جدال مركب و خون بر روي سوزن، گزارشی از رواج خالکوبی در ميان جوانان

تنها به اين فكر مي‌كند تعداد نواخت سوزني كه در بازويش فرو مي رود بيشتر شود تا هرچه سريع‌تر عضلاتش بي‌حس و تحمل درد برايش آسان‌تر گردد.

تصاوير، حروف و كلماتي كه در برهه‌اي از زمان آنقدر براي او دغدغه شده بودند كه در نهايت او را مصمم كردند درد سوزن آغشته به مركب و تمامي آسيب‌هاي بهداشتي آن را به جان بخرد، امروز تنها به كابوسي مبدل شده‌اند كه براي محو كردنشان باز هم بايد جسمش را به دست تيغ جراحان و دستگاه‌هاي ليزيك بسپارد.

به گزارش خبرنگار «جوانان» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، خالكوبی یا تَتو (تاتو) به عمل ایجاد نقوش دائمی یا با ماندگاری طولانی بر روی پوست گفته می‌شود که روزگاري به عنوان نمادي برای تمایز قبیله‌ها به کار می‌رفت و امروزه در میان جوانان به عنوان يك" مد" شایع شده است.

شيوا دولت‌آبادي – روانشناس و استاد دانشگاه – معتقد است: خالكوبي به عنوان ابزاري براي ترسيم و نشان دادن باورها، اعتقادات، ويژگي‌هاي سنتي و فرقه‌اي در ميان قبايل وطوايف براي اثبات وجود و ماهيت، امروز معناي خود را از دست داده است و موج جديد خالكوبي كه امروزه در ميان طبقه جوان رايج شده است بيشتر به صورت پيروي از مد خود را نشان مي‌دهد.

وي تاكيد مي‌كند: در گذشته تصاوير و كلماتي كه در ميان جماعتي خاص خالكوبي مي‌شد نشانه‌اي از تعلق به جمع بودند، اما در دهه‌هاي اخير در سراسر جهان گرايش به خالكوبي به عنوان يك پديده «مدگرايي» است تا جايي كه شاهد توليد برچسب‌هايي به جاي خالكوبي‌هاي زيرپوست هستيم كه ماندگار نيستند و با توجه به مد روز تغيير مي‌كنند.

سعيد خراط‌ها – مردم‌شناس و آسيب‌شناس اجتماعي – نيز اظهار مي كند: رواج خالكوبي به يك مد جهاني مبدل شده است و حتي نمادهاي آن در بين ورزشكاران المپيك و هنرمندان مشهور جهان ديده مي‌شود كه نمونه آن المپيك لندن بود و كمتر ورزشكاري خارجي پيدا مي‌شد كه بر بدنش خالكوبي نكرده بود.

خالكوبي ورزشكاران در المپيك

خالکوبی از دیدگاه دینی، عمل مقبوحي است كه باعث آسيب بدن مي‌شود و از منظر پزشکی نیز موجب ابتلا به بيماري‌هاي مختلفي از جمله هپاتيت می‌شود. از منظر اجتماعي نيز این مساله یک مد است که در جامعه غرب تولید شده و در بخشی از جامعه ما مورد تقلید قرار می گیرد.

اين آسيب‌شناس اجتماعي همچنين در مورد تصور ذهني فرد از كسب هويت اجتماعي با انجام خالكوبي معتقد است: انجام خالكوبي غالبا مربوط به دوره جواني است، در اين بين گروه‌هايي از جوانان كه با بحران هويت مواجه هستند براي ابراز هويت و نياز اجتماعي شدن به اين پديده روي مي‌آورند.

وي در ادامه خاطر نشان مي كند: ابراز هويت ريشه در نيازهاي آدمي دارد و خالكوبي به عنوان ابزاري به خدمت اين نياز در مي‌آيد، البته اين موضوع از نگاهي ديگر در بحران‌هاي هويتي ريشه دارد كه به عنوان مثال مي‌توان به شكست‌هاي عشقي و عاطفي فرد، طلاق، فرار از خانه (به ويژه در ميان دختران) اشاره كرد كه موجب اقدام به دستكاري در چهره و بدن توسط فرد مي شود، در اينگونه موارد خالكوبي در كنار جراحي‌هاي زيبايي قرار مي‌گيرد.

دولت‌آبادي نيز رواج اين پديده را در ميان كساني كه به دنبال كسب هويت ظاهري هستند بيشتر مي‌داند و مي‌گويد: طبيعتا اين نوع كسب هويت عميق نيست و در كل تبعيت از مد چندان با آگاهي صورت نمي‌گيرد.

خالکوبی از دیدگاه دینی، عمل مقبوحي است كه باعث آسيب بدن مي‌شود و از منظر پزشکی نیز موجب ابتلا به بيماري‌هاي مختلفي از جمله هپاتيت می‌شود.

اگرچه در روزگاري خالكوبي در ميان مردان با تصاويري مانند شير و اژدها بر بازو يا سينه شان نشانگر قدرت و جنگاوري اين اشخاص و درميان زنان نيز علاوه بر جنبه زيبايي، معمولا به دلايل خرافي همچون افزودن مهر شوهر، سپيد بختي و دور كردن چشم بد انجام مي گرفت و حتي به عنوان يك روش درماني براي امراضي همچون گلودرد و باد فتق نيز مورد توجه بود اما امروزه دانش پزشكي ثابت كرده كه خالكوبي مي تواند سلامت فرد را تهديد كند، ابتلا به بيماري‌هاي عفوني، واكنش‌هاي آلرژيك و حتي ايدز مي تواند سوغات اين تصويرگري رنگين پوست باشد.

دولت‌آبادي با تاييد اين ادعا نسبت به تبعات بهداشتي خالكوبي‌ها كه معمولا به صورت زيرزميني و توسط افراد غيرمتخصص انجام مي‌شود نيز ابراز نگراني مي‌كند و يادآور مي‌شود: هيچ استاندار بهداشتي جدي در جهان درباره اين پديده وجود ندارد اين در حاليست كه اين كار در مراكز و شرايط غيربهداشتي انجام مي‌شود و وزارت بهداشت و مسئولان امر بايد براي آن فكري كنند.

متخصصان نيز بارها نسبت به شيوع هپاتيت و ايدز از طريق استفاده از سرنگ مشترك تاتو در آرايشگاه‌ها و مراكز زيبايي هشدار داده‌ و ابراز نگراني‌ كرده‌اند.

به گفته يک متخصص بيماري‌هاي عفوني، جواناني که به خالکوبي به ويژه به شيوه سنتي مبادرت مي‌ورزند، بستري براي ابتلاي خود به انواع بيماري‌ها از جمله ايدز و هپاتيت را فراهم مي‌كنند.

امروزه خالکوبی يا همان تاتو، براي گروهي از جوانان نشانه "مد روز" بودن است، عقايد و فرهنگ غربي در پوشش "تاتو" و از طریق خواننده‌ها، بازیگران، ورزشکاران و حتي بازی‌های رایانه‌ای به تفکرات جوانان تزریق می شود. در بررسي اجمالي تصاويري كه اغلب به شكل جمجمه، صورتک هاي شيطاني و ... است، خشونت، عقاید ضد دین و شیطان پرستی و ... به وضوح قابل درک است.

خراط‌ها نيز نگراني اصلي در اين باره را مربوط به ترويج خشونت و شيوع كنش‌هاي انحرافي در جامعه مي‌داند و اظهار مي‌كند: وقتي به نقش‌هاي خالكوبي توجه مي‌كنيم نقش‌هايي با پيام خشونت و پيام‌هاي جنسي و را رو به گسترش مي‌يابيم و در مجموع آنچه نگران‌كننده است بروز بحران هاي اجتماعي، رخ نمايي اين بحران ها درجاي جاي كنش افراد، وضعيت خشونت جنسي و بحران‌هاي مرتبط با آن است.

وي همچنين مي افزايد: خيلي از خالكوبي‌ها تحت شرايط ويژه روحي، رواني و در موقعيت اجتماعي خاص ايجاد مي‌شوند و پس از عبور از آن موقعيت، كاركرد خود را از دست مي‌دهند و براي فرد به يك ضايعه و عارضه تبديل مي‌شوند.

خالكوبي دختران

نقش‌اندازی بر پوست با تاتو در ميان برخي از دختران جوان و نوجوان نيز در حال رواج است، گرچه تصاوير تاتوي دختران كمتر حاوي پيام‌هاي خشونتي است، اما در مجموع علل گرایش آنها به این پدیده قابل تامل و بررسی است.

به گفته خراط‌ها، در مجموع خالكوبي در ميان پسران بيشتر به چشم مي‌خورد، اما در ساليان اخير اين پديده در بين دختران جوان نيز روند رو به رشدي داشته است و با ورود تكنولوژي جديد از جمله الگوهاي متنوع رايانه‌اي، سوزن‌هاي خودكار هوشمند و از همه مهم‌تر داروهاي بي‌حسي، رواج خالكوبي رو به گسترش است.

با وجود اختلاف نظر كارشناسان و جامعه‌شناسان درمورد تبعات خالكوبي و خلا و راهكارهاي قانوني، خراطها بر اين نكته تاكيد مي‌كند با وجود بازار تقاضا براي خالكوبي، بهتر است حداقل نسبت به ساماندهي افراد و مراكز فعال در اين زمينه اقدام كرد زيرا اکثر افرادی که مجری این کار هستند مجوز قانونی از وزارت بهداشت نداشته و به صورت تجربی آن را آموخته اند.

در اين بين بايد علاوه بر اطلاع‌رساني و افزايش آگاهي جوانان از عوارض خالكوبي، براي اين مهم، نسخه فرهنگي پيچيد، گر چه آمار دقيقي از خالكوبي جوانان در دست نيست اما به بهانه نبود آمار، نمي‌توان نسبت به آن بي‌توجه بود، بايد با الگوسازی براي نسل جوان، احياي فرهنگ و اعتقادات ديني، آموزش مهارت‌هاي زندگي، اقدامات جدی تری براي مقابله با اين بحران هويتي جوانان صورت گیرد.