ناگفته‌هایی درباره سکوت حسن حبیبی نسبت به اعدام‌های ۶۷

گفتگوی رادیو فرانسه با رضا حاجی، عضو نهضت‌آزادی

پس از انتشار خبر درگذشت حسن حبیبی، مهندس رضا حاجی از اعضای نهضت آزادی ایران درباره سکوت حبیبی نسبت به بازداشت فعالان سیاسی و اعدام‌های سال ۶۷ سخن گفت.

دکتر حـسن ابراهیم حبیبی ،عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام روز دوازده بهمن در ۷۶ سالگی درگذشت. در زندگی‌نامه او آمده که حبیبی رییس بنیاد ایران شناسی بوده است. وی هم‌چنین وزیر ارشاد دولت بازرگان، وزیر علوم و آموزش عالی و پس از آن وزیر دادگستری دولت میرحسین موسوی و معاون اول دو دولت اکبر هاشمی رفسنجانی و دولت اولِ سیدمحمد خاتمی در ایران بود.

حبیبی از جمله حقوق‌دانانی بود که پس از انقلاب ایران، پیش‌نویس متن قانون اساسی را با استفاده از قوانین اساسی سایرکشورها تهیه کرد.

رضا حاجی ،عضو نهضت آزادی ایران در گفتگو با بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه در مورد واکنش او نسبت به بازداشت اعضای نهضت آزادی و فعالان ملی-مذهبی در دهه شصت می گوید: "وقتی در حدود سال های ۶۳ مهندس غلامعباس توسلی و دو تن دیگر از اعضای نهضت آزادی دستگیر شدند، حسن حبیبی با آنکه در آن زمان عهده دار مسوولیت بود هیچ حمایتی از این افراد و اعتراضی نسبت به بازداشت آنها نکرد. حتی در آن زمان که معاون اول دولت هاشمی بود ؛وقتی حکومت، نود نفر از ملی مذهبی ها مثل مرحوم سحابی و بقیه را دستگیر کرد، دکتر حبیبی هیچ واکنشی نشان نداد."

وی با بیان سابقه ارتباط حسن حبیبی با نهضت آزادی و جدایی از آن توضیح می دهد: " مرحوم حبیبی بعد از بازگشت به ایران بیشتر به جناح چپ نهضت نزدیک شد و با آنها همکاری می کرد و در دولت بازرگان هم او در شورای انقلاب مشاور بود و بیشتر در کارهای فکری نهضت با مرحوم سحابی و بقیه فعالیت می کرد."

وی ادامه می دهد: "در آن زمان طیف چپ نهضت آزادی نقدهایی به آن و به ویژه به مرحوم بازرگان داشتند و این سبب شد که از نهضت جدا بشوند. تقریبا بعد از مجلس اول بود که حسن حبیبی به طور کامل به جناح حاکم پیوست."

به گفته این عضو نهضت آزادی ایران، در سال ۶۷ بعد از وقوع اعدام ها در آن زمان با آنکه حسن حبیبی وزیر دادگستری بود در مورد این ماجرا سکوت کرد و با آنکه همان زمان نهضت آزادی بیانیه ای اعتراضی منتشر کرد و در آن نسبت به بی تفاوتی دادگستری و برخورد حکومت به زندانیان سیاسی انتقاد کرد، اما مرحوم حبیبی در این زمینه حرفی نزد.

رضا حاجی تاکید می کند": در آن مقطع تاریخی هیچ کس جرات صحبت و اظهار نظردر این زمینه نداشت و فقط مرحوم منتظری این مساله را بازگو کرد. بعد از انتشار خاطرات حسینعلی منتظری این مساله در خارج از کشور هم مطرح شد ؛اما در داخل ایران حرفی از آن زده نمی شد. فقط ."نهضت آزادی بیانیه ای منتشر کرد و مرحوم حبیبی هم به آن پاسخ نداد.