی و دفاعی با اکثريت آراء انجام می گيرد. در برخی موارد ديگر تصميم گيری ها بر اساس توافق ۲۸ کشور صورت می گيرد. در واقع اتحاديه اروپا از سيستم پيچيده ای برخوردار است که می تواند درصد مربوط به تصميم گيری ها را در حوزه های مختلف متفاوت کند.

رابطه پارلمان با کميسيون اروپا
پارلمان اروپا بر کميسيون اروپا نظارت می‌کند تا جايی که رئيس و کميسرهای کميسيون موظف به اخذ رای اعتماد از پارلمان هستند. کميسـيون وظيفه دارد که پی در پی از کارهايش به پارلمان گزارش دهد. پارلمان اروپا می‌تواند رئيس و کميسرهای کابينه کميسيون اروپا را بصورت دسته جمعی استيضاح کند. پارلمان اروپا به همراه شورای اروپا مسئوليت تصميم گيری در مورد بودجه اتحاديه و نظارت بر مصرف آن را به عهده دارد. در واقع کميسيون قوانين و احکام صادره از طرف پارلمان را به اجرا می گذارد.

انتخابات و تغيير پست های مهم در ساختار اتحاديه اروپا
با انجام انتخابات در پارلمان اروپا به عنوان مهمترين نهاد دمکراتيک در اتحاديه اروپا، تغييرات زير در ساختار اتحاديه انجام خواهد شد:
- رئيس شورای اروپا تغيير خواهد کرد؛
- رئيس کميسيون اروپا، بازوی اجرائی اتحاديه اروپا تغيير خواهد کرد؛
- تمام کابينه رئيس کميسيون اروپا که شامل ۲۸ کميسر(از هر کشور يک نماينده) است تغيير خواهد کرد؛
- مسئول امور خارجه و امنيتی اتحاديه اروپا خانم کاترين آشتون تغيير خواهد کرد؛
- رئيس پارلمان اروپا تغيير خواهد کرد.
اين بار در تعيين مسئولين جديد ارگان های فوق نمايندگان و فراکسيون های پارلمان اروپا دارای رای تعيين کننده در پارلمان هستند و در موارد ديگر تصميم گيری ها و انتخاب ها با همراهی و مشارکت شورای اروپا(شورای سران) انجام خواهد گرفت. بنابر اين در هشتمين دوره انتخابات تلاش برای تغيير اکثريت موجود (احزاب راست ميانه، سنتی و محافظه کار) در پارلمان اروپا که در دستان حزب مردم اروپا قرار دارد، دارای اهميت اوليه است.

گروه های سياسی موجود در پارلمان اروپا
پارلمان اروپا تنها نهادی در اتحاديه اروپا است که اعضای آن با رأی مستقيم مردم کشورهای عضو انتخاب می‌شوند. اکثر اعضای پارلمان اروپا در گروه‌های سياسی تقسيم‌بندی شده‌اند و تعداد معدودی از نمايندگان خارج از اين گروه‌ بندی‌های سياسی قرار می‌گيرند. اعضای پارلمان اروپا از ۱۶۵ حزب سياسی متفاوت تشکيل شده اند. اعضای پارلمان اروپا از نقطه نظر جناح سياسی به دسته های حزبی مختلف تقسيم می شوند. در اصل اعضای پارلمان اروپا نماينده انتخاب کنندگان و احزاب خود هستند. احزابی که مشابه يکديگر باشند در پارلمان با يکديگر همکاری کرده و گروههای حزبی تشکيل می دهند. در هر گروه بايد دستکم ۲۵ نماينده از حداقل ۷ کشور حضور داشته باشد. حضور در فراکسيون، باعث افزايش نفوذ نماينده بر تصميمات می‌شود و حزب، بودجه‌ای حياتی از پارلمان دريافت می‌کند. فراکسيون های مختلف سياسی پارلمان اروپا شامل هفت جريان زير می باشند:
يک- حزب مردم اروپا - دموکراتهای مسيحی که دارای مواضع راست ميانه و سنتی هستند. حزب مذکور در ده سال گذشته از جايگاه قدرتمندی در نهادهای مختلف اتحاديه و بسياری از دولت‌های عضو اتحاديه برخوردار بوده است. اين گروه در هفتمين دوره پارلمان اروپا دارای ۲۶۴ نماينده است و نيز به عنوان اولين گروه بزرگ پارلمان اروپا محسوب می شود.
دو- حزب سوسيال دموکراتهای پارلمان اروپا ( چپ های دمکرات و ميانه)- اين گروه از سوسيال دموکراسی دفاع می کند و هدف خود را استقرار يک اروپای اجتماعی اعلام می کند. سوسياليست‌ها اولويت‌های خود را در تضمين اشتغال، با کاهش بيکاری و استانداردهای زندگی عليه رکود، مقابله با تغيير آب ‌وهوا، ارتقای برابری فرصتها و امنيت و ... معرفی می‌کنند. اين گروه در هفتمين دوره پارلمان اروپا دارای ۱۸۴ نماينده است و نيز به عنوان دومين گروه بزرگ پارلمان اروپا مطرح است.
سه- حزب ائتلافی ليبرال و دموکراتهای اروپا (ليبرال های راست)- اين گروه با ۸۴ نماينده، عنوان سوم را در ميان گروه‌های سياسی پارلمان اروپا در اختيار دارد
چهار- حزب سبزها- متفقين آزاد اروپا (اکولوژيست ها يا سبزها- مواضع ميانه و چپ )- اين گروه در اين دوره متشکل از ۵۵ نماينده است و چهارمين گروه سياسی پارلمان اروپا است.
پنج- حزب محافظه کاران و اصلاح طلبان اروپا (راست های محافظه کار)؛ اين گروه دارای ۵۴ نماينده است و پنجمين گروه سياسی پارلمان اروپا است.
شش - حزب کنفدراسيون ائتلاف جناحهای چپ اروپا- سبزها و جناح چپ کشورهای اروپای شمالی (چپ های راديکال و سبز) است. اين گروه با داشتن ۳۵ عضو، ششمين گروه سياسی پارلمان اروپا محسوب می‌شود.
هفت - حزب اروپای آزاد و دموکراتيک (فاشيست ها و ناسيوناليست ها)- ايدئولوژی اين گروه را می‌توان در عناصری چون بدبينی و ترديد به اتحاديه اروپا، محافظه‌کاری ليبرال، منطقه‌گرايی و دارای ايده های فاشيستی و ناسيوناليستی معرفی کرد. اين گروه در هفتمين دوره پارلمان اروپا دارای ۳۲ نماينده است و به عنوان هفتمين گروه سياسی پارلمان اروپا است.

اهميت انتخابات پارلمان اروپا
پيشتر متذکر شديم که با پيمان نامه ليسبون قدرت قانونی پارلمان اروپا افزايش يافته است. وجود تداوم دار بحران اقتصادی، بيکاری، رکورد و ... در اروپای متحد موجب طرح سوالات زيادی نسبت به آينده اروپا در ميان شهروندان ۲۸ کشور عضو اتحاديه اروپا شده است. از وضعيت بحرانی فوق جريانات راست افراطی(فاشيست ها و مهاجرستيزها)، ناسيوناليست ها و مخالفين اتحاديه اروپا استفاده تبليغاتی می کنند و تلاش دارند تعداد نمايندگان خود را در پارلمان اروپا افزايش دهند تا بلکه از اين طريق بتوانند سياسيت های ارگان های متعدد اتحاديه اروپا را با مشکلات اساسی روبرو کنند و اميد به تجربه با هم بودن، و حال و آينده يکديگر را مشترکا ساختن را با وجود تمام تنوعی که در ميان ۲۸ کشور اروپائی وجود دارد، به ياس تبديل کنند. مجوعه مسائل فوق باعث اين شده است که نگاه ها به انتخابات ماه مه پارلمان اروپا افزايش يابد. در دو دوره قبل(۱۰ سال گذشته) سياست های اقتصادی و تجاری اتحاديه اروپا بيش از پيش ليبراليزه و خصوصی سازی شده است. گرايش نئوليبراليسم در ميان کابينه رئيس اين ارگان بشدت تقويت شده است و اين ارگان با سياست ها و طرح های اجرائی خود آسيب های بسياری را را به اروپای متحد زده است. در دور اخير رئيس کميسيون اروپا سعی کرد يکسری طرح ها و پيشنهادات برای انجام رفرم برای کنترل بخش های مالی و بانکی به شورای وزيران و شورای سران اروپا ارائه دهد اما هر بار توسط انگليس و چند کشور ديگر وتو شده است. و بدين ترتيب رفرم های مذکور بلوکه شدند زيرا توافق در ميان رهبران کشورها حاصل نشده است.
جريانات راست ميانه و محافظه کار در دو دوره گذشته در تمامی نهادهای اصلی اتحاديه اروپا قدرت را بدست داشتند و موجب بيکاری، بحران های اقتصادی، گرانی و فقير شدن هر چه بيشتر شهروندان اروپائی شدند. در ۱۰ سال گذشته زندگی برای توده های مردم و شهروندان اروپائی بسيار سخت تر شده است. اکثريتی که در دو دوره قبل در پارلمان اروپا در قدرت بودند را اين بار بايد همه گونه فعاليت قانونی و دمکراتيک انجام داد تا بلکه اين اکثريتی که در حزب مردم اروپا جمع شده اند را با شکست سياسی روبرو ساخت. همه فاکتورهای موجود داير بر اين است که سوسياليست های دمکرات، سبزها و چپ های راديکال، نمايندگانشان در پارلمان اروپا افزايش خواهد يافت. حزب سوسياليست در بيشتر کشورهای اروپائی در جهت بدست گرفتن قدرت حرکت می کند. بسياری از نظرسنجی ها دال بر اين دارند که احزاب سوسياليست در اکثر کشورهای عضو اتحاديه اروپا، اکثريت کرسی ها را در پارلمان اروپا بدست خواهند آورد. اگر اين نظرسنجی ها به واقعيت تبديل شوند حزب سوسياليست اروپائی از دومين حزب بزرگ پارلمان اروپا به اولين حزب آن ارتقا پيدا خواهد کرد. اکثريت اروپائی های ايرانی تبار بدليل تعلق داشتن به طبقه متوسط در جوامع اروپائی منافع شان ايجاب می کند که در اين انتخابات دمکراتيک شانس پيروزی سوسياليست ها، سبزها و چپ های راديکال را با رای خود افزايش دهند.

پايان سخن
انتخابات دوره ای برای انتخاب نمايندگان پارلمان اروپا ظرف روزهای آينده در ميان ۲۸ کشور عضو اتحاديه اروپا برگزار خواهد شد. ما اروپايی های ايرانی تبار بيش از سه دهه است که در ميان کشورهای غربی اروپا زندگی و کار می کنيم. ما در اين کشورها دارای منافع فردی و جمعی هستيم و همانند ديگر مردم اين کشورها دارای حقوق شهروندی می باشيم. ايرانی ها جمعيتی چند صد هزار نفره را در اتحاديه اروپا تشکيل می دهند و می توانند برای دفاع از حقوق شهروندی خود در انتخابات آزاد و دمکراتيک اين کشورها شرکت فعال کنند و از طريق رای خود دمکراتيسم، تولرانس را تقويت و مخالفت خود را با تبعيض، نژادپرستی و بی عدالتی اعلام کنند.
جريانات سياسی مترقی و دمکراتيک در کشورهای محل زندگی ما فعاليت سياسی می کنند و خودشان را برای دفاع از مطالبات شهروندان کانديد کرده اند تا بلکه در پارلمان اروپا و پارلمان ملی بتوانند صدای آنان باشند. شرکت در انتخابات پارلمان اروپا برای ايرانيانی که دارای مليت يکی از کشورهای اروپائی عضو اتحاديه اروپا هستند دارای اهميت است. انتخابات در اين کشورها بر خلاف جمهوری اسلامی آزاد و دمکراتيک است و هيچ ارگانی نامزدهای انتخاباتی را حذف نمی کند. هر فردی از امکان کانديد شدن برای انتخابات در اين کشورها برخوردار است و می تواند آزادانه دست به انتخاب زند و از ميان نامزدهای انتخاباتی به هر فردی يا حزبی که مورد علاقه اش است رای دهد. بنابر اين شرکت شهروندان اروپائی در انتخابات آزاد و دمکراتيک مدنيت و دمکراسی را هر چه بيشتر تقويت می کند. با انتخاب های خود در اين انتخابات، برابری فرصت ها، عدالت اجتماعی، آزادی و دمکراسی و مشارکت مردم را هر چه بيشتر با کمک هم تقويت و تضمين کنيم.

علی صمد

ــــــــــــــــــــــــ
منابع:
سايت های رسمی پارلمان اروپا، کميسيون اروپا و شورای اروپا