غرش هراسناک دوبارۀ مرگ آفرین‌ترین آتشفشان تاریخ، فارس

کشاورزان شجاع اندونزی معمولا هشدارهای تخلیه منطقه به علت فعالیت آتشفشان را نادیده می‌گیرند اما این موضوع در مورد مرگ آفرین‌ترین آتشفشان تاریخ صادق نیست.

به گزارش خبرگزاری فارس، کشاورزانی مانند حسن الدین سانوسی از زمان بچگی داستان بزرگترین فوران آتشفشانی ثبت شده در تاریخ را به یاد می‌آورند. حادثه‌ای مربوط به سال 1815 که در خارج از منطقه آنان تا حد زیادی فراموش شده است، حادثه‌ای که منجر به کشته شدن 90 هزار نفر و سیاه شدن آسمان در طرف دیگر کره زمین شد.

غرش دوباره مرگ‌آفرین‌ترین آتشفشان جهان این بار به چنین کشاورزانی شک راه نداد که به سرعت منطقه را تخلیه کنند. بنابراین این کشاورز 45 ساله در جمع کردن اثاثیه زندگی و برداشتن همسر و 4 دخترش و ترک محل زندگی خود تردیدی نکرد.

حسن الدین گفت: اژدهایی در داخل این کوه خفته است. اگر او را عصبانی کنیم – بی احترامی به طبیعت – او بیدار شده و آتش بیرون می‌دهد. نوع انسان را از بین خواهد برد.

فوران 1815 کوه تامبورا دهانه‌ای به طول 11 کیلومتر و عمق 1 کیلومتر را ایجاد کرده و به طور تخمینی 400 میلیون تن گاز سولفوریک را وارد اتمسفر کرد، فورانی که تابستان یک سال کامل را در اروپا و آمریکا از بین برد.

به نوشته آسوشیتدپرس این فوران چندین مرتبه از فوران 1883 آتشفشان کاراکاتوا اندونزی که دومین آتشفشان مرگبار ثبت شده در تاریخ است قدرتمندتر بود. اما این فوران چندان معروف نیست چون تنها حاملان این خبر در آن دوران قایقهای کندرو بوده‌اند.

ضمن اینکه کاراکاتوا زمانی فوران کرد که تلگراف محبوبیت زیادی داشت و آن را به نخستین خبر واقعی جهان تبدیل کرد.

اما داستان قدرتمند محلی این آتشفشان آنچنان است که روستاییان فراری به رغم اطمینان‌های مقام‌ها مبنی بر امن بودن منطقه حاضر به بازگشت نیستند.

در کشوری 240 میلیون نفری که تعداد آتشفشان‌های آن به تنهایی بیشتر از سایر نقاط جهان است حتی زمانی که کوه‌هایی مانند مراپی و کلوت فوران می‌کنند و ستونی از خاکستر را به هوا می‌فرستند کشاورزان باز هم به دره های حاصلخیز خود می‌چسبند و تنها زمانی منطقه را ترک می‌کنند که سربازان به زور آنها را سوار ماشین کنند.

سابقه این کوه همه مردم را وحشت‌زده کرده است و اینگونه است که لرزه‌های کم سابقه زیر پای آنان به تمام وجود آنان منتقل می‌شود.

جدای از چند فوران کوچک در دهه 1960 این آتشفشان حدود 200 سال است که ساکت است.

گد سوانتیکا از مرکز آتشفشان دولتی اندونزی می‌گوید فعالیت‌ها نخستین بار در ماه آوریل کشف شد و لرزه های آتشفشانی از کمتر از 5 بار در ماه به بیش از 200 بار در ماه رسید و پس از آن خروج دود و خاکستر به آسمان در برخی اوقات تا ارتفاع 1400 متری آغاز شد.

وی افزود تا کنون شاهد چنین فعالیتی نبوده است.

مقامها سطح هشدار را دو هفته قبل به دومین درجه افزایش دادند اما دستور تخلیه تنها تا شعاع 3 کیلومتری الزامی بود. اما این مانع صدها مرد و زن و کودکی نشد که خارج از منطقه خطر زندگی می‌کردند و همه چیز ارزشمند خود را برداشته و عزم خانه خویشاوندان خود را در سایر نقاط کشور کردند.

به گفته مقام‌ها آنها کار بسیار سختی را برای بازگرداندن آنها به زمین‌های کشاورزی و فرستادن کودکانشان به مدرسه را دارند.

تا دهه 1980 چیزی زیادی در مورد تأثیرات جهانی تامبورا مشخص نبود زمانی که یخ‌های مرکزی گرینلند نشان دهنده تمرکز متحیر کننده سولفورهایی بودند که زمان آنها به 1816 باز می‌گشت.

جل دی بوئر زمین شناس می گوید ترکیب گازها و بخار آب قطره های اسیدی را ایجاد کرده بود که برای سال‌ها در اتمسفر باقی ماند و با چرخش به دور زمین برخی تشعشعات خورشیدی را به فضا بازگرداند.

دما در سراسر جهان بالا رفت و نابودی محصولات منجر به گرسنگی جهانی شد. کشاورزان سواحل شمال شرقی آمریکا خبر از بارش برف در ماه جولای می‌دادند. در فرانسه کشت انگور خسارت زیادی دید و تنها پس از کشف این موارد در یخ‌های گرینلند بود که دانشمندان را به مطالعه تامبورا کشاند.

تحقیقات بیشتر منجر به کشف روستایی شد که زیر جریان سریع آتشفشان دفن شده بود. روستایی که پمپئی شرق نامیده شده.

دی بوئر می گوید که هیچکس انتظار تکرار فوران 1815 را ندارد و در واقع خیلی بیشتر از 200 سال طول می‌کشد تا آن نوع فشار عظیم دوباره شکل بگیرد.

وی افزود: اما فعالیت کنونی می‌تواند بخشی از تولد فرزند تامبورا باشد.