اشپيگل آنلاين: بهای نفت افزايش نمی يابد

تهران -ايرنا - نشريه اشپيگل آنلاين نوشت: طبق برآورد اکثر کارشناسان اقتصادی،قيمت نفت به اين زودی ها دوباره افزايش نخواهد يافت زيرا مازاد عرضه در بازار جهان بسيار زياد است.

به گزارش ايرنا ، اشپيگل آنلاين در ادامه افزوده است: کاهش تقريبا ۵۰ درصدی قيمت نفت، يک جريان عظيم باز توزيع ثروت در سراسر جهان به راه انداخته است.

اين درحالی بود که با قيمت ۱۱۰ دلار برای هر بشکه،کل ارزش توليد جهانی نفت ۶/ ۳ تريليون دلار (۳۶۰۰ ميليارد دلار) می شود. اما با قيمت نفت حدود ۶۰ دلاری اين ارزش به ۲ تريليون (۲ هزار ميليارد) کاهش می يابد.

اين امر به معنای آن است که کشورهای مصرف کننده نفت رقم هنگفتی بالغ بر ۱۶۰۰ ميليارد دلار صرفه جويی می کنند و درست به همين ميزان نيز کشورهای صادرکننده نفت از دست می دهند.

از تابستان گذشته تاکنون قيمت نفت در بازارهای جهانی تقريبا به نصف کاهش يافته است. اواسط ژوئن ۲۰۱۴ قيمت هر بشکه نفت ۱۱۰ دلار بود، اکنون اين قيمت زير۶۰ دلار است.

در اغلب ارزيابی ها، اين سقوط به رقابت دو توليدکننده بزرگ نفت، عربستان سعودی و آمريکا نسبت داده می شود. اما واقعيت امر چيزی بيش از 'جنگ قيمت' ميان دو کشور توليدکننده بزرگ نفت است.

بازار نفت در ماه های اخير با تکان های شديدی همراه بود. قيمت نفت پيوسته درحال سقوط بود و عربستان سعودی حاضر نشد با کاهش توليد از سقوط آن جلوگيری کند.

اما واقعيت امر چيزی بيش از جنگ قيمت ميان دو کشور توليدکننده بزرگ نفت است. آيا توطئه آمريکا و عربستان باعث کاهش دو برابری قيمت نفت شد؟

واقعيت آن است که آمريکا به مدد فناوری بحث انگيز فراکينگ (استخراج نفت و گاز از درون سنگ های زير زمينی) نفت بی سابقه ای را استخراج می کند. ميزان استخراج نفت آمريکا از سال ۲۰۰۸ تاکنون به دو برابر رسيده و از اين طريق سهم خود در توليد جهانی نفت را ۱۰ درصد افزايش داده است.

بازار جهانی نفت با چنين حجمی از استخراج، به طور قابل توجهی اشباع شده است. جز دو کشور آمريکا و عربستان که مسبب اشباع بازار و عرضه بيش از تقاضا و در نتيجه سقوط قيمت نفت هستند، شورشيان ليبی، سياست های اقتصادی نيجريه، ضعف شاخص های اقتصاد جهانی و خلا قدرت در کارتل نفتی اوپک نيز در سقوط قيمت نفت نقش دارند.

اوايل ماه مه ۲۰۱۴ تحليل گران بازار نفت از افزايش تقاضای آن به ميزان يک ميليون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز خبر دادند. با اين افزايش مجموع تقاضای جهان برای نفت حدود ۹۳ ميليون بشکه برآورد شد. متوسط قيمت نفت در آن زمان ۱۰۶ دلار بود. تا ماه ژوئن ۲۰۱۴ تقاضا برای نفت به تدريج افزايش يافت، اما توليد و عرضه نفت نيز بيشتر شد تا جايی که عرضه بر تقاضا پيشی گرفت. با اين حال قيمت نفت بالای ۱۰۰ دلار باقی ماند.

اواخر ماه ژوئن ۲۰۱۴ دولت آمريکا برای نخستين بار پس از ۴۰ سال مجوز صدور نفت به خارج را صادر کرد. دليل اين امر افزايش بی سابقه استخراج نفت در آمريکا با استفاده از فناوری فراکينگ بود. اين کشور در سال ۲۰۰۸ روزانه تنها ۴ ميليون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت توليد می کرد. اين ميزان در حال حاضر تقريبا به ۹ ميليون بشکه رسيده است.

کارشناسان نفت برآورد می کنند که عرضه مازاد نفت همچنان ادامه خواهد يافت. ماه ژوئيه ۲۰۱۴ انقلابيون ليبی پس از يک سال کاهش در توليد نفت، دوباره توليد نفت از دو مرکز راس لانوف و السدر را افزايش دادند. اين نفت از طريق مديترانه به طور مستقيم به اروپا انتقال می يافت. همززمان نفت نيجريه که تاکنون بازار تقاضای اروپا را پوشش می داد، به سوی چين تغيير مسير داد.

اوايل سپتامبر ۲۰۱۴ شاخص های اقتصاد جهانی به طرز قابل توجهی پايين آمد. آژانس بين المللی انرژی از کندی رشد تقاضا برای نفت سخن به ميان آورد. در اين ماه قيمت نفت هنوز کمی بالای ۱۰۰ دلار بود.

اواخر سپتامبر ۲۰۱۴ کشورهای عرب توليدکننده نفت درصدد برآمدند که از معامله درازمدت نيجريه با خريداران نفت در آسيا جلوگيری کنند. در نتيجه عربستان سعودی، ايران و کويت تصميم گرفتند که بهای نفت خود را يک دلار نسبت به قيمت رسمی آن کاهش دهند.قيمت جهانی نفت آن روزها به ۹۵ دلار در هر بشکه کاهش يافت.

ماه اکتبر ۲۰۱۴ آژانس بين المللی انرژی پيش بينی خود برای رشد تقاضای نفت در جهان را به نصف کاهش داد. قيمت نفت در اين مقطع به حدود ۸۴ دلار رسيد.

ماه نوامبر ۲۰۱۴ کشورهای توليدکننده نفت اوپک توانستند بر سر کاهش عرضه نفت برای کنترل قيمت آن به توافق برسند.

کشورهای عرب عضو اوپک ترجيح می دهند قيمت نفت و درآمدهای آنها کاهش يابد تا مشتريان آسيايی آنها به چنگ ديگر کشورها - نيجريه - نيافتد. قيمت نفت در اواسط اين ماه (نوامبر) به حدود ۷۰ دلار رسيد و در ماه دسامبر ۲۰۱۴ در برابر حيرت همگان رقم زير۶۰ دلار را ثبت کرد.

براساس گزارش اشپيگل آنلاين، بحث برسر يک بازی با حاصل جمع صفر نيست. بنابر ارزيابی صندوق بين المللی پول، اگر قيمت نفت ۱۰ درصد کاهش يابد، اقتصاد جهان به ميزان ۲ /۰ (دو دهم) درصد رشد خواهد کرد. علت اين امر آن است که حجم عظيمی از پول از حساب توليدکنندگان نفت به جيب مصرف کنندگان در سراسر جهان سرازير می شود.

با اين حال اثرات مثبت کاهش قيمت نفت برای اقتصاد جهانی می تواند به سرعت به عامل منفی بدل شود. زيرا اگر قيمت نفت برای مدت طولانی پايين بماند اقتصاد کشورهايی که به توليد و صادرات نفت وابسته اند در معرض خطر فروپاشی قرار خواهد گرفت.

طبق برآورد اکثر کارشناسان،قيمت نفت به اين زودی ها دوباره افزايش نخواهد يافت، زيرا مازاد عرضه در بازار جهان بسيار زياد است. در ميان مدت اما تقاضای جهانی به دليل رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه افزايش خواهد يافت. بنابر برآورد کارشناسان، تا سال ۲۰۳۰ نياز جهان به نفت تا ۱۰۳ ميليون بشکه در روز افزايش خواهد يافت.

علاوه براين ممکن است سقف توليد نفت نيز سقوط کند. بنابر ارزيابی موسسه آمريکايی گلدمن ساکس، با قيمت زير ۷۰ دلار برای هر بشکه نفت، حدود ۹۳۰ ميليارد دلار سرمايه گذاری در پروژه های نفتی در آمريکای شمالی به خطر خواهد افتاد. بنابراين اکثر کارشناسان احتمال می دهند که عرضه نفت در سال ۲۰۱۵ کاهش يافته و به ميزان تقاضا نزديک خواهد شد.

برخی تحليل گران بر اين نظرند که چنين اتفاقی ممکن است اواسط سال ۲۰۱۵ رخ دهد؛ حتی اگر علی النعيمی، وزير نفت عربستان سعودی مخالف آن باشد. او اخيرا گفته بود که زمان نفت بشکه ۱۰۰ دلار ديگر گذشته است.