آمادگی آمریکا برای مذاکره درباره غنی‌سازی محدود در خاک ایران

• دو مقام ارشد آمریکایی از آمادگی آمریکا برای موافقت با غنی‌سازی محدود در خاک ایران خبر داده‌اند. این موضع در راستای توافقنامه ژنو ارزیابی می‌شود.حمله تندروها در ایران به این توافقنامه همچنان ادامه دارد.

دويچه وله ـ یک مقام ارشد آمریکایی اعلام کرده است که آمریکا در صدد است با سطح محدودی از غنی‌سازی در ایران موافقت کند. به گزارش سی ان ان، خانم برندات میهان، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفته است که توافق نهایی با ایران می تواند شامل بند غنی‌سازی نیز باشد.

میهان البته تاکید کرده است که آمریکا هنوز این حق را به رسمیت نشناخته، اما آماده است تا درباره غنی‌سازی محدود اورانیوم در ایران مذاکره کند.

مقام ارشد آمریکایی دلیل این موضع صریح‌تر آمریکا در قبول غنی‌سازی در ایران را رویکردهای جدید و بی‌سابقه ایران توصیف کرده است. به گفته وی ایران برای اولین بار با انجام بازرسی های سخت، کاهش میزان اورانیوم غنی شده، کاهش سطح غنی‌سازی، و کاهش فعالیت هسته‌ای موافقت کرده است.

یک روز پیش‌تر نیز یک سخنگوی دیگر شورای امنیت ملی آمریکا از موضع صریح‌تر آمریکا در باره موافقت این کشور با غنی‌سازی محدود در خاک ایران خبر داده بود. کاتلین هایدن، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به نشریه واشینگتن فری‌بیکن گفت: «طی شش ماه آینده، ما از جنبه‌های عملی به ارزیابی این موضوع خواهیم پرداخت که چگونه ایران می‌تواند یک برنامه غیرنظامی هسته‌ای محدود و به شدت کنترل شده، از جمله غنی‌سازی داخلی را داشته باشد».

«توافق‌نامه ژنو، چالشی برای دولت اوباما»

همزمان دو وزیر خارجه صاحب‌نام آمریکا در دهه‌های گذشته نیز با انتشار مقاله مشترکی در روزنامه وال‌استریت ژورنال گفته‌اند که توافق ژنو معنایی جز نفی قطعنامه‌های شورای امنیت در مخالفت با غنی‌سازی در خاک ایران ندارد. هنری کسینجر، وزیر خارجه و رئیس شورای امنیت ملی دوران ریچارد نیکسون و جرج شولتز، وزیر خارجه دوران رونالد ریگان در مقاله خود نوشته‌اند: «بر اساس نظر آژانس و قطعنامه‌های شورای امنیت تاکنون از ایران خواسته می‌شد که همه فعالیت‌های مربوط به غنی سازی و تولید پلوتونیوم خود را متوقف و با رژیم بازرسی‌های آژانس همراهی کند، اما در توافق ژنو غرب پذیرفته است آن‌چه را که پیش از این غیرقانونی می‌دانست و محکوم می‌کرد ادامه یابد و به عنوان یک موضوع اولیه به رسمیت شناخته شود. آن چه که غرب پذیرفته، اهمیتی استراتژیک دارد.»

دو وزیر خارجه پیشین با این موضع جدید غرب مخالفت اصولی ندارند ولی اجرای آن را تنها در تلفیق با اقداماتی محدودکننده علیه برنامه هسته‌ای ایران و کنترل‌های شدید بر آن بی‌خطر می‌دانند: «دولت اوباما باید به‌طور جدی به دنبال محدود کردن توان ایران برای رسیدن به آستانه توانایی ساخت سلاح هسته‌ای و کاهش جدی در تعداد سانتریفیوژهای ایران، محدودیت در نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و ایجاد مانع در مسیر به دست آوردن پلوتونیوم کافی باشد... فعالیت‌های ایران باید به یک برنامه صلح آمیز معقول و تحت بازرسی‌های جامع در چارچوب ان پی تی محدود شود.»

کسینجر و شولتز تغییر تدریجی سیاست آمریکا در منطقه را امری طبیعی تلقی می‌کنند ولی هشدار می‌دهند که باید از ایجاد وضعیتی پیشگیری شود که در آن «ایران رها شده از فشار تحریم ها، عملا به یک قدرت هسته ای و پیشرو گروه کشورهای اسلامگرا تبدیل شود، در این صورت دوستان آمریکا در منطقه اعتماد خود را به آمریکا از دست می‌دهند و مسیر هسته‌ای را در پیش خواهند گرفت.»

همسو با توافق‌نامه ژنو

به نظر می‌رسد که تمامی اظهارات مقام‌ها و شخصیت‌های آمریکائی در تطابق با مفاد موافقت‌نامه ژنو است. در این موافقت‌نامه که در روزهای اوایل نوامبر به دنبال مذاکرات فشرده ایران و گروه ۱+۵ به دست آمد، از جمله گفته می‌شود: « راه حل جامعی (که در مذاکرات آتی به دست خواهد آمد) متضمن یک برنامه غنی‌سازی با تعریف مشــترک و محدودیت‌های عملی و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمین ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای می باشد... برنامه‌ای که شاخصه‌های آن با موافقت طرفین و منطبق با نیازهای عملی، با محدودیت‌های مورد توافق درخصوص دامنه و سطح فعالیت‌های غنی سازی، ظرفیت غنی‌سازی، محل‌هایی که در آن غنی‌سازی انجام می‌شود و ذخایر اورانیوم غنی شده برای دوره زمانی که مورد توافق قرار گیرد، تعیین می‌گردد.»

با این همه محافل تندرو در ایران همچنان با استناد به بیانیه کاخ سفید در باره توافق‌های ژنو و مقاله تازه دنیس راس، از مشاوران ارشد دولت آمریکا تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران را به باد انتقاد می‌گیرند که نتوانسته حق غنی‌سازی ایران را در توافق ژنو تصریح کند.

در تازه‌ترین نمونه از این گونه مواضع، روزنامه کیهان در سرمقاله شماره چهارشنبه (۱۳ آذر/ ۴ نوامبر) خود با دفاع از کارنامه تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در دوران محمود احمدی‌نژاد، نوشته است: «بیانیه ژنو، با همه زحماتی که تیم مذاکره‌کننده (جدید)متحمل شده‌اند، بیانیه خوبی نیست چون نه جامع است و نه مانع. امتیازهای نقدی را به غرب می‌دهد که توقف آن پس از ۶ ماه می‌تواند به جنجال طرف مقابل- مانند سال ۸۴ منجر شود اما در مقابل دو توقع اصلی ایران یعنی "تصریح بی‌شائبه بر حق غنی‌سازی ایران طبق ان‌پی‌تی" و "لغو یا کاهش تحریم‌های مالی و نفتی و بانکی" را برآورده نمی‌کند.»