امیر قطر استعفا داد

بی بی سی ـ امير قطر به نفع وليعهد اين کشور از سمت خود کناره‌گيری کرده است.

روز سه شنبه، ٤ تير (٢٥ ژوئن)، شيخ حمد بن خليفه آل ثانی، امير قطر، در يک سخنرانی که از تلويزيون دولتی اين کشور پخش شد، رسما اعلام کرد که به نفع شيخ تميم بن حمد، از مقامش استعفا داده و قدرت را به او واگذار کرده است.

امير قطر مشخص نکرد که دوره زمامداری امير جديد از چه زمانی آغاز می‌شود اما به نقل از منابع نزديک به دولت اين کشور گزارش شده است که با اعلام رسمی کناره‌گيری، امير جديد کار خود را آغاز می‌کند.

شيخ حمد، که شصت و يک سال سن دارد، در اين سخنرانی خطاب به مردم قطر گفت که "قدرت را به شيخ تميم بن حمد آل ثانی می سپارم زيرا به توانايی او اطمينان کامل دارم."

وی در توجيه تصميم خود گفت "زمان آن فرا رسيده است تا برگ جديدی در سير حرکت ملت ما ورق بخورد و نسل جديدی با ديدگاه‌های مبتکرانه خود، عهده‌دار مسئوليت شود."

برخی از ناظران گفته اند که شيخ حمد از وضع جسمی مساعدی برخوردار نيست اما احتمال نداده‌اند که بيماری دليل کناره گيری او باشد.

در پايان پيام هفت دقيقه‌ای شيخ حمد، تلويزيون دولتی قطر تصاويری را از کاخ اميری و ملاقات گروهی از شهروندان با اميران قديم و جديد اين کشور پخش کرد.

پيشتر، گفته شده بود که همزمان با اعلام کناره‌گيری شيخ حمد بن خليفه از مقام اميری، شيخ حمد بن جاسم آل خليفه، نخست وزير و وزير امور خارجه اين کشور نيز از مقام خود استعفا خواهد داد.

با اينهمه، امير قطر در پيام تلويزيونی خود به چنين تغيير و تحولی اشاره نکرد و از نخست وزير نيز هنوز در اين مورد اظهار نظری پخش نشده است.

شيخ حمد بن جاسم، نخست وزير پنجاه و چهار ساله قطر، به خصوص از زمان آغاز حرکت اعتراضی موسوم به "بهار عربی" و حمايت قطر از اکثر اين اعتراض ها، به چهره‌ای شناخته شده در مجامع بين‌المللی تبديل شده است.

او از سال ١٩٩٢ سمت وزارت خارجه را در دست گرفت، در سال ٢٠٠٣ عهده دار معاونت نخست وزير شد و از سال ٢٠٠٧ تا کنون، سمت‌های نخست وزيری و وزارت امور خارجه را برعهده داشته است.

شيخ تميم بن حمد، امير جديد قطر، سی و سه سال دارد و دومين پسر از دومين همسر شيخ حمد است. شيخ حمد سه همسر و در مجموع، يازده پسر و سيزده دختر دارد.

کشور کوچک اما تاثيرگذار

شيخ نشين قطر زمانی تحت تسلط بحرين و پس از آن از جمله اراضی متعلق به امپراتوری عثمانی بود اما بعدا تحت قيموميت بريتانيا در آمد و در سال ١٩٧١، همزمان با خروج بريتانيا از خليج فارس، استقلال خود را به دست آورد.

کوتاه مدتی پس از کسب استقلال، رقابت در درون خانواده شيخ برای کسب حکومت بالا گرفت و سرانجام شيخ خليفه بن حمد با اقدامی که از آن با عنوان کودتای درون خانوادگی نام برده شده است، قدرت کسب کرد.

از ميان بيس و چهار فرزند شيخ حمد، حکومت نصيب پسر دوم همسر دومش شده است

شيخ خليفه در سال ١٩٩٥ توسط وليعهد، شيخ حمد، از قدرت برکنار شد. ظاهرا وی با خواست وليعهد برای توسعه منابع گاز اين کشور جهت کسب درآمد بيشتر مخالفت می‌ورزيد زيرا نگران آن بود که سرازير شدن عوايد سرشار به اين امير نشين، بافت جامعه را تغيير دهد.

در طول هجده سال زمامداری شيخ حمد، قطر علاوه بر صدور نفت خام، به بزرگترين صادر‌کننده گاز مايع در جهان تبديل شده و دارای سرمايه گذاری‌های کلان در سراسر جهان است.

مرکز شبکه تلويزيون ماهواره ای الجزيره نيز در قطر واقع شده و يکی از خويشاوندان امير و از وزيران سابق اين کشور، مديريت آن را در دست دارد.

علاوه بر اين، شيخ حمد با اجرای يک سياست خارجی فعال که محور اصلی آن، همسويی با کشورهای غربی جهت حفظ امنيت خليج فارس بوده است، اين اميرنشين کوچک را به يکی از "بازيگران" عمده صحنه سياست منطقه تبديل کرده است.

از زمان آغاز حرکت اعتراضی موسوم به بهار عربی، قطر فعالانه از اين حرکت حمايت کرده و در عمليات نظامی ائتلاف بين المللی برای حمايت از معترضان ليبی، شرکت مستقيم داشت.

از قطر به عنوان يکی از حاميان مالی عمده مخالفان حکومت بشار اسد، رئيس جمهوری سوريه، نام برده می شود.

به گفته ناظران، انتظار نمی‌رود تغيير و تحول اخير در قطر تاثير چندانی بر رويکرد سياست خارجی و داخلی اين کشور داشته باشد.

جمعيت قطر در مجموع کمتر از دو ميليون نفر است که تنها حدود دويست و پنجاه هزار نفر از آنان شهروندان قطری هستند و بقيه، از ساير کشورها برای کار به اين اميرنشين آمده اند.

در آمد سرانه قطر به بيش از ٨٦ هزار دلار می‌رسد که شهروندان اين کشور را در ميان ثروتمندترين مردم جهان قرار می دهد.

نظام حکومتی اين کشور سلطنت مطلقه است و تشکيلات حکومتی از امير، هيات دولت انتصابی و يک مجلس مشورتی غير انتخابی تشکيل يافته است.