دلايل شوک قيمت ميوه‌های شب عيد

محمود حاج رحيمی - کارشناس کشاورزی - در گفت‌وگو با ايسنا اظهار کرد: در کشورهای توسعه يافته از طريق تکامل زنجيره ارزش، گسترش صنايع تبديلی، امکانات نگهداری و صادرات محوری، فرآيند قيمت بازار محصولات کشاورزی روان‌تر می‌شود و بالطبع نوسان قيمت کمتر صورت می‌گيرد لذا وجود امکانات نگهداری، سردخانه‌ای و صنايع تبديلی به جلوگيری از شوک قيمت و تنظيم فرآيند توليد تا عرضه کمک می‌کند.

وی افزود: در ايران فرآيند تنظيم توليد تا عرضه کامل نيست و با توجه به نبود امکانات نگهداری، کشاورزان پس از توليد محصول مجبور هستند ظرف مدت کوتاهی محصول خود را به دلالان می‌فروشند که اين مساله رابطه نامتعادلی ايجاد می‌کند. متاسفانه برخی دلالان هم از اين فرصت سوءاستفاده می‌کنند. البته نمی‌توان واسطه‌گران و دلال‌ها را مقصر دانست بلکه فرآيند دچار اشکال است.

اين کارشناس کشاورزی ادامه داد: ايجاد تعادل ساليانه در قيمت محصولات کشاورزی در همه جای دنيا مشکل است. دليل اصلی آن نيز به طولانی بودن مدت توليد از يک سو و خاصيت فسادپذيری محصولات کشاورزی از سوی ديگر برمی‌گردد.

حاج رحيمی با بيان اين‌که ذات محصولات کشاورزی با نوسان همراه است، توضيح داد: از شروع توليد تا عرضه محصول به بازار، مدت زمانی طول می‌کشد که اين يک شکاف زمانی به ناهماهنگی ميان عرضه و تقاضا می‌انجامد.

اين کارشناس ورود به بازارهای جهانی و صادرات به‌روز را در در جلوگيری از نوسانات ناخواسته و زيان‌بار قيمت محصولات کشاورزی موثر دانست.

وی هم‌چنين گفت: قسمت ديگر مربوط به تکامل بازار است. بازار کشاورزی در ايران يک بازار محدود و نابسامانی است. بازارهای آينده يا بازارهای آپشن در همه جای دنيا ايجاد شده و کمک مهمی به توسعه کشاورزی کرده است. اين همان شکل به‌روز شده سلف‌خری سنتی ايران است. در اين فرآيند، سازمان‌ها و شرکت‌های مختلفی دخيل هستند که خريد و فروش محصولات کشاورزی را تسهيل می‌کنند.

به گفته حاج رحيمی در ايران يک بورس کشاورزی در حد محدود وجود دارد که اقدام موثری است اما تبديل بازار کشاورزی از حالت سنتی به يک ساختار جديد برای مقابله با نوسانات ناخواسته، ضروری است.