بهای دلار دوباره روندی صعودی به خود گرفت

دویچه وله: در طول یک هفته‌ی گذشته بهای دلار در بازار آزاد بار دیگر رو به افزایش گذاشت و در پایان معاملات روز پنج‌شنبه، ۱۶ آذر از مرز سه هزار تومان گذشت. ظاهرا بانک مرکزی قادر به تامین ارز مورد نیاز نیست.

مطابق گزارش‌های دریافتی از تهران روند صعودی بهای ارزهای خارجی در بازار آزاد در آخرین روز هفته همچنان ادامه یافت. به نوشته‌ی سایت اقتصاد آنلاین بهای هر دلار آمریکا از نخستین ساعت‌های پنج‌شنبه، ۱۶ آذر از مرز ۳ هزار تومان گذشت.

ظاهرا فعالیت اتاق مبادلات ارزی که از ابتدای ماه مهر برای تثبیت قیمت‌ها آغاز شد به نتیجه‌ی مطلوب نرسیده است. مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت ۱۳ آذر اعتراف کرد: «بانک مرکزی نمی‌تواند ارز کشور را به طور کامل تامین کند.»

هر دلار ۳۰۱۰ تومان شد

مسئولان اقتصادی دولت اتاق مبادلات ارزی را برای تامین ارز مورد نیاز واردکنندگان و کنترل بهای ارزهای خارجی در بازار آزاد راه انداختند. قرار بود بهای ارز در این اتاق دو درصد از بازار آزاد کمتر باشد. این برنامه هرگز عملی نشد و در حال حاضر قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد دست‌کم ۲۵ درصد بیشتر از بهای اعلام شده از سوی بانک مرکزی است.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ۱۴ آذر از قول حمید صافدل، رئیس سازمان توسعه تجارت نوشت: پیش‌بینی‌های بانک مرکزی حاکی از آن است که نرخ ارز به زودی در صرافی‌ها و مرکز مبادلات ارز یکسان می‌شود و ما در مسیر تک نرخی شدن ارز قرار داریم.

این پیش‌بینی به‌رغم تعطیلی دو روزه‌ی تهران به دلیل آلودگی هوا درست از آب درنیامد. بانک مرکزی برای ۱۶ آذر بهای هر دلار مبادله‌ای را ۲۴۵۸ تومان تعیین کرده است. مطابق گزارش‌ها بهای دلار در نخستین ساعت‌های بعد از ظهر پنج‌شنبه به ۳۰۱۰ تومان رسید.

لیر ترکیه و یوان چین در مرکز مبادلات

یکی از علت‌های ناکامی دولت برای نزدیک کردن بهای ارز در بازار آزاد و مرکز مبادلات کمبود ارزهای معتبر خارجی در بانک مرکزی ارزیابی می‌شود. وزیر صنعت با اشاره به کمبود ارز برای واردات کالا می‌گوید: «در ابتدای امسال ارز بحران جدی برای کشور ایجاد کرد ... و سیگنال‌هایی به ما داده شده که بانک مرکزی نمی‌تواند ارز کشور را به طور کامل تامین کند.»

سایت خبری بازتاب ۱۶ آذر در گزارشی به بررسی علت‌های ناکامی مرکز مبادلات ارز پرداخته و می‌نویسد: «به دلیل وجود ارزهایی نظیر یوان چین یا لیر ترکیه در حساب‌های بانک مرکزی، به متقاضیان عمدتا یوان چین داده می‌شود و این ارز به افرادی که متقاضی واردات از سایر کشورها به جز چین هستند، هزینه مضاعف تبدیل را تحمیل می‌کند.»

به نوشته‌ی بازتاب: «حتی برای واردکنندگان کالا از چین نیز به دلیل آن که در صورت پرداخت هزینه خرید با یوان چین، به صادرکننده چینی جایزه صادراتی تعلق نمی‌گیرد، چینی‌ها از فروش کالا به همان قیمتی که به سایر ارزها می‌فروشند، خودداری می‌کنند و از گرفتن یوان چین حتی در خود چین هم اکراه دارند.»

ادامه افزایش تورم

به دلیل تشدید تحریم‌ها که صادرات نفت و فعالیت‌های بانکی ایران را هدف گرفته انتقال ارزهای معتبر مانند دلار و یورو به حساب‌های بانک مرکزی دشوار شده است. ترکیه و چین، به عنوان دو شریک تجاری مهم ایران بهای واردات از این کشور را با لیر و یوان پرداخت می‌کنند.

مسئولان دولتی وجود تحریم‌ها را دلیل اصلی کمبود منابع ارزی عنوان می‌کنند. الیاس نادران، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، عصر پنج‌شنبه، ۱۶ آذر در مورد نوسان‌های بازار ارز گفته است: تصمیمات دیر، بی موقع و ناقص التهاب در بازار را تشدید کرده است.

به گزارش خبرگزاری مهر نادران می‌گوید "نوسان در تصمیم‌گیری‌ها" باعث تشدید تحریم‌ها شده است. برخی از کارشناسان معتقدند ناکامی دولت در مهار قیمت‌ها و افزایش تورم به بالا رفتن بهای ارزهای خارجی و کاهش ارزش ریال منجر شده است.

مطابق آمار رسمی بانک مرکزی میزان تورم در فروردین ماه سال جاری نزدیک به ۲۲ درصد بوده و در پایان مهرماه به حدود ۲۵ درصد رسیده است. برخی از کارشناسان این ارقام را خوش‌بینانه می‌خوانند و میزان تورم واقعی را دو برابر رقم اعلام شده از سوی بانک مرکزی برآورد می‌کنند.