وارونه‌خوانی منتقدان دولت از گزارش بورسيه‌های غيرقانونی

شرق: اعلام گزارش بورسيه‌های غيرقانونی از سوی وزارت‌علوم، روز گذشته با واکنش‌هايی همراه شد. ازجمله «کيهان» ديروز تيتر يک خود را به اين موضوع اختصاص داد و نوشت: «کوه پرونده بورسيه‌ها موش زاييد!». اين روزنامه در ورودی گزارش خود نوشت: «پس از ماه‌ها جنجال و تهمت و افترا پيرامون ۳۷۷۲ دانشجوی دکتری بورسيه‌شده در دولت دهم، وزارت‌علوم با صدور اطلاعيه‌ای تنها ۳۶نفر از بورسی‌شدگان را به علت ارايه اطلاعات نادرست، مشمول لغو بورس، قطع تحصيل و بازگرداندن هزينه‌های پرداختی وزارتخانه دانست!»

علاوه بر واکنش منفی روزنامه «کيهان»، کامران دانشجو وزير علوم در دولت دهم که بخش اصلی تخلفات روی‌داده ناظر بر عملکرد اوست، در گفت‌وگو با خبرگزاری «فارس»، بدون تکذيب تخلفات روی‌داده، عنوان کرد، قضيه بورسيه‌ها وی را ياد «بگم بگم» سال ۸۸ می‌اندازد و گفت: «چرا رييس‌جمهور روز استيضاح وزير علوم به مجلس تشريف نياوردند.» از سوی ديگر احمد توکلی، نماينده مجلس و عضو هيات علمی دانشگاه شهيد بهشتی اقدام وزارت‌علوم در معرفی بورسيه‌های غيرقانونی را «اقدام وزارت علوم، شجاعانه و با رعايت اخلاق خواند» و افزود: «حرکت وزارت‌علوم شجاعانه بود و بايد با شجاعت بيشتر در اين زمينه پيش برود.»

بی‌توجهی به يک جمع و تفريق ساده
واکنش‌های رسانه‌های منتقد دولت همچون روزنامه «کيهان»، «جوان»، «فارس» و«تسنيم» در شرايطی است که يک ضرب و تفريق ساده می‌تواند ابعاد تخلفات رخ‌داده را بيش از پيش مشخص کند؛ ابعاد تخلفی که در گزارش‌های منتشرشده از سوی اين رسانه‌ها کمتر از حد واقعی خود منعکس شده است چراکه «فارس» ساعتی پس از انتشار گزارش وزارت‌علوم اقدام به باز نشر اين گزارش کرد و در ورودی مطلب خود تنها به اشاره بخش کوچکی از واقعيت و نه تمام واقعيت پرداخت. فارس در ورودی گزارش خود نوشت: «وزارت‌علوم در اطلاعيه‌ای درباره نتيجه بررسی وضعيت بورسيه‌های تحصيلی اعلام کرد از تعداد سه‌هزارو۷۷۲ بورسيه‌شده بين سال‌های ۸۸ تا ۹۲، بورسيه ۵۰۸نفر لغو شده اما با پرداخت هزينه مجاز به ادامه تحصيل هستند و فقط از تحصيل ۳۶نفر جلوگيری می‌شود.» اشاره فارس به «۳۶نفر» و تاکيد «کيهان» روی اين عدد در شرايطی است که در اطلاعيه وزارت‌علوم که در برخی رسانه‌های منتقد دولت به صورت گزينشی منتشر شده صراحتا تاکيد شده است: بورسيه ۸۴۰نفر لغو کامل شد، هزارو۲۴۱نفر مرتکب تخلف شده‌اند اما تاکنون نتوانسته‌اند از دانشگاه‌ها اعلام نياز اخذ کنند، ۴۴۸نفر از مربيان شاغل به تحصيل، در وضعيت استخدامی «پيمانی» هستند که بدون تصويب هيات‌امنای دانشگاه‌ها پذيرفته شده‌اند و ۲۳نفر فاقد شرايط بخشنامه ايثارگران ذی‌ربط هستند. علاوه بر اين تعداد که روزنامه «کيهان» و «فارس» تنها به ۳۶نفر از آنان اکتفا کرده‌اند، تعداد زيادی از بورسيه‌های داخل به خارج نيز مرتکب تخلفاتی شده‌اند که وزارت‌علوم در اطلاعيه خود تاکيد کرده است: «با توجه به اينکه دوره بورس بيش از نيمی از آنها به اتمام رسيده و در مورد مابقی هم قطع ارز و بورس ايشان می‌تواند تبعات اجتماعی و سياسی نامطلوبی به دنبال داشته باشد، مصوب شد که ضمن کنترل کيفيت تحصيل و سازوکارهای قبل از اشتغال آنها در دانشگاه‌ها، بورس آنها ادامه يابد.»

کامران دانشجو: چرا بررسی‌ها از سال ۸۴ به قبل نيست؟
همزمان با اين وارونه‌خوانی، کامران دانشجو وزير سابق علوم که بخش مهم تخلفات روی‌داده ناظر به عملکرد او در وزارت‌علوم است، می‌گويد: «قضيه بورسيه‌ها من و عده زيادی را ياد «بگم، بگم» زمان انتخابات سال۸۸ می‌اندازد که خيلی از همين آقايان که الان مسوول هستند و اين بگم بگم جديد را به راه انداخته‌اند آن را خلاف اخلاق و حتی خلاف قانون می‌دانستند.» او می‌افزايد: «اين نوری که با چهارسال آرامش توام با فعاليت علمی، سياسی و فرهنگی در دانشگاه‌ها تابيده شد و ساختار آماده‌ای که چهارسال قبل از آن جناب آقای دکتر زاهدی آماده کرده بودند و به اين ترتيب با حاصل فعاليت جامعه دانشگاهی پيشرفت‌های علمی و فناوری فراوانی را به ارمغان آورد و اقتدار بيش از پيش ملت شريف ايران اسلامی را نويد می‌دهد خورشيدی نيست که با اين «بگم بگم‌»های جديد زير ابر برود.» او با تاکيد بر اينکه «نظر مسوولان هم البته اين نيست که اين خورشيد نورانی را زير ابرها ببرند» افزود: «ولی شايد برخی دشمنان ايران اسلامی بخواهند سوءاستفاده کنند که البته دولت تدبيرواميد حتما آن را تدبير می‌کند و اميد دشمنان را نيز قطع خواهد کرد و وظيفه همه ما اين است که به دولت کمک کنيم تا انشاءالله کارنامه خوبی در مجموعه آموزش‌عالی ارايه کند چراکه هرچه اين کارنامه درخشان‌تر باشد اقتدار ملت افزايش می‌يابد.»

او درباره سازوکار‌های اعطای بورسيه به دانشجويان در زمان مديريت خود گفت: «در دولت دهم طبق گزارشاتی که شورای بورس ارايه می‌کرد با توجه به جميع جهات و امکانات و اعتبارات مالی، اولا اعلام عمومی شد و ثانيا طبق روال گذشته با متقاضيان، در گروه‌های تخصصی مربوطه که در هر گروه چند استاد، دانشيار و استاديار عضو بوده‌اند مصاحبه صورت می‌گرفت و نهايتا هم پرونده در شورای بورس که مرجع تصميم‌گيری بوده است مطرح و تصميم نهايی گرفته می‌شد و هيچ‌کدام از بورسيه‌ها از اين روند خارج نيستند.»

دانشجو همچنين افزود: «سوال‌هايی مطرح است که خوب است بررسی‌کنندگان پاسخ دهند، چرا بررسی از سال۸۴ به‌بعد و نه ۸۴ به قبل است؟ اين بررسی و اعلام گزارش و در صورت لزوم اعلام آن به عموم مردم، در هر مقطعی که باشد وظيفه دستگاه‌های نظارتی مثل مجلس، سازمان بازرسی، ديوان محاسبات و قوه‌قضاييه است که اجرای قانون و مقررات را در دستگاه‌های اجرايی نظارت می‌کنند و اگر تخلف يا جرمی اتفاق افتاده باشد گزارش را به مراجع ذی‌صلاح و در صورت لزوم و طی مراحل قانونی به استحضار مردم می‌رسانند، در کجای دنيا رقيب می‌تواند يک قاضی و گزارش‌کننده بی‌طرف نسبت به کار رقيبش باشد. خصوصا دولتی که همه کارهای دولت قبلی را انکار يا حتی سياه‌نمايی می‌کند آيا می‌تواند يک قاضی منصف و گزارش‌دهنده بی‌طرف برای مردم باشد؟» او اضافه کرد: «بالاخره مردم، هم اين موضوع را که عرض کردم می‌فهمند و هم اين را تشخيص می‌دهند که موضوع اعلام بورسيه در زمان استيضاح وزير سابق از طرف برخی افراد و رسانه‌های همسو با آنان برای چه بوده و الان هم که در آستانه معرفی وزير جديد علوم است به چه منظوری مورد صحبت قرار می‌گيرد و در هر مناسبتی به آن پرداخته می‌شود درست مثل طرح موضوع «دانشجويان ستاره‌دار» که تاريخ‌مصرف‌های خاص خودش را دارد.»

احمد توکلی: انتشار گزارش بورسيه‌ها شجاعانه بود
نماينده اصولگرای مجلس‌شورای‌اسلامی در مورد انتشار گزارش وضعيت بورسيه‌ها از سوی وزارت‌علوم گفت: «اقدام وزارت‌علوم شجاعانه و با رعايت اخلاق بود.» احمد توکلی در گفت‌وگو با «ايلنا» اقدام وزارت‌علوم در اين رابطه را خوب توصيف کرد و افزود: «در اين گزارش اسمی آورده نشده و مسايل را شخصی نکرده‌اند.» عضو کميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تصريح کرد: «وزارت‌علوم با اين اقدام، احترام بسياری را که افراد محترم و متشخصی هستند، نگه‌داشت.» اين نماينده مجلس با تاکيد بر اينکه حرکت وزارت‌علوم شجاعانه بود و بايد با شجاعت بيشتر در اين زمينه پيش برود» افزود: «اما اين موضوع که برخی عنوان کردند، بورسيه‌های غيرمجاز با پرداخت هزينه آموزشی خود می‌توانند به تحصيل ادامه دهند، با موضوع عدالت توزيع امکان‌های آموزشی مغاير است.» توکلی با بيان اينکه «فرصت آموزشی هم همانند بحث توزيع مناسب ثروت و قدرت آموزشی از اهميت بسزايی برخوردار است»، افزود: «وقتی افرادی که غيرمجاز بورسيه شده بودند، پس از لغو آن با ناعدالتی بيايند با پرداخت مبلغی دوباره ادامه تحصيل دهند، با مدارکشان در آتيه روی ساير سطوح کشور همچون آموزش‌وپرورش، آموزش‌عالی و... با سطح سواد نامناسب و ريشه ناعادلانه ورود به حوزه آموزش‌عالی اثر می‌گذارند.» وی با اشاره به بحث بورسيه‌های غيرمجاز تصريح کرد: «اگر با فساد برخورد مناسب و ريشه‌ای و همچنين از برخورد سليقه‌ای پرهيز شود، با گسترش امکان‌های توزيع «فرصت»، عدالت برقرار خواهد شد.»

زاهدی: اعزام دانشجو به خارج بدون امتحان از زمان چپ‌ترين وزير علوم آغاز شد
همچنين رييس کميسيون آموزش مجلس و اولين وزيرعلوم دولت احمدی‌نژاد نيز در واکنش به گزارش وزارت‌علوم گفت: «آيين‌نامه اعزام دانشجو به خارج بدون امتحان در زمان مديريت چپ‌ترين وزير علوم تاريخ بعد از انقلاب تدوين شده است، چگونه آن را به دولت احمدی‌نژاد نسبت می‌دهند؟» محمد‌مهدی زاهدی گفت: «اين بيانيه نشان داد که ميزان تخلفات ادعاشده بسيار کمتر از آن حدی بود که پيش‌تر اعلام شده بود.» وی با ابرازتاسف از عملکرد بعضی رسانه‌ها که اين آمار را بزرگ جلوه دادند، اظهار کرد: متاسفانه يک پرونده فساد سه‌هزارنفری به نظام آموزشی کشور به ناروا نسبت داده شد و خواهش من از دادستان اين است که اين موضوع را که در آن با حيثيت افراد بازی شده است، پيگيری کنند.»

زاهدی نسبت‌دادن فساد به اين بزرگی به کل نظام اداری کشور را بسيار بدتر از افشای نام عده‌ای از دانشجويان عنوان کرد و گفت: «خواهش من از قوه‌قضاييه اين است که با همه مقصران اين پرونده‌سازی چه حقيقی، چه حقوقی و به‌خصوص رسانه‌هايی که در اين زمينه نقش داشتند، برخورد کند و ما نيز در کميسيون آموزش طبق آيين‌نامه ۲۳۶ داخلی مجلس اين موضوع را تا آخر پيگيری خواهيم کرد.»

زاهدی با ابرازتاسف از بی‌صداقتی وزارت‌علوم در اطلاعيه خود گفت: «ما در اصلاحيه‌ای که در سال۸۵ نسبت به اين آيين‌نامه که از دولت اصلاحات به ما ارث رسيده بود انجام داديم مقرر کرديم که صرفا افراد برجسته علمی يعنی شاگر‌د‌اول‌های کنکور، دارنده مدال‌های المپياد و تجليل‌شدگان از سوی بنياد ملی نخبگان حق اعزام به خارج از کشور بدون امتحان کتبی را دارند.»

وی با يادآوری دقت وزارت‌علوم دولت‌های نهم و دهم در زمينه اعزام دانشجويان به خارج تاکيد کرد: «در هيچ دوره‌ای اين مقدار سختگيری در مورد بورسيه‌ها صورت نگرفته است و هرگز مانند زمان اصلاح‌طلبان بی‌گدار به آب نزديم.»