آغاز مذاکره در اوکراين بر سر آتش‌بس

راديو زمانه ـ پس از دو روز رويارويی خيابانی، اپوزيسيون و دولت اوکراين توافق کردند که برای جلوگيری از خونريزی با يکديگر گفتگو کنند. هدايت معترضان در ميدان استقلال به دست راديکال‌ها افتاده بود.

شهر کيف به آرامشی ولو موقت دست يافته است. حداقل نتيجه مذاکرات چهارساعته ياناکوويچ و نمايندگان اپوزيسيون آن بوده که يگان‌های ويژه ضد شورش به ميدان استقلال گسيل نشوند.

اين در حاليست که تمام روز چهارشنبه گروه‌های مخالف دولت و نيروهای امنيتی درگير زد و خورد با يکديگر بودند. سنگرهای معترضان در ميدان استقلال کيف در آتش می‌سوختند.

توافق اپوزيسيون و دولت اوکراين بر سر آتش‌بس، در آستانه تشکيل جلسه وزيران خارجه اتحاديه اروپا برای مشورت پيرامون اوضاع اوکراين صورت گرفت. روسای جمهور آمريکا و فرانسه و صدراعظم آلمان، ضمن محکوميت موج خشونت در اوکراين احتمال تحريم اين کشور را طرح کرده بودند.

پيش از اين توافق، ولاديمير زمانا، فرمانده نيروهای مسلح اوکراين معزول شده بود. دولت اوکراين توضيحی در مورد اين برکناری نداده اما روزنامه ها دليل اين تصميم را مخالفت او با اعمال خشونت بيشتر عليه مردم عنوان کردند. روزنامه “کيف پست” نوشت که ژنرال يوری ايلين جانشين زمانا شده است.

در اين ميان، يوليا تيموشنکو، نخست وزير پيشين و رهبر زندانی مخالفان ياناکوويچ پيامی فرستاده و از مردم خواسته که تا پيروزی بر ديکتاتور، دست از مبارزه برندارند. تيموشنکو خواسته که اپوزيسيون برای ملاقات و گفتگو با وزيران خارجه اتحاديه اروپا هيئتی را به بروکسل اعزام کند.

بوکسور ناتوان و تندروهای ناسيوناليست

دولت اوکرائين و مخالفان مسئوليت وخامت اوضاع، خشونت، تعداد زياد کشته‌ها و زخمی‌ها را به گردن يکديگر می‌اندازند. به اعتقاد بسياری ناظران، هدايت معترضان در ميدان از دست کليچکو خارج شده و راديکال‌ها آن را به عهده گرفته‌اند.

ساختمان سنديکا در ميدان، محل مهمی است. آنجا ستاد مخالفان، مرکز حضور رسانه‌ای ويتالی کليچکو، مرکز فرماندهی تيم‌های محافظت و مرکز تدارکات بود. از اين ساختمان مخروبه‌ای بيش باقی نمانده است. روز سه‌شنبه در آغاز اوج‌گيری درگيری‌ها، اين ساختمان دچار آتش سوزی شد و حتی روز چهارشنبه همچنان از بقايای آن دود و شعله برمی‌خاست.

وزير کشور اوکرائين مدعی شده که جناح تندروی مخالفان موسوم به (Right Sector) اين حريق را با هدف از بين بردن رد سلاح‌های پنهان شده در ساختمان به راه انداخته است.

گروه يادشده که خود از گروه‌های متفاوت ناسيوناليستی و دست‌راستی تشکيل شده، عليرغم همکاری با ديگر مخالفان دولت با نظر آنها در مورد پيوستن به اتحاديه اروپا موافق نيست و شرکت در تظاهرات را فرصتی برای نابودی ساختار دولتی می‌داند.

سرگئی آربوزوف رئيس دولت موقت درباره درگيری‌ها گفته بود: «اين يک اعتراض دمکراتيک نيست، بلکه دستکاری افکار عمومی و اعمال خشونت برای دستيابی به قدرت است.»

شهرداری کيف در آتش

مرکز شهر کيف در روز چهارشنبه مشابه صحنه نبرد بود. خودروها و کاميون‌های سوخته در اين منطقه ساختمان‌های دولتی رديف شده بودند. شدت درگيری‌ها کمتر کسی را از آسيب خشونت‌ها در امان گذاشت. پليس روز چهارشنبه گلوله‌های لاستيکی و نارنجک‌های بيهوش‌کننده به جمعيت شليک کرد. مخالفان هم دست به مقابله زدند، زنان معترض با صورت‌های پوشيده، صدها کوکتل مولوتف آماده کردند و آنها که روبروی ماموران پليس قرار داشتند، نوعی شعله افکن درست کردند.

به اعتقاد عموم ناظران، مسئوليت اصلی درگيری‌های خونين ميدان به عهد ويکتور يانوکويچ است که دستور شليک به مردم را داد. به گزارش شاهدان عينی تک‌تيراندازهای پليس بر بام ساختمان‌های اين منطقه حکومتی در کمين بودند تا با نزديک‌تر شدن صف تظاهرکنندگان دست به شليک بزنند.

اما رهبران مخالفان هم با دعوت مردم برای تظاهرات به طرف پارلمان، آنها را کورکورانه به دام فرستادند. کليچکو و همکارانش که در پی تظاهراتی آرام بودند، بايد می‌دانستند که پليس در واکنش به تنها پرتاب يک سنگ، آماده تيراندازی بود. علاوه بر آن کليچکو بايد می‌دانست که هيچ نقش تعيين‌کننده‌ای در بين تندروهای ساکن در “ميدان” ندارد، حداقل بعد از ماجرای حمله تندروها به خودش با يک کپسول آتش‌نشانی، بايد به اين واقعيت پی می‌برد.

هشدار روسيه در مورد “انقلاب قهوه‌ای” در اوکراين

از روز چهارشنبه مخالفان سياسی کنترل بر “ميدان” را از دست دادند. مدافعان چادرهای نصب شده در ميدان خود را به شکلی نظامی سازماندهی کرده‌اند. آنها در گروه‌های صد نفره با کلاه‌خود، سپر و چماق، آماده مقابله با پليس بودند. معروف‌ترين گروه تندروها در ميدان “رايت سکتور” است که از گروه ناسيوناليستی و هوادارن متعصب فوتبال تشکيل شده است. آنها معتقدند که فقط با نبرد می‌توان از يانوکوويچ امتياز گرفت نه با مذاکره.

نتيجه چنين آرايشی، هرج و مرج کامل بود. وقتی گروه عمده‌ای از معترضان، به اشغال شهرداری کيف پايان داده و آن را تحويل “سازمان همکاری و امنيت اروپا” دادند، يکی از همين گروه‌های صدنفره، با کمک لاستيک‌های آتش‌زده، جلوی شهرداری سنگربندی کرد.

اين رفتارهای خشونت‌آميز بهانه مناسبی برای بزرگترين حامی ياناکوويچ يعنی روسيه شد که حوادث اخير را محکوم ساخت و اين اقدامات را «تلاش برای کودتا» ناميد.

وزارت خارجه روسيه با کنايه خطاب به کليچکو و اين که قهرمان، واکنشی خشم‌آلود در برابر تندروها ندارد، از خطر انقلاب “قهوه‌ای” عليه اوکراين ياد کرد.