جان بيماران ايرانی در خطر است، پرويز داورپناه

نشانه‌های نابسامانی در بخش دارو روز به روز آشکارتر می‌شود و علاوه بر گرانی دارو، برخی داروها نيز در بازار ناياب شده است، تا جايی که کار از درمان گذشته و جان بيماران به خطر افتاده است.

ديگر مشکل قيمت‌ها نيست، بلکه داروهای خاص در بازار ناياب است و جان بيماران خاص از جمله تالاسمی، هموفيلی، و سرطانی به خطر افتاده و موجی از نگرانی را به وجود آورده است.

روز دوشنبه ٨ آبان ۱٣۹۱، سايت خبری "عصر ايران" در تهران می نويسد: ، «در برخی موارد که داروهای اضطراری مورد نياز بيماران نه در داروخانه ها پيدا می شود و نه حتی در ناصر خسرو، پزشکان از اطرافيان بيمار می پرسند: آيا گذرنامه داری؟ و اگر جواب مثبت باشد ، او را چنين راهنمايی می کنند:
ترکيه ، ويزا نمی خواهد ، دو - سه ساعت بيشتر هم فاصله هوايی نداريم. با اولين پروازی که بليت گير آوردی برو ترکيه ، از اولين داروخانه نزديک فرودگاه در ترکيه دارو را بخر و برگرد!

از اين رو، در هفته های اخير، برخی هموطنانی که نزديکانشان در بيمارستان ها ، درگير مشکل داروهای ناياب هستند، ناگزير می شوند سفرهای چند ساعته به ترکيه داشته باشند تا بلکه بتوانند با تهيه دارو، عزيزانشان را از خطر مرگ نجات دهند.»

وضعيت کمبودهای دارويی و افزايش قيمت آن کار را به جايی رساند که «کميته بحران دارو» به منظور مقابله با اين مشکلات از سوی دولت تشکيل شد.

وزير بهداشت اعلام کرد که قيمت دارو با نوسانات قيمت ارز افزايش پيدا نمی‌کند. اما واقعيتِ امر چيز ديگری می‌گويد و اين ادعای خانم وزير را تکذيب می‌کند.

کارشناسان می‌گويند نوسانات ارزی باعث افزايش قيمت مواد اوليه بسياری از داروهای وارداتی و در نتيجه افزايش قيمت دارو شده است.

از طرف ديگر قيمت داروهای وارداتی به کشور هم چند برابر شده است. دليل اين افزايش قيمت آن است که به دلايل تحريم سيستم مالی کشور، واردکنندگان دارو نمی‌توانند به صورت مستقيم به حساب کارخانه‌های داروسازی‌ خارجی پول واريز کنند و مجبورند مسير طولانی‌تری از طريق صرافی‌ها برای پرداخت پول طی کنند که اين خود باعث افزايش هزينه واردات دارو می‌شود.

مدير عامل کانون هموفيلی ايران از کاهش سطح دسترسی بيماران هموفيلی به فاکتورهای خونی خبر داده و گفته در حال حاضر تمامی عمل‌های جراحی قابل پيش‌بينی برای بيماران هموفيلی به دليل کمبود دارو لغو شده است. داروهای مورد نياز بيماران هموفيلی که از فرآورده‌های خونی تشکيل شده، اساسا وارداتی است و هنوز هيچ کدام از گزينه‌های توليد داخل وارد بازار دارويی کشور نشده‌اند.

همچنين رئيس انجمن تالاسمی ايران با تأييد کمبود داروی تزريقی بيماران تالاسمی گفته که بيماران تزريقی در تأمين داروی مورد نيازشان با مشکلات خاصی مواجه شده‌اند. چند ماه قبل دبير سابق انجمن داروسازان نسبت به کمبود دارو به دليل مشکل نقدينگی هشدار داده و گفته که در صورت اصلاح نشدن نقدينگی، در شش ماهه دوم سال مواد اوليه داروها تمام و دارو ناياب می‌شود.

علی‌رغم ادعاهای مقامات غربی که هدف از تحريم‌های بين‌المللی را مقابله با دولت ايران عنوان کرده‌اند، دبير کل سازمان ملل متحد تأکيد کرد اين تحريم‌ها بر زندگی مردم عادی تأثير ذاشته‌اند.

مقامات آمريکا و اروپا مدعی شده بودند هدف تحريم‌های ضد ايرانی مقابله با دولت ايران است نه مردم. بان‌کی‌مون در اين گزارش نوشته است: «تحريم‌های وضع شده عليه جمهوری اسلامی ايران اثرات مهمی بر جمعيت عمومی اين کشور داشته و از جمله به افزايش تورم، بالا رفتن قيمت کالاهای اساسی، افزايش نرخ بيکاری و کمبود مواد ضروری نظير دارو در اين کشور منجر شده است».

دبير کل سازمان ملل خاطرنشان کرد بعضی از شرکت‌هايی دارويی صادرات دارو به ايران را به خاطر مشکلات انتقال وجه قطع کرده‌اند که اين امر به کمبود داروهای لازم برای مداوای بيماری‌هايی نظير سرطان، بيماری‌های قلبی و تنفسی و ام‌اس منجر شده است.

اين اولين بار نيست که نسبت به دارو هشدار داده ميشود، با اينکه در مقاطعی کمبود دارو و بی کيفيت بودن آن از سوی بيماران به عنوان مصرف کننده، پزشکان و کارشناسان تاييد ميشود اما مسوولان حوزه بهداشت از وزير بهداشت گرفته تا معاونانش به شدت تمام انتقادات و مشکلات مربوط به دارو را انکار ميکنند.

به اذعان کارشناسان مشکل دارو از زمانی مطرح شد که کشور با تحريم های سياسی روبه رو شد. با اينکه تحريمها تاثير خود را در تمام حوزه ها نشان داده اما وزارت بهداشت به هيچوجه زير بار نرفته و هر بار تاکيد ميکند نود و شش در صد از داروها توليد داخلی است و تحريم ها تاثيری نداشته است.

مشکل اما جای ديگری است. تا پيش از تحريمها، مواد اوليه داروها از کشورهای اروپايی وارد ميشد؛ موادی که جوابگوی بسياری از بيماران خاص بود. اکنون اما مواد اوليه از کشورهای آسيايی از جمله هند، ونزوئلا و ... به ايران سرازير ميشود. برخی گزارشها حتی از ورود داروهای چينی حکايت دارد که مشکلاتی را برای بيماران ايجاد کرده است.بهر حال تحريم های سياسی و تاثير آن بر واردات مواد اوليه و کيفيت داروهای توليد داخل انکارناپذير است.

يک پزشک می گويد: :"سوال من از همه کشورهايی که اين تحريم ها را اعمال کرده اند اين است که گناه اين بيمارانی که به دليل اهداف سياسی شما از تحريم می ميرند چيست؟ چرا بايد اين بيماران به دليل کمبود دارو و درمان بميرند؟"

يک بيمار می گويد:" دو ماه پيش عمل پيوند کبد داشتم و هم اکنون نياز به مصرف داروهای کمياب دارم من الان آلوده به يک ويروس شده ام."

مشکلات صنعت توليد دارو در کشور جدی است و نشانه‌های آن چندان هم غير قابل رؤيت نيست و در آينده نزديک، کشور با مشکلات جدی تری و حتی بحران در عرصه دارو مواجه می‌شود.

به نظر می‌رسد مهمتر از هر چيزی جانِ در خطر بيمارانی است که اين روزها در بازار سياه در به در به دنبال دارو می‌گردند.

دکتر پرويز داورپناه