رئیس جمهور جدید افغانستان هم به ایران نیاز دارد هم آمریکا

دیپلماسی ایرانی: کمیسیون انتخاباتی مستقل افغانستان امروز 26 آوریل نتایج رای گیری در انتخابات ریاست جمهوری این کشور را اعلام می کند. استقبال عمومی از این انتخابات و حضور افغان ها پای صندوق های رای، جهان را شگفت زده کرده است اما تا امروز 3 هفته بدون اعلام نتیجه این رای گیری سپری شده است. مانند انتخابات قبلی، برخی ادعای تقلب در این انتخابات را مطرح کرده اند. اما گفته می شود میزان تقلب در این انتخابات خیلی زیاد نبوده است. با این وجود همچنان اتهام تقلب مطرح است. البته چنین فضایی در کابل قابل درک است. زیرا این نخستین باری است که افغان ها توانسته اند به شیوه ای دمکراتیک قدرت را از یک رئیس جمهور به رئیس جمهوری دیگر منتقل کنند.

سیاستمداران افغان پیش از این از دمکراسی یا احترام به حقوق مردم، پیروی نمی کردند. پس از 12 سال، خیلی چیزها در این کشور تغییر کرده است. با خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، حامد کرزای رئیس جمهور کنونی افغانستان و متحدان اش در صددند که نفوذ خود را در افغانستان حفظ کنند. از سوی دیگر عبدالله عبدالله و اشرف غنی، دو کاندیدای ریاست جمهوری در مذاکرات دشواری به سر می برند. البته در حال حاضر تمامی توجه ها به عبدالله است.

نتیجه رای گیری حاکی از آن است که عبدالله در مقایسه با غنی پیشتاز است اما به نظر می رسد که کمیسیون مستقل انتخاباتی با توجه به پرستیژ غنی در حال بازی با اعداد است. در صورتی که عبدلله شرایطی که در مذاکرات پیشنهاد می شود را نپذیرد، رای گیری به مرحله دوم کشیده خواهد شد.

این برای برخی رهبران پشتون به خصوص آنهایی که روابطی با طالبان دارند، دشوار است. آنها نمی خواهند اجازه دهند یک چهره لیبرال و عضو سابق پیمان آتلانتیک شمالی رئیس جمهوری بعدی باشد. عبدالله با سابقه ای که در مبارزه با طالبان دارد و همچنین موضع گیری های اش علیه مبارزان تحت حمایت پاکستان در افغانستان ، شاید از معدود افرادی باشد که تندروها در افغانستان کمترین تمایل را به رئیس جمهور شدن او دارند. برای آنها عبدلله رئیس جمهوری نیست که آرزویش را داشته باشند.

این در حالی است که چهره های قدرتمندی مانند کرزای و حامیان اش به دنبال تکرار الگوی سال 2002 هستند که در آن یک دولت انتقالی تشکیل شد و هر کدام از نیروهای سیاسی جایی برای خود در دولت پیدا کردند.

از هفته گذشته، سفرای غربی درکابل به تدریج ابراز نگرانی در مورد بروز درگیری های فرقه ای در افغانستان را آغاز کرده اند. دولت باراک اوباما هنوز خود را در این روند دخیل نکرده است و شاید بخشی از آن به دلیل مشکلاتی باشد که بین رئیس جمهور آمریکا و همتای افغان اش وجود دارد. اما این برای آمریکا و متحدان اش که میلیارد ها دلار در نبرد با تروریسم و اشاعه دمکراسی در افغانستان هزینه کرده اند، دشوار خواهد بود که به دلیل سوء مدیریت کرزای، شاهد به هدر رفتن نتیجه تلاش های خود باشند.

دیگر بازیگران منطقه ای مانند ایران که بیشترین نفوذ را در افغانستان دارد نیز سکوت اختیار کرده اند. عبدالله برای ذائقه مخافظه کاران ایران زیاده از حد لیبرال است . همچنین او گفته پیمان امنیتی را که ایران مخالف آن است با آمریکا امضاء خواهد کرد. ایران و آمریکا هر دو در این انتخابات عقب نشستند زیرا تهران نتوانست کاندیدای دلخواه خود را بیابد و آمریکا نیز به طور کلی تمایل به دخالت در این موضوع نداشت.

اما اکنون نخبگان افغان به دنبال کمک آنها هستند. افغانستان به مرحله ای رسیده که به یک میانجی برای مذاکره بین فرقه هایش نیاز دارد. ایران و آمریکا هر دو از نفوذ زیادی در افغانستان برخوردار هستند. آنها در گذشته و در جریان کنفرانس بن 2001، میانجی گری موفقی را به طور مشترک انجام دادند. رئیس جمهور جدید افغانستان هر کسی که باشد به کمک متحدان منطقه ای و بین المللی نیاز خواهد داشت تا موفق شود.