كردستان و NGO ها، چالش‌ها و چشم‌اندازهاي پيش‌رو، فرزاد حاجي ‌ميرزايي، شهروند

مطلب "کردستان و ان.جي.او ها" توسط آقاي فرزاد ميرحاجي از ايران براي انتشار در شهروند ارسال شده است. آقاي ميرحاجي متولد 1353 در سنندج است. در رشته هاي الهيات و فلسفه از دانشگاه تهران فارغ التحصيل شده است. تا به حال چند اثر فلسفي را از عربي و انگليسي به فارسي ترجمه و منتشر کرده است. او هم اکنون کتاب "درباره کردستان"، مجموعه مقالات را در دست انتشار دارد.
شهروند

1ـ پيش‌ گفتار
بدون شك نهادهاي مدني و NGOها مولود جهان جديد هستند و محصول عقل مدرن محسوب مي‌ شوند؛ عقلي كه با جدا شدن از عقل كلي (intellect) به يك عقل زميني (reason) مبدل شد و درصدد آن برآمد تا هويت نويني را براي بشر رقم زند. با تولد نهادهاي جديد، نهادهاي سنتي يا دچار فروپاشي شدند يا خود را با وضعيت و عقلانيت انتقادي سازگار كردند و ماندگار شدند.
اما تشكل‌هاي غيردولتي ماهيتي از جنس ديگر دارند. امروزه عرصه‌ي جامعه‌ي مدني در كشورهاي توسعه‌يافته چنان توانمند و گسترش يافته‌اند كه مجال را بر حكومت‌ها و دولت‌ها تنگ كرده‌اند. گويي چنان فربه شده‌اند كه مجالي براي دولت‌ها نمانده ‌است. اما اين رخداد در كشورهاي شرقي به گونه‌اي ديگر پيش آمده ‌است. مشرق زمين كه از ديرباز با عقل ديني و عرفان الهي عجين بوده‌است، هيچ‌گاه نتوانست واجد يك عقل جزيي نگر بريده از آسمان شود. گويي سهم تاريخي او همين است كه با عقلانيت سنتي عجين بماند؛ اگرچه پاره‌اي از كشورهاي مشرق زمين به دمكراسي گذر كرده‌اند، اما نهايتاً اين گذار به توليد يك الگوي بومي از جامعه‌ي مدني در اين كشورها انجاميده است. ژاپن، هند و مالزي بهترين نمونه‌هاي اين گذار محسوب ميشوند.
كردستان هم متعلق به همين جهان شرقي و به تعبير متفكران جديد غربي متعلق به منطقه‌ي كشورهاي جنوب است. كردها در يك منطقه‌ي جغرافيايي وسيع از كوه‌هاي توروس در تركيه گرفته تا رشته‌كوه‌هاي زاگرس در ايران ساكن‌اند. آن‌ها بزرگ‌ترين اقليت قومي خاورميانه هستند كه عليرغم گستره‌ي جغرافيايي جمعيت قابل توجه، تاريخ و تمدن منحصر به فرد هنوز واجد يك دولت ـ‌ـ ملت مستقل نيستند. آن‌ها اكنون پس از دو قرن مبارزه دريافته‌اند كه بايستي شيوه‌ها، الگوها و رويكردهاي خويش را با جهان جديد سازگار كنند. كردها اكنون مي‌دانند كه با فعاليت مدني در درون چارچوب‌هاي جغرافيايي موجود بيشتر مي‌توانند به آرمان‌ها و اهداف خويش دست يابند.
كردستان ايران پس از دوم خرداد 76، كه آبستن يك جنبش مدني و يك حركت اجتماعي بود وارد فضاي جديدي شد. فعالان سياسي، فرهنگي، اجتماعي كردستان دست به حركت‌هاي نويني زدند. رشد نشريات، مؤسسات فرهنگي، نهادهاي مدني و احزاب از جمله‌ي اين حركت‌ها بودند. NGOها بيش از هر زماني در 1378هـ.ش (1998م) رشد و گسترش يافتند.

2ـ وضع موجود
قديمي‌ترين تشكل غيردولتي كه داراي يك ساختار و بستر سنتي هم بوده‌است، مؤسسه‌ي خيريه‌اي بوده كه توسط مرحوم برهان‌الدين حمدي از عالمان ديني و انديشمندن مذهبي در سال 1352هـ.ش (1974م) در سنندج تأسيس شده ‌است. البته پاره‌اي معتقدند كه مرحوم آيت‌الله مردوخ كردستاني هم پيش از انقلاب دست به چنين حركت‌هايي زده بود؛ اما NGO به معناي جديد و ماهيت واقعي ‌آن در سال 1378هـ.ش (1998م) با تأسيس انجمن پيشگيري از اعتياد استان كردستان متولد شد. اين انجمن توانست به سرعت به ساختارسازي و گسترش فعاليت‌ها و شعبات خويش در سراسر استان دست زند و پس از چندي تعدادي از روستاهاي بزرگ آن را نيز تحت پوشش خويش قرار دهد.
در حال حاضر 154 تشكل غيردولتي در كردستان مجوز فعاليت گرفته يا در حال گرفتن مجوز هستند. اگرچه بر اساس قوانين كشور ايران، بويژه قانون اساسي حق فعاليت شهروندان در قالب NGOها و نهادهاي مدني و احزاب و... به رسميت شناخته شده ‌است (اصل 26)، اما در عمل فعاليت آن‌ها بسيار محدود شده‌است. شهروندان جهت فعاليت‌هاي اجتماعي ــ فرهنگي موظف به اخذ مجوز از مراجع ذيصلاح، تدوين اساس‌نامه، ثبت اساس‌نامه، تأييد صلاحيت اعضاي هيأت مديره و... هستند. متأسفانه امروزه موانع و محدوديت‌هاي قانوني و حقوقي و نيز بوروكراسي موجود در نظام اداري ايران بزرگ‌ترين مانع يا موانع رشد NGOها محسوب مي‌گردند كه البته اين بستر بويژه از دور دوم دولت اصلاحات در ايران فراهم شد.
از 154 تشكل موجود بيش از 100 تشكل آن‌ داراي مجوز و اساس‌نامه‌ي ثبت شده مي‌باشند و بقيه در حال اخذ مجوز هستند. NGOهاي كردستان اكنون در موضوعاتي مانند آسيب ‌ديدگان اجتماعي، مسائل آموزشي، ادبيات، هنر، ورزش، بهداشت و درمان، قرض‌الحسنه و خيريه‌اي، توانبخشي و توانمندسازي معلولان، فعاليت مي‌كنند.
آن‌ها اكنون طي يك دهه تلاش در تلاش ساختن جامعه‌ي مدني در كردستان هستند؛ اما در عمل با موانع و مشكلات بسياري روبرو هستند. بويژه پس از انتخابات نهم رياست جمهوري كه منجر به پيروزي نامزد مذهبي محافظه‌كاران جديد در ايران گرديد، شرايط دشوارتر شده‌ است. يكي از رهبران منتسب به اين جناح گفته است، دولت جديد، مساجد را جايگزين NGOها خواهد نمود.

3ـ پتانسيل‌ها
NGOهاي كردستان تلاش مي‌كنند در عين تعامل با دولت، منتقد هم باشند. طي يك دهه آن‌ها توانسته‌اند دولت‌مردان ايران را راضي به پذيرش و به رسميت شناختن خويش بنمايند. آن‌ها اكنون در اكثر شوراها، كميته‌ها و كميسيون‌‌هاي توسعه‌ي استان حضور دارند و دستگاه‌ها و نهادهاي دولتي هم در بسياري از موارد نظر كارشناسي NGOها را خواستار هستند.
كردستان به دلايل بسيار زمينه‌ها و بسترهاي خوبي براي رشد NGOها دارد. اولين بستر آن ديرينه‌ي فرهنگي كردها و شوق آن‌ها براي تعامل است. قرن‌ها پيش در «هورامانات» شوراي نخبگان، مرجع تصميم‌گير امورات مردم بوده‌اند(ژيله‌ومرث). حس بشر دوستي، آزادي‌خواهي و دفاع از مظلوم كه از خصوصيات مشترك كردهاست بستر ديگري براي رشد NGOهاست. علاوه بر اين‌ها مطرح بودن مباحث و مسائلي مانند حقوق بشر، آلوده بودن پاره‌اي مناطق مرزي به مين، مسائل زنان و كودكان، مباحث زيست محيطي، فقر و... ديگر ضرورت‌ها و زمينه‌هاي گسترش NGOها بوده‌اند.
در كنار اين‌ها زنان و جوانان مهم‌ترين اعضاي NGOها هستند. اكنون بيشترين تعداد NGOها در اين دو حوزه فعاليت مي‌كنند و اين نكته با توجه به جوان بودن جامعه‌ي ايران و ميل زنان به پيشرفت و فعاليت در عرصه‌هاي جديد كاملاً قابل فهم و توجيه‌پذير است.
انجام طرح‌ها و فعاليت‌هاي اجرايي در شهرها و روستاها، برگزاري سمينارها، تبليغات و فرهنگ‌سازي از اصلي‌ترين فعاليت‌هاي NGOها محسوب مي‌شوند. اكنون تعدادي از NGOهاي توانمند استان مانند كانون دانش‌پژوهان كاردوك كه توسط متخصصان و دانش‌آموخته‌گان عالي‌‌رتبه‌ي كرد تأسيس شده در اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي با كشورهاي اروپايي هم همكاري مي‌كنند. هم‌چنين تعدادي ازNGOها در طرح‌هايي كه توسط بانك جهاني در سنندج اجرا مي‌شود همكاري دارند.
علاوه بر اين يكي از عوامل گسترشNGOها در كردستان، عدم وجود بسترهاي قانوني لازم جهت فعاليت هاي سياسي است. متأسفانه به دليل محدوديت‌هاي موجود پاره‌اي از فعالان سياسي، براي انجام فعاليت سياسي، به تأسيس NGOها همت گماشته‌اند كه اين علاوه بر اين‌كه در دراز مدت مي‌تواند يك آسيب براي NGOها باشد، از محدوديت‌هاي فعاليت سياسي در ايران، ناشي مي‌شود كه بايستي مورد اهتمام دولت‌مردان قرار گيرد تا زمينه‌ي فعاليت اين افراد در درون احزاب و نهادهاي سياسي فراهم شود.
در كنار اين ماهيت غير سياسي، NGOها تلاش كرده‌اند در پاره‌اي مسائل بشردوستانه ‌ـ البته با صبغه‌ي سياسي ‌ـ مانند كشتار شهروندان بي‌دفاع توسط نيروهاي انتظامي و نيز در اعتراض به آشوب‌هاي كور و بي‌هدف اجتماعي موضع‌گيري كند. هم‌چنين آن‌ها تلاش مي‌كنند در برابر تخريب محيط زيست، تخريب آثار و ميراث فرهنگي و معلوليت‌هاي ناشي از مين كودكان و نوجوانان ساكت نمانند و موضع بشر‌دوستانه و انساني اتخاذ نمايند.

4ـ آسيب‌ها و چالش‌ها
و اما آسيب‌هايي كهNGOها را در كردستان تهديد مي‌كند بسيارند.
مهم‌ترين آسيب NGOها عدم ارتباط ارگانيك، آگاهانه و مستمر با شهروندان است. در وهله‌ي اول NGOها بايستي در اين زمينه تلاش گسترده و مداومي بنمايند. بدون ارتباط تعريف شده و مستمر با شهروندان نمي‌توان جامعه‌ي در حال گذار ايران را به سوي دمكراسي پيش برد. آن‌ها اكنون مي‌دانند كه بايستي به‌صورت زنده و face to face با همشهريان خويش ارتباط برقرار كنند و در وهله‌ي اول به آموزش حقوق شهروندي بپردازند. تربيت شهروندان مسئول نخستين مسئوليت NGOها محسوب مي‌گردد كه اكنون مورد توجه NGOها قرار گرفته‌است. آسيب ديگر NGOها عدم تعريف نسبت آن‌ها با دولت و ساختار سياسي است. پاره‌اي NGOها به گونه‌اي رفتار مي‌كنند كه جزو بدنه‌ي دولت هستند و پاره‌اي ديگر به گونه‌اي كنش مي نمايند كه گويي ضد حكومت و اپوزيسيون هستند. در حالي‌كه هر دو اين نقش‌ها در معرض نقد جدي قرار دارد. NGOها بايستي در عين استفاده از تمامي ظرفيت هاي موجود هم منتقد باشند و هم مستقل و اين حركت كردن روي لبه‌ي تيغ است.
عليرغم تمامي اين آسيب‌ها حركت مدني NGOها در كردستان بسيار اميدواركننده است و چشم‌اندازهاي خوبي را براي پژوهش‌گران و ناظران حوزه‌ي جامعه‌ي مدني به نمايش مي‌گذارد.
ساختارسازي و همگرايي از ديگر فعاليت‌ها NGOها بوده كه نهايتاً به تشكيل خانه‌اي براي همه‌ي NGOهاي استان انجاميد. خانه‌ي تشكل‌هاي غيردولتي استان كردستان بنا بر بخشنامه‌ي وزارت كشور در مورخه‌ي 4/3/1380 موفق به اخذ مجوز از وزارت كشور شد. اين خانه به‌ عنوان يك نقطه‌ي تماس ميان NGOها فعاليت مي‌كند. ارتقا و گسترش فرهنگ مشاركت و فعاليت‌هاي اجتماعي در استان، تقويت روحيه‌ي فعاليت مدني، توانمندسازي تشكل‌ها، ظرفيت‌سازي جهت NGOها، تثبيت و تقويت جايگاه NGOها در جامعه‌ي امروز كردستان، بسترسازي جهت ارتباط بهتر و آسان‌تر با NGOهاي ملي و بين‌المللي، نيازسنجي و اولويت‌بندي فعاليت‌ها، ايجاد شبكه‌ي تشكل‌هاي هم‌سو، ايجاد بانك اطلاعاتي و سايت اينترنتي NGOها از اهم اهداف خانه‌ي تشكل‌هاي غيردولتي است. اين خانه كه اكنون داراي امكانات نسبتاً خوبي است پاتوق تمامي فعالان اجتماعي، فرهنگي و سياسي استان محسوب مي‌شود. برگزاري مراسم در مناسبت‌هاي جهاني مانند روز جهاني صلح (17 سپتامبر) روز جهاني زن (8 مارس) روز جهاني حقوق بشر (10 دسامبر) و روز جهاني حقوق كودكان (8 اكتبر) از مهم‌ترين برنامه‌هاي سالانه‌ي اين خانه محسوب ميشود. اكنون دكتر احمد نيلوفري رئيس خانه، مهندس سعيد اكبري نائب رئيس، منصور رحماني سخنگو، فلوريا محمدپور خزانه‌دار، فرزاد حاجي ميرزايي، كژال اختيارالدين و جسيم مصطفوي عضو هيأت مديره اين خانه هستند كه همگي جزو فعالان مدني استان محسوب ميشوند و از طريق انتخابات از ميان اعضاي رسمي خانه كه اكثر NGOهاي استان هستند انتخاب شده‌اند. اكنون در زيرمجموعه‌ي خانه‌ي تشكل‌ها علاوه بر NGOهاي عضو كه ارتباط مداوم و مستمري با خانه دارند، شبكه‌ي NGOهاي زنان، شبكه‌ي NGOهاي زيست ‌محيطي و شبكه‌ي NGOهاي پيشگيري از اعتياد فعاليت مي‌كنند.
بر اساس نظرسنجي و اولويت‌بندي كه توسط خانه‌ي تشكل‌هاي غيردولتي صورت گرفته‌است مهم‌ترين مطالبات و خواسته‌هاي NGOها به‌ شرح زير است:
تدوين آيين ‌نامه‌ي اجرايي در خصوص همكاري همگي دستگاه‌هاي دولتي و به رسميت شناختن NGOها، جلوگيري از رشد بي‌رويه‌ي NGOهاي كاذب توسط نهادهاي دولتي در جهت حفظ جايگاه واقعي NGOها، حمايت مالي از پروژه‌ها، تعريف واقعي جايگاه NGOها در روابط بين دولت‌ها، تأمين مكان ثابت و دائمي براي NGOها، تقويت بنيه‌ي علمي NGOها از طريق دوره‌هاي آموزشي، اعتمادسازي در جلب همكاري بين بخش دولتي و غيردولتي، واگذاري پروژه‌ها بر حسب نوع فعاليت NGOها در راستاي توسعه‌ي استان، تقويت جايگاه قانوني NGOها، بسترسازي رشد NGOهاي تخصصي و زمينه‌سازي در جهت تعامل و همكاري سازمان‌هاي غيردولتي استان با NGOهاي كشورهاي در حال‌ توسعه.
اكنون جهت آشنايي خوانندگان به معرفي تعدادي از NGOهاي استان، نوع فعاليت‌ها، ساختار آن‌ها و برنامه‌هاي‌شان مي‌پردازيم:
معرفي چند NGOي فعال استان كردستان
1ـ مؤسسه‌ي كوهنوردي بانوان و جوانان هه‌وراز كردستان
موضوع اصلي فعاليت: فرهنگي، اجتماعي، كوهنوردي، زيست ‌محيطي مرجع اخذ مجوز: ثبت اسناد
نام شهرستان: سنندج سال تأسيس: 1380 تعداد اعضاء: 73 نفر
گستره‌ي فعاليت: بين‌المللي
نوع مكان: اهدايي تجهيزات: تلفن، وسايل اداري، نمابر، رايانه
اهداف مندرج در اساسنامه: تعليم و تربيت جوانان و بانوان از طريق كلاس‌ها و فعاليت ورزشي.
پيشبرد اهداف ورزشي و پرورشي فكر و جسم بانوان و جوانان بر اساس خط مشي تربيت بدني و اساسنامه.
ارتباط با انجمن‌هاي كوهستان در سطح ملي.
مبارزه با آلودگي و تخريب كوهستان و حفاظت از گياهان بومي در كوهستان، تلاش براي هم‌فكري بين انسان‌ها در سطح ملي.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده:
برگزاري همايش كوه‌هاي كردستان.
برگزاري دوره‌هاي NLP و مهارت‌هاي الگوسازي به صورت كارگاه‌ها و سمينارهاي آموزشي، برگزاري مهارت‌هاي بين فردي، برگزاري همايش زن، محيط زيست، زن و ورزش، زن و توسعه‌ي پايدار، سعود به قله‌هاي مرتفع در سطح كشور.
نام مسئول فعلي: فلوريا محمدپور
نشاني: سنندج، خ امام، كوچه كارگر،منزل شخصي خانم محمدپور.
تلفن: 08712228871
2ــ مؤسسه‌ي شاهو
موضوع اصلي فعاليت: فرهنگي، اجتماعي
مرجع اخذ مجوز: سازمان ملي جوانان
نام شهرستان: سنندج
سال تأسيس: 1380
تعداد اعضاء: 106 نفر
گستره‌ي فعاليت: ملي
نوع مكان: دولتي
تأمين منابع مالي: ارائه‌ي خدمات، كمك مالي اعضاء، حق عضويت
تجهيزات: تلفن، وسايل اداري، كتابخانه
اهداف مندرج در اساسنامه: آشنا كردن جوانان با ميراث فرهنگي، همكاري با تورهاي ايران‌گردي و آشنا كردن جوانان با جاذبه‌هاي ديدني و توريستي
تلاش براي ايجاد احساس مسئوليت در جوانان در راستاي حفظ و پاكيزگي محيط زيست، ايجاد بستري مناسب جهت تفاهم جوانان و والدين،‌ تلاش در جهت بهره‌وري مثبت جوانان از اوقات فراغت از طريق برنامه‌هاي فرهنگي، هنري. آموزشي.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده:
برگزاري 10 دوره كلاس آموزش زبان كردي در شهرستان سنندج، برگزاري 5 دوره كلاس آموزش زبان انگليسي، برگزاري يك دوره آموزش كامپيوتر (اينترنت) برگزاري يك دوره آموزش پروژه ‌نويسي، برگزاري دوره‌هاي مقاله‌ نويسي (هر دو ماه يك‌بار)، برگزاري يك دوره كلاس آموزش مهارت‌هاي زندگي، برگزاري جلسات هفتگي گفتگو و انديشه (هر 15 روز يك بار با موضوع‌هاي فرهنگي و اجتماعي)، برگزاري يك دوره كلاس آموزش نقاشي و كاريكاتور، برگزاري يك دوره كلاس آموزش معرق كاري و نازك‌كاري، آموزش 2 دوره كلاس آموزش ديوان، فراهم نمودن امكانات پارچه‌ نويسي جهت امور NGOها.

اجراي 56 برنامه‌ي گردشگري و كوهنوردي، برگزاري يك دوره كلاس امداد و نجات در كوهستان، برگزاري يك دوره كلاس آموزش كوهنوردي زير نظر فدراسيون كوهنوردي، همكاري با NGOي كردستان سبز جهت كاشتن 5 هزار نهال در آبيدر و...، پاك‌سازي مناطق اطراف شهرستان سنندج در 4 مرحله (كاني شفا، گويزه كوير، اميريه، سد قشلاق) برگزاري 3 دوره كلاس آموزش رياضي در سطح دبيرستان و كنكور.
نام مسئول فعلي: اكبر محمدرضايي
نشاني: سنندج، صلاح‌الدين ايوبي، طبقه‌ي فوقاني بانك سپه.
تلفن: 08712272777
3ــ مؤسسه‌ي جوانان زاگرس
موضوع اصلي فعاليت: فرهنگي، اجتماعي
مرجع اخذ مجوز: سازمان ملي جوانان
نام شهرستان: سنندج
سال تأسيس: 1380 تعداد اعضاء: 32 نفر
گستره‌ي فعاليت: ملي
نوع مكان: دولتي
تأمين منابع مالي: سازمان‌هاي دولتي، كمك مالي اعضاء، ارائه خدمات
تجهيزات: وسايل اداري
اهداف مندرج در اساسنامه: تشويق و ترغيب جوانان براي فعاليت در راستاي امور ورزشي، فرهنگي، زيست‌ محيطي.
سهيم ساختن جوانان در فضايي سالم و محيطي گرم و دوستانه براي همفكري و تبادل نظر براي فعاليت‌هاي ورزشي و بخش‌هاي فرهنگي.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده: سمينار ديدار با موفقيت (NLP)، برگزاري كنسرت موسيقي بانوان.
نام مسئول فعلي: غزال بهمني
نشاني: سنندج، خ صلاح‌الدين ايوبي. طبقه فوقاني بانك سپه.
تلفن: 08712267016
4ــ كانون شهروندي ژيار
موضوع اصلي فعاليت: فرهنگي، اجتماعي
مرجع اخذ مجوز: ثبت اسناد
نام شهرستان: سنندج
سال تأسيس: 1380
تعداد اعضاء: 460 نفر
گستره‌ي فعاليت: ملي
نوع مكان: دولتي
تأمين منابع مالي: سازمان‌هاي دولتي، كمك مالي اعضاء، فروش كتاب و نشريات
تجهيزات: وسايل اداري، كامپيوتر، تلفن
اهداف مندرج در اساسنامه: تلاش براي توسعه‌ي پايدار با برقراري توازن ميان انسان و محيط زيست
تلاش در جهت رفع نيازهاي نسل كنوني و آينده.
ايجاد و بهبود محيط‌هاي اجتماعي در جهت توسعه‌ي شهر سالم.
مشاركت شهروندان در جهت توسعه‌ي شهر سالم.
پرورش حداكثر توانايي‌هاي بالقوه‌ي زندگي اجتماعي.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده:
ايجاد كتابخانه در 10 روستاي سنندج، برگزاري دوره‌هاي آموزش شهروندي، همايش انتخاب شهروند نمونه‌ي سال 81، برگزاري مسابقه‌ي دوچرخه‌ سواري، ايجاد كتابخانه‌ي كودك در روستاهاي محروم منطقه، ديدار با پيشكسوتان فرهنگ و ادب شهرستان سنندج.
نام مسئول فعلي: ساحل زارعي
نشاني: خ صلاح‌الدين ايوبي، طبقه‌ فوقاني بانك سپه ص 187ـ66165
تلفن: 08712259259
5ــ كانون دانش‌پژوهان كاردوك
موضوع اصلي فعاليت: آموزشي، تحقيقاتي، علمي
مرجع اخذ مجوز: سازمان ملي جوانان
نام شهرستان: سنندج
سال تأسيس: 1380
تعداد اعضاء: 606 نفر
گستره‌ي فعاليت: ملي
نوع مكان: استيجاري
تأمين منابع مالي: سازمان‌هاي دولتي، حق عضويت، كمك مالي اعضاء، فروش كتاب و نشريات، ارائه خدمات
تجهيزات: وسايل اداري، كامپيوتر، تلفن، نمابر، چاپگر.
اهداف مندرج در اساسنامه: ارتقاي سطح علمي اعضا.
ايجاد و تقويت انگيزه‌هاي پژوهشي در اعضا، شناسايي، انتقال و بومي كردن فن‌آوري‌هاي نوين، دستيابي به توسعه‌ي پايدار، شناسايي ابعاد فقر و تلاش در جهت فقرزدايي در جامعه.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده:
همايش ارتباط علمي: صنعتي دانشجويان و مسئولان استان، همايش تست‌شناسي و آمادگي براي آزمون
نام مسئول فعلي: جسيم مصطفوي
نشاني: سنندج، خ معراج نوبهار، نبش كوچه‌ي نوبهار
تلفن: 08713232749
6ــ جمعيت جوانان سنه ‌دژ
موضع اصلي فعاليت: فرهنگي، اجتماعي
مرجع اخذ مجوز: سازمان ملي جوانان
نام شهرستان: سنندج سال تأسيس: 1380
تعداد اعضاء: 752 نفر
گستره‌ي فعاليت: بين‌المللي
نوع مكان: دولتي
تأمين منابع مالي: سازمان‌هاي دولتي، حق عضويت، كمك مالي اعضا، كمك‌هاي مردمي
تجهيزات: وسايل اداري، كامپيوتر، تلفن
اهداف مندرج در اساسنامه: ايجاد عرصه‌اي مناسب براي فعاليت جوانان، ترويج فرهنگ اسلامي و قرآني و تعليم احكام اسلامي و قرآن، معرفي جاذبه‌هاي ديدني و توريستي استان.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده: برگزاري سلسله نشست‌هاي گفتگوي جوانان و آسيب‌هاي اجتماعي، مراسم كاشت درختان تك در كوه آبيدر، برگزاري مراسم روز جوان با شركت 400 نفر از جوانان
نام مسئول فعلي: كاوه قادري
نشاني: سنندج، خ صلاح‌الدين ايوبي، طبقه فوقاني بانك سپه تلفن: 08712250995
7ــ مؤسسه خيريه حمايت از زنان و دختران كردستان
موضوع اصلي فعاليت: خيريه ‌ــ زنان
مرجع اخذ مجوز: نيروي انتظامي
نام شهرستان: سنندج سال تأسيس: 1380
تعداد اعضاء: 205 نفر
گستره‌ي فعاليت: استاني
تأمين منابع مالي: سازمان‌هاي دولتي، كمك‌هاي مردمي، حق عضويت، ارائه‌ي خدمات
نوع مكان: استيجاري
تجهيزات: تلفن، وسايل اداري، نمابر
اهداف مندرج در اساسنامه:
حمايت مادي و معنوي و قانوني از دختران نيازمند و بلاتكليف و بي سرپرست، ايجاد زمينه‌ي اشتغال زنان به صورت خصوصي و كارگاه‌ها و كارخانه‌هاي توليدي، توان بخشي و توانمند سازي زنان قادر به كار با استفاده از تبصره‌‌هاي اشتغال و كارفرماهاي خير و نيكوكار،‌ تشكيل گروه‌هاي هميار از زنان سرپرست خانوار و جذب كمك‌هاي مالي دولتي و استفاده‌ي بهينه از آن‌ها، پيشگيري از خشونت عليه زنان،‌ ارتقاي آگاهي‌هاي زنان از مسائل فردي و خانوادگي و اجتماعي در زمينه‌هاي فقهي و حقوقي،‌ پيشگيري از فرار، ترك تحصيل و منع تحصيل دختران و ازدواج‌هاي اجباري.
مهم‌ترين برنامه‌هاي اجرا شده: آموزش 500 زن متأهل جوان، آگاه‌سازي در بعد مسائل حقوقي اجتماعي، آموزش مادران از مسائل روانشناختي دختران نوجوان، آموزش بانوان در معرض خطر از مسائل و روش‌هاي پيشگيري از ايدز، حمايت مادي از 60 نفر از دختران دانشجو و زنان بلاتكليف در سال 80، اهداي 000/000/20 ريال كمك غيرنقدي به زنان نيازمند، برگزاري اولين نمايشگاه فعاليت‌هاي تشكل‌هاي غيردولتي زنان و مراسم‌ زنان، نصب بيلبورد در راستاي ماده‌ي 155 قانون اساسي در خصوص خشونت عليه زنان جهت اطلاع‌رساني
نام مسئول فعلي: فريده امين‌الاسلامي
نشاني: خ امام، پاساژ كوثر، طبقه‌ي دوم
نگارنده در صفحات پيشين تلاش نمود تا NGOهاي استان را تا اندازه‌اي معرفي و وضعيت موجود را بررسي كند، آسيب‌هاي آن را برشمارد و چشم‌انداز آينده را مشخص كند. اميدوارم كردهاي ايران بتوانند با ارتباط شفاف، ارگانيك و مدني با تمامي مردمان دنيا به‌ويژه كردهايي كه در كشورهاي توسعه‌يافته در قالب فعاليت‌هاي فرهنگي و مدني نقش ايفا مي‌كنند نويد ساختن جامعه‌ي مدني را در كردستان به ارمغان بياورند. ما هيچ راه ديگري پيش رو نداريم. تنها راه حل مسائل و مشكلات كردها توسعه‌ي مناطق كردنشين و پيش از آن توسعه‌ي مدنيت و فرهنگ توسعه و تولد شهروندان مدني است كه مي‌تواند زمينه‌ساز آرمان‌هاي والاي تمامي كردها باشد. اين ايده‌آل اگرچه دور و دراز است اما ناممكن نيست.

* فرزاد حاجي ميرزايي كارشناس ارشد فلسفه‌ي غرب، عضو خانه‌ي يونسكو در كردستان و رئيس هيأت مديره‌ي انجمن حمايت از حقوق كودك كردستان

شهروند - شماره ۱۰۵۷ - ۱۰ فوريه ۲۰۰۶ - جمعه ۲۱ بهمن ۱۳۸۴