واكسن سرطان سينه؛ رؤيايي دست يافتنی، همشهری

دانسته‌ها درباره پيشگيري از سرطان سينه، بسيار اندك است و تحقيقات در اين زمينه مراحل ابتدايي خود را مي‌گذراند.

هنوز، به غير از توصيه‌هايي كلي مربوط به سبك زندگي، هيچ راه مشخصي براي پيشگيري از اين سرطان بالقوه كشنده و شايع در ميان زنان، پيشنهاد نشده است و به‌دليل دقيق‌ترشدن روش‌هاي تشخيص آن، فعلا شاهد افزايش موارد شناخته‌شده بيماري هستيم.

اما آيا نمي‌توان به پيشگيري از سرطان سينه، جدي‌تر انديشيد؟ آيا نمي‌توان به فكر واكسني براي مصون‌سازي زنان از ابتلا به آن بود؟

از زماني كه واكسني عليه ديگر سرطان شايع زنان، يعني سرطان دهانه رحم، ساخته شد و به بازار آمد، واكسني كه مي‌توانست ويروس زمينه‌ساز بيماري، پاپيلوماويروس انساني را از بين ببرد، انگيزه‌ها براي ساخت واكسن مؤثر بر ساير سرطان‌ها هم به‌وجود آمد و قوي‌تر شد.

اين بار جرقه اين ايده را، خانم دكتر والري برال زده است، مدير بخش اپيدميولوژي سرطان دانشگاه آكسفورد.

اين استاد دانشگاه، تاكيد مي‌كند كه بيوشيميست يا سرطان‌شناس نيست؛ اما اعتقاد دارد كه مي‌تواند با استفاده از بررسي روند بيماري‌ها و عوامل زمينه‌ساز آنها، سرنخ را به دست بيوشيميست‌ها و سرطان‌شناس‌ها بدهد تا به‌دنبال ساخت ماده مؤثر عليه بيماري بروند.

دكتر برال يادآوري مي‌كند كه بيشتر فرضيه‌هايي كه در پي يافتن راهي براي پيشگيري از سرطان سينه هستند، روي تغييرات هورموني، به‌ويژه هورمون‌هاي زنانه مانند استروژن، متمركزند.

اين استاد دانشگاه ضمن تاييد اين فرضيه‌ها، موارد كمتر بيماري را در جوامع سنتي‌تر، مانند جوامع غربي در دهه‌هاي گذشته و جوامع روستايي آسيايي و آفريقايي، به تعداد بيشتر فرزندان اين زنان نسبت مي‌دهد.

او در گفت‌وگويي با نشريه گاردين مي‌گويد: «در اين جوامع، زنان مدت زمان بيشتري از عمر خود را به بارداري مي‌گذراندند.

همچنين همه آنها 2 سال تمام يا حتي بيشتر به فرزندانشان شير مي‌دادند. در چنين شرايطي، سرطان سينه هم در بين اين زنان كمتر از جامعه امروز غربي ديده مي‌شد كه يك يا 2 فرزند بيشتر ندارند.»

البته هيچ‌كس، و از جمله اين استاد دانشگاه، بازگشت به شرايط سنتي را، يعني داشتن خانواده‌هاي پرجمعيت و اشتغال تمام وقت زنان به بارداري و شيردهي را، توصيه نمي‌كند؛ اما نكته در اينجاست كه شايد با بررسي دقيق جهش‌هاي هورموني دوران بارداري، شيردهي و تقليد آنها، بتوان واكسني ساخت كه از ابتلاي زنان به سرطان سينه پيشگيري كند؛

بدون اينكه آنها ناچار باشند 12-10 فرزند به دنيا بياورند! دكتر برال عقيده دارد كسي كه اين گام‌ها را به درستي طي كند، به احتمال زياد مي‌تواند در تهيه واكسن عليه سرطان سينه موفق شود و اين مستحق دريافت جايزه نوبل پزشكي خواهد بود! ايده او اين است كه علاوه بر توجه به هورمون‌هاي زنانه معمول مانند استروژن، به هورمون مهم ديگري نيز توجه شود.

پرولاكتين! هورموني كه در مقادير جزئي در بدن همه زنان وجود دارد و طي دوران بارداري و به‌طور مشخص با تولد نوزاد، به شكل فزاينده‌اي توليد مي‌شود و سبب توليد شير در سينه‌هاي مادر مي‌شود.

همچنين اين هورمون عامل تغيير شكل ساختاري در سينه‌ها مي‌شود كه آنها را بتواند براي شيردهي موفق آماده كند.

دكتر برال توجه سرطان‌شناسان را به اين تغييرات و نقش مهم هورمون پرولاكتين در به‌وجود آوردن آنها جلب مي‌كند؛

با تاكيد بر اينكه مواجهه كوتاه‌مدت بدن زنان با اين تغييرات، مي‌تواند تاثيري به درازاي عمر آنها به جاي بگذارد و احتمال ابتلاي آنها را براي تمام عمر به اين بيماري كاهش دهد و اين دقيقا همان سازوكاري است كه يك واكسن بايد طبق آن عمل كند؛ يك بار مواجهه و تغييري براي تمام عمر!