انتقاد "دلواپسان" از ديدارهای روحانی در نيويورک

• کسانی که خود را دلواپس مذاکرات هسته‌ای معرفی می‌کنند، پيش از خاتمه سفر حسن روحانی به نيويورک انتقاد از او را آغاز کرده‌اند. يک عضو کميسيون امنيت ملی مجلس برخی ديدارهای روحانی را خودسرانه خوانده است.

دویچه وله ـ رئيس دولت يازدهم روز دوشنبه (۲۲ سپتامبر/ ۳۱ شهريور) برای شرکت در شصت و نهمين مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نيويورک سفر کرد.

پيش از سفر حسن روحانی به نيويورک احتمال ديدار او با رئيس جمهور ايالات متحده آمريکا، باراک اوباما موضوع گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای شده بود و در داخل ايران با حساسيت دنبال می‌شد.

اکنون که اين ملاقات ظاهرا منتفی شده، برخی ديدارهای روحانی، به ويژه گفت‌وگو با فرانسوا اولاند، رئيس جمهور فرانسه و ديويد کامرون، نخست وزير بريتانيا بهانه‌ای به دست اصول‌گرايان تندرو داده تا بار ديگر سياست خارجی دولت را به رعايت نکردن خطوط قرمز حکومت متهم کنند.

اسماعيل کوثری، از فرماندهان پيشين سپاه و عضو کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس از مسئولان دولت خواسته که "فلسفه ديدار روحانی با اولاند و کامرون" را برای نمايندگان مجلس تشريح کنند.

ديدارهای "خودسرانه" روحانی و احضار ظريف

کوثری يکی از شرکت‌کنندگان همايش "ما دلواپسيم" بود که ارديبهشت ماه برای انتقاد و اعتراض به عملکرد تيم مذاکراه‌کننده هسته‌ای ايران برگزار شد. در اين همايش دولت روحانی به سازشکاری و تسليم در برابر غرب متهم شد.

عضو کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی درباره ديدارهای روحانی در نيويورک به سايت خبری "تسنيم"، وابسته به سپاه پاسداران گفت: «رهبری هميشه فرموده‌اند که به غربی‌ها و به مذاکره با آن‌ها خوشبين نيستند، ولی سياست‌مداران ما خودسرانه اين ديدارها را ترتيب داده‌اند.»

جانشين سابق فرمانده قرارگاه ثارالله تهران می‌گويد روحانی و وزير خارجه، محمد جواد ظريف بايد پاسخگو باشند که «ديدار آن‌ها با نخست وزير انگليس چه مبنا و فايده‌ای داشت که بعد از چند ساعت ديويد کامرون از تريبون سازمان ملل ايران را محکوم به حمايت از تروريسم می‌کند.»

به گفته‌ی کوثری، وزير خارجه پس از بازگشت از سفر نيويورک برای پاسخ به چرايی اين ديدارها به کميسيون امنيت ملی فراخوانده می‌شود.

عادی شدن مذاکره مستقيم با آمريکا

به رغم اين انتقادها، حسن روحانی يک روز پيش از سفر به آمريکا با رهبر جمهوری اسلامی ديدار کرد و به نظر نمی‌رسد هيچ يک از ملاقات‌های او بدون تائيد علی خامنه‌ای، به عنوان تصميم‌گيرنده نهايی در سياست خارجی انجام شده باشد.

يکی ديگر از نگرانی‌های "دلواپسان" به ديدار احتمالی اوباما و روحانی مربوط می‌شود که مقام‌های ارشد هر دو کشور امکان آن را منتفی اعلام کرده‌اند.

سال گذشته حسن روحانی در آخرين روز اقامت در نيويورک در اقدامی که تا آن زمان بی‌سابقه بود به مدت ۱۵ دقيقه با همتای آمريکايی خود تلفنی صحبت کرد.

در يک سال گذشته گفت‌وگوی مستقيم ميان مقام‌های ارشد ايران و آمريکا تا سطح وزيران خارجه به مسئله‌ای عادی تبديل شده و با توجه به مناسبات قدرت در جمهوری اسلامی، حتما با موافقت علی خامنه‌ای ادامه يافته است.

حسن روحانی پس از ورود به نيويورک در گفت‌وگو با رسانه‌های آمريکايی ملاقات با اوباما را مستلزم زمينه‌سازی و تدارک قبلی دانست و آن را منتفی اعلام کرد.

«روحانی می‌داند چه می‌کند»

حسام‌الدين آشنا مشاور فرهنگی رئيس‌جمهور و از اعضای تيم ايران در سفر نيويورک چند روز پيش در صفحه فيس‌بوک خود در دفاع از عملکرد روحانی نوشت: «روحانی بسيار خوب می‌داند چه می‌کند و می‌تواند اين را که طرف‌های مقابل از سخنان و رفتار او چه برداشتی می‌کنند، مديريت کند.»

آشنا سخنرانی اوباما در نخستين روز مجمع عمومی سازمان‌ملل را "پاسخ دقيق و به‌هنگامی به حسن‌نيت و تدابير يک‌ساله روحانی" ارزيابی کرد و افزود: «اين دو لازم نيست يکديگر را ملاقات کنند کافی است يکديگر را درک کنند و شجاعت کافی برای عبور از گذشته‌های دور و نزديک را داشته باشند.»

اوباما در سخنرانی خود از رهبران و مردم ايران خواست فرصت تاريخی توافق هسته‌ای را از دست ندهند.

به نوشته آشنا، در ديدار روحانی با فعالان اقتصادی آمريکا يکی از حاضران از او خواست "با اوباما دست بدهد و کار را تمام کند" و رئيس جمهور در پاسخ او گفته که حل مشکل ايران و آمريکا نه از دست که از مغز آغاز می‌شود.

تنش‌آفرينی عليه تنش‌زدايی

با اين همه حساسيت‌ها به رفتار روحانی همچنان ادامه دارد. محمدرضا نقدی فرمانده بسيج روز پنج‌شنبه، سوم مهر ماه گفت: «کسانی که درخواست ديدار رئيس جمهوری آمريکا و رئيس جمهوری ايران اسلامی را دارند عقلشان نمی‌رسد.»

ه گزارش وب‌سايت "سلام نو" فرمانده بسيج باراک اوباما را وحشی خوانده و گفته است: «برای ما افت دارد که رئيس جمهوری از کشوری متمدن دستش را در دست رئيس جمهوری غارتگر بگذارد.»

در برابر اين‌گونه موضع‌گيری‌های فرماندهان سپاه و بسيج و اصول‌گرايان افراطی، که با هرگونه نزديکی با غرب مخالفت می‌کنند، حسن روحانی روز چهارشنبه در مرکز مطالعاتی "آمريکای نوين" حضور يافت و با اشاره به سوءتفاهم‌ها ميان ايران و ايالات متحده آمريکا گفت: «بايد از گذشته درس بگيريم و نبايد اسير گذشته باقی بمانيم.»

روحانی ماموريت دولت‌اش را ايجاد "تعامل سازنده" در روابط بين‌المللی خواند و بر اعتمادسازی متقابل با کشورهای همسايه و "بازيگران بين‌المللی از جمله آمريکا" تاکيد کرد.