ایران به خاطر برنامه هسته‌ایش "۱۰۰ میلیارد دلار" زیان دیده است

راديو فردا ـ گزارش تازه‌ای که از سوی دو اتاق فکر آمریکایی منتشر شده است برآورد می‌کند که ایران به خاطر تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای‌اش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار زیان دیده است.

این گزارش توضیح می‌دهد که ۱۰۰ میلیارد دلار محاسبه‌شده در گزارش تنها مربوط به زیان‌هایی است که ایران به خاطر عدم سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی و هم‌چنین تحریم صادرات نفت خود متحمل شده‌است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، این گزارش از سوی موسسه «کارنگی برای صلح بین‌المللی»، و «انجمن دانشمندان آمریکا» تهیه شده است و می‌افزاید که برنامه هسته‌ای ایران «چنان با غرور ملی (هرچند در مسیری نابجا) در هم تنیده شده و هزینه‌های از دست رفته به خاطر آن آن‌قدر زیاد است که ایران نمی‌تواند به راحتی آن را کنار بگذارد.»

علی واعظ، از گروه بحران بین‌الملل مستقر در بروکسل، و کریم سجادپور از موسسه کارنگی در واشینگتن تنظیم‌کنندگان این گزارش هستند.

این گزارش که روز سه‌شنبه ۱۳ فروردین تحت نام «اودیسه هسته‌ای ایران: هزینه‌ها و ریسک‌ها» منتشر شده است می‌گوید که برنامه هسته‌ای ایران را نمی‌توان به سادگی به پایان رساند یا از طریق بمباران نقطه پایانی بر آن نهاد بلکه «دیپلماسی تنها راهی است که می‌شود این برنامه را صلح‌آمیز نگه داشت.»

گزارش یادشده می‌افزاید: «با توجه به دانش و تخصص بومی کشور [ایران]، تنها راه حل درازمدت برای اطمینان از صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران این است که چاره‌ای دیپلماتیک و مورد پسند طرفین یافته شود.»

تهیه‌کنندگان این گزارش می‌گویند که جمهوری اسلامی در مسیر تاکیدش بر ادامه برنامه هسته‌ای، به زیرساخت‌های موجود بخش انرژی ایران بی‌توجهی کرده در حالی‌که رسیدگی به این زیرساخت‌ها می‌توانست نیازهای انرژی ایران را به شکل مطمئن‌تری برآورده کند.

به نوشته این گزارش، برای نمونه راکتور هزار مگاواتی بوشهر که زمان و هزینه زیادی صرف راه‌اندازی آن شده تنها برای تولید ۲ درصد از برق مورد نیاز ایران استفاده دارد و این در حالی است که هم‌اینک در حدود ۱۵ درصد از برق تولیدشده در ایران به خاطر فرسودگی خطوط انتقال برق از بین می‌رود.

این گزارش می‌افزاید که عدم سرمایه‌گذاری از سوی شرکت‌های اصلی غربی در بخش نفت و گاز ایران نیز باعث شده که ایران در این بخش با زیان‌های بزرگی روبه‌رو شود و در بخش انرژی‌های خورشیدی و بادی نیز نتواند زیرساخت‌های لازم را توسعه دهد.

دو اتاق فکر آمریکایی در گزارش خود افزوده‌اند که «هیچ برنامه‌ریزی صحیح راهبردی را در کشوری مانند ایران نمی‌توان متصور شد که بخواهد انرژی هسته‌ای را در اولویت قرار دهد.»

در ادامه متن این گزارش آمده‌است: «برنامه هسته‌ای به جای این‌که امنیت انرژی ایران را تقویت کند بالعکس باعث شده تا توان کشور برای تنوع‌بخشی و رسیدن به استقلال واقعی در حوزه انرژی کاهش یابد.»

در پایان این گزارش آمده‌است که قدرت‌های خارجی «باید برای عموم مردم ایران» توضیح دهند که کوتاه آمدن در زمینه برنامه هسته‌ای چه سود و نفعی می‌تواند برای آنها داشته باشد و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای نیز بهتر است به مباحثی چون همکاری در زمینه امنیت هسته‌ای و توسعه انرژی‌های جایگزین بپردازند تا فرصت‌هایی برای منفعت دوطرفه ایجاد شود.

قدرت‌های غربی که به برنامه اتمی ایران به دیده شک می‌نگرند تاکنون کوشیده‌اند تا از طریق وضع تحریم‌های سنگین از ادامه آن جلوگیری کنند؛ ایران نگرانی‌ها در زمینه نظامی شدن برنامه هسته‌ای خود را بی‌اساس دانسته و ادامه این برنامه را «حق مسلم» خود توصیف می‌کند.