جعفر ميلی منفرد، وزير پيشنهادی علوم: اخراج اساتيد و ستاره‌دار کردن دانشجويان در شان دانشگاه نيست

• حذف رشته‌های علوم انسانی، راحت‌ترين راه برای حذف صورت مسئله است
• سامان‌دهی قانونمند فعاليت‌های داوطلبانه دانشجويان بايد اولويت وزارت علوم باشد
• حذف هر رشته علوم انسانی، راحت‌ترين راه برای حذف صورت مسائل و مشکلاتی است که به آسانی حل نمی‌شود

ايلنا: جعفر ميلی منفرد (وزير پيشنهادی علوم، تحقيقات و فناوری) در گفت‌وگوی اختصاصی با ايلنا، در مورد برنامه‌ها و رويکرد‌ش در وزارت علوم در علوم انسانی از جمله علوم سياسی و مطالعات زنان اظهار داشت: از منظر علمی و دينی، آشنايی با هر عرصه معرفت بشری امری ممدوح و بلکه به اعتبار آيات قرآن همچون (اطلبوا العلم ولو بالسين) و احاديث نبوی و ائمه معصومين، واجب و ضروری است.

وی ادامه داد: يکی از مهم‌ترين عرصه‌های معرفت بشری علوم انسانی است که مبنا و بنياد علوم مختلف است. بنابراين هيچ کرانه‌ای از علوم انسانی نبايد ناديده انگاشته يا مورد غفلتِ تفحص و تحقيق قرار گيرد.

ميلی منفرد افزود: در ايران علی‌رغم وجود ذخيره‌های عظيم علمی و دينی، متأسفانه از علوم انسانی به دلايل عديده‌ای کمتر استفاده شده و تبديل آن به مباحث موردنياز در عرصه‌های کاربردی ‌و عملی مورد بی‌توجهی واقع شده است.

به گفته وی؛ برخلاف کشور ما در غرب و اروپا، به دليل اهميت علوم انسانی در زيرساخت‌های توسعه پايدار، سرمايه‌گذاری گسترده‌ای توسط محافل مختلف علمی و آکادميک، دولت، شرکت‌های بخش خصوصی و مراکز پژوهشی روی اين بخش صورت می‌گيرد و بر اين اساس است که توليد نظريه‌ها و پارادايم‌های متعدد در عرصه‌های مختلف انجام می‌شود.

حذف رشته‌های علوم انسانی، راحت‌ترين راه برای حذف صورت مسائل است

وزير پيشنهادی علوم، تحقيقات وفناوری با بيان اينکه بديهی است ما از يکسو موظفيم با استخراج ميراث عظيم فرهنگ و دين خود، به طرح مبادی و مبانی علوم انسانی و ارائه نظريه در زمينه‌های مختلف آن بپردازيم، اظهار داشت: در اين راستا، توجه به کرسی‌های نظريه‌پردازی و ايجاد زمينه‌های حقوقی برای ارائهٔ آزادِ انديشه در محافل آکادميک، از وظايف مهم و مبرم به شمار می‌رود. و از سوی ديگر، درک صحيح از تحولات علوم انسانی در جهان معاصر و بهره‌گيری از قدرت‌ها و آشنايی با ضعف‌ها و کاستی‌های آن نيز از وظايف مهم مراکز علمی و پژوهشی(دانشگاه و حوزه علميه) به شمار می‌رود.

وی با بيان اينکه گسترش رشته‌های مطالعات علوم سياسی، مطالعات زنان و ده‌ها رشته ديگر از ضروريات به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: حذف هر رشته علوم انسانی، راحت‌ترين راه برای حذف صورت مسائل و مشکلاتی است که به آسانی حل نمی‌شود. با منع و حذف، ولع و اشتياق بيشتری حاصل می‌شود و زمينه‌ی گسترش عرصه‌ی غيررسمی اين علوم گسترش می‌يابد.

وی ادامه داد: طرح مسئله و نقد عالمانه در هر وجه علوم انسانی اعم از دينی و و غيردينی، اسلامی و غيراسلامی، دو عنصری بوده است که تمدن اسلامی را در قرون ۴ تا ۷ هجری به اوج درخشش خود رسانده است. بر اين اساس به جای حذف هر رشته، با تقويت علوم انسانی و کارمدی آن با ايجاد زيرساخت‌ها، قطب‌ها و ورود دانشجويان باهوش و ايجاد بازار کار برای فارغ‌التحصيلان اين رشته‌ها، می‌توانيم خود توليدکننده و صادرکننده نظريات علمی به جهان امروز باشيم.

سامان‌دهی قانونمند فعاليت‌های داوطلبانه دانشجويان بايد اولويت وزارت علوم باشد

وی همچنين در پاسخ به اينکه برای رويارويی با مشکل کاهش نشاط سياسی در فضای دانشگاه چه راهکاری اتخاذ خواهيد کرد، اظهار داشت: حضور صد‌ها هزار جوان بااستعداد، خوش‌فکر و پرانرژی در دانشگاه، باعث ايجاد عرصه‌های متنوع و متکثر فعاليت‌های خودجوشِ علمی، فرهنگی، اجتماعی، مشاوره‌ای و سياسی می‌شود.

ميلی منفرد اضافه کرد: در اين ارتباط می‌توان دو نوع نگرش را با اين فعاليت‌ها درنظر گرفت. يکی آنکه بگوييم فعاليت دانشجويی، فی‌نفسه فرصت است و برای اين فرصت بايد ساز و کارهای لازم حقوقی و امکانات موردنياز فراهم شود و نگرش ديگر اينکه بگوئيم فعاليت دانشجويی ذاتاً تهديدآميز است و بايد به حداقل‌ها در اين زمينه بسنده کرد.

وزير پيشنهادی علوم با بيان اينکه تجربه نشان داده است به ميزانی که فعاليت دانشجويان در داخل دانشگاه از گستردگی و تنوع بيشتری برخوردار شود؛ فضای دانشگاه پرنشاط‌تر است، اظهار داشت: دانشگاه در زمينه‌های علمی و عرصه‌های اجتماعی از نشاط و شادابی بيشتری برخوردار خواهد بود. هم‌چنين به موازات جريان فعاليت قانونمند و بانشاط، دانشجويان از آسيب‌های اجتماعی مانند بزه، اعتياد و آسيب‌های فردی همانند افسردگی و لاابالی‌گری مصون می‌مانند.

وی با اظهار تاسف از اينکه در سال‌های گذشته شاهد رکود شديد فعاليت دانشجويان در عرصه‌های مختلف بوده‌ايم که آثار وضعی مختلفی را به همراه داشته است، خاطرنشان کرد: از اولويت‌های وزارت علوم، سامان‌دهی قانونمند فعاليت‌های داوطلبانه دانشجويان در عرصه‌های مختلف است.

ميلی منفرد اضافه کرد: توجه به اين نکته که دانشگاه محل فعاليت‌های حرفه‌ای در زمينه مذکور نيست، ضروری به نظر می‌رسد. دانشجو در کنار آموزش و پژوهش، با فعاليت‌های فوق‌الذکر خود را آماده می‌کند تا جامعه‌پذير، تحمل‌پذير، توانمند در امور مديريت و بهره‌مند از سلامت جسم و روان، متخلق به اخلاق و مبادی ارزش‌ها باشد.

به گفته وی؛ از اين رو ايجاد عرصه‌های مختلف قانونی برای توانمندسازی دانشجويان، «عين برنامه» و نه فوق برنامه است. اهتمام به اين زمينه می‌تواند نقشی اساسی را در تفکر خلاق، رشد فرهنگ و نقد مشفقانه در عرصه واقعی و نه نمايشی برای کرسی‌های نظريه‌پردازی و نهايتاً گسترش فرهنگ تعامل به‌جای تقابل داشته باشد.

اخراج اساتيد و ستاره‌دار کردن دانشجويان درشان دانشگاه ايران اسلامی نيست

وی در بخش ديگری از گفت‌وگوی خود؛ با بيان اينکه متأسفانه در دولت نهم و دهم با دو پديده‌ی غيرمترقبه و شگرف روبرو شديم؛ يکی بازنشستگی و اخراج تعدادی از اساتيد باتجربه و مستعد در دانشگاه‌ها و پديده بسيار موهن ديگری به نام ستاره‌دار کردن دانشجويان، گفت: متاسفانه اين دو پديده ضايعات بسياری را تاکنون برای دانشگاه ايجاد کرده است و هيچ يک از اين پديده‌ها در شأن دانشگاه و آموزش عالی و نيز جامعه فرهيخته ايران اسلامی نبوده و نيست.

وی متذکر شد: استاد رکن علمی ثابت و تعيين‌کننده‌ دانشگاه است. در سال‌های گذشته برخورد حذفی با اساتيد مبرز به خصوص در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی انجام شده است. همچنين در کنار بازنشسته شدن اساتيد، شاهد گسترش دوره‌های دکتری بوده‌ايم.

ميلی منفرد توضيح داد: درواقع دو امر متعارض رخ داده است. گسترش دوره‌های دکتری نيازمند حضور اساتيد مجرب و کارآزموده است. تجربه جهانی آزمون‌های دکتری حکايت از دانشگاه محور بودن آن دارد. متمرکز کردن امتحان دوره‌های دکتری نيز ازجمله مواردی است که با استاندارد‌های متعارف در تعارض است. در اين ارتباط گزينش‌های خاص نيز مزيد بر علت شد و دانشجويان پذيرفته شده بايد به سئوالات گزينشی غيرعلمی و عمدتاً سياسی پاسخ دهند.

وی در ارتباط با بحث دانشگاه تک‌جنسيتی نيز اظهار داشت: اين دانشگاه‌ها، در دنيا معمول و متعارف است و چنان‌چه دچار افراط در اين زمينه نشويم، موضوعی است که امر انتخاب را برای دانشجويان تقويت می‌کند.

تفکيک جنسيتی بدون ديدگاه افراطی امر انتخاب را تقويت می‌کند

وزير پيشنهادی علوم، تحقيقات و فناوری دولت يازدهم خاطرنشان کرد: در ارتباط با تفکيک جنسيتی دانشجويان، حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری هشدار دادند که در جهت اسلامی کردن دانشگاه از اقدامات ظاهرگرايانهٔ بدون عمق و بدون انجام قبلی آزمون‌های علمی و تحقيقی بايد پرهيز کرد.

وی متذکر شد: دانشگاه يکی از سالم‌ترين مراکز اخلاقی کشور است و قطعاً رعايت شئونات اخلاقی و دينی در هر محيطی و خصوصاً دانشگاه الزامی است اما ضرورتاً رعايت اين شئونات با امور غيرمتعارف حاصل نمی‌شود بلکه می‌تواند نتايج عکس و مخربی را به دنبال داشته باشد.