آخرين تحولات حادثه فوکوشيما، جزيره خوشبختی، مهران مصطفوی

لحظه‌ای تصور کنيد که اگر چنين اتفاقی در ايران رخ دهد چه خواهد شد؟ از اين رو ما به عنوان ايرانی و جدا از هر آن‌چه کشورهای غرب و شرق عالم می‌کنند و می‌خواهند و مسلما هم به فکر منافع خود هستند، برای دفاع از حقوق ملی و شهروندی خود بايد خواستار متوقف شدن فعاليت بوشهر و غنی‌سازی اورانيوم باشيم

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

ويژه خبرنامه گويا

ديروز به دعوت يکی از موسسات تحقيقاتی دانشگاه اوزاکای ژاپن در کنفرانسی سخنرانی داشتم که نصف بيشتر وقت کنفرانس به مسئله فوکوشيما اختصاص داده شده بود. نام فوکوشيما که معنای آن به ژاپنی جزيره خوشبختی است، اکنون برای همه جهانيان آشناست. اما پشت اين نام مردم و سرزمينی وجود دارد که کمتر بياد آنها هستيم و نميدانيم اکنون در چه شرايطی بسر می برند. غرض از دادن اطلاعات زير تنها در جريان گذاشتن هم ميهنان در باره پيامدهای انفجارهای نيروگاههای هسته ای فوکوشيما نيست بلکه همانطور که بارها در مصاحبه ها و نوشته های خود آورده ام نگرانی از نيروگاه بوشهر و ديگر تاسيسات اتمی ايران که بدست مديرانی بيخرد وبا سياستی غير قابل قبول اداره می شوند نيز مشوق اين نوشته شده است. لازم به تکرار است اين نکته است که بعلل متعدد ايران اصولا کوچکترين نيازی به غنی سازی ندارد و حتی نيازی نيز به انرژی اتمی هم ندارد و بدون شک برنامه اتمی ايران کاملا سياسی است. اين برنامه و پيشبرد آن اکنون بدون کوچکترين ترديدی به يک فاجعه بزرگ اقتصادی برای ايران تبديل شده است. اما نگرانی بيشتر آنجاست که اين فاجعه اقتصادی تبديل به يک فاجعه انسانی و محيط زيستی در ايران و منطقه شود. بعنون مثال مسئله خارج کردن سوخت از نيروگاه که فقط چند ماه بعد از راه اندازی آن صورت گرفت با توجه به علتی که برای اين امر ذکر کرده اند نشان از خطر بزرگ دارد. معمولا خارج کردن سوخت از يک نيروگاه هر ۵ يا ۶ سال يکبار صورت ميگيرد و اصلا عادی نيست که ايران اعلام کند "تکه فلزاتی" در درون نيروگاه بوده است که مجبور شده اند سوخت را از آن خارج کنند. اين فقط يک نمونه است و متاسفانه کوچکترين اطلاع رسانی در باره مسائل ايمنی تاسيسات اتمی صورت نمی گيرد و فقط هر از چند يکبار تکرار ميکنند که ايران کليه مسائل ايمنی را در نظر گرفته است که البته اين سخن در قماش "کليه انتخابات ايران آزاد بوده است" و "يا زندان اوين هتل است" می باشد. بغير از هزينه مادی عمل کردهای اين رژيم بايد هشيار بود که امکان بوجود آمدن مسئله ايمنی در تاسيسات اتمی ايران کم نيست و اميدوارم افکار عمومی بيش از پيش در اينباره حساس شود.

حال به اصل مطلب، يعنی وضعيت بوجود آمده در فوکوشيما می پردازم. داده های متخصصين ژاپنی در باره وضعيت امروز يعنی حدود ۲۲ ماه بعد از انفجار نيروگاهای هسته ای فوکوشيما از قرار زيرند:

ـ هيئتی متشکل از حکومت ژاپن، آژانس ايمنی هسته ای ژاپن و شرکت برق توکيو [تپکو] که صاحب نيروگاه های هسته ای منطقه است برای تعيين سياستهای پاک کردن منطقه آلوده شده بوجود آمده است. تصميمها را اين هئيت می گيرد. اخيرا شرکت تپکو اعلام کرده است که خواستار تشکيل يک شورای بين المللی برای دادن مشورت است و از کشورهای آمريکا و روسيه و فرانسه و چند کشور ديگر تقاضای کمک کرده است.

ـ منطقه آلوده شده به شعاع حدود ۲۰ کيليومتر بدور نيروگاهها می باشد. البته نقاط بسيار دورتر نيز آلوده شده است اما در اين شعاع، بعلت الودگی زياد خاک به مواد راديواکتيو امکان زندگی فعلا وجود ندارد. اگر کاری صورت نگيرد بيش از ۳۰۰ سال طول خواهد کشد که منطقه قابل استفاده شود.

ـ مواد راديواکتيو درختها و گياهان را هم الوده کرده است از برگها جوان تا برگهای مرده درختان همگی خصوصا درختان کاج آلوده به مواد راديواکتيو هستند و زمان نياز دارد که اين مواد راديواکتيو به زمين برسد. زمين نيز تا عمق حداقل ۵ سانتی متر آلوده شده است. ميزان خاکی که بايد از آلودگی باشد حدود ۳ ميليون مترمکعب است.

ـ تا امروز حدود ۲۴۰۰۰۰ مترمکعب آب الوده در مخازن موقت ذخيره شده است، مقدار اين آبها تا سال ۲۰۱۵ به ۷۲۰۰۰۰ مترمکعب خواهد رسيد. سئوال اينجاست با اين آبها چه بايد کرد. تپکو طرفدار راه حل ساده است اين آبها را به اقيانوس بريزيم! اما تاکنون آژانس اتمی ژاپن اين اجازه را به تپکو نداده است.
ـ متخصيصين، مهندسان و دانشمندان ژاپنی بدنبال راه حلهای مختلف برای پاک کردن منطقه هستند. اما آنها تنها نيستند بلکه بسيجی مهم صورت گرفته است. بعنوان نمونه در برخی از مطالعات نمونه برداری از خاک، تعداد زيادی از شهروندان نيز شرکت ميکنند. در مطالعه ای که در باره آلوده شدن زمين در اطراف فوکوشيما صورت گرفته بود ۲۰۰۰ نفر شرکت کرده اند. اکنون بخش جديدی در علم کاربردی بوجود آمده است بخشی که قبلا در اين مقياس وجود نداشت.

ـ طبق زمان بندی ای که هئيت مسئول برای بخشهای مختلف پروژه پاکسازی محل کرده است، با سرمايه گذاری زياد حدود چهل سال طول می کشد که منطقه از مواد راديو اکتيو پاک شود و نيروگاهها از رده خارج شوند و محل ايمن و قابل دسترسی شود.

بدنبال حادثه فوکوشيما حدود ۲۵۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه خود شدند، بسياری از آنها در شرايطی خوبی بسر نمی برند. حدود ۲۰ ميليون ژاپنی نيز نحت مراقبت بسر می برند. از اثرات حادثه ميتوان بالا رفتن استرس خصوص نزد مادرها که وحشت از آينده فرزندان خود دارند و در اين ترس بسر می برند که آنها مبتلا به سرطان بشوند و از بالا رفتن ميزان طلاق سخن بميان آورد. دوری از خانه برخی را از نظری روحی سخت شکسته است چنانچه حکومت ژاپن به چند هزار خانواده اجازه داد برای سه روز تعطلات سال نو به خانه های خود بروند تا از ميزان استرس آنها کم شود. پزشکان به بالا رفتن ميزان خودکشی و چاقی بچه ها نيز اشاره کرده اند و برخی از محاسبات سخن از افزايش ۶۰۰۰ مرگ در ژاپن نسبت به سالهای قبل و کم شدن ميزان زاد و ولد ميکنند هر چند اتفاق نظری روی تحليل اين امار وجود ندارد اما برخی آن را حاصل حادثه فوکوشيما می دانند.

در دانشگاه اوزاکا در مورد روشهای مختلف مقابله با آلودگی بحث شد اما اتفاق نظری وجود نداشت. زيرا برای اولين بار است که بدنبال چنين حادثه ای کشوری در جهان تصميم به پاکسازی نيروگاهها و محوطه اطراف ميکند. در مورد چرنوبيل مواد آلاينده راديواکتيو سوخت نيروگاهها پاک نشدند بلکه بروی آنها ميليونها متر مکعب بتون ريخته شد و اکنون نيز با حمايت اروپا در حال گذاشتن سرپوش جديدی بروی نيروگاه هستند تا برای هميشه و يا حداقل ساليان خيلی دراز زير خاک و بتون و فلز بماند. اما در ژاپن بدو علت مجبور به پاک کردن نيروگاهها هستند يک بخاطر فشار افکار عمومی و ديگر اينکه ژاپن برخلاف اتحاد جماهير شوروی قرار منع سلاحهای هسته ای را امضا کرده است و بدين ترتيب کليه فعاليتهايش تحت نظر آژانس بين المللی انرژی اتمی است يعنی بايد کليه ارقام ورود وخروج موادی مانند اروانيوم و پلوتونيم موجود در نيروگاهها را در اختيار اين سازمان بگذارد. اکنون از مجموع ۵۶ نيروگاه هسته ای تنها ۳ نيروگاه کار می کنند و بقيه زير فشار افکار عمومی تعطيل هستند هر چند حکومت جديد تصميم دارد آنها را راه بياندازد.

اين خلاصه وضعيتی است که يکی از کشورهای پيشرفته و ثروتمند جهان با آن روبروست. لحظه ای تصور کنيد که اگر چنين اتفاقی در ايران رخ دهد چه خواهد شد؟ از اينرو ما بعنوان ايرانی و جدا از هر آنچه کشورهای غرب و شرق عالم می کنند و می خواهند و مسلما هم به فکر منافع خود هستند، برای دفاع از حقوق ملی و شهروندی خود بايد خواستار متوقف شدن فعاليت بوشهر و غنی سازی اورانيوم باشيم زيرا اين رژيم لياقت و کفايت رسيدگی به مسائل اتمی که ممکن است بعد از فاجعه اقتصادی به يک فاجعه انسانی تبديل شود را ندارد.

اوزاکا ۲۲ ژانويه ۲۰۱۳