آمريکا به دنبال تحريم جهانی نفت ايران

ديپلماسی ايرانی ـ پس از اعلام خبر تدوين طرحی در سنای آمريکا برای قطع دسترسی ايران به ۱۰۰ ميليارد دلار دارايی ارزی خارجی، اکنون بحث قطع دسترسی ايران به بازار جهانی نفت در سنا بر سر زبان ها افتاده است.

پس از شکست تحريم ها در متوقف کردن پيشرفت های هسته ای ايران، گروهی از قانونگذاران آمريکايی و تحليلگران تحريم سخت تری را پيشنهاد کرده اند: آنگونه که واشنگتن پست گزارش داده، اين گروه به دنبال قطع کامل صادرات نفت ايران به بازارهای جهانی هستند.

به گزارش اين روزنامه آمريکايی، پيشنهاد دهندگان اين طرح ادعا می کنند افزايش توليد نفت و گاز در خاورميانه و آمريکای شمالی ، برای نخستين بار تحريم جهانی نفت ايران را امکانپذير کرده است. در صورتی که اين تلاش موفق شود، چهارمين توليد کننده نفت جهان يعنی ايران به منظور ترغيب مقامات جمهوری اسلامی ايران به تغيير سياست های هسته ای، از بازار جهانی نفت کنار گذاشته می شود.البته اين پيشنهاد مورد نقد برخی اقتصاد دانان و مقامات دولت اوباما قرار دارد که هشدار می دهند چنين اقدامی می تواند بازار را متشنج کرده، متحدان آمريکا را نگران کند و به افزايش بهای انرژی بيانجامد.

مقامات کاخ سفيد می گويند، به دنبال راه های جايگزين برای کاهش توليد نفت ايران هستند که درآمد قابل توجهی را نصيب جمهوری اسلامی می کند. در همين حال هم دولت و هم کنگره در حال اجرای اقدامات جديدی هستند که راه های گريز از تحريم ها را مسدود کرده و دسترسی ايران با منابع ارزی خارجی و به خصوص طلا را محدود می کند.

تحريم ها هم اکنون ۴۰ درصد از درآمد نفتی ايران را کاهش داده اند. اما برخی قانونگذاران آمريکايی می گويند حالا شرايط برای کاهش بيش از پيش درآمد نفتی ايران و قطع نزديک به ۱۰۰ درصد صادرات نفتی جمهوری اسلامی، آماده است.

يکی از مقام های عالی سنا در اين زمينه اظهار داشت: اگر به دنبال وارد کردن آسيبی جدی به ايران هستيم آن قطع دسترسی جمهوری اسلامی به بازار جهانی نفت است. به اين ترتيب تمامی کشورهای بايد در قطع خريد نفت از ايران مشارکت کنند يا اينکه ريسک از دست دادن سيستم بانکدارای آمريکا را بپذيرند. بنا بر ادعای وی، سناتورهايی از هر دو حزب از اين طرح حمايت می کنند.

برخی کارشناسان می گويند، کاهش رشد اروپا، افزايش توليد نفت عراق و ايالات متحده موجب شده است که ظرفيت اضافی نزديک به ۴ ميليون بشکه در روز در بازار نفت ايجاد شود. به گفته آنها اکنون بازار آماده است که کمبود يک و نيم ميليون بشکه نفت صادراتی ايران را تحمل کند در حالی که يک سال پيش چنين امکانی وجود نداشت. البته اين امکان وجود دارد که در صورت قطع کامل صادرات نفت ايران، بازار دچار تنش های موقتی شود.

در مقابل اين تحليل ها، گروهی ديگر از کارشناسان می گويند ظرفيت اضافی توليد نفت در بازار همچنان پايين است و در حال حاضر تنها عربستان سعودی چنين ظرفيت اضافی را در اختيار دارد. عربستان می گويد می تواند روزانه بيش از ۱۲ ميليون بشکه نفت توليد کند. برخی ديگر از کارشناسان نيز می گويند در صورت تشکيل ائتلاف جهانی برای خودداری از خريد نفت ايران، احتمالا ايالات متحده ناگزير به آزادسازی ذخاير استراتژيک خود می شود.

همچنين توقف صادرات نفت ايران به مانورهای ديپلماتيک جدی نياز دارد تا از طريق آن مشتريان نفتی جمهوری اسلامی از خريد نفت ايران خودداری کرده و راضی شوند نفت را به قيمت بيشتری از ديگر توليد کنندگان خريداری کنند. چين، ژاپن، هند و کره جنوبی از جمله مشتريان نفتی ايران هستند که بر اثر فشار تحريم ها، از واردات نفت از ايران کاسته اند.

اين در حالی است که برخی تحليلگران و کارشناسان بر اين باورند اعمال تحريم ها در تغيير سياست های هسته ای جمهوری اسلامی به تاثير بوده است. آمريکا و متحدان اروپايی اش از سال گذشته تحريم نفتی و بانکی ايران را به اجرا درآورده اند اما در اين مدت از سرعت برنامه های هسته ای ايران کاسته نشده و سانتريفوژهای جديدتری نيز در تاسيسات هسته ای نصب شده است.

هفته گذشته نيز طرحی به منظور قطع دسترسی ايران به ۱۰۰ ميليارد دلار دارايی ارزی خارجی در سنای آمريکا مطرح شده که گفته می شود از حمايت جدی در دو حزب آمريکا برخوردار است.

تحليلگران می گويند هدف از هشدار دادن در مورد تحريم های مضاعف، نشان دادن جديد آمريکا در مقابله با اهداف هسته ای ايران است. طرح های سنا برای تحريم بيشتر ايران در حالی علنی می شود که مذاکرات هسته ای روز چهارشنبه در استانبول و وين پيش رو است.

از سوی ديگر شماری از کارشناسان می گويند پس از برگزاری انتخابات رياست جمهوری در ايران و مشخص شدن نتيجه، کاخ سفيد و متحدانش با بازبينی گزينه های پيش رو با توجه به نوع رفتار ايران، در مورد نحوه برخورد با فعاليت های هسته ای جمهوری اسلامی تصميم گيری می کنند.